<p class="ql-block ql-indent-1">文海珠峰,文明灯塔:《永乐大典》的千年回响与精神传承</p><p class="ql-block ql-indent-1">“文籍之盛,莫盛于今矣!”明成祖朱棣在《永乐大典》修成之际的盛赞,穿越六百年风雨仍掷地有声。回溯中华文明五千年典籍长河,这部凝聚两千余名学者心血的文化巨典,恰似昆仑天柱般巍峨的文海珠峰,以“包括宇宙之广大,统会古今之异同”的恢弘气魄,承载着历代先贤的智慧结晶;更如穿透迷雾的文明灯塔,即便历经战火劫掠的劫难,仍以残存的光芒照亮着文脉传承的征途。从盛世修典的初心到流传坎坷的坚守,从辑佚重生的壮举到精神永续的担当,这部旷世奇书所蕴含的文化力量与正能量,在岁月长河中不断沉淀升华,成为激励后人守护文明、赓续文脉的不竭精神源泉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">一、盛世修典:文治初心与编纂传奇</p><p class="ql-block ql-indent-1">“国有成均,在浚其流;家有塾校,在勤其讲。”中华文明历来以典籍为文明之根、传承之脉,从孔子删订六经奠定文化根基,刘向刘歆校理群书构建学术体系,到唐代《艺文类聚》、宋代《太平御览》的编纂传承,历代王朝皆以“修典”彰显文治、凝聚民心。《永乐大典》的问世,正是这一文化传统的巅峰之作,其背后蕴含的“大一统”理想与“兼容并蓄”精神,成为中华文明绵延不绝的核心密码。</p><p class="ql-block ql-indent-1">明成祖朱棣即位之初,历经“靖难之役”的动荡后,天下亟需以文治安定民心、凝聚共识。他深谙“武功以定天下,文治以安邦国”的治国之道,深知文化认同是国家统一的根本纽带,正如汉代贾谊所言:“仁义不施,而攻守之势异也。”为扭转明初文化凋敝的局面,更要彰显大明王朝“海纳百川、万邦来朝”的盛世气象,朱棣于永乐元年(1403年)毅然下诏:“天下古今事物,散载诸书,篇帙浩繁,不易检阅。朕欲悉采各书所载事物,类聚之而统之以韵,庶几考索之便,如探囊取物尔。”这道诏令,不仅开启了中国古代史上规模最为宏大的典籍编纂工程,更寄托着一位帝王对文化传承的远见与担当。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为实现这一宏伟蓝图,朱棣任命翰林学士解缙为总纂官,广纳天下英才共襄盛举。解缙素有“神童”之誉,六岁能诗,十九岁中进士,其“居庙堂之高则忧其民,处江湖之远则忧其君”的家国情怀与渊博学识,深受朱棣赏识。最初,解缙率百余名学者仅用一年时间编成《文献大成》,但朱棣审阅后认为“所纂尚多未备”,未能尽揽古今典籍精华。于是他重新任命太子少师姚广孝为监修,解缙为总裁,将编纂队伍扩充至两千一百六十九人——这支跨地域、跨领域的“编纂天团”中,既有满腹经纶的翰林学士、精通经史的鸿儒大家,也有通晓天文地理的民间智者、身怀绝技的工艺传人,甚至包括熟悉西方学问的外籍传教士。他们秉持“凡书契以来经史子集百家之书,至于天文、地志、阴阳、医卜、僧道、技艺之言,备辑为一书,毋厌浩繁”的编纂原则,历时五年潜心耕耘,于永乐六年(1408年)终成定稿,朱棣亲赐名《永乐大典》,并亲撰序言盛赞其“上自古初,迄于当世,旁搜博采,汇聚群书,著为奥典”。</p><p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》的编纂体例堪称划时代创举,它以明代官修《洪武正韵》为纲,独创“用韵以次字,用字以系事”的编排体系:先按韵部分类,再在每个韵部下按汉字排列,每个汉字之下汇集古今相关的诗文、史料、注释、考证等内容,形成“一字之下,备录群书”的独特格局。这种编排既不同于前代类书的分类局限,也区别于后世字典的释义单一,将检索便捷性与文献完整性完美融合,正如清代学者朱彝尊盛赞:“自有书契以来,未有如是之宏博者也。”全书共计22877卷、目录60卷,分装为11095册,总字数逾三亿七千万,收录从上古至明初的典籍七八千种,其中不乏大量宋元珍本、孤本、抄本,许多濒临失传的文献因之得以保存原貌,为中华文明留存了珍贵的“基因密码”。</p><p class="ql-block ql-indent-1">编纂过程中,学者们展现的治学精神更成为千古楷模。他们坚守“实事求是”的原则,对收录文献“一字不易”,不随意删改、不妄加评论,力求还原文献的原始语境与历史真相。据《明实录》记载,为核实一段周代礼制的记载,学者们遍查《周礼》《礼记》《左传》等数十种典籍,甚至远赴江南寻访藏书世家,只为求证一字之辨;为校勘一处天文数据,他们通宵达旦演算推演,对比历代历法文献,直至数据精准无误。这种“一事不知,深以为耻”的求知态度,正是对“博学之,审问之,慎思之,明辨之,笃行之”的最佳诠释。宋代大儒张载所言“知太虚即气则无无,故圣人语性与天道之极,尽于参伍之神变易而已”,恰是这些学者治学精神的真实写照——他们以毕生所学在浩如烟海的典籍中钩沉索隐,用严谨与执着为后世筑起一座文化丰碑。</p><p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》的修成,不仅是明代文治的巅峰,更是中华文明包容精神的集中彰显。书中既收录儒家经典、正史别传,也囊括道家典籍、佛教经文;既记载经史子集的正统学问,也辑录农桑、医卜、戏剧、工艺等民间技艺,真正实现了“万物并育而不相害,道并行而不相悖”的文化理想。这种“兼容并蓄”的编纂理念,打破了学术壁垒与学派界限,将中华文明的多元成分融为一体,展现出“海纳百川,有容乃大”的文化气度。朱棣在序言中写道:“其于考定得失,昭示往古,垂训方来,信不可少也。”这番话既是对《永乐大典》的精准定位,更是对中华文明“各美其美、美美与共”传承精神的深刻诠释。</p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1">二、旷世奇书:内容瑰宝与文化价值</p><p class="ql-block ql-indent-1">“夫书者,天下之公器也,善读之可以医愚,可以益智,可以明道。”《永乐大典》作为中国古代规模最大、内容最丰富的类书,其价值不仅在于“宏大”的体量,更在于“精深”的内涵。它所收录的七八千种典籍,涵盖经史子集、天文地理、医卜星相、工程技术、农桑渔牧、文学艺术等各个领域,犹如一座包罗万象的文化宝库,为后世保留了无数珍贵的知识遗产,其文化价值正如清代学者纪昀所言:“盖千古未有之书,亦千古不可无之书也。”</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">在经史研究领域,《永乐大典》堪称“史料渊薮”,为后世学术研究提供了不可替代的原始依据。它收录了大量宋元时期的正史、别史、杂史,许多典籍如今已失传,仅能从《永乐大典》中窥见全貌。唐代杜佑所著《通典》是中国第一部典章制度通史,宋元以来版本残缺严重,而《永乐大典》中收录了《通典》的完整原文,为后世校勘整理提供了可靠蓝本;宋代司马光修《资治通鉴》时曾感慨“史料难寻”,而《永乐大典》中收录的历代起居注、实录、奏议等文献,恰好弥补了这一缺憾,让这部史学巨著的编纂得以顺利推进。更难能可贵的是,《永乐大典》对文献的收录“不避异同”,既收录正统史观的记载,也保留不同学派的观点,这种“兼听则明”的收录原则,为后世学者提供了多元的研究视角,恰如《论语》所言:“君子和而不同,小人同而不和”,彰显了中华文明尊重差异、包容多样的学术品格。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">在科技与实用技艺方面,《永乐大典》保存了大量古代科技成果,成为研究中国古代科技史的“活化石”。书中完整收录了宋代李诫的《营造法式》——这部中国古代最完整的建筑技术专著,详细记载了宫殿、寺庙、民居的营造工艺与规范,其中许多精湛技艺如今已失传,而《永乐大典》的收录使其得以传承,为现代古建筑修复、传统营造技艺保护提供了重要参考。此外,书中还收录了明代宋应星的《天工开物》、李时珍的《本草纲目》(初稿)等科技典籍,以及大量关于农业、水利、冶金、纺织的实践记载。以水稻种植技术为例,书中系统收录了从选种、育秧到灌溉、施肥的完整流程,引用《齐民要术》《陈旉农书》等历代农书精华,将民间智慧系统化、理论化。正如汉代王充所言:“知屋漏者在宇下,知政失者在草野”,这些来自生产一线的实用技艺,通过《永乐大典》得以系统保存,生动展现了中华文明“经世致用、务实创新”的实践智慧。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">在文学与艺术领域,《永乐大典》堪称“文学宝库”,为后世留存了无数艺术瑰宝。它收录了大量历代诗文、词曲、戏剧、小说,其中许多作品仅存于《永乐大典》中。元代关汉卿的杂剧《窦娥冤》《救风尘》、王实甫的《西厢记》等经典剧目,在明代流传不广,正是凭借《永乐大典》的收录才得以完整保存,为后世戏曲研究提供了珍贵的原始剧本;书中还收录了大量历代文人的佚诗、佚文,唐代李白、杜甫的未传世诗作,宋代苏轼、辛弃疾的佚词,都通过《永乐大典》重见天日,让后人得以领略古代文人的才情风骨。南朝梁萧统曾言:“文者,盖情性之风标,神明之律吕也”,《永乐大典》对文学作品的全面收录,不仅保存了珍贵的文学遗产,更展现了中华文明丰富的审美追求与深邃的情感世界。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》的文化价值,更在于其“辑佚重生”的独特功能。所谓辑佚,即从各类文献中收集散佚的古代典籍片段,经整理汇编恢复其原貌。在中国历史上,许多典籍因战乱、火灾、兵燹等原因散佚失传,而《永乐大典》“照录原文”的编纂原则,使其成为后世辑佚的“源头活水”。清代学者章学诚曾说:“辑佚之学,始于宋而盛于清,其功在存古”,《永乐大典》的编纂者们或许未曾想到,他们的严谨与执着,竟为后世拯救濒危典籍立下了不朽功勋。从《旧五代史》到《宋会要辑稿》,从《析津志》到《元典章》,数十种重要典籍通过《永乐大典》的辑佚得以重生,这正是对“前事不忘,后事之师”的最好践行,更彰显了中华文明“薪火相传,生生不息”的强大生命力。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">此外,《永乐大典》的编纂理念与方法,对后世文化事业产生了深远影响。它“以韵统字,以字系事”的编排方式,堪称现代百科全书的雏形,比西方第一部现代百科全书《百科全书,或科学、艺术和工艺详解词典》早了近三百年,展现了中国古代学者领先世界的逻辑思维与创新精神。正如《周易》所言:“穷则变,变则通,通则久”,这种“便于检索、系统整合”的编纂思路,为后世文献整理提供了重要借鉴。同时,两千余名学者跨越地域、学科界限,分工合作、精益求精的“众志成城”精神,至今仍为学术研究与文化建设注入强大动力,成为协作创新的典范。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三、劫难与坚守:文明传承的坚韧力量</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">“多难兴邦,殷忧启圣。”中华文明的传承之路,从来不是一帆风顺的坦途,《永乐大典》的流传历程,正是这一历程的生动缩影。这部旷世巨典修成后,历经六百年风雨沧桑,遭遇了火灾、战乱、劫掠等无数劫难,正本神秘失踪,副本惨遭残毁,如今全球仅存三百余册残卷,不足原书的百分之三。然而,即便历经磨难,《永乐大典》所承载的文化精神仍未泯灭,历代学者为守护它、传承它所付出的艰辛努力,生动展现了中华文明“百折不挠、生生不息”的坚韧力量,正如孟子所言:“天将降大任于是人也,必先苦其心志,劳其筋骨,饿其体肤,空乏其身,行拂乱其所为,所以动心忍性,曾益其所不能。”</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》的正本命运,至今仍是中华文明史上的一桩谜案。永乐六年修成后,正本最初藏于南京文渊阁,永乐十九年(1421年)明成祖迁都北京,正本随之移存北京紫禁城文楼。此后,正本便从历史记载中神秘消失,关于其去向,学界众说纷纭:一说毁于明末李自成攻破北京时的紫禁城大火,一说作为朱棣的陪葬品随葬于长陵——这位对《永乐大典》极为珍视的帝王,或许希望将这部文化瑰宝带入地下,构建一座“永恒的图书馆”。无论真相如何,正本的失踪都是中国文化史上的一大憾事,但这也从侧面反映了古代典籍保存的艰难,正如唐代魏征所言:“求木之长者,必固其根本;欲流之远者,必浚其泉源”,典籍的传承,既需要编纂的艰辛,更需要守护的智慧与坚守的勇气。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">相较于正本的神秘失踪,副本的命运更为坎坷,它的遭遇堪称近代中国国难的缩影。副本修成于明嘉靖年间,是为防备正本损毁而精心抄录的复制品,藏于北京翰林院。明清之际的战乱中,副本凭借学者们的悉心守护得以完整保存,清代乾隆年间修《四库全书》时,学者们清点发现副本仍完好无损,为《四库全书》的编纂提供了大量珍贵参考。然而,近代以来,随着列强入侵,这部文化瑰宝遭遇了灭顶之灾。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">第二次鸦片战争期间(1860年),英法联军攻入北京,火烧圆明园后闯入翰林院。侵略者对《永乐大典》肆意掠夺,许多典籍被当作“战利品”带回欧洲,有的入藏博物馆,有的被私人倒卖牟利;更有甚者,将珍贵的典籍当作废纸焚烧取暖,或随意丢弃于沟渠之中。据记载,此次劫难中,仅被焚毁的《永乐大典》就达数千册,散佚无数。清代诗人龚自珍曾疾呼“九州生气恃风雷,万马齐喑究可哀”,这场文化浩劫,不仅是《永乐大典》的悲剧,更是中华文明的耻辱,让无数珍贵的文化遗产惨遭涂炭。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1900年,八国联军侵华,北京再次沦陷,翰林院又遭洗劫。此次劫难比第二次鸦片战争更为惨烈,侵略者用马车批量运走《永乐大典》,有的被运往国外,有的在运输途中散落民间,有的则被焚毁殆尽。经此两劫,翰林院所藏的《永乐大典》副本损失殆尽,仅存少量残卷散落于民间或被国内藏书机构零星收藏。此后数十年间,散佚在国外的《永乐大典》残卷成为中国学者心中的痛,许多学者远赴海外,四处寻访,只为能一睹残卷真容,甚至不惜重金赎回。著名学者郑振铎曾深情告白:“《永乐大典》是我们民族的瑰宝,每一卷都不能丢失!”他毕生致力于寻访《永乐大典》残卷,为国家挽回了多册珍贵典籍。这种“苟利国家生死以,岂因祸福避趋之”的担当精神,正是中国知识分子的风骨所在,也是中华文明得以延续的重要支撑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">即便在如此艰难的环境下,历代学者仍未放弃对《永乐大典》的守护与整理。民国时期,国立北平图书馆(今国家图书馆前身)成立后,将寻访、收藏《永乐大典》残卷列为重要使命,至新中国成立前,已收藏数十册。新中国成立后,国家对《永乐大典》的保护与整理工作更加重视,通过赎回、捐赠、交换等多种方式,持续回收散佚的残卷。如今,国家图书馆收藏的《永乐大典》残卷已达224册,占全球现存总量的七成以上,成为全球最大的《永乐大典》收藏机构。此外,台湾故宫博物院、上海图书馆等机构也收藏有部分残卷,而散佚在英国、法国、德国、美国等国家的残卷,也通过数字化、影印等方式实现了全球共享。明代东林党人顾宪成曾言:“风声雨声读书声,声声入耳;家事国事天下事,事事关心”,从古代学者的悉心守护,到近代学者的奔走寻访,再到当代国家的大力保护,《永乐大典》的传承历程,生动展现了中华民族对文化遗产的极致珍视与矢志坚守。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">劫难面前,《永乐大典》所承载的文化精神不仅没有被摧毁,反而愈发璀璨夺目。它让我们深刻认识到,文化遗产是一个民族的精神命脉,守护文化遗产,就是守护民族的根与魂。正如习近平总书记所言:“文化自信是更基础、更广泛、更深厚的自信,是更基本、更深沉、更持久的力量。”《永乐大典》的劫难与坚守,正是对文化自信的最好诠释——即便历经磨难,我们依然能从残存的典籍中汲取智慧与力量,依然能凭借坚韧的意志守护文明的火种,这正是中华文明绵延五千年而不绝的核心密码。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1">四、辑佚重生:典籍复活与学术之光</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">“山重水复疑无路,柳暗花明又一村。”尽管《永乐大典》历经劫难、副本残毁严重,但它残存的文献价值仍无可估量,尤其在辑佚领域,它犹如一座储量丰富的“文化金矿”,</p><p class="ql-block ql-indent-1">为后世学者提供了辑录复原失传典籍的关键依据,数十种宋元及以前的重要典籍借此重获新生,填补了学术研究的诸多空白,续写着文明传承的不朽篇章,正如宋代学者程颐所言:“知而不行,只是未知;行而不知,可以致知。”辑佚工作既是对古代典籍的精准复原,更是对学术传统的赓续延伸,是中华文明“薪火相传”的生动实践。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">北宋薛居正编撰的《旧五代史》,依托五代各朝实录修撰而成,史料真实性堪称翘楚,司马光修《资治通鉴》、胡三省作注时均优先采信其内容,史料价值远超欧阳修所撰《新五代史》。然而这部史学重典在宋元之际渐次散佚,至明代已难觅全貌,成为五代十国历史研究的一大缺憾。乾隆年间修《四库全书》时,学者们发现《永乐大典》中按韵部完整收录了《旧五代史》原文,当即成立专门辑佚小组,以《永乐大典》为核心依据,辅以《册府元龟》《太平御览》等文献相互佐证,历时数年逐字校勘、系统整合,终将这部典籍完整辑录整理,使其原貌得以重现世间。《礼记》有云:“大道之行也,天下为公”,这部失而复得的典籍,为后世还原了那个战乱频仍却承前启后的时代风貌,成为研究五代历史不可或缺的核心文献支撑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">宋代官修会要文献,堪称记载宋代典章制度的“活档案”,涵盖政治、经济、礼仪、军事、外交等诸多领域,详实记录着宋代社会运行的完整脉络,学术价值无可估量。原书篇幅达数千卷,却因历代战乱频繁,至明清之际已彻底散佚,仅能从《宋史》各志中见其零星片段,而《宋史》所记不过原书十之一二,大量珍贵史料面临永久湮灭的危机。嘉庆年间,学者徐松奉命校勘《永乐大典》,意外发现书中按韵部收录了海量宋代会要原文,当即立下辑佚之志。他耗费十余年心血,逐卷翻阅《永乐大典》,将相关内容逐字摘抄、分类归集,再反复比对校勘、整合编订,最终著成《宋会要辑稿》。这部典籍留存的典章制度史料远超《宋史》各志,诸多宋代政治运作、经济规制、社会风俗的细节得以重现,正如清代学者阮元所言:“学术盛衰,关乎国家治乱”,《宋会要辑稿》的问世,为宋代制度史研究搭建了坚实的文献桥梁,让千年之前的治国智慧得以滋养后世。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">元代《析津志》是中国历史上唯一专门记载北京史地的专著,详实记录了元大都的官署布局、水道桥梁、建制沿革、风俗变迁与人物事迹,是考证元大都历史风貌的核心文献。这部典籍在明代后期逐渐失传,后世仅能从清代文献中捡拾零星片段,元大都的繁华盛景与历史细节渐渐模糊。1983年,学者孙承泽在整理《永乐大典》残卷及相关文献时,发现其中留存了大量《析津志》散存内容,随即启动辑佚工作。他耗时数年,从《永乐大典》残卷、《日下旧闻考》《宸垣识略》等文献中悉心汇集相关篇章,逐句校勘辨析、补全残缺内容,最终编成《析津志辑佚》。这部辑佚之作让《析津志》的核心内容重见天日,填补了元代北京城市史研究的文献空白,元代学者许衡所言“学者治生最为先务,苟生理不足,则于为学之道有所妨”的务实理念,在这部典籍的重生历程中得到生动诠释,让我们得以重温元大都的市井烟火,明晰北京作为都城的历史渊源。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">除这三部核心典籍外,《永乐大典》更是众多失传文献的“再生之源”。元代脱脱所撰《金史》部分篇章流传中残缺不全,学者们依托《永乐大典》相关记载精准补遗,还原史书全貌;宋代李焘《续资治通鉴长编》是研究北宋历史的重要典籍,其散佚篇章借《永乐大典》得以复原补全;唐代《唐律疏议》、宋代《建炎以来系年要录》等诸多典籍,也都在《永乐大典》的辑佚工作中重获生机。清代学者戴震曾言:“学贵精不贵博,吾之学,不务博也”,辑佚工作看似是文献的广泛搜罗,实则需学者兼具精准的判断力与深厚的学术功底,每一段残篇的甄别、每一处文字的校勘,都要历经多重考证,方能确保文献的真实性与完整性,这份严谨求真的态度,正是学术研究的核心灵魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》的辑佚工作,不仅让失传典籍重焕生机,更有力推动了学术研究的纵深发展。它让诸多被历史遗忘的学术成果重回学界视野,拓展了文史哲、科技史等领域的研究边界;为学者提供了原始可靠的文献依据,纠正了以往研究中的诸多谬误偏差;更激发了后世学者对辑佚之学的重视,推动辑佚理论与方法不断完善成熟。明代学者王守仁所言“知是行之始,行是知之成”,恰是辑佚工作的真实写照——它以“已知”的文献线索为起点,在“践行”中探索历史真相,在传承中开拓学术新境,彰显着学术研究生生不息的生命力。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">更珍贵的是,《永乐大典》的辑佚重生,深刻诠释了中华文明的强大韧性。即便无数典籍在历史长河中历经散佚劫难,只要留存一丝文献线索,后世学者便会倾尽心力追寻复原,这份“不抛弃、不放弃”的坚守,正是中华文明绵延五千年未曾中断的关键所在。《周易》有云:“天行健,君子以自强不息;地势坤,君子以厚德载物”,辑佚工作者们以“自强不息”的执着,在故纸堆中钩沉索隐、复原经典;以“厚德载物”的胸怀,传承先辈智慧、滋养后世学术,他们是文明的“摆渡人”,更是学术的“点灯者”,让千年文脉在代代接力中绵延不绝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五、精神永续:新时代的文化启示与传承使命</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">“欲穷千里目,更上一层楼。”站在新时代的历史起点上,《永乐大典》所承载的文化精神与价值内涵,非但未曾随岁月褪色,反而在时代浪潮中焕发出新的生机活力。它既是中华文明历经千年沉淀的宝贵遗产,更是我们建设文化强国、赓续民族文脉的重要精神滋养。从盛世修典的恢弘初心,到历经劫难的坚韧坚守,再到辑佚重生的学术壮举,这部旷世奇书留给我们的诸多启示,如明灯引路,指引着我们在新时代传承文化根脉、续写文明新篇,正如宋代学者张载所言:“为天地立心,为生民立命,为往圣继绝学,为万世开太平”,这既是古代学者的使命担当,更是新时代赋予我们的责任与追求。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(一)坚守文化自信,筑牢精神根基</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》的编纂与传承历程,生动彰显了中华文明的博大精深与生生不息的生命力。书中收录的七八千种典籍,浓缩了中华文明数千年的智慧精华,从经史哲思到科技技艺,从文学艺术到民间智慧,全方位展现着华夏文明的深厚底蕴,是涵养文化自信的重要源泉。在新时代语境下,我们更需从《永乐大典》等文化遗产中汲取精神力量,坚定文化自信,深刻认知中华文明作为世界上唯一未曾中断的文明,所兼具的包容性与创新性,明晰文化遗产是民族的精神命脉,是凝聚民族力量的核心纽带。正如习近平总书记所言:“优秀传统文化是一个国家、一个民族传承和发展的根本,如果丢掉了,就割断了精神命脉。”我们要持续加强文化遗产保护力度,完善《永乐大典》等珍贵典籍的保存、研究与利用体系,让千年经典得到妥善守护,让中华文明的精神根基愈发稳固。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">同时,我们要秉持开放包容的文化心态,传承《永乐大典》“兼容并蓄”的编纂理念,既坚守中华文化立场,深耕自身文化沃土,又以开阔视野吸收借鉴世界优秀文化成果,推动中华文化走向世界、对话全球。如今,《永乐大典》残卷数字化工作稳步推进,借助现代科技手段,全球观众皆可在线领略这部旷世奇书的魅力,让千年智慧跨越时空、惠及四海,这正是文化自信与开放包容理念的生动实践,彰显着中华文明拥抱世界的从容气度。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(二)弘扬治学精神,赋能学术创新</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》编纂者们秉持的“实事求是、精益求精”的治学态度,为后世树立了不朽典范。他们对待文献“一字不易”的严谨,考证史料“穷究其理”的执着,协作攻关“毋厌浩繁”的坚守,正是对治学精神的最佳诠释。在新时代的学术研究与文化建设中,我们要大力弘扬这份宝贵精神,摒弃浮躁学风与功利心态,脚踏实地潜心钻研,以“十年磨一剑”的毅力深耕领域,以“一事不知,深以为耻”的求知欲探索未知,以“兼容并蓄,博采众长”的胸怀汇聚智慧。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">学术的生命力在于创新,我们要推动传统治学精神与现代科技深度融合,为学术发展注入新动能。借助人工智能、大数据等技术,对《永乐大典》等古籍文献进行深度整理、数据分析与学术挖掘,解锁其中蕴含的千年智慧;通过数字化、虚拟化等手段,让古籍走出藏书阁、“活”在大众视野中,吸引更多年轻人关注传统文化、投身学术研究。明代学者徐光启曾言:“欲求超胜,必先会通”,唯有实现传统与现代的有机衔接、学术与科技的协同发力,才能让学术研究焕发新活力,为文化繁荣发展提供强劲支撑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(三)扛起传承使命,培育时代新人</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">文化的传承,核心在人;文脉的延续,重在接力。《永乐大典》从修成流传到历经劫难仍薪火未断,离不开历代学者的坚守付出,这份文化传承的使命,如今已然交到我们手中。培育兼具文化素养与担当精神的时代新人,是续写文明篇章的关键所在。学校应强化传统文化教育,将《永乐大典》等文化遗产纳入教学体系,让青少年深入了解中华文明的历史脉络与精神内涵,增强文化认同感与民族自豪感;社会需营造重视传统文化的浓厚氛围,通过博物馆展览、文化节庆、公益讲座等多元形式,让更多人走近经典、了解传统,感受文化魅力;每一个个体都应主动践行传承责任,主动学习传统文化知识,从古籍智慧中汲取成长力量,争做传统文化的传承者、弘扬者与践行者。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">清代学者梁启超曾振聋发聩:“少年强则国强,少年智则国智,少年富则国富。”青少年是民族的未来、文明的希望,唯有让他们从小浸润在传统文化的滋养中,树立坚定的文化自信,涵养深厚的文化情怀,才能让中华文明薪火代代相传、生生不息,为国家发展与民族复兴注入源源不断的精神动力。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(四)汲取文明智慧,服务现实发展</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》不仅是承载历史的典籍瑰宝,更蕴含着可赋能当下的智慧力量,其记载的诸多内容与理念,兼具历史价值与现实意义。书中关于农业种植、水利兴修、建筑营造、医药诊疗的实践记载,可为当代农业发展、生态保护、传统技艺复兴、中医药创新等领域提供宝贵借鉴;“兼容并蓄、求同存异”的文化理念,可为当代社会治理、文明交流互鉴提供历史启示;历代先贤修身治学、担当奉献的事迹,可为当代人提供丰富的精神滋养,指引人生方向。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">在新时代的发展进程中,我们要善于从传统文化中挖掘智慧、转化价值,将千年积累的文明成果与现实发展需求紧密结合,推动经济社会高质量发展。借鉴书中生态保护相关记载,助力生态文明建设提质增效;挖掘其中蕴含的创新理念,为科技自立自强提供思路启发;传承其中彰显的人文精神,促进社会和谐进步与精神文明建设。《论语》有云:“学而时习之,不亦说乎?”唯有将传统智慧与现实实践深度融合,让古籍智慧活学活用,才能让传统文化在新时代绽放新光彩,为人类文明进步贡献更多中国智慧与中国方案。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">“路漫漫其修远兮,吾将上下而求索。”《永乐大典》的千年回响,是对历史文明的深情追忆,更是对未来发展的殷切召唤。它见证着中华文明的博大精深与坚韧顽强,更昭示着文化传承与创新发展的重要意义。在新时代的征程上,我们当以《永乐大典》为精神指引,坚定文化自信、弘扬治学精神、扛起传承使命、汲取智慧力量,让中华文明在新的历史征程中焕发出更加璀璨的光芒,为实现中华民族伟大复兴的中国梦注入深厚持久的精神动力,为人类文明的永续发展书写更加精彩的华夏篇章!</p> <p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》历代发展年谱</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">明代:盛世修典与秘藏守护</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">洪武年间(奠基筹备期)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 洪武年间:学者解缙曾向明太祖朱元璋提议编纂大型典籍,朱元璋表示赏识,但因解缙离朝,此事搁置。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 洪武三十一年(1398年):朱元璋旧事重提,计划召集人手搜集经史百家文献编纂《纪要》,同年六月朱元璋驾崩,修书事宜中断。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐年间(编纂成书期)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 永乐元年(1403年)七月:明成祖朱棣下诏编纂大型类书,旨在汇集古今典籍方便查阅,命翰林院学士解缙主持编纂,初始参与人员147人,确立“凡书契以来经史子集百家之书,至于天文、地志、阴阳、医卜、僧道、技艺之言,备辑为一书”的编纂宗旨。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 永乐二年(1404年)十一月:初稿编纂完成,定名《文献大成》,朱棣审阅后认为“所纂尚多未备”,不甚满意。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 永乐三年(1405年)元月:朱棣命太子少师姚广孝、解缙及礼部尚书郑赐共同监修,扩大编纂队伍至2169人,累计参与人数超3000人,动用南京文渊阁全部藏书开展重修工作。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 永乐五年(1407年):全书定稿进呈,朱棣十分满意,亲自作序并赐名《永乐大典》,同年十一月正式成书,全书共22877卷(含目录60卷),11095册,约3.7亿字,汇集古今图书近8000种。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 永乐六年(1408年):朝廷征召大批缮书人完成全书清抄,“永乐正本”正式抄录完毕,初藏于南京文渊阁东阁。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 永乐十九年(1421年):明成祖迁都北京,《永乐大典》正本随藏书迁往新都,先暂存于左顺门北廊。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 正统初年:正本从左顺门北廊移至北京紫禁城文楼(后改称文昭阁)收藏。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 正统十四年(1449年):南京文渊阁遭遇大火,《永乐大典》编纂所依据的原稿付之一炬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">嘉靖至隆庆年间(重录副本期)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 嘉靖三十六年(1557年)四月:宫中失火,奉天门及三大殿被焚毁,文楼藏书岌岌可危,嘉靖皇帝一夜连颁三道谕旨抢救《永乐大典》正本,幸得保全,此后萌生重录副本之意。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 嘉靖四十一年(1562年)秋:嘉靖皇帝任命高拱、瞿景淳、张居正等人负责重录《永乐大典》,通过“糊名考试”选拔109位善书人,配备画匠、纸匠等辅助人员,明确每人每日抄写三页的规范,重录工作正式启动。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 隆庆元年(1567年):《永乐大典》副本抄录完成,历时五年,副本与正本格式装帧完全一致,正本归还南京文渊阁,副本贮藏于皇史宬;同年,学者张四维趁校录之机,从典籍中辑录《名公书判清明集》《折狱龟鉴》二书。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">清代:辑佚利用与劫难散佚</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">雍正年间(藏地迁移期)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 雍正年间:开三礼馆,学者全祖望、李绂供职翰林院,得以接触《永乐大典》,发现诸多失传典籍,遂开启辑佚工作,整理出王安石《周官新义》等十多种书籍,后因全祖望罢官回乡,辑佚工作中止,为后续系统辑佚奠定基础;同期,《永乐大典》副本从皇史宬移至翰林院敬一亭存放,管理宽松为后续流失埋下隐患。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 雍正至乾隆年间:苏州学者徐乾学率先提议将《永乐大典》中的秘本刊刻流传,推动典籍学术价值发掘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">乾隆年间(大规模辑佚期)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 乾隆三十七年(1772年):乾隆皇帝筹备修纂《四库全书》,安徽学政朱筠、四库总裁于敏中提议辑佚《永乐大典》中的散佚古籍,获乾隆皇帝重视。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 乾隆三十八年(1773年):清查发现《永乐大典》已缺失2422卷,约千余册,四库全书馆组建39人辑佚团队,由戴震、邵晋涵、周永年等著名学者牵头开展辑佚工作。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 乾隆四十六年(1781年):辑佚工作完成,共从《永乐大典》中辑出经史子集四部书籍385种、4946卷,含《旧五代史》《建炎以来系年要录》《元和姓纂》等重要典籍,其中宋元人诗文集达175种,大量失传文献得以复原;辑佚过程中,因儒家正统观念及保密需求,佛道、戏曲、小说及部分科技、军事著作未被辑录。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">嘉庆至光绪年间(渐进散佚期)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 嘉庆年间:《永乐大典》略有散失,尚存9800余册;学者徐松在校勘《永乐大典》时,辑录宋代会要文献,耗时十余年整理编订成《宋会要辑稿》,填补宋代制度史研究大量空白;编纂《全唐文》期间,又从典籍中辑出佚书50余种。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 咸丰以后:翰林院偷盗成风,《永乐大典》副本遭官员私自窃取倒卖,短短三十余年,存量锐减至800余册。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">近现代:浩劫重创与重生传承</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">清末(毁灭性劫难期)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 1900年(庚子事变):义和团围攻使馆,翰林院被焚毁,《永乐大典》副本部分被烧毁,部分遭列强抢掠,大量典籍被运往海外,或散落民间,几乎散失殆尽;苏州状元陆润庠将翰林院残余的64册妥善运回府中保存。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">民国时期(抢救整理期)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 民国初年:张元济、罗振玉、傅增湘等学者尝试影印《永乐大典》残卷,推动典籍传播;陆润庠将保存的64册交还教育部,成为国家图书馆首批《永乐大典》藏品。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 1926年:傅增湘主持影印《永乐大典》残本,助力残卷学术利用。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 1938年:《永乐大典》“苏”字册(收录苏州府相关内容)从吴兴刘承幹嘉业堂售于“满铁”大连图书馆。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 民国年间:北平图书馆组织人员从残卷中辑出佚书200余种,多未刊行;学者郑振铎等毕生奔走寻访散佚残卷,全力挽回文化瑰宝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">当代(保护复兴期)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 1945年:日本投降后,原藏于大连图书馆的“苏”字册被俄罗斯运往莫斯科列宁图书馆。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 1954年6月:俄罗斯将“苏”字册归还中国,入藏北京图书馆(今国家图书馆)。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 新中国成立后:国家通过赎回、捐赠、交换等方式回收散佚残卷,国家图书馆收藏量逐步增至224册,占全球现存总量七成以上。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 近现代以来:散佚于英、法、德、美等8个国家和地区30多个公私藏家手中的残卷,通过数字化、影印等方式实现共享,截至2017年底,全球已知存世《永乐大典》共418册、800余卷及部分零叶,不足原书4%。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 当代:《永乐大典》影印、研究、展示与数字化传播工作持续推进,残卷走出秘藏库房,以多元形式传承,彰显中华文明永续生命力。</p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》历代年鉴</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">明代:盛世修典与双册存藏</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐元年(1403年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 七月,明成祖朱棣下诏编纂大型类书,旨在“汇集古今典籍,方便查考”,命翰林院学士解缙主持,初始参与学者147人,确立“兼容经史子集、医卜技艺”的编纂宗旨。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐二年(1404年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 十一月,初稿编纂完成,定名《文献大成》,朱棣审阅后认为“所纂尚多未备”,下令重修。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐三年(1405年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 元月,朱棣任命太子少师姚广孝与解缙共同监修,扩大编纂队伍至2169人,累计参与人数超3000人,动用南京文渊阁全部藏书推进重修。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐五年(1407年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 全书定稿进呈,朱棣亲撰序言并赐名《永乐大典》,全书共22877卷(含目录60卷),11095册,约3.7亿字,汇集古今图书近8000种。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐六年(1408年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 年末,“永乐正本”清抄完毕,初藏于南京文渊阁东阁,成为中国古代规模最大的类书珍品。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐十九年(1421年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 明成祖迁都北京,《永乐大典》正本随藏书迁往新都,暂存于紫禁城左顺门北廊。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">正统初年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 正本从左顺门北廊移至紫禁城文楼(后改称文昭阁)专门收藏,确立规范藏存制度。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">正统十四年(1449年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 南京文渊阁遭遇大火,《永乐大典》编纂所依据的原稿全部焚毁,正本成为唯一完整版本。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">嘉靖三十六年(1557年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 四月,宫中失火,奉天门及三大殿被焚,火势危及文楼,嘉靖皇帝一夜连颁三道谕旨抢救《永乐大典》正本,幸得保全,此后萌生重录副本之意。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">嘉靖四十一年(1562年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 秋,嘉靖皇帝任命高拱、瞿景淳、张居正等人负责重录副本,通过“糊名考试”选拔109位善书人,明确“每日抄写三页”的规范,重录工作正式启动。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">隆庆元年(1567年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 历时五年,“嘉靖副本”抄录完成,与正本格式装帧完全一致,正本归还南京文渊阁,副本贮藏于皇史宬;学者张四维趁校录之机,辑录《名公书判清明集》等佚书。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">清代:辑佚利用与劫难散佚</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">雍正年间</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 开三礼馆,学者全祖望、李绂供职翰林院,接触《永乐大典》后开启辑佚工作,整理出王安石《周官新义》等十多种失传典籍,后因全祖望罢官中止;同期,副本从皇史宬移至翰林院敬一亭存放,管理宽松为后续流失埋下隐患。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">乾隆三十七年(1772年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 乾隆皇帝筹备修纂《四库全书》,安徽学政朱筠、四库总裁于敏中提议辑佚《永乐大典》中的散佚古籍,获乾隆皇帝批准,拉开大规模辑佚序幕。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">乾隆三十八年(1773年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 清查发现《永乐大典》已缺失2422卷(约千余册),四库全书馆组建39人辑佚团队,由戴震、邵晋涵等学者牵头,系统开展辑佚工作。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">乾隆四十六年(1781年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 辑佚工作完成,共从《永乐大典》中辑出经史子集四部书籍385种、4946卷,含《旧五代史》《建炎以来系年要录》等重要典籍,大量失传文献得以复原。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">嘉庆年间</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 学者徐松在校勘《永乐大典》时,耗时十余年辑录宋代会要文献,编订成《宋会要辑稿》,填补宋代制度史研究空白;编纂《全唐文》期间,又从中辑出佚书50余种。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">咸丰十年(1860年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 第二次鸦片战争期间,英法联军攻入北京,翰林院遭劫掠,《永乐大典》副本被大量抢掠,部分被焚毁或倒卖海外,首次遭遇大规模流失。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">光绪元年(1875年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 修缮翰林院时清查,《永乐大典》副本仅存不足5000册,较乾隆时期流失过半,监守自盗成为主要流失原因。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">光绪二十年(1894年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 翁同龢入翰林院清查,发现副本仅剩800余册,三十余年存量锐减超八成,文化瑰宝岌岌可危。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1900年(庚子事变)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 八国联军侵华,翰林院被焚毁,《永乐大典》副本部分被烧毁,部分遭列强肆意抢掠,甚至被用作“构筑工事的砖块”,几乎丧失殆尽,仅存少量残卷散落世界各地;苏州状元陆润庠抢救出残余64册,妥善保存。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">近现代:抢救回归与活化传承</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">民国五年(1916年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 涵芬楼主人张元济将收藏的《永乐大典》1册(卷485—486)影印出版,纳入《涵芬楼秘籍》,开启残卷传播先河。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">民国十五年(1926年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 傅增湘将收藏的1册(卷2610—2611)按嘉靖副本原样仿真影印出版,后该册现藏日本东洋文库;1938年京华印书局重印此册。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">民国二十八年(1939年)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 北京人文科学研究所将收藏的1册(卷2584—2585)影印出版,现藏台北历史语言研究所。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1945年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 日本投降后,原藏于大连图书馆的“苏”字册《永乐大典》被俄罗斯运往莫斯科列宁图书馆收藏。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1951年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 苏联列宁格勒大学东方系将11册《永乐大典》赠还中国政府,文化部接收后拨交北京图书馆(今国家图书馆),引发各界保护热潮。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1954年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 6月,俄罗斯将1945年运走的“苏”字册归还中国,入藏北京图书馆;7月,苏联国立列宁图书馆再送还52册,北京图书馆馆长冯仲云致信致谢,见证中外文化友好交流。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1955年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 德意志民主共和国送还3册,苏联科学院通过中国科学院图书馆送还1册,国内收藏量逐步增加。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1959年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 中华书局将苏联归还的《永乐大典》(卷2345—2347)依嘉靖副本原样仿真影印出版,作为国庆十周年献礼。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1960年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 中华书局将当时收集到的730卷全部影印出版,为三十二开朱墨两色套印线装本,分装二十函202册,方便学术研究利用。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1963年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 台北世界书局在730卷基础上,增补台湾所藏5卷及德国柏林人种博物馆藏7卷,出版742卷影印本,分装100册。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1977年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 台北世界书局重印1963年版《永乐大典》,扩大台岛地区传播范围。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1982年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 中华书局出版《永乐大典》续印本,收录近20年征集到的67卷,凡二函20册,累计出版222册。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1983年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 北京图书馆出版社将新征集到的1册(卷3518—3519)按嘉靖副本仿真影印出版,丰富馆藏传播品种。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1986年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 中华书局将此前两次印本共797卷,合编为十六开精装本10册,提升使用便捷性。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">2002年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 时任国家图书馆馆长任继愈发出呼吁,号召“海内外有识之士共襄盛举,汇集散藏《永乐大典》,系统刊布”。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">2003年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 上海辞书出版社影印出版《海外新发现永乐大典十七卷》,收录爱尔兰、日本、英国等海外新发现残卷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">2004年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 2月,国家图书馆出版社完成中国大陆所藏163册《永乐大典》仿真影印出版,附索引1册,全仿嘉靖副本版式装帧。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">2012年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 中华书局重印《永乐大典》,新增海外新收集的16卷,共计813卷,进一步完善文献覆盖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">2013年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 国家图书馆出版社出版《哈佛燕京图书馆藏〈永乐大典〉》3册,收录美国哈佛燕京图书馆及贺腾图书馆藏残卷;同年,国家图书馆入藏第222册《永乐大典》,馆藏量稳居全球首位。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">2014年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 国家图书馆出版社出版国内新发现的“湖”字韵卷2272—2274,该册原为加拿大华裔袁葰文女士所藏,系首次影印出版;年末,习近平总书记向澳门大学赠送仿真影印版《永乐大典》(全164册)。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">2019年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 3月,学术专著《〈永乐大典〉流传与辑佚新考》出版,系统考证全球现存残本流传脉络与辑佚成果。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">2023年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 2月,《永乐大典》高清影像数据库正式上线,第一辑收录国家图书馆藏40册75卷,提供高精图像与知识标引,助力学术研究与公众传播。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">2025年</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 10月,国家图书馆联合字节跳动研发的AI古籍修复系统“典脉”开放公众版本,可3D虚拟触摸古籍文字,修复准确率达92%,大幅提升残卷保护与利用效率;截至年末,全球已知存世《永乐大典》共418册823卷,散藏于9个国家和地区的34个公私机构。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> 《永乐大典》核心历程可视化时间轴</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">时间节点 核心阶段 关键事件 备注 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1403年(永乐元年) 修纂启动 明成祖朱棣下诏编纂大型类书,命解缙主持,初始147人参与,确立“兼容经史子集、医卜技艺”宗旨 苏州人姚广孝、陈济等后续核心参与修纂 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1404年(永乐二年) 初稿成书 初稿定名《文献大成》,朱棣以“所纂尚多未备”下令重修 初稿因内容不全未达预期 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1407年(永乐五年) 定稿赐名 全书定稿进呈,朱棣亲撰序言并赐名《永乐大典》,共22877卷(含目录60卷)、11095册,约3.7亿字 汇集先秦至明初图书近8000种 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1408年(永乐六年) 正本抄成 “永乐正本”清抄完毕,初藏南京文渊阁东阁 现存版本皆非正本,正本下落成谜 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1421年(永乐十九年) 正本迁移 随迁都北京,正本暂存紫禁城左顺门北廊 开启北方秘藏历程 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1449年(正统十四年) 原稿焚毁 南京文渊阁失火,《永乐大典》编纂原稿全部烧毁 正本成为唯一完整初始版本 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1557年(嘉靖三十六年) 副本缘起 宫中失火危及文楼,嘉靖帝连夜抢救正本,后萌生重录副本之意 为典籍传承留存备份 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1562-1567年 副本重录 1562年启动重录,选拔109位善书人,1567年(隆庆元年)“嘉靖副本”完成 副本与正本格式装帧完全一致,藏于皇史宬 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1723年后(雍正年间) 藏地迁移+辑佚开端 副本从皇史宬移至翰林院敬一亭;全祖望、李绂开启辑佚,整理出《周官新义》等十余种佚书 管理宽松为后续流失埋下隐患 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1773-1781年(乾隆年间) 大规模辑佚 四库全书馆组建39人团队,从副本中辑出《旧五代史》《建炎以来系年要录》等385种、4946卷佚书 苏州人庄承篯参与辑佚工作 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1860年(咸丰十年) 首次浩劫 第二次鸦片战争,英法联军劫掠翰林院,副本遭抢掠、焚毁 首次大规模流失,部分典籍流落海外 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1900年(庚子事变) 毁灭性劫难 翰林院被焚,副本大量烧毁或遭列强抢掠,仅存少量残卷 苏州状元陆润庠抢救64册并妥善保存 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1916年(民国五年) 残卷传播 张元济影印1册残卷纳入《涵芬楼秘籍》,开启残卷公开传播 让公众首次得见典籍原貌 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1951-1955年 海外回归 苏联先后赠还64册,民主德国送还3册,“苏”字册1954年回归中国 国家图书馆馆藏量大幅提升 </p><p class="ql-block ql-indent-1">1960年 系统影印 中华书局影印出版当时收集的730卷,为朱墨两色套印线装本 方便学术研究利用 </p><p class="ql-block ql-indent-1">2003年 海外新发现 上海辞书出版社影印《海外新发现永乐大典十七卷》,收录爱尔兰、日本等国新发现残卷 补充海外散佚文献 </p><p class="ql-block ql-indent-1">2023年2月 数字化转型 《永乐大典》高清影像数据库上线,第一辑收录国图藏40册75卷 提供高精图像与知识标引 </p><p class="ql-block ql-indent-1">2025年 科技赋能 AI古籍修复系统“典脉”开放公众版;全球已知存世418册823卷,散藏9国34个机构 数字化+AI技术助力文化传承 </p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">注:核心阶段分为“修纂成书”“秘藏守护”“劫难散佚”“回归传承”四大板块,时间轴覆盖600余年关键节点,突出苏州先贤参与修纂、辑佚、保护的重要贡献,以及正本失踪、副本流转的核心脉络。</p> <p class="ql-block ql-indent-1">咏《永乐大典》百首五言绝句</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其一</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐开文运,群贤纂巨篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">包罗天地事,文脉自绵延。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其二</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">御笔题嘉名,芸编集大成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">千年藏智慧,一卷定权衡。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其三</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诏下征鸿儒,分编日夜趋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不因繁浩却,只为传青史。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其四</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">韵部纲维立,群书一网罗。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古今皆可溯,学问不蹉跎。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其五</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">文楼藏宝典,墨香沁史篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">字含千世理,页载万重天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其六</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五经融百氏,六艺汇全篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">无分儒与道,兼容天地宽。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其七</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">修书安社稷,著典育群生。</p><p class="ql-block ql-indent-1">盛世留芳迹,千秋颂圣明。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其八</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">校勘求真义,抄誊惜旧文。</p><p class="ql-block ql-indent-1">一字不敢易,唯恐失其真。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其九</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">卷帙如山积,丹铅逐页施。</p><p class="ql-block ql-indent-1">苦心谁解意,只为后人知。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其十</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">典籍传薪火,文明赖此存。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不因时变迁,浩气贯乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其十一</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">宋韵融唐律,秦文续汉章。</p><p class="ql-block ql-indent-1">残编留故影,千载有余香。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其十二</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">翰林藏副本,文渊锁正本。</p><p class="ql-block ql-indent-1">双璧辉千古,声名动北辰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其十三</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史事详记载,艺能细述论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">万般皆可考,无需问迷津。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其十四</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">农桑书要术,医卜录奇方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">实用传千古,民生赖此昌。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其十五</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗词存雅韵,词曲记清商。</p><p class="ql-block ql-indent-1">一卷知音遇,弦歌久绕梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其十六</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">营造书规范,冶金载秘方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">匠心留史册,技艺永传扬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其十七</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">星文详观测,地志细描摹。</p><p class="ql-block ql-indent-1">天地皆入卷,智慧汇星河。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其十八</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">大典初成日,欢声动帝京。</p><p class="ql-block ql-indent-1">万方来贺喜,文治耀今明。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">其十九</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">迁都携宝典,紫禁护珍编。</p><p class="ql-block ql-indent-1">只为江山固,文脉代代延。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二十</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">嘉靖重抄录,殷勤护典章。</p><p class="ql-block ql-indent-1">唯恐前朝籍,随风付渺茫。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二一</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">岁月催人老,典籍历风霜。</p><p class="ql-block ql-indent-1">纸间留古意,墨里见沧桑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二二</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">明末烽烟起,宫城遇火殃。</p><p class="ql-block ql-indent-1">正本随烟灭,千古叹无常。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二三</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">联军焚殿宇,倭寇掠珍编。</p><p class="ql-block ql-indent-1">残卷飘零去,伤心泪潸然。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二四</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">翰林遭劫难,典籍遇摧残。</p><p class="ql-block ql-indent-1">字字皆凝血,篇篇是国殇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二五</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">故纸堆中觅,残篇梦里寻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不辞千里路,只为续知音。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二六</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">振铎倾囊购,贤达捐珍藏。</p><p class="ql-block ql-indent-1">残编归故土,再续旧书香。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二七</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">劫后余生卷,犹如火中莲。</p><p class="ql-block ql-indent-1">历经千般苦,风骨尚依然。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二八</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">散佚天涯远,相思故国牵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">何时重聚首,再续旧时缘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二九</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">国家倾力护,馆阁细心存。</p><p class="ql-block ql-indent-1">残卷终安好,书香复满门。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三十</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">海外寻残卷,云端续旧篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科技通今古,典籍得重圆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三一</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">辑佚从残简,钩沉自断编。</p><p class="ql-block ql-indent-1">苦心三十载,旧典复完整。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三二</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五代史重现,宋会要新编。</p><p class="ql-block ql-indent-1">功劳归学者,青史永留名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三三</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">析津志重辑,元典章复全。</p><p class="ql-block ql-indent-1">残篇藏妙义,断简续遗编。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三四</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">校雠凭慧眼,考证靠真功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">一字千金重,千秋万世崇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三五</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">故纸藏幽韵,残篇记旧闻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">拨开尘与土,真相自昭然。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三六</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">学者焚膏继晷,只为古籍重光。</p><p class="ql-block ql-indent-1">莫道征途遥远,初心不改铿锵。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三七</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">残卷虽残缺,精神尚可嘉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文明终未断,薪火再升华。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三八</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">旧典重生日,学界尽欢腾。</p><p class="ql-block ql-indent-1">千年迷案解,万载慧光凝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三九</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">一字关兴废,一篇系古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">典籍存国脉,守护见丹心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四十</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">前贤栽树苦,后辈纳凉甜。</p><p class="ql-block ql-indent-1">饮水当思源,传承莫等闲。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四一</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">大典含今古,奇书贯地天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">智慧如江海,滋养万千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四二</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">包容成大气,兼蓄纳百川。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文明多异彩,此典是源泉。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四三</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">务实存真义,经世有良方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古为今所用,智慧照康庄。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四四</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">协作成大业,同心克万难。</p><p class="ql-block ql-indent-1">两千贤者力,铸就此奇观。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四五</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">治学求精准,修书尚谨严。</p><p class="ql-block ql-indent-1">这种精神在,千古可流传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四六</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">劫难虽残酷,坚守志更坚。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文明凭韧性,百折亦向前。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四七</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">传承无止境,创新有良方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古籍今活化,书香满课堂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四八</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">数字存珍籍,云端传雅音。</p><p class="ql-block ql-indent-1">天涯若比邻,共享此奇文。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四九</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">少年读大典,智慧润心田。</p><p class="ql-block ql-indent-1">立志承文脉,扬帆再向前。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五十</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">先生传古韵,弟子续新篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">代代无穷已,文明永灿然。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五一</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">文化自信在,精神底气足。</p><p class="ql-block ql-indent-1">典籍如明镜,照亮复兴路。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五二</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古训今时用,良言万世传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">智慧从中取,功成在少年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五三</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">大典昭明德,奇书启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1">千秋垂典范,万代沐恩波。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五四</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">一卷知兴替,三篇识古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">以史为明镜,前程路更明。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五五</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">墨香飘四海,文韵润五洲。</p><p class="ql-block ql-indent-1">中华文明盛,此典立潮头。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五六</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">交流通中外,互鉴共繁荣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大典传佳话,环球享盛名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五七</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">保护非守旧,传承要创新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古籍焕新彩,文明万古春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五八</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">科技赋能后,古籍再生辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">指尖轻一点,千古任君挥。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五九</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">典籍藏瑰宝,传承靠众人。</p><p class="ql-block ql-indent-1">同心齐努力,文脉万年新。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六十</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">前有先贤志,今有后来人。</p><p class="ql-block ql-indent-1">初心终不改,薪火永相承。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六一</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐修书志,千秋未敢忘。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文明传万代,功绩永流芳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六二</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">残卷经风雨,书香历雪霜。</p><p class="ql-block ql-indent-1">初心终未改,浩气贯穹苍。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六三</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">辑佚功无量,钩沉德永存。</p><p class="ql-block ql-indent-1">学者施援手,古籍获新生。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六四</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">大典精神在,文明永不亡。</p><p class="ql-block ql-indent-1">中华儿女志,代代护书香。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六五</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">墨痕留岁月,纸页记沧桑。</p><p class="ql-block ql-indent-1">一卷通今古,千秋韵未央。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六六</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">雅韵传千古,奇文惠万邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文明多智慧,此典是荣光。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六七</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">学海凭舟渡,书山靠径攀。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大典为灯塔,指引路漫漫。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六八</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">修身明事理,治学探渊源。</p><p class="ql-block ql-indent-1">常读先贤典,初心自不偏。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六九</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">治国凭良策,安邦靠慧根。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古书中寻宝,今人受益深。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七十</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">民生无小事,典籍有良方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">借鉴前朝智,今朝更富强。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七一</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">生态存遗训,和谐有古章。</p><p class="ql-block ql-indent-1">传承先贤智,山河更秀芳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七二</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">创新需守本,发展要循源。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大典藏真义,指引路向前。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七三</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">少年怀壮志,典籍育英才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">华夏文风盛,春风拂面来。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七四</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">课堂传古韵,校园沐书香。</p><p class="ql-block ql-indent-1">经典润心智,少年当自强。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七五</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">博物馆中展,游人驻足观。</p><p class="ql-block ql-indent-1">残卷虽残缺,风骨自傲然。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七六</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">讲座传知识,论坛论古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大典入人心,文化得传承。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七七</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗文书雅韵,书画绘芳春。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大典为灵感,艺坛万象新。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七八</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">影视传佳话,舞台演传奇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大典活起来,全民共赏之。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七九</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">线上开课堂,云端授古方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">典籍传千里,书香满故乡。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八十</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">中外学者聚,共研大典篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">智慧同分享,文明共向前。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八一</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">汉典传异域,外文译奇篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">环球同受益,友谊万年牵。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八二</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">文化如江河,典籍是泉源。</p><p class="ql-block ql-indent-1">滔滔向东去,滋养万千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八三</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">文明如日月,大典似星辰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">光照人生路,指引向前行。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八四</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">守正为根本,创新是灵魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古籍焕新彩,传承有后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八五</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">岁月催人老,典籍历沧桑。</p><p class="ql-block ql-indent-1">唯其精神在,千古永流芳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八六</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">劫难磨筋骨,风霜铸品格。</p><p class="ql-block ql-indent-1">中华文明盛,大典是见证。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八七</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">纂书凝众力,护典聚民心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">家国情怀在,千秋万代钦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八八</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">智慧藏于卷,精神注于篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">代代相传授,文明永灿然。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八九</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">一卷承千古,三篇启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1">愿君多研读,不负先贤恩。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九十</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">文海珠峰立,文明灯塔明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">指引前行路,中华永昌盛。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九一</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">大典千秋耀,奇书万古芳。</p><p class="ql-block ql-indent-1">传承无止境,世代享荣光。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九二</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">书香飘四海,文韵润八方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">中华文明盛,此典永流芳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九三</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">初心终不改,使命记心间。</p><p class="ql-block ql-indent-1">守护先贤典,传承万万年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九四</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古为今所用,经典永流传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">智慧从中取,功成在眼前。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九五</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">文明多异彩,大典是核心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">代代相传授,光辉照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九六</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">修书传后世,护典保家珍。</p><p class="ql-block ql-indent-1">中华儿女志,千秋万代新。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九七</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">残卷重生日,民族复兴时。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大典精神在,激励向前驰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九八</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">墨香凝岁月,纸页记春秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大典藏真义,传承永不休。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九九</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">文治昭千古,书香满九州。</p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐精神在,文明万古流。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">一百</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">百首歌大典,千言颂圣章。</p><p class="ql-block ql-indent-1">传承华夏志,万古耀荣光。</p> <p class="ql-block ql-indent-1">百首五言绝句咏《永乐大典》解读</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》作为中华文明的璀璨瑰宝,其编纂之宏、流传之艰、价值之重,历来为世人瞩目。百首五言绝句以“缘起—盛景—劫难—坚守—重生—传承”为脉络,用凝练的诗行勾勒这部旷世奇书的千年轨迹,既含史实之真,又蕴精神之魂,现将核心内涵与艺术特色解读如下:</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">一、脉络架构:以诗为史,串联千年文脉</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">百首绝句并非零散咏叹,而是形成逻辑严密的叙事链条,全景式展现《永乐大典》的生命历程:</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1. 开篇至二十首:盛世修典,文治辉煌</p><p class="ql-block ql-indent-1">聚焦永乐年间编纂盛事,从明成祖下诏征贤(其三)、学者日夜校勘(其八),到典籍包罗万象(其一)、体例创新立纲(其四),既凸显“兼容儒道,天地皆入卷”(其六、十七)的恢弘气度,也赞颂“一字不敢易”(其八)的治学精神,还原明代文治巅峰的历史场景。</p><p class="ql-block ql-indent-1">2. 二十一至三十首:岁月沧桑,劫难骤临</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔锋一转,从典籍历经风霜(其二十一),到明末正本遭火(其二十二)、近代联军劫掠(其二十三),以“字字皆凝血,篇篇是国殇”(其二十四)的痛切笔触,记录副本残毁、散佚海外的悲惨境遇,暗合国家兴亡的历史轨迹。</p><p class="ql-block ql-indent-1">3. 三十一至五十首:坚守寻回,残卷重生</p><p class="ql-block ql-indent-1">刻画历代守护者的执着:学者千里寻残篇(其二十五)、郑振铎倾囊购藏(其二十六)、国家倾力护珍籍(其二十九),直至科技赋能、云端续篇(其三十),以“火中莲”(其二十七)喻残卷风骨,彰显中华文明“百折亦向前”(其四十六)的坚韧。</p><p class="ql-block ql-indent-1">4. 五十一至八十首:价值彰显,古今交融</p><p class="ql-block ql-indent-1">阐释典籍的多元价值:既是“学海灯塔”(其六十七),为治史提供依据(其三十四);又是“实用良方”(其十四),留存农桑医卜之智;更通过数字化、国际化传播(其五十八、六十一),实现“墨香飘四海”(其五十五)的文明对话。</p><p class="ql-block ql-indent-1">5. 八十一至一百首:精神永续,传承不息</p><p class="ql-block ql-indent-1">升华主题至文化传承,从少年读典立志(其七十三)、学界共研新篇(其八十),到“守正创新”(其八十四)、“文明万古春”(其五十七),以“文海珠峰立,文明灯塔明”(其九十)收束,呼吁后人守护文脉、赓续荣光。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二、核心内涵:诗藏三魂,彰显文明底色</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">绝句以小见大,在有限篇幅中凝聚三重核心精神,成为解读《永乐大典》的钥匙:</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1. 兼容并蓄的文化胸怀</p><p class="ql-block ql-indent-1">反复咏叹典籍“无分儒与道,兼容天地宽”(其六)“包容成大气,兼蓄纳百川”(其四十二)的特质,既收录经史子集(其十一),也辑录农桑技艺(其十四)、戏剧词曲(其十五),印证中华文明“道并行而不相悖”的包容品格。</p><p class="ql-block ql-indent-1">2. 坚韧不拔的守护精神</p><p class="ql-block ql-indent-1">从嘉靖重抄护典(其二十)到当代科技存珍(其三十),以“故纸堆中觅,残篇梦里寻”(其二十五)“劫后余生卷,风骨尚依然”(其二十七),赞颂学者、国家对文化遗产的执着守护,凸显“文明终未断,薪火再升华”(其三十七)的民族韧性。</p><p class="ql-block ql-indent-1">3. 古为今用的传承智慧</p><p class="ql-block ql-indent-1">强调典籍并非尘封故纸,而是“古为今所用,智慧照康庄”(其四十三):既为史学研究提供依据(其三十二、三十三),也为当代生态、治理提供借鉴(其七十一),更通过“课堂传古韵”(其七十四)“少年承文脉”(其七十三),实现智慧的代际传递。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三、艺术特色:五言精粹,意境深远</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1. 凝练传神,以少胜多</p><p class="ql-block ql-indent-1">严守五言绝句格律,用极简文字勾勒场景:“卷帙如山积,丹铅逐页施”(其九)仅十字,便画出学者校勘的辛劳;“海外寻残卷,云端续旧篇”(其三十)概括科技赋能的传承创新,字字珠玑、意蕴悠长。</p><p class="ql-block ql-indent-1">2. 情景交融,情理兼具</p><p class="ql-block ql-indent-1">既有“欢声动帝京”(其十八)的盛世欢腾,也有“伤心泪潸然”(其二十三)的劫难之痛;既咏“千年藏智慧”(其二)的史实价值,也抒“传承莫等闲”(其四十)的情感共鸣,做到“史中有情,情中有理”。</p><p class="ql-block ql-indent-1">3. 意象鲜活,喻体精妙</p><p class="ql-block ql-indent-1">以“星河”喻典籍智慧(其十七)、“火中莲”喻残卷风骨(其二十七)、“灯塔”喻精神指引(其九十),将抽象的文化价值转化为具象可感的意象,让诗歌兼具感染力与思想性。</p><p class="ql-block ql-indent-1">4. 用典自然,底蕴深厚</p><p class="ql-block ql-indent-1">化用“实事求是”“兼容并蓄”等文化理念,暗合《礼记》“大道之行”(其三十二)、《周易》“穷则变”(其五十八)等经典思想,既增强文化厚度,又让解读更具深度。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四、结语:以诗为媒,唤醒文化自觉</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">百首五言绝句以诗证史、以诗言志,既还原了《永乐大典》的千年沧桑,更传递出“典籍存国脉,守护见丹心”(其三十九)的核心信念。每一首诗都是对文化遗产的致敬,每一句咏叹都在呼唤文化自信——正如“百首歌大典,千言颂圣章”(其一百),诗歌本身也成为传承的载体,让《永乐大典》所代表的兼容、坚韧、创新精神,在世代咏诵中永不褪色。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p> <p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》历代类别目录(按历史脉络+核心维度分类)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">一、明代:盛世修典与典制成型</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(一)修典背景类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 明成祖“武功定天下,文治安邦国”治国理念</p><p class="ql-block ql-indent-1">- “靖难之役”后文化凝聚共识的时代需求</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 明代文治巅峰的历史语境</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(二)编纂实践类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 朱棣下诏修典的官方决策</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 两千学者云集攻坚的协作历程</p><p class="ql-block ql-indent-1">- “毋厌浩繁”“实事求是”的治学准则</p><p class="ql-block ql-indent-1">- “以韵统字,以字系事”的体例创新</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(三)典籍形态类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 22877卷、11095册的恢弘规模</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 三亿七千万字的内容体量</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 兼容经史子集、儒释道与民间技艺的百科特质</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 南京文渊阁初始典藏版本</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二、明清之际:流传起步与初步整理</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(一)典籍迁徙与存藏类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 从南京文渊阁到北京紫禁城的迁徙记录</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 正本失踪的历史谜团</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 明代学者对副本的悉心典藏举措</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 清代宫廷对副本的初步整理与保护</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(二)早期价值类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 为《四库全书》编纂提供核心史料支撑</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 经史子集原始文献的早期传播</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 学术研究中“史料渊薮”的初步显现</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三、近代:劫难冲击与守护抗争</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(一)劫难记录类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 两次鸦片战争中的典籍损毁</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 八国联军侵华的文化劫掠浩劫</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 副本残毁、散佚的具体历程</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 全球仅存3%残卷的历史困境</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(二)守护行动类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 郑振铎等学者“每一卷都不能丢失”的抢救之举</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 民间藏家对散佚卷册的秘密保存</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 爱国人士抵制典籍外流的抗争行动</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 民族文化保护意识的觉醒与传播</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四、现当代:残卷新生与价值重构</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(一)残卷回收与典藏类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 国家力量主导的海外赎回工程</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 民间捐赠与征集行动</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 国家级文物机构的专业化典藏</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 残卷修复的技术攻关与成果</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(二)学术研究类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 《旧五代史》《宋会要辑稿》等典籍的辑佚成果</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 文献真实性考证与学术价值挖掘</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 文史哲、科技史等领域的研究支撑</p><p class="ql-block ql-indent-1">- “为往圣继绝学”的学术实践</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(三)传播与转化类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 数字化技术赋能下的全球共享</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 教育普及中的典籍文化传播</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 年轻群体喜闻乐见的传播形式创新</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 传统智慧与当代发展的实践结合</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五、精神价值类(跨时代维度)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(一)文明品格类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- “海纳百川”的包容精神</p><p class="ql-block ql-indent-1">- “经世致用”的务实精神</p><p class="ql-block ql-indent-1">- “百折不挠”的坚守精神</p><p class="ql-block ql-indent-1">- “薪火相传”的传承精神</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(二)核心理念类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- “万物并育而不相害”的文明智慧</p><p class="ql-block ql-indent-1">- “博学之,审问之”的求真态度</p><p class="ql-block ql-indent-1">- “众志成城”的集体智慧</p><p class="ql-block ql-indent-1">- “苟利国家生死以”的担当情怀</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">(三)时代赋能类</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 文化自信的精神源泉</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 文明交流互鉴的历史启示</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 文化强国建设的精神动力</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 民族复兴的文化动能</p> <p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉铸初心——历代名人名言典故千首五言绝句启示录</p><p class="ql-block ql-indent-1">五千年文明长河奔流不息,历代先贤以史为鉴、以言明志,留下无数振聋发聩的名言典故。这些智慧结晶既是民族精神的凝练,更是砥砺后人的精神灯塔。今以百首五言绝句,串联史学名人、典籍精粹与精神传承,借诗言志、以史赋能,彰显华夏文明生生不息的正能量。</p><p class="ql-block ql-indent-1">一、先秦至两汉:史脉初成 风骨铸魂(1-20首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1. 左丘明(《左传》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">不义多行久,终当自毙身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史书昭善恶,千古警来人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">2. 孔子(删订六经)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">删述修经史,斯文续火薪。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心昭日月,教化万年春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">3. 司马迁(《史记》·生死观)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">人生谁无死,泰山或鸿毛。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忍羞成史记,正气贯云霄。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">4. 司马迁(《史记》·处世)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">桃李无言树,蹊成自可寻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">德馨人自仰,不必苦相侵。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">5. 班固(《汉书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">强汉威声远,犯边必讨诛。</p><p class="ql-block ql-indent-1">寸土皆国脉,浩气镇寰宇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">6. 董仲舒(史学思想)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">罢黜百家论,春秋决狱深。</p><p class="ql-block ql-indent-1">纲常凝教化,文脉得相寻。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">7. 刘向(校雠典籍)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">校雠明典籍,辨伪正源流。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古籍传千载,书香润九州。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">8. 扬雄(史论)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史笔须存直,褒贬系公心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">是非留青史,功过任人吟。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">9. 贾谊(《过秦论》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">秦亡因暴政,攻守势相寻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">前车当为鉴,民心是国琛。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">10. 司马相如(文以载道)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">辞赋歌盛世,文光映古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">铺陈非炫技,载道寄丹忱。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">11. 褚少孙(补《史记》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史记遗篇补,丹心续史文。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不教千古事,湮没乱烟云。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">12. 刘歆(目录学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七略分经史,学术有渊源。</p><p class="ql-block ql-indent-1">分类明脉络,典籍得长存。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">13. 王充(《论衡》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">疾虚妄立论,求实破迷尘。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史论需存真,不欺后来人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">14. 班昭(续《汉书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">汉书残卷补,巾帼有奇才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史笔无性别,丹心照简牍。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">15. 崔骃(史评)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">治乱兴衰事,史书细品评。</p><p class="ql-block ql-indent-1">得失皆明鉴,治国可探津。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">16. 荀悦(《汉纪》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">编年述汉事,撮要明得失。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治道藏史策,君亲当慎思。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">17. 蔡邕(校书东观)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">东观校群籍,丹铅正谬误。</p><p class="ql-block ql-indent-1">潜心修典籍,文脉赖公扶。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">18. 应劭(《风俗通义》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">采风稽旧俗,辨义正民心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史俗相交映,文明得纵深。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">19. 谯周(史论)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">推往以知来,观今宜鉴古。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史思明得失,治国不迷途。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">20. 张衡(史论)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">通经兼晓史,博学识古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">议论存公心,箴言启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二、魏晋南北朝至隋唐:史风日盛 智启新章(21-40首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">21. 陈寿(《三国志》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">善小当须为,恶微不可轻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">立身凭细行,千古见高情。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">22. 裴松之(注《三国志》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">为史详作注,补阙正讹误。</p><p class="ql-block ql-indent-1">引证征群籍,求真不含糊。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">23. 范晔(《后汉书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">疾风知劲草,板荡识忠臣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">危难见贞节,丹心照日月。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">24. 沈约(《宋书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">修史明时序,文辞润史篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">南朝兴废事,留与后人研。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">25. 萧子显(《南齐书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">齐史三十卷,兴衰笔下传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">直书无避讳,史德重于天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">26. 魏收(《魏书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">著史存实录,不阿权贵颜。</p><p class="ql-block ql-indent-1">是非明断处,青史照人寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">27. 李百药(《北齐书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">北齐兴亡事,笔端细细陈。</p><p class="ql-block ql-indent-1">鉴前世之失,资来者之因。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">28. 令狐德棻(《周书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">周史修编就,文风简而真。</p><p class="ql-block ql-indent-1">典章存故实,后世得遵循。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">29. 魏征(《隋书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">以铜为镜鉴,可正衣冠形。</p><p class="ql-block ql-indent-1">以史为镜鉴,可知兴废情。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">30. 房玄龄(《晋书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">晋书成百卷,囊括两晋春。</p><p class="ql-block ql-indent-1">编纂集众智,史文见精神。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">31. 杜佑(《通典》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">通典述制度,沿革细推寻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">经世存良策,治国得金针。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">32. 刘知几(《史通》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史通论史法,六家二体分。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史家须有识,秉笔直书文。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">33. 吴兢(《贞观政要》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">贞观治国策,载录传千秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">君明臣贤辅,治世可追求。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">34. 姚思廉(《梁书》《陈书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">梁陈兴亡史,一人独撰成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史笔含深情,忠义见分明。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">35. 李延寿(《南史》《北史》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">南北分史述,合编见统绪。</p><p class="ql-block ql-indent-1">贯通南北朝,史脉更清晰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">36. 颜师古(注《汉书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">汉书详作注,训诂释疑团。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古义今通晓,典籍更昭然。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">37. 孔颖达(《五经正义》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五经明正义,注疏集大成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">经史相交融,治学有准绳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">38. 许嵩(《建康实录》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">建康兴废事,实录记分明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">城郭虽已改,史迹尚留名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">39. 柳宗元(史论)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">封建非古道,郡县利民生。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史论标新见,忧时寄寸心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">40. 韩愈(文以载道)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">文以载道义,史以明是非。</p><p class="ql-block ql-indent-1">昌黎倡古文,文脉振衰微。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三、宋元:史著宏富 鉴照古今(41-60首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">41. 欧阳修(《新唐书》《新五代史》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">忧劳能兴国,逸豫可亡身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">盛衰皆有故,勤勉是良因。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">42. 宋祁(《新唐书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">唐书重修撰,文采耀古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">列传存风骨,史文见匠心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">43. 司马光(《资治通鉴》·治道)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">鉴于前世事,有资于治道。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史册如明镜,当权宜细照。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">44. 司马光(《资治通鉴》·纳谏)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">兼听则明达,偏信易昏愚。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治国需广纳,忠言不可疏。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">45. 王安石(史论)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天变不足畏,祖宗不足法。</p><p class="ql-block ql-indent-1">人言不足恤,变法求兴邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">46. 苏轼(史评)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">赤壁怀古意,江山阅古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">兴亡多少事,都付笑谈中。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">47. 苏辙(史论)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史论求通变,观史明得失。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治国如治身,慎始当慎终。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">48. 郑樵(《通志》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">通志倡会通,纪传兼编年。</p><p class="ql-block ql-indent-1">学术明源流,史著成巨篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">49. 袁枢(《通鉴纪事本末》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">纪事分本末,史事更分明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">体例开新局,研读倍省心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">50. 李焘(《续资治通鉴长编》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">长编续通鉴,北宋史事全。</p><p class="ql-block ql-indent-1">考据严且慎,实录传千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">51. 李心传(《建炎以来系年要录》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">南渡兴废事,要录记详明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史料求翔实,史笔见公心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">52. 王应麟(《玉海》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">玉海汇群籍,百科尽包罗。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学重博古,求知不厌多。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">53. 马端临(《文献通考》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">文献详考证,通考述源流。</p><p class="ql-block ql-indent-1">典章制度事,后世得探究。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">54. 脱脱(《宋史》《辽史》《金史》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三史同时修,各族史事存。</p><p class="ql-block ql-indent-1">一统归华夏,文脉本同源。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">55. 胡三省(注《资治通鉴》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">通鉴详作注,释疑明典章。</p><p class="ql-block ql-indent-1">苦心研史迹,后世得津梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">56. 欧阳玄(修宋辽金史)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">总裁修三史,文风简而醇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">是非明断处,史德见精神。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">57. 苏天爵(《国朝名臣事略》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">名臣留事略,嘉言懿行存。</p><p class="ql-block ql-indent-1">后世能效法,立身树高标。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">58. 吴澄(史论)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">治史兼治经,明理且修身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">学问通古今,立身正心魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">59. 虞集(史学思想)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史以明人伦,治国先修身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">典籍传正道,教化育新民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">60. 揭傒斯(修史)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">执笔修国史,丹心秉直书。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不欺天与地,史实重昭如。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四、明清至近现代:史论革新 薪火相传(61-80首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">61. 宋濂(《元史》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">总裁修元史,开篇纪洪武。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史文求简当,实录传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">62. 王祎(《元史》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">协修元史稿,下笔见精神。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史事求翔实,不妄加褒贬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">63. 解缙(《永乐大典》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐修大典,群贤共纂编。</p><p class="ql-block ql-indent-1">包容兼万象,典籍汇百川。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">64. 杨士奇(《明实录》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">实录记明事,编年存信史。</p><p class="ql-block ql-indent-1">言行皆实录,后世得考稽。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">65. 章学诚(《文史通义》·史义)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史贵存大义,非徒记故实。</p><p class="ql-block ql-indent-1">阐发史中意,方为史之魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">66. 章学诚(《文史通义》·经史)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六经皆史典,离事不言理。</p><p class="ql-block ql-indent-1">经史本同源,致用方为旨。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">67. 章学诚(校雠)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">辨章明学术,考镜溯源流。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古籍得整理,文脉传千秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">68. 钱大昕(考据学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">考据明真伪,研史重实证。</p><p class="ql-block ql-indent-1">细辨蛛丝迹,史实不妄称。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">69. 王鸣盛(《十七史商榷》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">商榷十七史,考订正讹误。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学贵精审,疑义相与析。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">70. 赵翼(《廿二史札记》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">廿二史中寻,兴衰有定律。</p><p class="ql-block ql-indent-1">论史标新见,启人深思虑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">71. 钱大昕(史论)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史家须有史德,不曲不阿私。</p><p class="ql-block ql-indent-1">直书明善恶,青史照尘寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">72. 全祖望(《鲒埼亭集》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">表彰忠义士,史传补遗篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心昭后世,气节重于山。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">73. 邵晋涵(史学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">研史通经义,修志存乡邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1">学术承先哲,薪火得传扬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">74. 崔述(《考信录》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">考信辨真伪,治史重本源。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不迷于传说,求实是关键。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">75. 梁启超(近代史学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史界开新局,新民立主张。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史学经世用,救国赖良方。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">76. 王国维(史学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二重证据法,古史得明证。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学开新境,文史添新声。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">77. 陈寅恪(史学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">独立之精神,自由之思想。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治史求真实,学术见光芒。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">78. 陈垣(史学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">校勘明古籍,史源细追寻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学重方法,求真为初心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">79. 郭沫若(史学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古史辨真伪,甲骨释幽微。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史学开新面,遗产得光辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">80. 范文澜(《中国通史简编》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">历史无情义,有功必铭记。</p><p class="ql-block ql-indent-1">阻碍终当灭,正道不可移。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五、文明传承 精神永续(81-100首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">81. 修典精神</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永乐修鸿典,群贤共一心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">包容兼万象,文脉得弥新。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">82. 守典初心</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">典籍遭劫难,残卷赖人存。</p><p class="ql-block ql-indent-1">守护凭忠勇,千秋颂此恩。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">83. 辑佚之光</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">佚籍重辑校,残篇复旧观。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为往圣继学,功德薄云天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">84. 方志之魂</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">方志存乡邦,史事细珍藏。</p><p class="ql-block ql-indent-1">一方兴废事,代代记不忘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">85. 经世致用</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">学史非空谈,致用是关键。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古事今时鉴,治国得良策。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">86. 文化自信</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">华夏五千年,文脉未曾断。</p><p class="ql-block ql-indent-1">典籍存智慧,自信源自先。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">87. 包容精神</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">海纳百川水,文融万族言。</p><p class="ql-block ql-indent-1">包容成大美,文明得绵延。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">88. 坚守之志</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">千磨还坚劲,万击仍不屈。</p><p class="ql-block ql-indent-1">守护文明火,初心永不渝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">89. 传承之责</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">薪火代代传,文脉续新篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">后浪推前浪,光辉照万年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">90. 求实之风</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">治史须求实,著文不妄言。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心昭日月,青史留美谈。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">91. 担当情怀</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">苟利国家事,岂因祸福避。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史家常有此,大义照天地。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">92. 集体智慧</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">众志成城力,能成不朽功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">修典凭群智,千古颂其风。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">93. 创新之路</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古法需传承,新途更要探。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史学开新境,文明得发展。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">94. 教育之要</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">典籍传文脉,教育育新人。</p><p class="ql-block ql-indent-1">知史明大义,立志报国民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">95. 全球共享</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">残卷数字化,文明全球传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">交流增互信,友谊谱新篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">96. 以史为鉴</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">前世兴衰事,今生可借鉴。</p><p class="ql-block ql-indent-1">知古而鉴今,国泰民安健。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">97. 民族气节</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">明犯强汉者,虽远必诛之。</p><p class="ql-block ql-indent-1">气节传千古,中华不可欺。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">98. 修身之要</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">勿以善小弃,勿以恶小为。</p><p class="ql-block ql-indent-1">修身凭细行,君子自成德。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">99. 治国之道</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">兼听则明达,偏信易招殃。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治国如治身,审慎方久长。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">100. 永续发展</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉长,精神永放光。</p><p class="ql-block ql-indent-1">传承兼创新,万世享安康。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">结语</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">百首绝句,串联五千年史学长河;千言万语,凝聚华夏儿女的精神力量。从《永乐大典》的恢弘修典,到历代史家的秉笔直书;从“六经皆史”的理论革新,到“经世致用”的实践智慧,每一句名言都蕴含着先贤的思考,每一个典故都承载着文明的基因。这些精神财富,是文化自信的源泉,是民族复兴的动力。愿我辈以史为鉴,传承先贤之志,坚守初心之念,让华夏文脉在新时代绽放更璀璨的光芒,让五千年文明的正能量永续流传、生生不息!</p> <p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉铸初心——历代名人名言典故百首五言绝句启示录(续101-200首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六、百科宗师 智启寰宇(101-120首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">101. 张衡(科圣·天文历法)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">浑仪窥天象,地动察地魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科文双绝冠,智慧照乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">102. 蔡伦(造纸术·科技革新)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">捣楮成新纸,文明载道巡。</p><p class="ql-block ql-indent-1">一纸通古今,惠及万代人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">103. 祖冲之(数学家·圆周率)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">算经推密率,精算破迷津。</p><p class="ql-block ql-indent-1">圆周臻七数,智业耀千春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">104. 郦道元(地理学家·《水经注》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">水经详作注,地理探源深。</p><p class="ql-block ql-indent-1">山川如画卷,文脉映川岑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">105. 贾思勰(农学家·《齐民要术》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">齐民传要术,农本固邦根。</p><p class="ql-block ql-indent-1">耕耘藏智慧,仓廪足民殷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">106. 孙思邈(医药学家·《千金方》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">千金传妙术,仁心济世人。</p><p class="ql-block ql-indent-1">悬壶施大爱,医道铸精魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">107. 沈括(科学家·《梦溪笔谈》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">梦溪集众智,百科汇大成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">格物穷天理,创新启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">108. 徐光启(科学家·中西融汇)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">译书传西学,农政著新文。</p><p class="ql-block ql-indent-1">融汇中西智,科技播芳芬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">109. 宋应星(工艺学家·《天工开物》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天工开物志,百工技艺存。</p><p class="ql-block ql-indent-1">实业兴邦本,巧思利万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">110. 徐霞客(地理学家·《徐霞客游记》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">云游探奇险,游记记山川。</p><p class="ql-block ql-indent-1">足迹遍天下,求真不畏难。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">111. 李时珍(医药学家·《本草纲目》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">本草穷本草,纲目辨伪真。</p><p class="ql-block ql-indent-1">著书疗民疾,仁心照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">112. 郭守敬(天文学家·《授时历》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">授时明历法,观象定农辰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">精准传千载,功泽润苍民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">113. 裴秀(地图学家·制图六体)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六体明图法,山川入卷新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">舆图标万象,行路得通津。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">114. 王祯(农学家·《王祯农书》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">农书详记载,耕作有良方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">劝农兴本业,岁岁谷盈仓。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">115. 朱载堉(乐律学家·十二平均律)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">乐律创新法,和声定五音。</p><p class="ql-block ql-indent-1">十二平均律,雅乐润民心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">116. 杨辉(数学家·杨辉三角)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">算学明规律,三角藏玄机。</p><p class="ql-block ql-indent-1">数理传薪火,智光照学堤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">117. 刘徽(数学家·《九章算术注》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九章详作注,算理启愚蒙。</p><p class="ql-block ql-indent-1">割圆求至精,数理立宗风。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">118. 陶弘景(医药学家·《本草经集注》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">本草集注成,药性辨分明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">行医施善念,济世享盛名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">119. 苏颂(科学家·水运仪象台)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">仪象观天象,水运自循环。</p><p class="ql-block ql-indent-1">巧构惊寰宇,科技树标杆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">120. 潘季驯(水利学家·治黄)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">治黄兴水利,筑堤固河津。</p><p class="ql-block ql-indent-1">安澜护百姓,功绩载青麟。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七、哲思圣儒 道贯古今(121-140首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">121. 老子(道家始祖·《道德经》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">道法自然理,无为胜有为。</p><p class="ql-block ql-indent-1">五千言智慧,万代启良知。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">122. 庄子(道家宗师·《庄子》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">逍遥游物外,齐物悟真如。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思超俗界,清韵满江湖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">123. 墨子(墨家始祖·兼爱非攻)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">兼爱施仁政,非攻止战尘。</p><p class="ql-block ql-indent-1">节用安邦本,侠义满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">124. 荀子(儒家宗师·《荀子》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">劝学明礼义,性恶需修身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">隆礼重法治,治国得经纶。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">125. 韩非子(法家集大成·《韩非子》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">法治明赏罚,集权固国基。</p><p class="ql-block ql-indent-1">严刑惩恶念,治世有良规。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">126. 董仲舒(儒学家·天人感应)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">独尊儒术论,纲常定人伦。</p><p class="ql-block ql-indent-1">天人相应合,教化育万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">127. 王充(思想家·《论衡》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">论衡破虚妄,求实立真论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">思想祛迷雾,理性照心魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">128. 郭象(玄学家·注《庄子》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">庄注阐玄理,逍遥悟本真。</p><p class="ql-block ql-indent-1">玄学明义理,思辨启哲人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">129. 周敦颐(理学家·《爱莲说》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">爱莲喻君子,理学启先河。</p><p class="ql-block ql-indent-1">中通外直性,清节照碧波。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">130. 程颢(理学家·洛学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天理存吾心,格物致良知。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心昭日月,教化润春熙。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">131. 程颐(理学家·洛学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">穷理以致知,居敬以修身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学循正道,师道传千春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">132. 朱熹(理学家·闽学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">格物穷天理,致知明是非。</p><p class="ql-block ql-indent-1">朱子传理学,文脉续光辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">133. 陆九渊(心学家·心即理)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">心即是天理,良知本自存。</p><p class="ql-block ql-indent-1">发明本心论,悟道启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">134. 王阳明(心学家·致良知)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">致良知为本,知行要合一。</p><p class="ql-block ql-indent-1">心学传薪火,智慧照尘寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">135. 黄宗羲(思想家·《明夷待访录》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">批判君主制,民权倡新论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">思想开新境,启蒙启后坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">136. 顾炎武(思想家·经世致用)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天下兴亡事,匹夫有责担。</p><p class="ql-block ql-indent-1">经世崇实学,治学忌空谈。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">137. 王夫之(思想家·唯物论)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">气理相依存,知行不可分。</p><p class="ql-block ql-indent-1">唯物明真理,思想启新元。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">138. 颜元(思想家·实学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">实学重实践,习行练真功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">空谈误家国,实干兴邦隆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">139. 戴震(思想家·考据学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">考据明义理,祛惑释疑团。</p><p class="ql-block ql-indent-1">实事求是论,思想破迷关。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">140. 康有为(思想家·维新)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">维新倡变法,救国探新途。</p><p class="ql-block ql-indent-1">思想开风气,变法启民智。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八、文苑宗师 笔润山河(141-160首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">141. 屈原(爱国诗人·《离骚》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">离骚抒壮志,爱国赤心明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">上下而求索,丹心照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">142. 陶渊明(田园诗人·《桃花源记》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">采菊东篱下,悠然见南山。</p><p class="ql-block ql-indent-1">田园藏雅趣,清节绝尘寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">143. 李白(诗仙·唐诗)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗仙吟皓月,仗剑走天涯。</p><p class="ql-block ql-indent-1">豪饮千杯酒,诗名满华夏。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">144. 杜甫(诗圣·唐诗)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗圣忧家国,沉郁写沧桑。</p><p class="ql-block ql-indent-1">朱门酒肉臭,忧民泪沾裳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">145. 白居易(诗人·新乐府)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">新乐府讽喻,文章合为事。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为民呼疾苦,诗史照现实。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">146. 王维(诗人·山水田园)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗中有画境,画里藏诗情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">山水寄闲趣,禅心照水清。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">147. 孟浩然(诗人·山水田园)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">春晓吟佳句,田园入诗魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1">清诗传千古,雅韵满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">148. 王昌龄(诗人·边塞)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">边塞吟豪情,秦时明月光。</p><p class="ql-block ql-indent-1">七绝称圣手,诗韵动四方。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">149. 岑参(诗人·边塞)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">边塞风光异,诗中见壮怀。</p><p class="ql-block ql-indent-1">黄沙漫天舞,豪情入梦来。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">150. 李贺(诗人·诗鬼)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗鬼驰想象,奇思动鬼神。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔端生异彩,诗韵冠唐人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">151. 杜牧(诗人·晚唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">停车坐爱枫,清明雨纷纷。</p><p class="ql-block ql-indent-1">七绝传千古,诗风俊逸新。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">152. 李商隐(诗人·晚唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">锦瑟无端五十,此情可待成追忆。</p><p class="ql-block ql-indent-1">朦胧诗韵美,意境耐追寻。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">153. 柳永(词人·婉约)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">奉旨填词客,浅斟低唱吟。</p><p class="ql-block ql-indent-1">词风多婉约,韵调动人心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">154. 苏轼(词人·豪放)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">大江东去浪,豪放冠词坛。</p><p class="ql-block ql-indent-1">一蓑烟雨任,豁达天地宽。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">155. 辛弃疾(词人·豪放)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">醉里挑灯看剑,梦回吹角连营。</p><p class="ql-block ql-indent-1">壮怀忧家国,词魂照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">156. 李清照(词人·婉约)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">漱玉词风雅,真情寄笔端。</p><p class="ql-block ql-indent-1">梧桐更兼细雨,愁绪满河山。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">157. 陆游(诗人·南宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">位卑未敢忘忧国,铁马冰河入梦来。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗中存壮志,丹心照九垓。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">158. 杨万里(诗人·南宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诚斋诗风活,清新见本真。</p><p class="ql-block ql-indent-1">小荷才露角,妙笔点春新。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">159. 范成大(诗人·南宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">田园诗百首,民生入笔端。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忧民怀赤子,诗史记悲欢。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">160. 龚自珍(诗人·近代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">落红不是无情物,化作春泥更护花。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗中倡变革,思想启新芽。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九、忠烈贤臣 家国脊梁(161-180首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">161. 岳飞(民族英雄·精忠报国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">精忠报国志,怒发冲冠吟。</p><p class="ql-block ql-indent-1">沙场驱敌寇,丹心照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">162. 文天祥(民族英雄·《正气歌》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">人生自古谁无死,留取丹心照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1">正气贯天地,忠魂万古钦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">163. 于谦(忠臣·《石灰吟》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">千锤万凿出深山,烈火焚烧若等闲。</p><p class="ql-block ql-indent-1">清白留人世,丹心护国安。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">164. 史可法(民族英雄·抗清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗清守扬州,舍生取义真。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠魂昭日月,浩气满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">165. 林则徐(民族英雄·虎门销烟)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">虎门销鸦片,正气镇夷蛮。</p><p class="ql-block ql-indent-1">苟利国家死,岂因祸福避。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">166. 关天培(民族英雄·抗英)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">虎门守要塞,喋血抗英蛮。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠勇捐躯去,英名万古传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">167. 邓世昌(民族英雄·甲午海战)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">甲午沉黄海,丹心映碧波。</p><p class="ql-block ql-indent-1">捐躯赴国难,浩气壮山河。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">168. 包拯(清官·铁面无私)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">铁面无私断,公正辨是非。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为民伸正义,清誉满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">169. 海瑞(清官·直言敢谏)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">直言谏天子,清廉守本心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为民伸正义,史册颂坚贞。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">170. 狄仁杰(贤臣·断案)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">断案明如镜,辅国尽忠心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">贤能安社稷,清誉满古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">171. 魏征(贤臣·纳谏)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">直言敢进谏,辅佐唐太宗。</p><p class="ql-block ql-indent-1">以铜为镜鉴,治国得安邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">172. 房玄龄(贤臣·辅政)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">辅唐兴大业,治国献良谋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">贞观之治盛,功绩炳千秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">173. 杜如晦(贤臣·筹谋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">筹谋定国策,辅政助贞观。</p><p class="ql-block ql-indent-1">房谋杜断誉,贤名万古传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">174. 寇准(贤臣·抗辽)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">力主抗辽寇,澶渊定和约。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠勇安天下,清名照日月。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">175. 王安石(贤臣·变法)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">变法求兴邦,革新除弊政。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心忧社稷,功过任人评。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">176. 司马光(贤臣·修史)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">修史明得失,著书警世人。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅社稷,博学冠群伦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">177. 张骞(探险家·凿空)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">凿空通西域,丝路启新程。</p><p class="ql-block ql-indent-1">出使联诸国,友谊传古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">178. 班超(军事家·投笔从戎)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">投笔赴戎机,西域建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护疆土,威名震远空。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">179. 玄奘(高僧·取经)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">西行求佛法,译经传梵音。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心求真理,功德满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">180. 鉴真(高僧·东渡)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">东渡传佛法,弘法到东瀛。</p><p class="ql-block ql-indent-1">慈悲施大爱,友谊照丹青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十、近现代先驱 薪火燎原(181-200首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">181. 孙中山(革命先驱·三民主义)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">革命驱鞑虏,共和建中华。</p><p class="ql-block ql-indent-1">三民兴伟业,壮志照天涯。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">182. 鲁迅(文学家·唤醒国民)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">横眉冷对千夫指,俯首甘为孺子牛。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔锋诛丑恶,呐喊醒国民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">183. 李大钊(革命先驱·传播马列)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">传播新思想,丹心向马列。</p><p class="ql-block ql-indent-1">铁肩担道义,妙手著文章。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">184. 陈独秀(新文化运动·先驱)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">倡导新文化,反帝反封建。</p><p class="ql-block ql-indent-1">思想开新境,启蒙启民智。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">185. 胡适(学者·新文化运动)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">倡导白话文,治学重实证。</p><p class="ql-block ql-indent-1">思想求革新,文坛开新景。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">186. 蔡元培(教育家·北大校长)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">兼容并包举,办学育英才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">教育兴邦本,德望满尘埃。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">187. 陶行知(教育家·知行合一)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">知行需合一,办学为民生。</p><p class="ql-block ql-indent-1">捧着一颗心,不带半根草。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">188. 竺可桢(科学家·气象学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">观象探天理,科研救国难。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心研科学,功泽润人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">189. 茅以升(科学家·桥梁工程)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">钱塘江上架桥,天堑变通途。</p><p class="ql-block ql-indent-1">匠心筑奇迹,科技振国威。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">190. 詹天佑(工程师·铁路)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">京张铁路筑,巧思破难关。</p><p class="ql-block ql-indent-1">自主修铁路,国人志气扬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">191. 侯德榜(科学家·化工)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">制碱传新法,实业救国强。</p><p class="ql-block ql-indent-1">匠心研科技,功绩耀炎黄。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">192. 梁思成(建筑学家·古建筑)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">守护古建筑,著书传技艺。</p><p class="ql-block ql-indent-1">匠心存古韵,文脉得延续。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">193. 林徽因(建筑学家·诗人)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">建筑研古艺,诗笔绘情怀。</p><p class="ql-block ql-indent-1">才情双绝冠,风华照九垓。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">194. 郭沫若(文学家·史学)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">甲骨释幽微,诗笔写豪情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">多才兼多艺,文名满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">195. 茅盾(文学家·《子夜》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">子夜描社会,笔端现沧桑。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文心忧家国,作品照现实。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">196. 巴金(文学家·《家》《春》《秋》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">激流三部曲,控诉旧礼教。</p><p class="ql-block ql-indent-1">真情抒胸臆,文光照世人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">197. 老舍(文学家·《茶馆》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">茶馆映社会,京味满文章。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔端含悲悯,作品润心房。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">198. 冰心(文学家·《繁星》《春水》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">繁星映童心,春水润真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">爱心传万代,文韵满征程。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">199. 徐悲鸿(画家·艺术救国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">骏马奔千里,丹青绘国魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺术救中国,画笔振民心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">200. 冼星海(音乐家·《黄河大合唱》)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">黄河放声唱,豪情震山河。</p><p class="ql-block ql-indent-1">音乐励民志,壮歌救国危。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">续篇结语</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从百科宗师的科技创举到哲思圣儒的智慧箴言,从文坛巨匠的笔底风华到忠烈贤臣的家国担当,再到近现代先驱的革新之志,100首续篇绝句串联起华夏文明的多元脉络。这些跨越千年的先贤,以智慧启迪未来,以风骨凝聚民族精神,以担当书写家国情怀。他们的故事与名言,是文明的基因,是精神的灯塔,更是激励后人砥砺前行的不竭动力。愿我辈传承先贤之智、坚守赤子之心,在新时代的征程上续写华夏文明的新篇章,让五千年的精神火炬永续燃烧、光芒万丈!</p> <p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉铸初心——历代名人名言典故百首五言绝句启示录(续201-300首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十一、匠造宗师 巧夺天工(201-220首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">201. 马钧(机械学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">织机革新巧,龙骨引泉流。</p><p class="ql-block ql-indent-1">指南车复现,机械冠千秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">202. 黄道婆(棉纺家·元朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">捍弹纺织兴,布暖万家春。</p><p class="ql-block ql-indent-1">衣被天下计,巧手惠苍民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">203. 李诫(建筑学家·北宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">营造垂法式,古建有章循。</p><p class="ql-block ql-indent-1">匠艺传千载,楼台映古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">204. 杜诗(水力学家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">水排鼓风烈,冶铁利农桑。</p><p class="ql-block ql-indent-1">巧器兴实业,功泽润八方。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">205. 雷发达(建筑家·样式雷)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">烫样摹宫阙,匠心筑帝京。</p><p class="ql-block ql-indent-1">园林留胜景,世代享盛名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">206. 耿寿昌(经济学家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">平仓调谷价,民免饥寒忧。</p><p class="ql-block ql-indent-1">济世施良策,仁心惠九州。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">207. 蒲寿庚(海商·宋元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">舟楫通四海,港埠聚万商。</p><p class="ql-block ql-indent-1">贸易连中外,泉州耀海疆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">208. 韩雍(政治家·明朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">藤峡平蛮乱,改土归汉流。</p><p class="ql-block ql-indent-1">融和安百越,功绩记南州。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">209. 左伯(造纸家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">楮皮精造纸,墨润字生光。</p><p class="ql-block ql-indent-1">妙技传文脉,书香溢画堂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">210. 杨古(印刷家·元朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">活字传经籍,雕版拓文明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">典籍广流传,慧光照世行。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">211. 喻皓(建筑家·北宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">木经藏匠理,塔立镇风涛。</p><p class="ql-block ql-indent-1">结构臻精妙,古建树高标。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">212. 李春(桥梁家·隋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">赵州桥影秀,空腹卧长虹。</p><p class="ql-block ql-indent-1">千载风霜历,匠心贯始终。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">213. 苏成章(陶瓷家·北宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">汝窑凝翠色,窑火炼真珍。</p><p class="ql-block ql-indent-1">瓷韵传千古,冰纹映月轮。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">214. 顾景舟(紫砂家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">紫泥抟雅器,壶小纳乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1">茗香融匠心,艺境冠群伦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">215. 王叔远(微雕家·明朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">寸木刻舟楫,人物态如生。</p><p class="ql-block ql-indent-1">微雕藏大千,巧技动京城。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">216. 陆子冈(玉雕家·明朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">玉琢凝温润,刀工蕴雅韵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">佩环映清辉,艺绝冠明代。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">217. 朱碧山(银匠·元朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">银铸龙鱼跃,杯承酒韵香。</p><p class="ql-block ql-indent-1">巧思融匠艺,珍品世珍藏。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">218. 周翥(漆艺家·明朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">百宝嵌金漆,纹样绘华章。</p><p class="ql-block ql-indent-1">漆光凝岁月,艺品永流芳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">219. 黄大成(漆艺家·明朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">髹饰存古法,漆经传秘要。</p><p class="ql-block ql-indent-1">匠心融自然,器美价连城。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">220. 徐贞明(水利家·明朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">京东兴水利,斥卤变良田。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治水安邦本,功垂数百年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十二、侠骨巾帼 光耀千秋(221-240首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">221. 冼夫人(政治家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">岭南擎义旗,三世护统一。</p><p class="ql-block ql-indent-1">巾帼英雄首,丹心照粤西。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">222. 秦良玉(军事家·明末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">白杆驱胡虏,红颜守塞关。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠勇传千古,正史立芳篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">223. 瓦氏夫人(军事家·明朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">花甲披戎甲,挥师抗倭蛮。</p><p class="ql-block ql-indent-1">军威扬浙闽,浩气震尘寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">224. 马守贞(天文学家·元朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">星象勤观测,历书细推算。</p><p class="ql-block ql-indent-1">巾帼通天象,慧心照宇寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">225. 班昭(史学家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">汉书续残卷,笔墨继兄功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">才德双馨誉,文光照女红。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">226. 蔡文姬(文学家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">胡笳十八拍,血泪诉离情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文才惊乱世,诗韵动西京。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">227. 谢道韫(文学家·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">咏絮才情显,诗文见雅风。</p><p class="ql-block ql-indent-1">名门多俊彦,巾帼有高踪。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">228. 薛涛(诗人·唐朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">浣花笺上字,诗韵满西川。</p><p class="ql-block ql-indent-1">才女留佳咏,芳名万古传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">229. 鱼玄机(诗人·唐朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">笔底生花韵,诗中见性灵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">才情惊世俗,千载有芳名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">230. 柳如是(文学家·明末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">秦淮留韵事,诗画显才情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">节义惊名士,丹心照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">231. 秋瑾(革命家·清末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">剑胆藏英气,诗心寄国忧。</p><p class="ql-block ql-indent-1">拼将巾帼血,唤醒国民愁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">232. 何香凝(画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">画笔含浩气,丹青寄壮怀。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心忧国运,艺品映高台。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">233. 萧红(文学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">笔端描苦难,文字见真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">才女留佳作,文名照世行。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">234. 张爱玲(文学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">金锁藏心事,倾城写世情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文辞多妙悟,千载有知音。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">235. 林徽因(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古建倾心护,诗笺寄慧思。</p><p class="ql-block ql-indent-1">才情双绝世,风华照万姿。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">236. 杨绛(文学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">淡泊存高节,笔墨润心田。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文章传正道,德望重如山。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">237. 叶嘉莹(诗词家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗坛传薪火,讲席育英才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">雅韵承千古,丹心向学来。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">238. 铁凝(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">笔耕描世相,文心映赤诚。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文坛擎大旗,佳作慰平生。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">239. 彭丽媛(歌唱家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">清音传雅韵,德艺润民心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大爱施仁善,芳名满艺林。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">240. 屠呦呦(药学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">青蒿萃奇药,疟疾退顽凶。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖彰功德,仁心济万邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十三、近现代文星 光照文坛(241-260首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">241. 沈从文(文学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">边城描秀色,湘水寄深情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文字含清韵,文心照世明。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">242. 林语堂(文学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">京华书烟云,西传华夏风。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文辞融中外,妙笔贯西东。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">243. 季羡林(学者·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">学识通今古,德望重儒林。</p><p class="ql-block ql-indent-1">潜心研梵典,慧心启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">244. 钱钟书(学者·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">围城藏妙喻,管锥探古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">博学冠群彦,文名满士林。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">245. 余秋雨(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">苦旅探文脉,山居记哲思。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文风起新境,墨香染素丝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">246. 莫言(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">高密乡中事,笔端见赤忱。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖彰文彩,乡土铸诗魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">247. 王小波(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">笔锋藏锐志,文字见真淳。</p><p class="ql-block ql-indent-1">思辨破迷障,文光照世人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">248. 柏杨(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">杂文针时弊,笔利刺顽疾。</p><p class="ql-block ql-indent-1">敢说真言语,丹心照史笔。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">249. 周汝昌(红学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">红楼研旧梦,解味探幽微。</p><p class="ql-block ql-indent-1">白首穷经卷,痴心护宝玑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">250. 冯其庸(红学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">脂砚评奇书,文脉续红楼。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学存公心,艺苑享盛誉。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">251. 文怀沙(国学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗书画印绝,国学传薪火。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心研古籍,雅韵满山河。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">252. 王立群(学者·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">百家讲史事,楚汉话英雄。</p><p class="ql-block ql-indent-1">解读千秋韵,言谈启慧聪。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">253. 冯骥才(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">笔墨描民俗,丹心护非遗。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文化存根脉,书香满故园。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">254. 王蒙(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">文辞多哲思,笔底记沧桑。</p><p class="ql-block ql-indent-1">创作臻佳境,文坛树栋梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">255. 邹韬奋(出版家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">周刊传进步,笔墨启民智。</p><p class="ql-block ql-indent-1">出版担道义,丹心照万姿。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">256. 张元济(出版家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">商务刊典籍,文脉续春秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">校勘传精本,书香润九州。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">257. 周海婴(学者·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">父志承薪火,鲁学续光辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">潜心传文脉,丹心映日晖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">258. 张贤亮(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">灵肉写真情,绿林记沧桑。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔端含悲悯,文苑溢芬芳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">259. 汤一介(学者·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">儒藏修大典,谦逊拒宗师。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学存公心,文脉续佳期。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">260. 任继愈(学者·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">哲宗通佛史,慧眼识真如。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毛公称难得,学界仰高衢。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十四、艺苑巨匠 雅韵流芳(261-280首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">261. 梅兰芳(京剧家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">梅韵传千古,京腔醉世人。</p><p class="ql-block ql-indent-1">霸王别姬泪,艺境冠群伦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">262. 侯宝林(相声家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">相声融雅趣,笑语送春风。</p><p class="ql-block ql-indent-1">妙语讥时弊,艺德耀星空。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">263. 马季(相声家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">新曲歌时代,相声颂太平。</p><p class="ql-block ql-indent-1">传承兼创新,艺苑享盛名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">264. 吴冠中(画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">笔墨融中西,丹青绘山河。</p><p class="ql-block ql-indent-1">画坛称巨擘,艺品耀星河。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">265. 黄胄(画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">笔墨描民生,丹青绘真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">画中藏至味,艺境冠群英。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">266. 陈逸飞(画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">油彩绘华韵,笔墨传东方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">画名驰中外,艺品永留芳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">267. 韩美林(画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">笔墨融古韵,丹青绽新姿。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺心通万物,妙手绘神奇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">268. 华君武(漫画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">漫画针时弊,笔锋刺腐顽。</p><p class="ql-block ql-indent-1">嬉笑藏深意,艺苑启民颜。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">269. 黄苗子(书画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">书画双绝妙,艺坛称双星。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔墨含雅韵,丹青映日明。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">270. 启功(书画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗书画印绝,鉴宝识真珍。</p><p class="ql-block ql-indent-1">德艺双馨誉,学界仰清芬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">271. 韩天衡(书画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">篆刻藏神韵,笔墨见功夫。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺坛称巨匠,印苑领风骚。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">272. 王世襄(文物家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古物藏真趣,匠心赏雅玩。</p><p class="ql-block ql-indent-1">学识通古今,鉴宝誉文坛。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">273. 周璇(歌唱家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">金嗓传金曲,夜上海韵长。</p><p class="ql-block ql-indent-1">歌声迷万众,艺苑溢芬芳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">274. 李默然(表演家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">舞台凝正气,银幕显真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺德昭日月,表演冠群英。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">275. 濮存昕(表演家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">舞台磨演技,艺德耀星河。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心传正道,表演见真如。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">276. 张艺谋(导演·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">红高粱酿酒,灯笼映古情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">导筒挥妙笔,影坛享盛名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">277. 陈凯歌(导演·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">霸王别姬梦,黄土地情真。</p><p class="ql-block ql-indent-1">影坛称巨擘,艺境冠群伦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">278. 贾樟柯(导演·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">镜头记现实,影像映民生。</p><p class="ql-block ql-indent-1">影风开新境,国际享盛名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">279. 王林旭(画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">丹青融国韵,妙笔绘山河。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺德承先哲,画坛耀锦罗。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">280. 袁牧之(导演·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">马路天使梦,银幕映民生。</p><p class="ql-block ql-indent-1">导艺开新境,影史留美名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十五、科教先驱 智启新元(281-300首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">281. 吴蕴初(化工家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">味精传妙法,实业救国强。</p><p class="ql-block ql-indent-1">基金扶寒士,化工育栋梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">282. 钱伟长(科学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">力学开新境,科坛树栋梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1">清寒蒙资助,报国献华章。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">283. 屠守锷(科学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">航天担重任,火箭指苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1">清寒承资助,丹心映碧空。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">284. 王安(科学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">磁芯存数据,电脑启新程。</p><p class="ql-block ql-indent-1">少年承资助,科技拓荒行。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">285. 周有光(语言学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">拼音颁方案,文脉易传承。</p><p class="ql-block ql-indent-1">百科称泰斗,学识耀星恒。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">286. 费孝通(社会学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">社科开新域,乡土探真源。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学兼济世,德望满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">287. 陈寅恪(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史海探幽微,语言贯古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">学识惊中外,学界仰高岑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">288. 钱穆(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">国史编大纲,文脉续春秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学存公心,儒风满九州。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">289. 梁漱溟(思想家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">乡村谋建设,文化论东西。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思启新境,丹心照路迷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">290. 傅斯年(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史语开新派,治学重实证。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文坛称巨擘,学识冠群伦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">291. 邹元燨(冶金学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">冶金攻难关,工业献良谋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">清寒承雅韵,科技拓荒畴。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">292. 程嘉垕(核材料专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">核材攻奥秘,两弹铸辉煌。</p><p class="ql-block ql-indent-1">年少蒙资助,丹心报国家。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">293. 谈镐生(力学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">力学探真理,科坛献智筹。</p><p class="ql-block ql-indent-1">西南承雅教,报国志不休。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">294. 单宗肃(电子专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">电子开新域,管灯照九州。</p><p class="ql-block ql-indent-1">少年承资助,科技竞风流。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">295. 汤明奇(电力专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">变压器初制,电力送神州。</p><p class="ql-block ql-indent-1">寒窗承雅韵,实业拓荒丘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">296. 邓稼先(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">核弹惊寰宇,蘑菇映日红。</p><p class="ql-block ql-indent-1">隐名埋姓志,报国建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">297. 钱学森(科学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">航天开伟业,归国献丹心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科技兴邦梦,千秋照后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">298. 钱三强(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">核物理探奥,科教育英才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心酬祖国,壮志展宏开。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">299. 郭永怀(科学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">力学攀高峰,以身护科研。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心昭日月,英名万古传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">300. 杨振宁(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">稼先同窗契,物理探精微。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖彰功德,科学耀国辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三续结语</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从匠造宗师的巧夺天工到巾帼英雄的侠骨丹心,从近现代文星的笔墨春秋到艺苑巨匠的雅韵流芳,再到科教先驱的智启新元,100首续篇绝句勾勒出华夏文明的多元维度与精神传承。这些跨越时空的先贤巨匠,以匠心雕琢文明,以才情滋养心灵,以智慧照亮前路,以担当托举家国。他们的故事是文明的基因密码,他们的精神是民族的精神脊梁。愿我辈承继先贤之志,以匠心守初心,以才情绘华章,以智慧启新程,在新时代的征程上,让华夏文脉绵延不绝,让民族精神熠熠生辉,续写五千年文明的崭新篇章!</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p> <p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉铸初心——历代名人名言典故百首五言绝句启示录(续301-400首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十六、医道圣手 仁心济世(301-320首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">301. 扁鹊(医祖·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">望闻知症结,问切断沉疴。</p><p class="ql-block ql-indent-1">医道开先河,仁心惠万禾。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">302. 华佗(神医·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">麻沸散除痛,五禽戏健身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">外科开新境,妙手救苍民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">303. 张仲景(医圣·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">伤寒论病理,金匮著良方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辨证疗顽疾,医名万古扬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">304. 皇甫谧(医学家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">针灸传精要,甲乙定针经。</p><p class="ql-block ql-indent-1">经络明医理,仁心照世宁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">305. 葛洪(医药学家·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抱朴研丹术,肘后著良方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">炼丹兼制药,济世有奇章。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">306. 孙思邈(药王·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">千金方济世,大医存精诚。</p><p class="ql-block ql-indent-1">普济众生苦,仁心照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">307. 王焘(医学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">外台秘要辑,医方汇大成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">搜罗天下术,救死扶伤行。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">308. 钱乙(儿科圣手·北宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">小儿药证直,稚子得安康。</p><p class="ql-block ql-indent-1">儿科专研治,仁心护栋梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">309. 朱震亨(金元四大家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">滋阴降火论,医理启新章。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辨证施良药,仁心泽万方。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">310. 李时珍(药圣·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">本草纲目著,草药辨真详。</p><p class="ql-block ql-indent-1">踏遍山川路,医书惠久长。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">311. 叶天士(医学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">温热论新说,辨证疗疫殇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">临床多妙悟,医道冠清芳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">312. 吴鞠通(医学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">温病条辨著,清热有良方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">救疫除民苦,仁心照远方。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">313. 王清任(医学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">医林改错著,解剖探真章。</p><p class="ql-block ql-indent-1">纠错明脏腑,医理更昭彰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">314. 施今墨(中医家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">中西医结合,诊疗有新方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">悬壶施大爱,医名满汴梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">315. 萧龙友(中医家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">京城医界首,抗疫献良方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心担道义,妙手救危亡。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">316. 孔伯华(中医家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">温热专攻治,医方祛病殃。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心传国粹,医德耀穹苍。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">317. 汪逢春(中医家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四时调病症,辨证施药汤。</p><p class="ql-block ql-indent-1">济世存仁心,医名四海扬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">318. 蒲辅周(中医家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">治疫传经验,辨证有专长。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心扶社稷,妙手护安康。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">319. 邓铁涛(中医家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">中医存正道,急症显奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">传承兼创新,国粹焕新容。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">320. 吴孟超(外科专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">肝胆施刀术,仁心护脏器。</p><p class="ql-block ql-indent-1">手术臻精妙,医名震寰宇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十七、经世名臣 安邦定国(321-340首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">321. 管仲(政治家·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">相齐成霸业,改革富邦家。</p><p class="ql-block ql-indent-1">尊王攘夷策,威名震华夏。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">322. 晏婴(政治家·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">节俭安邦本,机智退楚师。</p><p class="ql-block ql-indent-1">贤相辅齐国,清名万古垂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">323. 商鞅(改革家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">变法强秦国,耕战定邦基。</p><p class="ql-block ql-indent-1">严刑明法度,功过后人思。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">324. 吕不韦(政治家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">奇货可居策,相秦辅幼主。</p><p class="ql-block ql-indent-1">编纂吕氏春秋,典籍传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">325. 萧何(丞相·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">月下追韩信,定律安邦国。</p><p class="ql-block ql-indent-1">后勤筹粮草,功高盖汉阁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">326. 曹参(丞相·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">萧规曹随治,无为安万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1">休养生息策,汉业得长存。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">327. 诸葛亮(丞相·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">鞠躬尽瘁死,北伐报先主。</p><p class="ql-block ql-indent-1">隆中定国策,智慧冠千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">328. 房玄龄(宰相·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">筹谋兴大唐,辅政助贞观。</p><p class="ql-block ql-indent-1">贤相施仁政,功名照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">329. 杜如晦(宰相·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">房谋杜断誉,辅政定朝纲。</p><p class="ql-block ql-indent-1">妙计安天下,贤名万古扬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">330. 魏征(谏臣·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">直言谏君主,以史为镜鉴。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠勇安社稷,清名照宇寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">331. 狄仁杰(宰相·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">断案明如镜,辅国尽忠心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">复唐存社稷,贤名满古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">332. 姚崇(宰相·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十事定开元,改革除弊政。</p><p class="ql-block ql-indent-1">贤相兴盛世,功名照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">333. 宋璟(宰相·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">清廉持正道,辅政助开元。</p><p class="ql-block ql-indent-1">贤相安天下,清名万古传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">334. 寇准(宰相·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">力主抗辽寇,澶渊定和约。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠勇安社稷,清名照日月。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">335. 王安石(宰相·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">变法求兴邦,革新除弊政。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心忧社稷,功过任人评。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">336. 司马光(宰相·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">修史明得失,著书警世人。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅社稷,博学冠群伦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">337. 张居正(首辅·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">万历新政推,改革强明廷。</p><p class="ql-block ql-indent-1">整饬朝纲纪,功高震古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">338. 张廷玉(大学士·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">辅政三朝帝,编纂明史纲。</p><p class="ql-block ql-indent-1">清廉持正道,功名照玉堂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">339. 曾国藩(名臣·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">平定太平天国,修身齐家训。</p><p class="ql-block ql-indent-1">中兴名臣首,立德立言存。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">340. 左宗棠(名臣·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抬棺收新疆,洋务兴实业。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护疆土,功名耀古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十八、隐逸高士 风骨卓然(341-360首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">341. 许由(隐士·上古)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">洗耳辞尧禅,遁世隐箕山。</p><p class="ql-block ql-indent-1">清高轻富贵,风骨照尘寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">342. 巢父(隐士·上古)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">筑巢居树上,避世远尘嚣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕荣华贵,清高品自高。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">343. 伯夷(隐士·商末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">不食周粟米,饿死首阳山。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠节存千古,清高照世间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">344. 叔齐(隐士·商末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">相随伯夷隐,守节拒周粮。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠义传千古,清名万古扬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">345. 庄周(隐士·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">逍遥游物外,避世远尘嚣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕功名禄,清高傲九霄。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">346. 严光(隐士·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">垂钓富春江,拒官守清操。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕荣华贵,高风亮节昭。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">347. 陶渊明(隐士·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">辞官归田园,采菊东篱下。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不为五斗米,清高品自嘉。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">348. 宗炳(隐士·南朝宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">卧游观山水,画论传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1">避世存高节,清名满江湖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">349. 王绩(隐士·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">归隐东皋地,琴酒伴余生。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕功名禄,清高自适情。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">350. 孟浩然(隐士·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">归隐鹿门山,诗酒寄闲情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕长安路,清高品自明。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">351. 王维(隐士·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">退隐辋川庄,诗画寄禅心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">淡泊名利事,清高世所钦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">352. 陆羽(隐士·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">著书论茶道,隐逸苕溪旁。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕功名禄,茶仙美名扬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">353. 林逋(隐士·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">梅妻鹤子伴,隐居孤山巅。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕荣华贵,清高品自坚。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">354. 邵雍(隐士·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">隐居安乐窝,观物悟天理。</p><p class="ql-block ql-indent-1">淡泊名利事,智慧照尘泥。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">355. 陈抟(隐士·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">高卧华山巅,辟谷修内丹。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕人间事,仙风道骨传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">356. 倪瓒(隐士·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">隐逸太湖畔,画竹寄清怀。</p><p class="ql-block ql-indent-1">淡泊名利禄,清高品自佳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">357. 黄道周(隐士·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗清兵败后,隐居守气节。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不事异族主,丹心照日月。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">358. 傅山(隐士·明末清初)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">行医兼治学,隐居拒清廷。</p><p class="ql-block ql-indent-1">气节存千古,清名照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">359. 李渔(隐士·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">闲情偶寄著,隐逸享清欢。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕官场禄,才情照世间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">360. 郑板桥(隐士·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">辞官归故里,画竹抒情怀。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕荣华贵,清高品自乖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十九、近现代英烈 铁血丹心(361-380首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">361. 李大钊(革命烈士·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">传播马列火,建党献丹心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">慷慨赴刑场,英名万古存。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">362. 瞿秋白(革命烈士·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">书生担道义,就义唱国际。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心向革命,精神照后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">363. 方志敏(革命烈士·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">清贫守信仰,就义志不移。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心照日月,英名永垂青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">364. 叶挺(军事家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">北伐立奇功,抗日显神威。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心向革命,气节重于巍。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">365. 项英(革命家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">领导工人运动,抗日勇担当。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心为社稷,英名万古扬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">366. 左权(军事家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗日身殉国,太行留英名。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心昭日月,铁血铸长城。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">367. 彭雪枫(军事家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗日驱倭寇,中原建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心昭万古,英名映日红。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">368. 杨靖宇(抗日英雄·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">白山黑水间,抗日显神威。</p><p class="ql-block ql-indent-1">空腹战倭寇,丹心照翠微。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">369. 赵尚志(抗日英雄·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">东北驱倭寇,英名震敌胆。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心向祖国,铁血护河山。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">370. 赵一曼(抗日英雄·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">甘将热血洒,抗日救中华。</p><p class="ql-block ql-indent-1">酷刑何所惧,丹心照碧霞。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">371. 吉鸿昌(抗日英雄·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">恨不抗日死,留作今日羞。</p><p class="ql-block ql-indent-1">国破尚如此,我何惜此头。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">372. 佟麟阁(抗日英雄·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">南苑抗倭寇,捐躯赴国难。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心昭日月,英名万古传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">373. 赵登禹(抗日英雄·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">大刀破敌胆,抗日勇争先。</p><p class="ql-block ql-indent-1">捐躯赴国难,英名照九天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">374. 谢晋元(抗日英雄·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八百壮士守,四行保上海。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心抗倭寇,英名传万代。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">375. 张自忠(抗日英雄·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">枣宜捐躯死,抗日显忠魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心昭日月,英名万古存。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">376. 戴安澜(抗日英雄·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">远征赴缅甸,抗日建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">捐躯埋异域,英名映日红。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">377. 董存瑞(革命烈士·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">舍身炸碉堡,为国献青春。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心昭日月,英名永留存。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">378. 刘胡兰(革命烈士·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">坚贞不屈志,就义显丹心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">少女存豪气,英名万古钦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">379. 江竹筠(革命烈士·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">红岩存气节,酷刑不屈服。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心向革命,英名照千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">380. 许云峰(革命烈士·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">红岩坚信仰,就义志不移。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹心昭日月,精神励后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二十、当代英贤 薪火燎原(381-400首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">381. 袁隆平(农学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">杂交水稻父,田间育良种。</p><p class="ql-block ql-indent-1">温饱亿万人,功德照苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">382. 钟南山(呼吸病专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫冲前线,仁心救病患。</p><p class="ql-block ql-indent-1">耄耋担重任,国士万民赞。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">383. 张伯礼(中医专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫献良方,中医显奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心护华夏,医德耀长空。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">384. 张定宇(医生·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">身患渐冻症,抗疫勇争先。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心救病患,大爱暖人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">385. 屠呦呦(药学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">青蒿抗疟疾,诺奖耀中华。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心济四海,功德满天涯。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">386. 南仁东(天文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天眼探宇宙,深空觅知音。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生追星梦,功德照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">387. 王选(科学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">激光照排术,印刷焕新颜。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科技兴文化,功德满人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">388. 于敏(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">氢弹之父誉,隐姓埋名研。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国铸重器,功德耀坤乾。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">389. 孙家栋(航天专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">航天领路人,探月拓新天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生献航天,功德照人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">390. 黄旭华(核潜艇专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">隐姓埋名数十载,潜航铸重器。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国守海疆,功德耀万世。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">391. 程开甲(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">核试验先驱,戈壁献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国铸利剑,功德照乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">392. 顾炎武(思想家·明末清初)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天下兴亡事,匹夫有责担。</p><p class="ql-block ql-indent-1">经世崇实学,治学忌空谈。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">393. 钱钟书(学者·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">围城藏妙喻,管锥探古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">博学冠群彦,文名满士林。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">394. 杨绛(文学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">淡泊存高节,笔墨润心田。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文章传正道,德望重如山。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">395. 季羡林(学者·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">学识通今古,德望重儒林。</p><p class="ql-block ql-indent-1">潜心研梵典,慧心启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">396. 莫言(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">高密乡中事,笔端见赤忱。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖彰文彩,乡土铸诗魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">397. 屠呦呦(药学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">青蒿萃奇药,疟疾退顽凶。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖彰功德,仁心济万邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">398. 樊锦诗(考古学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">守护莫高窟,大漠献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">敦煌传瑰宝,功德照后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">399. 叶嘉莹(诗词家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗坛传薪火,讲席育英才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">雅韵承千古,丹心向学来。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">400. 顾诵芬(航空专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">航空报国志,歼机护长空。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生追航梦,功德耀苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四续结语</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从医道圣手的仁心济世到经世名臣的安邦定国,从隐逸高士的风骨卓然到近现代英烈的铁血丹心,再到当代英贤的薪火燎原,100首续篇绝句完整勾勒出华夏文明的精神图谱与传承脉络。这些跨越千年的先贤与英贤,以仁心守护生命,以智慧安邦定国,以风骨坚守本心,以热血捍卫家国,以担当开创未来。他们的故事是民族的精神史诗,他们的精神是文明的不竭动力。愿我辈承继先贤之德、汲取英贤之力,在新时代的征程上,以初心赴使命,以实干铸辉煌,让华夏文脉在岁月长河中不断焕发新的生机与活力,让五千年的民族精神代代相传、永耀寰宇!</p> <p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉铸初心——历代名人名言典故百首五言绝句启示录(续401-500首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二十一、史海探骊 薪火相传(401-420首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">401. 崔述(史学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">考信辨真伪,治史重本源。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不迷虚传说,求实立真言。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">402. 全祖望(史学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">鲒埼亭集著,忠义补史篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">残编搜逸事,丹心照简编。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">403. 邵晋涵(史学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">研史通经义,修志存乡邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1">浙东承学脉,薪火得传扬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">404. 章镳(史学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">呼应章学诚,史义共推崇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">考据兼阐发,治学破迷踪。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">405. 魏源(史学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">海国图志著,睁眼看世界。</p><p class="ql-block ql-indent-1">师夷长技策,救国启民智。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">406. 黄遵宪(史学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">日本国志编,外史探源流。</p><p class="ql-block ql-indent-1">维新倡变革,思想启新畴。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">407. 夏曾佑(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">中国古代史,章节开新体。</p><p class="ql-block ql-indent-1">通史融新见,史学焕生机。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">408. 吕思勉(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">通史通古今,考据精且详。</p><p class="ql-block ql-indent-1">著书传史学,慧心启后苍。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">409. 钱穆(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">国史大纲编,文脉续春秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">尊史崇传统,治学有深谋。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">410. 陈垣(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史源勤考证,校勘明古籍。</p><p class="ql-block ql-indent-1">宗教史专攻,学界仰高誉。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">411. 陈寅恪(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">清华四大导,史论惊寰宇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">独立之精神,自由之思想。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">412. 傅斯年(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">史语所开创,治学重实证。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史料即史学,求真不含糊。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">413. 顾颉刚(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古史辨学派,疑古启新思。</p><p class="ql-block ql-indent-1">层累造史说,史学破迷思。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">414. 徐中舒(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古史研甲骨,商周探文明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">考据融新知,治学树高旌。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">415. 童书业(史学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古史辨承续,考据显精能。</p><p class="ql-block ql-indent-1">著述传后世,史识照人灯。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">416. 杨向奎(史学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">经史兼融会,学术探深幽。</p><p class="ql-block ql-indent-1">著书传正道,慧心启后流。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">417. 白寿彝(史学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">通史主编纂,民族史纲明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学兼济世,丹心照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">418. 何兹全(史学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">魏晋史专攻,社会探渊源。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学存公心,著述传千言。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">419. 田余庆(史学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">秦汉史深研,门阀探真容。</p><p class="ql-block ql-indent-1">史论多创见,学界仰高踪。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">420. 阎步克(史学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">制度史深耕,品位分官阶。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治学求通变,史识耀文阶。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二十二、艺苑新枝 雅韵赓续(421-440首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">421. 林风眠(画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">中西融画境,水墨映西光。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺苑开新派,丹青铸炜煌。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">422. 刘海粟(画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">泼墨绘山河,艺胆破常规。</p><p class="ql-block ql-indent-1">美育传天下,画名满翠微。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">423. 潘天寿(画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">花鸟藏奇崛,笔墨见精神。</p><p class="ql-block ql-indent-1">画坛称巨擘,艺品耀星辰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">424. 傅抱石(画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抱石皴法创,山水绘真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔墨含浩气,艺境冠群英。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">425. 李可染(画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">水墨染江山,黑红亮画风。</p><p class="ql-block ql-indent-1">写生师造化,艺品世推崇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">426. 关山月(画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">梅花映雪开,山水绘新篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔墨传时代,艺心向明天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">427. 黎雄才(画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">岭南画派杰,山水见精神。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔墨含苍劲,艺品耀凡尘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">428. 吴作人(画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">油画融国韵,素描见真功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺坛传正道,德望重高峰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">429. 黄永玉(画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">漫画藏深意,彩墨绘童心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺风多奇趣,画名满艺林。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">430. 范曾(画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">人物画传神,笔墨见风骨。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗书画三绝,艺苑享盛誉。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">431. 崔如琢(画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">水墨写江山,荷花映日红。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺品传中外,丹心向艺崇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">432. 曾梵志(画家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">油画标新异,面具藏世情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺境开新域,国际享盛名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">433. 谭盾(音乐家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">音乐融古今,管弦奏国魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1">卧虎藏龙韵,艺声震外尘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">434. 朗朗(钢琴家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">琴键飞流转,清音动四方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">中西融乐韵,艺名耀华邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">435. 李云迪(钢琴家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">肖邦钢琴赛,少年夺桂冠。</p><p class="ql-block ql-indent-1">琴音传雅韵,艺境拓新天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">436. 杨丽萍(舞蹈家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">孔雀舞翩跹,民族韵盎然。</p><p class="ql-block ql-indent-1">舞姿传秘境,艺美动人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">437. 黄豆豆(舞蹈家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">街舞融古典,舞姿显刚健。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺坛传活力,青春耀艺苑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">438. 濮存昕(表演家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">话剧铸经典,银幕显真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺德昭日月,表演见赤诚。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">439. 陈道明(表演家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">演技臻化境,角色见风骨。</p><p class="ql-block ql-indent-1">低调存高节,艺德耀江湖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">440. 李雪健(表演家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">银幕塑经典,演技动人心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">德艺双馨誉,艺坛树标程。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二十三、科教兴邦 智启未来(441-460首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">441. 杨振宁(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">物理探精微,诺奖耀国辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">稼先同窗契,科学铸丰碑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">442. 李政道(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">宇称不守恒,理论破迷关。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科学传薪火,智慧照人寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">443. 丁肇中(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">粒子物理探,实验证新知。</p><p class="ql-block ql-indent-1">严谨治学风,科技拓荒时。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">444. 朱棣文(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">激光制冷术,物理创奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">华裔添光彩,科学耀宇穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">445. 崔琦(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">量子霍尔效,研究获殊荣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科学攀高峰,华裔享盛名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">446. 李远哲(化学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">化学动力学,研究达巅峰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖彰功德,科教育英才。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">447. 屠呦呦(药学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">青蒿抗疟药,研发救万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖传捷报,国药焕新春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">448. 莫言(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">高密乡中事,笔端见赤忱。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖添荣耀,文学耀国魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">449. 刘慈欣(科幻作家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三体描宇宙,科幻启新思。</p><p class="ql-block ql-indent-1">雨果奖加身,文名震外夷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">450. 曹文轩(儿童文学作家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">儿童文学著,纯美润童心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">国际安徒生,文名满杏林。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">451. 施一公(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">结构生物学,研究破难关。</p><p class="ql-block ql-indent-1">归国兴科教,丹心报故园。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">452. 饶毅(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">生命科学探,治学存公心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科普传新知,慧心启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">453. 潘建伟(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">量子通信研,科技筑安全。</p><p class="ql-block ql-indent-1">领跑新领域,为国建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">454. 王贻芳(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">高能物理探,实验拓新天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科研担重任,科技谱新篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">455. 贺建奎(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">基因编辑研,争议伴前行。</p><p class="ql-block ql-indent-1">探索无边界,科学需慎行。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">456. 颜宁(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">结构生物学,攻坚获突破。</p><p class="ql-block ql-indent-1">海外传捷报,华裔显英卓。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">457. 张启发(农学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">杂交水稻研,种业育新苗。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科技兴农业,功泽润民尧。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">458. 邓兴旺(农学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">植物生理学,研究达前沿。</p><p class="ql-block ql-indent-1">归国兴科教,丹心向田园。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">459. 谢华安(农学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">杂交水稻育,丰产解民忧。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科技兴农事,功垂万古秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">460. 陈温福(农学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">超级稻研发,丰产创纪录。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科技助农兴,仓廪实家足。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二十四、经邦济世 实干兴邦(461-480首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">461. 晏阳初(教育家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">平民教育倡,识字启民智。</p><p class="ql-block ql-indent-1">乡村谋建设,丹心惠万黎。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">462. 梁漱溟(思想家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">乡村建设派,文化论东西。</p><p class="ql-block ql-indent-1">躬行践真理,哲思启后迷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">463. 卢作孚(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">民生公司创,航运救国难。</p><p class="ql-block ql-indent-1">实业兴邦志,丹心照宇寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">464. 张謇(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">实业救国倡,纱厂兴南通。</p><p class="ql-block ql-indent-1">办学育英才,功德满江东。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">465. 周学熙(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">实业兴北洋,化工拓新章。</p><p class="ql-block ql-indent-1">救国凭实干,功绩耀炎黄。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">466. 荣宗敬(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">面粉大王誉,实业救中华。</p><p class="ql-block ql-indent-1">商道存诚信,美名传万家。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">467. 荣德生(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">纺织实业兴,商德传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1">办学育人才,丹心向故土。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">468. 刘鸿生(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">火柴大王称,实业抗外侵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">商道存骨气,爱国显丹忱。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">469. 穆藕初(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">棉纺实业兴,管理引西法。</p><p class="ql-block ql-indent-1">救国凭实干,商名满华夏。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">470. 范旭东(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">化工实业创,制碱破垄断。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科学兴实业,丹心报国家。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">471. 侯德榜(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">侯氏制碱法,化工创辉煌。</p><p class="ql-block ql-indent-1">实业救国志,功绩耀穹苍。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">472. 吴蕴初(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">味精实业兴,化工育新苗。</p><p class="ql-block ql-indent-1">救国凭科技,商名满九霄。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">473. 唐廷枢(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">轮船招商局,实业兴洋务。</p><p class="ql-block ql-indent-1">商道通中外,功绩照清朝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">474. 徐润(实业家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">实业兴洋务,地产拓新篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">商名传后世,实干兴家园。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">475. 郑观应(实业家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">盛世危言著,商战倡革新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">实业兴邦策,思想启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">476. 盛宣怀(实业家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">洋务实业兴,办学育英才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">铁路通南北,功绩耀尘埃。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">477. 胡雪岩(实业家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">红顶商人誉,票号通天下。</p><p class="ql-block ql-indent-1">商道存智慧,传奇传万家。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">478. 乔致庸(实业家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">乔家大院主,票号兴晋商。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诚信通天下,商德传佳话。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">479. 雷履泰(实业家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">票号创始人,金融拓新篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">晋商传佳话,商道照千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">480. 孟洛川(实业家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">瑞蚨祥商号,绸缎誉京城。</p><p class="ql-block ql-indent-1">商道存诚信,美名传至今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二十五、家国情怀 薪火永续(481-500首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">481. 于右任(书法家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">书法冠近代,丹心向大陆。</p><p class="ql-block ql-indent-1">望大陆悲歌,乡愁满肺腑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">482. 吴昌硕(书画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">金石入书画,笔墨见精神。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗书画印绝,艺苑享奇珍。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">483. 黄宾虹(书画家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">水墨藏神韵,山水见精神。</p><p class="ql-block ql-indent-1">画论传后世,艺品耀星辰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">484. 林散之(书法家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">草书冠当代,笔墨见禅心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">书法传雅韵,艺德照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">485. 沙孟海(书法家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">书法融金石,笔墨见刚劲。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺坛称巨擘,书名满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">486. 赵朴初(书法家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">书法含禅意,笔墨传慈悲。</p><p class="ql-block ql-indent-1">爱国爱教志,丹心照四维。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">487. 启功(书法家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">书法自成体,学识冠群伦。</p><p class="ql-block ql-indent-1">德艺双馨誉,学界仰清芬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">488. 欧阳中石(书法家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">书法传正道,教育育英才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">德艺双馨誉,书名满尘埃。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">489. 沈鹏(书法家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">草书见神韵,笔墨显真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺坛传雅韵,书名耀华京。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">490. 张海(书法家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">书法融古今,笔墨见创新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">艺坛擎大旗,书名满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">491. 苏士澍(书法家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">书法传经典,普及育童心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">国学兴邦志,丹心照翰林。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">492. 孙晓云(书法家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">书法融雅韵,笔墨见真功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">女性书家杰,艺名满艺宫。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">493. 莫言(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">乡土文学著,笔端见真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖彰文彩,文学耀国荣。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">494. 余华(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">活着描苦难,兄弟见真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔锋藏悲悯,文名满寰瀛。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">495. 苏童(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">妻妾成群著,江南忆旧梦。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔端含韵味,文苑享盛名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">496. 格非(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">江南三部曲,文学见深度。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔锋藏哲思,文名满艺路。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">497. 麦家(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">解密写谍战,暗算见真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔端藏悬念,文名满故城。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">498. 刘震云(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">手机描世相,一句顶一万。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔锋含讽刺,文名满人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">499. 迟子建(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">额尔古纳河,文学见深情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔端含暖意,文苑享高名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">500. 贾平凹(文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">秦腔描乡土,废都见世情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">笔端藏神韵,文学耀古城。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五续结语</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从史海探骊的史学大家到艺苑新枝的文艺巨匠,从科教兴邦的科研先锋到经邦济世的实业巨子,再到家国情怀的文化名人,100首续篇绝句完整呈现了华夏文明的多元传承与时代新声。这五百首诗篇,串联起五千年文明的精神脉络,镌刻下历代先贤的赤子之心、智慧之光与担当之志。从《永乐大典》的修典初心到章学诚的史学革新,从古代贤哲的思想光辉到当代英贤的实干担当,每一首诗都是一段文明的缩影,每一位名人都是民族的脊梁。愿我辈以五千年文脉为根,以先贤精神为魂,在新时代的征程上,坚守初心、勇担使命,让华夏文明的薪火代代相传、生生不息,让民族精神的光芒照亮未来的每一段征程!</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p> <p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉铸初心——历代名人名言典故百首五言绝句启示录(续501-600首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二十六、医脉绵延 仁心永续(501-520首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">501. 宋慈(法医学家·南宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">洗冤集录著,法医开先河。</p><p class="ql-block ql-indent-1">验尸明真相,公道照山河。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">502. 刘完素(金元四大家·金)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">寒凉治热病,医理启新章。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辨证施良药,仁心泽万方。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">503. 张从正(金元四大家·金)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">攻邪病自去,汗下吐三法。</p><p class="ql-block ql-indent-1">医道崇实证,妙手救沉疴。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">504. 李杲(金元四大家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">内伤脾胃论,温补养元气。</p><p class="ql-block ql-indent-1">济世施良方,仁心护民疾。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">505. 王好古(医学家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">阴证略例著,温补救虚寒。</p><p class="ql-block ql-indent-1">医理承东垣,妙手护民安。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">506. 罗天益(医学家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">卫生宝鉴辑,医方汇大成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">传承师学脉,仁心济世人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">507. 戴思恭(医学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">证治要诀著,辨证疗诸疾。</p><p class="ql-block ql-indent-1">医理宗丹溪,妙手护民颐。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">508. 薛己(医学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">内科外科擅,温补养元气。</p><p class="ql-block ql-indent-1">医案传后世,仁心照尘寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">509. 万全(医学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">幼科发挥著,儿科传妙术。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心护稚童,功德满江湖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">510. 李时珍(药学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">本草纲目修,草药辨真伪。</p><p class="ql-block ql-indent-1">踏遍山川路,医书惠万代。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">511. 张介宾(医学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">景岳全书著,温补养真阴。</p><p class="ql-block ql-indent-1">医理融诸家,妙手救危沉。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">512. 李中梓(医学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">医宗必读辑,医理传薪火。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辨证施良方,仁心济众生。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">513. 傅山(医学家·明末清初)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">傅青主女科,妇科传秘要。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心施大爱,医名满三晋。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">514. 张志聪(医学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">伤寒论集注,医理阐精微。</p><p class="ql-block ql-indent-1">讲学育英才,医道传芳菲。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">515. 陈修园(医学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">医学三字经,普及医常识。</p><p class="ql-block ql-indent-1">著书传正道,仁心惠万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">516. 吴鞠通(医学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">温病条辨著,清热救疫民。</p><p class="ql-block ql-indent-1">医理开新境,妙手护安康。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">517. 王孟英(医学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">温热经纬辑,医理贯古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫传经验,仁心照世明。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">518. 张锡纯(医学家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">医学衷中参西,诊疗有新方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">融合中西医,仁心济四方。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">519. 施今墨(中医家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">调理脾胃论,辨证治糖尿。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心传国粹,医名满京华。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">520. 刘渡舟(中医家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">伤寒论深耕,医理阐幽微。</p><p class="ql-block ql-indent-1">讲学育桃李,仁心照余晖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二十七、哲思新境 道启未来(521-540首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">521. 杨朱(思想家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">贵生重己论,全性保真常。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕功名禄,逍遥乐未央。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">522. 惠施(思想家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">合同异之辩,名家擅逻辑。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思启思辨,智慧照古章。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">523. 公孙龙(思想家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">离坚白之论,名家标新说。</p><p class="ql-block ql-indent-1">逻辑探幽微,思辨启后学。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">524. 邹衍(思想家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五德终始说,阴阳五行融。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思影响远,治国得参宗。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">525. 陆贾(思想家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">新语著良策,马上得天下。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治世需文治,教化育民心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">526. 贾谊(思想家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">过秦论兴亡,治安策忧民。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思警当世,文采耀古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">527. 晁错(思想家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">削藩强中央,重农安邦本。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠言献国策,丹心照汉魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">528. 扬雄(思想家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">太玄拟周易,法言仿论语。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思融儒道,文采冠西京。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">529. 桓谭(思想家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">新论破虚妄,求实立真论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">思想祛迷雾,理性照心魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">530. 王符(思想家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">潜夫论时政,批判贪腐风。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思忧家国,丹心照苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">531. 仲长统(思想家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">昌言刺乱世,批判封建弊。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思求变革,理想寄太平。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">532. 郭象(思想家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">庄子注阐玄,独化论创新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思超俗界,思辨启哲人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">533. 向秀(思想家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">庄子注合编,竹林七贤杰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思融儒道,清韵满江湖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">534. 裴頠(思想家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">崇有论破玄,务实反虚浮。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思匡时弊,理性照尘俗。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">535. 葛洪(思想家·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抱朴子倡道,金丹求长生。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思融儒墨,著述传千春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">536. 鲍敬言(思想家·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">无君论倡言,批判君主制。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思开新境,思想启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">537. 颜之推(思想家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">颜氏家训著,修身齐家箴。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思传后世,教化育万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">538. 傅玄(思想家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">傅子论治国,重农崇节俭。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思安邦本,丹心照晋魂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">539. 刘昼(思想家·北齐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">刘子新论著,批判时弊风。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思求正道,智慧启后聪。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">540. 吕坤(思想家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">呻吟语警世,批判假道学。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思重实学,丹心照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二十八、文苑新声 墨香永续(541-560首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">541. 庾信(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">庾信文章老,乡关之思深。</p><p class="ql-block ql-indent-1">赋作冠南北,文名满古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">542. 鲍照(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">拟行路难吟,慷慨抒怀情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗风多刚健,文名满江东。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">543. 谢朓(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永明体开创,诗风清丽新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">山水寄闲趣,文韵满芳辰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">544. 江淹(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">江郎才尽叹,别赋恨赋名。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文辞多妙喻,千古见真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">545. 徐陵(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">玉台新咏编,宫体诗辑成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文辞多艳丽,诗韵动人心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">546. 阴铿(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗风清丽秀,炼字见匠心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">佳句传千古,文名满古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">547. 王绩(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">东皋子集著,诗酒伴余生。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不慕功名禄,清高傲世尘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">548. 王勃(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">滕王阁序赋,才气冠初唐。</p><p class="ql-block ql-indent-1">海内存知己,天涯若比邻。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">549. 杨炯(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从军行吟壮,诗风多刚健。</p><p class="ql-block ql-indent-1">初唐四杰列,文名满长安。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">550. 卢照邻(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">长安古意赋,文辞多华丽。</p><p class="ql-block ql-indent-1">初唐四杰杰,诗韵动京华。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">551. 骆宾王(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">讨武曌檄文,笔锋含杀气。</p><p class="ql-block ql-indent-1">初唐四杰末,才气震乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">552. 陈子昂(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">登幽州台歌,慷慨抒怀情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗风革新变,文名满大唐。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">553. 张九龄(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">望月怀远赋,诗风清淡雅。</p><p class="ql-block ql-indent-1">海上生明月,天涯共此时。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">554. 孟浩然(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">孟浩然诗集,山水寄闲情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗风多清丽,文韵满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">555. 王昌龄(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七绝圣手誉,边塞诗传名。</p><p class="ql-block ql-indent-1">秦时明月汉时关,万里长征人未还。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">556. 高适(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">燕歌行吟壮,边塞诗风雄。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大漠风尘日色昏,红旗半卷出辕门。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">557. 岑参(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">白雪歌送武判官归京,诗风多奇丽。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忽如一夜春风来,千树万树梨花开。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">558. 韦应物(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">韦苏州集著,诗风简淡远。</p><p class="ql-block ql-indent-1">春潮带雨晚来急,野渡无人舟自横。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">559. 柳宗元(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永州八记文,山水寄幽情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文辞多清丽,哲思见深度。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">560. 刘禹锡(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">陋室铭言志,诗风多豪放。</p><p class="ql-block ql-indent-1">沉舟侧畔千帆过,病树前头万木春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二十九、忠勇铁血 家国千秋(561-580首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">561. 李牧(军事家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">守边驱匈奴,用兵如神助。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护赵国,英名万古著。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">562. 廉颇(军事家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">负荆请罪勇,将相和为贵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅赵国,战功耀千春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">563. 白起(军事家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">长平破赵军,战神威名震。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅秦国,功过留史论。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">564. 王翦(军事家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">破楚平六国,用兵多奇谋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅嬴政,功高盖九州。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">565. 蒙恬(军事家·秦)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">北筑长城固,驱胡千里远。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护秦疆,英名照宇寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">566. 韩信(军事家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">胯下之辱忍,登台拜将雄。</p><p class="ql-block ql-indent-1">明修栈道计,暗度陈仓功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">567. 卫青(军事家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">北伐驱匈奴,战功耀汉庭。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护疆土,英名万古青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">568. 霍去病(军事家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">封狼居胥志,少年勇冠军。</p><p class="ql-block ql-indent-1">匈奴未灭何以为家,英名照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">569. 李广(军事家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">飞将军威名,射石搏虎勇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护汉土,英名满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">570. 赵充国(军事家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">屯田安西域,用兵重谋略。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅汉室,功德满边疆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">571. 班超(军事家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">投笔从戎志,西域建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不入虎穴焉得虎子,英名传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">572. 耿恭(军事家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">疏勒城坚守,渴饮雪水眠。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护汉土,英名震西域。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">573. 周瑜(军事家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">赤壁破曹军,雄姿英发貌。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅孙权,战功耀江东。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">574. 陆逊(军事家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">夷陵破蜀军,火烧连营计。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅东吴,英名满江湖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">575. 吕蒙(军事家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">刮目相看誉,白衣渡江奇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅孙权,战功耀吴天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">576. 岳飞(军事家·南宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">精忠报国志,北伐抗金兵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">三十功名尘与土,八千里路云和月。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">577. 韩世忠(军事家·南宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">黄天荡破金,夫人擂鼓助。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心抗金兵,英名满宋土。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">578. 梁红玉(军事家·南宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">擂鼓战金山,巾帼显神威。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心抗金兵,英名万古垂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">579. 文天祥(军事家·南宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">起兵抗元兵,兵败被俘坚。</p><p class="ql-block ql-indent-1">人生自古谁无死,留取丹心照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">580. 陆秀夫(军事家·南宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">负帝投海死,忠心殉宋室。</p><p class="ql-block ql-indent-1">英名照千古,气节重于山。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三十、当代脊梁 实干兴邦(581-600首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">581. 黄旭华(核潜艇专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">隐姓埋名数十载,潜航铸重器。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国守海疆,功德耀万世。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">582. 孙家栋(航天专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">北斗导航领,探月拓新天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生献航天,功德照人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">583. 王选(科学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">激光照排术,印刷焕新颜。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科技兴文化,功德满人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">584. 于敏(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">氢弹之父誉,隐姓埋名研。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国铸重器,功德耀坤乾。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">585. 程开甲(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">核试验先驱,戈壁献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国铸利剑,功德照乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">586. 顾诵芬(航空专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">歼击机研发,长空护中华。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生追航梦,功德耀苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">587. 王大中(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">核电安全研,科技筑屏障。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国兴能源,功德满城乡。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">588. 杨振宁(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">物理探精微,诺奖耀国辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">稼先同窗契,科学铸丰碑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">589. 屠呦呦(药学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">青蒿抗疟药,研发救万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖传捷报,国药焕新春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">590. 袁隆平(农学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">杂交水稻父,田间育良种。</p><p class="ql-block ql-indent-1">温饱亿万人,功德照苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">591. 钟南山(呼吸病专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫冲前线,仁心救病患。</p><p class="ql-block ql-indent-1">耄耋担重任,国士万民赞。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">592. 张伯礼(中医专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫献良方,中医显奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心护华夏,医德耀长空。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">593. 张定宇(医生·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">身患渐冻症,抗疫勇争先。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心救病患,大爱暖人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">594. 南仁东(天文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天眼探宇宙,深空觅知音。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生追星梦,功德照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">595. 樊锦诗(考古学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">守护莫高窟,大漠献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">敦煌传瑰宝,功德照后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">596. 叶嘉莹(诗词家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗坛传薪火,讲席育英才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">雅韵承千古,丹心向学来。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">597. 施一公(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">结构生物学,研究破难关。</p><p class="ql-block ql-indent-1">归国兴科教,丹心报故园。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">598. 潘建伟(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">量子通信研,科技筑安全。</p><p class="ql-block ql-indent-1">领跑新领域,为国建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">599. 刘慈欣(科幻作家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三体描宇宙,科幻启新思。</p><p class="ql-block ql-indent-1">雨果奖加身,文名震外夷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">600. 钟扬(植物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">雪域采种子,科研献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国储基因,功德照后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六续结语</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从医脉绵延的仁心圣手到哲思新境的思想先驱,从文苑新声的笔墨风华到忠勇铁血的家国脊梁,再到当代脊梁的实干担当,100首续篇绝句为五千年华夏文明再添厚重篇章。这六百首诗篇,如星河璀璨,串联起历代先贤的智慧、风骨与担当;如长河奔涌,承载着华夏文明的基因、血脉与希望。从古代圣哲的思想光芒到当代英贤的科技突破,从文人墨客的家国情怀到铁血将士的忠勇不屈,每一位名人都是民族的瑰宝,每一段故事都是精神的滋养。愿我辈以先贤为镜,以初心为舵,在新时代的征程上,勇毅前行、实干兴邦,让华夏文脉在传承中创新,让民族精神在奋斗中升华,续写五千年文明的不朽传奇!</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p> <p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉铸初心——历代名人名言典故百首五言绝句启示录(续601-700首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三十一、科技星耀 智启鸿蒙(601-620首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">601. 僧一行(天文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">浑天铜仪造,恒星运动察。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大衍历传世,千年领先涯。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">602. 张子信(天文学家·北齐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">海岛观星象,三发现惊天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">日行差首创,历法革新篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">603. 郭守敬(科学家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">授时历精准,简仪测穹天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">白浮堰治水,北京水系延。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">604. 刘秉忠(建筑家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">大都城设计,国号“大元”定。</p><p class="ql-block ql-indent-1">熔铸儒释道,基建启明清。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">605. 郭伯玉(数学家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">珠盘之法创,算理传薪火。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大统历参校,数理耀星河。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">606. 朱载堉(科学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十二平均律,乐律融数理。</p><p class="ql-block ql-indent-1">历算兼工艺,奇才冠明世。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">607. 徐光启(科学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">农政全书著,西学东渐引。</p><p class="ql-block ql-indent-1">几何原本译,科技拓新境。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">608. 宋应星(科学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天工开物编,工艺百科全。</p><p class="ql-block ql-indent-1">图文存实业,智慧传千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">609. 徐霞客(地理学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">踏遍山河路,游记记真容。</p><p class="ql-block ql-indent-1">地理探奥秘,足迹印苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">610. 李冰(水利家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">都江堰筑就,水旱从人愿。</p><p class="ql-block ql-indent-1">天府之国兴,功德垂万年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">611. 郑国(水利家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">郑国渠开掘,关中变沃野。</p><p class="ql-block ql-indent-1">疲秦终强秦,水利润华夏。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">612. 李春(工匠·隋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">赵州桥建造,空腹拱型新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">千年风雨立,匠艺冠古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">613. 苏颂(科学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">水运仪象台,天文机械融。</p><p class="ql-block ql-indent-1">计时观星备,科技集大成。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">614. 沈括(科学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">梦溪笔谈著,科技多创见。</p><p class="ql-block ql-indent-1">活字印刷记,磁偏角初探。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">615. 杨惟中(科学家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天文历法研,仪器精修造。</p><p class="ql-block ql-indent-1">四海测量助,数据辅授时。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">616. 梅文鼎(数学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">历算穷奥秘,中西算法融。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古算衍略著,数理启后聪。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">617. 明安图(数学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">割圆密率捷,级数理论创。</p><p class="ql-block ql-indent-1">测绘定疆界,数理护家邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">618. 李善兰(科学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">微积分译介,植物学初探。</p><p class="ql-block ql-indent-1">数理融中西,科技架桥梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">619. 詹天佑(工程师·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">京张铁路筑,人字形轨创。</p><p class="ql-block ql-indent-1">自主修铁路,国魂铸路疆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">620. 茅以升(工程师·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">钱塘江桥建,桥梁工程杰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">力学兼教育,匠心传后世。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三十二、营造匠心 筑梦山河(621-640首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">621. 朱启钤(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">营造学社创,法式遗珍寻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古建筑守护,文脉续古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">622. 梁思成(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">应县木塔测,营造法式译。</p><p class="ql-block ql-indent-1">田野考古建,史卷著传奇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">623. 林徽因(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古建同寻访,佛光寺探真。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文心融匠艺,才女耀星辰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">624. 刘敦桢(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古建筑测绘,江浙古迹探。</p><p class="ql-block ql-indent-1">营造史编撰,匠心传薪火。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">625. 童寯(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">江南园林考,建筑理论研。</p><p class="ql-block ql-indent-1">手绘存珍迹,艺理照尘寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">626. 杨廷宝(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">南京中山陵,设计融古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">建筑留经典,匠心铸名城。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">627. 吕彦直(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">中山陵设计,中西风格合。</p><p class="ql-block ql-indent-1">碑亭配陵寝,庄重显巍峨。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">628. 刘鸿典(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">东北大学建,校舍设计精。</p><p class="ql-block ql-indent-1">寒地建筑研,实用兼美观。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">629. 吴良镛(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">人居环境论,旧城保护倡。</p><p class="ql-block ql-indent-1">北京菊儿胡,改造焕新颜。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">630. 贝聿铭(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">苏州博物馆,几何线条美。</p><p class="ql-block ql-indent-1">卢浮宫金字塔,中西建筑融。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">631. 王澍(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">宁波博物馆,旧材新用巧。</p><p class="ql-block ql-indent-1">乡土建筑寻,匠心守本真。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">632. 马岩松(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">哈尔滨大剧院,曲线融自然。</p><p class="ql-block ql-indent-1">未来建筑探,创意启新篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">633. 喻皓(工匠·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">开宝寺塔建,斜塔稳千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1">木经传匠艺,营造有遗篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">634. 蒯祥(工匠·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">紫禁城营造,宫殿设计精。</p><p class="ql-block ql-indent-1">“蒯鲁班”美誉,匠心照帝京。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">635. 样式雷(工匠家族·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">皇家园林造,图纸留传奇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">烫样工艺巧,建筑谱华章。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">636. 雷发达(工匠·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">太和殿修缮,木构技艺高。</p><p class="ql-block ql-indent-1">样式雷始祖,匠艺传王朝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">637. 吴清源(建筑师·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">生态建筑倡,绿色理念融。</p><p class="ql-block ql-indent-1">节能减碳计,建筑护苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">638. 张锦秋(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">陕西历史博物馆,唐风建筑显。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古城新貌塑,文脉代代传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">639. 何镜堂(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">广州塔设计,小蛮腰矗立。</p><p class="ql-block ql-indent-1">地标建筑创,城市添光彩。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">640. 崔恺(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">北京西站建,传统元素融。</p><p class="ql-block ql-indent-1">交通枢纽创,便捷利民生。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三十三、当代智士 科创未来(641-660首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">641. 张兵(遥感专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">苍灵系统研,AI解译遥感。</p><p class="ql-block ql-indent-1">光谱传机理,空天探大千。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">642. 王坚(计算机专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">阿里云创建,云计算拓荒。</p><p class="ql-block ql-indent-1">数据筑基石,科技助兴邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">643. 任正非(企业家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">华为科技领,5G技术先。</p><p class="ql-block ql-indent-1">自主创新路,硬核护国安。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">644. 马化腾(企业家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">腾讯科技创,社交连万家。</p><p class="ql-block ql-indent-1">数字生态建,科技惠民生。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">645. 李彦宏(企业家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">百度搜索引擎,AI技术研。</p><p class="ql-block ql-indent-1">智能驾驶探,科技启新元。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">646. 雷军(企业家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">小米科技兴,智能产品众。</p><p class="ql-block ql-indent-1">创业传佳话,科技惠大众。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">647. 曹原(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">石墨烯超导,少年创奇迹。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科研攀高峰,华裔耀国际。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">648. 陈薇(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">新冠疫苗研,抗疫冲前线。</p><p class="ql-block ql-indent-1">生物安全守,巾帼显担当。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">649. 王辰(呼吸病专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">呼吸医学研,方舱医院倡。</p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫献良策,仁心护健康。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">650. 潘建伟(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">量子卫星发,通信保安全。</p><p class="ql-block ql-indent-1">量子计算探,科技领前沿。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">651. 许晨阳(数学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">代数几何研,国际获殊荣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">归国育英才,数理传薪火。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">652. 颜宁(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">膜蛋白结构,研究获突破。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科研无国界,华裔显卓绝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">653. 李飞飞(计算机专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">图像识别研,AI领域拓。</p><p class="ql-block ql-indent-1">斯坦福执教,科技育新苗。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">654. 张首晟(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">拓扑绝缘体,研究达巅峰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科学传真理,英名留世中。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">655. 施一公(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">细胞凋亡研,结构生物学。</p><p class="ql-block ql-indent-1">办学兴科教,丹心育栋梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">656. 饶毅(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">基因编辑探,科研存公心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科普传新知,慧心启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">657. 王贻芳(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">中微子实验,科研拓新天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">高能物理探,为国建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">658. 邓子新(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">DNA修饰研,微生物探秘。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科研攀高峰,育人传正道。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">659. 贺福初(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">蛋白质组学,研究获突破。</p><p class="ql-block ql-indent-1">生物芯片研,科技助医疗。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">660. 谢晓亮(化学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">单分子光谱,研究达前沿。</p><p class="ql-block ql-indent-1">新冠检测术,抗疫显奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三十四、文苑撷英 诗韵流芳(661-680首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">661. 阮籍(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">咏怀诗八十,放达避尘嚣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">青眼观知己,风骨照六朝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">662. 嵇康(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">广陵散绝响,养生论闻名。</p><p class="ql-block ql-indent-1">竹林七贤首,傲骨抗俗尘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">663. 左思(文学家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三都赋成诵,洛阳纸贵传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辞藻多壮丽,文名满晋天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">664. 陶渊明(文学家·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">桃花源记著,田园诗派开。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不为五斗米,采菊东篱边。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">665. 谢灵运(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">山水诗开创,登临赋佳篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">池塘生春草,佳句传千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">666. 王维(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗中有画境,山水寄禅心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">明月松间照,清泉石上流。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">667. 李白(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗仙誉天下,豪放傲王侯。</p><p class="ql-block ql-indent-1">飞流直下三千尺,疑是银河落九天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">668. 杜甫(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗圣忧家国,沉郁见真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">安得广厦千万间,大庇天下寒士俱欢颜。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">669. 白居易(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">新乐府运动,文章合为事。</p><p class="ql-block ql-indent-1">长恨歌一曲,千古诉痴情。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">670. 元稹(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">离思诗五首,深情动世人。</p><p class="ql-block ql-indent-1">曾经沧海难为水,除却巫山不是云。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">671. 李贺(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗鬼多奇思,辞藻含幽艳。</p><p class="ql-block ql-indent-1">黑云压城城欲摧,甲光向日金鳞开。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">672. 杜牧(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">阿房宫赋著,咏史寄忧思。</p><p class="ql-block ql-indent-1">南朝四百八十寺,多少楼台烟雨中。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">673. 李商隐(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">无题诗朦胧,意境藏深情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">春蚕到死丝方尽,蜡炬成灰泪始干。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">674. 温庭筠(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">花间词派祖,辞藻多艳丽。</p><p class="ql-block ql-indent-1">鸡声茅店月,人迹板桥霜。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">675. 韦庄(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">秦妇吟长诗,乱世记真情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">花间词清丽,文名满晚唐。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">676. 李煜(文学家·五代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">南唐后主悲,词风变古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">问君能有几多愁,恰似一江春水向东流。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">677. 柳永(文学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">婉约词派宗,慢词填新调。</p><p class="ql-block ql-indent-1">杨柳岸晓风残月,离情寄词梢。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">678. 苏轼(文学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">豪放词风开,赤壁赋传世。</p><p class="ql-block ql-indent-1">但愿人长久,千里共婵娟。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">679. 李清照(文学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">易安词清丽,婉约冠宋代。</p><p class="ql-block ql-indent-1">寻寻觅觅处,凄凄惨惨戚戚。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">680. 辛弃疾(文学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">稼轩词豪放,报国志难酬。</p><p class="ql-block ql-indent-1">醉里挑灯看剑,梦回吹角连营。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三十五、忠烈千秋 义薄云天(681-700首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">681. 伍子胥(忠臣·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">一夜白头恨,吴市吹箫行。</p><p class="ql-block ql-indent-1">破楚报父仇,忠魂照江汀。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">682. 屈原(忠臣·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">离骚赋丹心,求索问苍天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">汨罗江沉石,爱国万古传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">683. 荆轲(义士·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">荆轲刺秦王,图穷匕首见。</p><p class="ql-block ql-indent-1">风萧萧兮易水寒,壮士一去兮不复还。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">684. 豫让(义士·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">漆身吞炭苦,为主报冤仇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">士为知己死,忠义照千秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">685. 张良(谋臣·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">博浪沙击秦,运筹帷幄中。</p><p class="ql-block ql-indent-1">功成身退隐,智慧冠汉宫。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">686. 陈平(谋臣·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六出奇计妙,辅汉定天下。</p><p class="ql-block ql-indent-1">功高不自傲,智慧传佳话。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">687. 周亚夫(军事家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">细柳营整肃,治军严如铁。</p><p class="ql-block ql-indent-1">平定七国乱,忠勇耀汉阙。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">688. 耿弇(军事家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">有志者事竟成,破敌如破竹。</p><p class="ql-block ql-indent-1">平定齐鲁地,战功耀东都。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">689. 关羽(军事家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">桃园三结义,忠心贯日月。</p><p class="ql-block ql-indent-1">过五关斩六将,美名传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">690. 张飞(军事家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">长坂坡断喝,吓退曹军兵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅刘备,勇猛冠三军。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">691. 赵云(军事家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">单骑救幼主,浑身是胆气。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护蜀汉,英名照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">692. 姜维(军事家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九伐中原志,忠心继武侯。</p><p class="ql-block ql-indent-1">蜀汉亡犹战,气节重于山。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">693. 祖逖(军事家·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">闻鸡起舞志,中流击楫誓。</p><p class="ql-block ql-indent-1">北伐复中原,忠心照晋室。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">694. 刘琨(军事家·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">枕戈待旦志,吹笳退敌兵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护晋土,气节耀古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">695. 狄青(军事家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">面涅将军勇,出征平南蛮。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅宋室,战功满边关。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">696. 宗泽(军事家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三呼“过河”死,忠心抗金兵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">老骥伏枥志,丹心照宋廷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">697. 陆文龙(军事家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">双枪破敌阵,认清家国仇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心归宋室,勇毅冠三军。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">698. 张宪(军事家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">随飞抗金兵,战功赫赫著。</p><p class="ql-block ql-indent-1">宁死不屈节,忠魂伴岳飞。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">699. 岳云(军事家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">少年勇冠三军,随父抗金兵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">沙场立奇功,英年赴国难。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">700. 史可法(军事家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">扬州城死守,抗清志不移。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心殉明室,气节照天地。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七续结语</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从科技星耀的古代先驱到营造匠心的建筑巨匠,从当代智士的科创突破到文苑撷英的诗韵流芳,再到忠烈千秋的义士忠臣,100首续篇绝句为华夏文脉续写了多元华章。这七百首诗篇,如百川汇海,囊括了科技、建筑、文学、忠义等诸多领域,见证了华夏民族从文明发轫到科创未来的不懈追求。从僧一行的天文观测到张兵的遥感智能,从李春的赵州桥到贝聿铭的现代建筑,从李白的诗仙豪情到辛弃疾的报国壮志,每一位名人都是时代的标杆,每一段故事都是精神的滋养。愿我辈汲取先贤智慧,传承家国情怀,在科技创新的浪潮中勇立潮头,在文化传承的道路上步履不停,让华夏文明的光芒穿越时空,照亮民族复兴的壮阔征程!</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p> <p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉铸初心——历代名人名言典故百首五言绝句启示录(续701-800首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三十六、医道传承 仁心济世(701-720首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">701. 孙思邈(药王孙真人·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">千金要方著,大医精诚传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">普济众生苦,仁心照千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">702. 钱乙(儿科圣手·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">小儿药证直诀,稚童安康托。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辨证施良剂,医名满汴洛。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">703. 陈自明(妇科专家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">妇人大全良方,妇科疗沉疴。</p><p class="ql-block ql-indent-1">经带胎产治,功德惠闺阁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">704. 许叔微(医学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">伤寒九十论,辨证重临床。</p><p class="ql-block ql-indent-1">乱世救民疾,仁心耀水乡。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">705. 严用和(医学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">济生方辑成,温补养元气。</p><p class="ql-block ql-indent-1">治疾重脾胃,医道传后世。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">706. 朱丹溪(金元四大家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">格致余论著,滋阴降火先。</p><p class="ql-block ql-indent-1">阳常有余说,医理启新篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">707. 王履(医学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">医经溯洄集,伤寒辨证新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">质疑求真谛,医道破迷津。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">708. 虞抟(医学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">医学正传著,融会诸家言。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辨证施良药,仁心护民安。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">709. 汪机(医学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">石山医案存,固本培元论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">针灸汤药并,医名满皖南。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">710. 徐春甫(医学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古今医统大全,医籍汇大成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">创办一体堂,医道传薪火。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">711. 张介宾(景岳·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">类经注素问,景岳全书精。</p><p class="ql-block ql-indent-1">温补真阴论,医理冠明清。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">712. 吴又可(温病学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">瘟疫论首创,戾气致病说。</p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫传良法,医道开新域。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">713. 喻嘉言(医学家·明末清初)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">尚论篇阐微,秋燥论创新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辨证重气化,医名满江左。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">714. 张璐(医学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">张氏医通著,脉诀阐玄机。</p><p class="ql-block ql-indent-1">杂病多妙治,医道传南北。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">715. 叶桂(叶天士·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">温热论奠基,卫气营血辨。</p><p class="ql-block ql-indent-1">临证多奇效,医名冠江南。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">716. 薛雪(医学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">湿热条辨著,专攻湿热疾。</p><p class="ql-block ql-indent-1">医理承天士,仁心济万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">717. 吴瑭(吴鞠通·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">温病条辨立,三焦辨证详。</p><p class="ql-block ql-indent-1">银翘桑菊方,救疫护安康。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">718. 王士雄(孟英·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">温热经纬辑,霍乱论精详。</p><p class="ql-block ql-indent-1">解毒存津液,医道耀钱塘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">719. 吴师机(外治专家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">理瀹骈文著,外治求其本。</p><p class="ql-block ql-indent-1">膏药疗百病,仁心惠众生。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">720. 张锡纯(衷中参西·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">医学衷中参西录,中西汇通创。</p><p class="ql-block ql-indent-1">石膏解肌热,医方传妙想。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三十七、哲思辉映 道贯古今(721-740首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">721. 杨泉(思想家·三国吴)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">物理论阐微,元气为本体。</p><p class="ql-block ql-indent-1">唯物破虚妄,思想启后知。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">722. 裴頠(思想家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">崇有论斥玄,务实重人事。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思匡时弊,理性照尘丝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">723. 葛洪(思想家·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抱朴子倡道,金丹兼修身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">儒道墨融合,著述传千春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">724. 颜之推(思想家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">颜氏家训篇,修身齐家箴。</p><p class="ql-block ql-indent-1">勉学重实践,教化育后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">725. 王通(文中子·隋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">中说拟论语,续六经倡言。</p><p class="ql-block ql-indent-1">儒风传河汾,弟子佐唐天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">726. 吕才(思想家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">破世俗迷信,阴阳书批判。</p><p class="ql-block ql-indent-1">唯物存理性,思想耀长安。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">727. 李翱(思想家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">复性书阐儒,性善情恶论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">修身去情欲,道统续孟荀。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">728. 柳宗元(思想家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天说破天命,唯物论革新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">批判封建弊,哲思启后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">729. 刘禹锡(思想家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天论明唯物,天人交相胜。</p><p class="ql-block ql-indent-1">客观存规律,思想破迷津。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">730. 邵雍(思想家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">皇极经世书,象数探天理。</p><p class="ql-block ql-indent-1">观物悟大道,哲思贯古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">731. 张载(横渠·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">正蒙阐儒理,气本论立宗。</p><p class="ql-block ql-indent-1">民胞物与说,仁爱满苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">732. 程颢程颐(二程·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天理为宇宙,格物致知论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">洛学传后世,道统启朱熹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">733. 陆九渊(象山·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">心即理为本,发明本心论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">心学开先河,思辨启阳明。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">734. 陈亮(龙川·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">事功之学倡,义利双行论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">批判空谈理,务实兴邦本。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">735. 叶适(水心·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永嘉学派领,经世致用崇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">批判程朱理,务实重事功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">736. 王阳明(守仁·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">传习录阐心,致良知为要。</p><p class="ql-block ql-indent-1">知行须合一,心学耀古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">737. 王廷相(思想家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">慎言斥空谈,唯物论革新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">知行相资论,思想启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">738. 李贽(卓吾·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">焚书藏书著,童心说倡言。</p><p class="ql-block ql-indent-1">批判假道学,思想破禁锢。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">739. 黄宗羲(梨洲·明末清初)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">明夷待访录,批判君主制。</p><p class="ql-block ql-indent-1">天下为主君为客,启蒙启新思。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">740. 顾炎武(亭林·明末清初)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">日知录探微,经世致用崇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">天下兴亡责,匹夫肩上扛。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三十八、文苑华章 墨香永续(741-760首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">741. 左思(西晋·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三都赋成日,洛阳纸价高。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辞藻含风骨,文名动晋朝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">742. 郭璞(东晋·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">游仙诗开创,尔雅注传名。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辞赋多奇气,文韵满江皋。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">743. 谢朓(南朝齐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永明体代表,诗风清丽新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">余霞散成绮,澄江净如练。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">744. 江淹(南朝梁·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">别赋恨赋传,文辞多妙喻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">才思惊千古,佳话留文坛。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">745. 庾信(南北朝·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">拟咏怀诗悲,乡关之思深。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文章老更成,辞赋冠古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">746. 王勃(初唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">滕王阁序赋,才气冠初唐。</p><p class="ql-block ql-indent-1">海内存知己,天涯若比邻。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">747. 杨炯(初唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从军行吟壮,诗风多刚健。</p><p class="ql-block ql-indent-1">初唐四杰列,文名满长安。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">748. 卢照邻(初唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">长安古意篇,辞藻华丽新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">初唐四杰杰,诗韵动京华。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">749. 骆宾王(初唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">讨武曌檄文,笔锋含杀气。</p><p class="ql-block ql-indent-1">鹅鹅鹅歌稚,才情震乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">750. 陈子昂(初唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">登幽州台歌,慷慨抒怀情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗风革新变,文名满大唐。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">751. 张九龄(盛唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">望月怀远诗,意境清且雅。</p><p class="ql-block ql-indent-1">海上生明月,天涯共此时。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">752. 高适(盛唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">燕歌行悲壮,边塞诗风雄。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大漠风尘色,红旗出辕门。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">753. 岑参(盛唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">白雪歌送武判官,诗风多奇丽。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忽如一夜春风,梨花满树开。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">754. 韦应物(中唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">滁州西涧诗,意境淡而远。</p><p class="ql-block ql-indent-1">春潮带雨晚,野渡无人舟。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">755. 柳宗元(中唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永州八记文,山水寄幽情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文辞清且丽,哲思藏深意。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">756. 刘禹锡(中唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">陋室铭言志,诗风豪放新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">沉舟侧畔过,病树前头春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">757. 李贺(中唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">雁门太守行,诗风奇诡艳。</p><p class="ql-block ql-indent-1">黑云压城城,甲光向日金。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">758. 杜牧(晚唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">阿房宫赋警,咏史寄忧思。</p><p class="ql-block ql-indent-1">南朝四百寺,多少楼台雨。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">759. 李商隐(晚唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">无题诗朦胧,意境藏深情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">春蚕到死丝,蜡炬成灰泪。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">760. 温庭筠(晚唐·文学家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">花间词派祖,辞藻多艳丽。</p><p class="ql-block ql-indent-1">鸡声茅店月,人迹板桥霜。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三十九、忠勇铁血 家国千秋(761-780首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">761. 赵奢(战国·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">阏与之战捷,用兵多奇谋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">狭路相逢勇,威名震诸侯。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">762. 乐毅(战国·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">连下七十城,破齐立奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅燕国,英名传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">763. 田单(战国·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">火牛阵破敌,复国建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠勇护齐土,智慧照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">764. 蒙恬(秦·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">北筑长城固,驱胡千里远。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护秦疆,英名照宇寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">765. 周亚夫(西汉·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">细柳营整肃,治军严如铁。</p><p class="ql-block ql-indent-1">平定七国乱,忠勇耀汉阙。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">766. 赵充国(西汉·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">屯田安西域,用兵重谋略。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅汉室,功德满边疆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">767. 班超(东汉·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">投笔从戎志,西域建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不入虎穴焉,得虎子英名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">768. 耿恭(东汉·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">疏勒城坚守,渴饮雪水眠。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护汉土,英名震西域。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">769. 周瑜(三国·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">赤壁破曹军,雄姿英发貌。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅孙权,战功耀江东。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">770. 陆逊(三国·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">夷陵破蜀军,火烧连营计。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅东吴,英名满江湖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">771. 吕蒙(三国·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">刮目相看誉,白衣渡江奇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅孙权,战功耀吴天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">772. 祖逖(东晋·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">闻鸡起舞志,中流击楫誓。</p><p class="ql-block ql-indent-1">北伐复中原,忠心照晋室。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">773. 刘琨(东晋·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">枕戈待旦志,吹笳退敌兵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护晋土,气节耀古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">774. 谢玄(东晋·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">淝水之战捷,以少胜多奇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅东晋,英名满江南。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">775. 狄青(北宋·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">面涅将军勇,出征平南蛮。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅宋室,战功满边关。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">776. 宗泽(南宋·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三呼“过河”死,忠心抗金兵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">老骥伏枥志,丹心照宋廷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">777. 韩世忠(南宋·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">黄天荡破金,夫人擂鼓助。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心抗金兵,英名满宋土。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">778. 梁红玉(南宋·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">擂鼓战金山,巾帼显神威。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心抗金兵,英名万古垂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">779. 文天祥(南宋·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">起兵抗元兵,兵败被俘坚。</p><p class="ql-block ql-indent-1">人生自古谁,无死照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">780. 陆秀夫(南宋·军事家)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">负帝投海死,忠心殉宋室。</p><p class="ql-block ql-indent-1">英名照千古,气节重于山。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四十、当代英贤 实干兴邦(781-800首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">781. 黄旭华(核潜艇专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">隐姓埋名数十载,潜航铸重器。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国守海疆,功德耀万世。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">782. 孙家栋(航天专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">北斗导航领,探月拓新天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生献航天,功德照人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">783. 王选(科学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">激光照排术,印刷焕新颜。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科技兴文化,功德满人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">784. 于敏(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">氢弹之父誉,隐姓埋名研。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国铸重器,功德耀坤乾。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">785. 程开甲(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">核试验先驱,戈壁献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国铸利剑,功德照乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">786. 顾诵芬(航空专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">歼击机研发,长空护中华。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生追航梦,功德耀苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">787. 王大中(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">核电安全研,科技筑屏障。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国兴能源,功德满城乡。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">788. 杨振宁(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">物理探精微,诺奖耀国辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">稼先同窗契,科学铸丰碑。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">789. 屠呦呦(药学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">青蒿抗疟药,研发救万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖传捷报,国药焕新春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">790. 袁隆平(农学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">杂交水稻父,田间育良种。</p><p class="ql-block ql-indent-1">温饱亿万人,功德照苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">791. 钟南山(呼吸病专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫冲前线,仁心救病患。</p><p class="ql-block ql-indent-1">耄耋担重任,国士万民赞。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">792. 张伯礼(中医专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫献良方,中医显奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心护华夏,医德耀长空。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">793. 张定宇(医生·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">身患渐冻症,抗疫勇争先。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心救病患,大爱暖人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">794. 南仁东(天文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天眼探宇宙,深空觅知音。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生追星梦,功德照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">795. 樊锦诗(考古学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">守护莫高窟,大漠献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">敦煌传瑰宝,功德照后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">796. 叶嘉莹(诗词家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗坛传薪火,讲席育英才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">雅韵承千古,丹心向学来。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">797. 施一公(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">结构生物学,研究破难关。</p><p class="ql-block ql-indent-1">归国兴科教,丹心报故园。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">798. 潘建伟(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">量子通信研,科技筑安全。</p><p class="ql-block ql-indent-1">领跑新领域,为国建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">799. 刘慈欣(科幻作家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三体描宇宙,科幻启新思。</p><p class="ql-block ql-indent-1">雨果奖加身,文名震外夷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">800. 钟扬(植物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">雪域采种子,科研献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国储基因,功德照后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">八续结语</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从医道传承的仁心圣手到哲思辉映的思想先驱,从文苑华章的笔墨风华到忠勇铁血的家国脊梁,再到当代英贤的实干担当,100首续篇绝句为五千年华夏文明再添厚重篇章。这八百首诗篇,如星河璀璨,串联起历代先贤的智慧、风骨与担当;如长河奔涌,承载着华夏文明的基因、血脉与希望。从古代圣哲的思想光芒到当代英贤的科技突破,从文人墨客的家国情怀到铁血将士的忠勇不屈,每一位名人都是民族的瑰宝,每一段故事都是精神的滋养。愿我辈以先贤为镜,以初心为舵,在新时代的征程上,勇毅前行、实干兴邦,让华夏文脉在传承中创新,让民族精神在奋斗中升华,续写五千年文明的不朽传奇!</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉铸初心——历代名人名言典故百首五言绝句启示录(续801-900首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四十一、科技长河 智润古今(801-820首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">801. 墨翟(科学家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">墨经藏数理,小孔成像先。</p><p class="ql-block ql-indent-1">杠杆浮力述,科技启渊源。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">802. 鲁班(工匠·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">锯刨钻凿创,云梯鲁班锁。</p><p class="ql-block ql-indent-1">匠心传百工,巧技利民生。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">803. 杜诗(发明家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">水排鼓风烈,冶铁效率翻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">实业兴邦本,功泽润中原。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">804. 张衡(科学家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">浑天仪观星,地动仪测震。</p><p class="ql-block ql-indent-1">灵宪述天文,奇才冠汉廷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">805. 马钧(机械家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">龙骨水车转,指南车复新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">织机革新巧,机械惠万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">806. 裴秀(地理学家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">禹贡地域图,制图六体创。</p><p class="ql-block ql-indent-1">山川疆域明,舆图传后世。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">807. 祖冲之(数学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">圆周率精算,缀术传数理。</p><p class="ql-block ql-indent-1">大明历革新,智慧耀古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">808. 刘焯(天文学家·隋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">皇极历编撰,日行差测算。</p><p class="ql-block ql-indent-1">历法精度高,科技领前沿。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">809. 一行(高僧·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">子午线实测,大衍历传世。</p><p class="ql-block ql-indent-1">天文观测精,科技载史册。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">810. 李淳风(天文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">麟德历编撰,推背图传世。</p><p class="ql-block ql-indent-1">天文历法通,智慧照盛唐。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">811. 苏颂(科学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">水运仪象台,天文机械融。</p><p class="ql-block ql-indent-1">本草图经著,科技集大成。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">812. 沈括(科学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">梦溪笔谈载,活字印刷记。</p><p class="ql-block ql-indent-1">磁偏角初探,科技多创见。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">813. 秦九韶(数学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">数书九章著,大衍求一术。</p><p class="ql-block ql-indent-1">数理探精微,智慧传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">814. 杨辉(数学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">杨辉三角创,乘除通变算。</p><p class="ql-block ql-indent-1">算学启蒙著,数理育后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">815. 朱世杰(数学家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四元玉鉴著,天元术推广。</p><p class="ql-block ql-indent-1">算学冠元代,智慧耀星河。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">816. 徐光启(科学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">农政全书辑,几何原本译。</p><p class="ql-block ql-indent-1">西学东渐引,科技拓新程。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">817. 宋应星(科学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天工开物编,工艺百科全。</p><p class="ql-block ql-indent-1">实业留真迹,智慧传万年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">818. 梅文鼎(数学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">历算全书著,中西算法融。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古算焕生机,数理启后聪。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">819. 明安图(数学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">割圆密率捷,级数理论创。</p><p class="ql-block ql-indent-1">测绘定疆界,数理护家国。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">820. 李善兰(科学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">则古昔斋算学,微积分译介。</p><p class="ql-block ql-indent-1">数理融中西,科技架桥梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四十二、营造千年 筑梦山河(821-840首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">821. 宇文恺(建筑家·隋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">大兴城设计,洛阳城营造。</p><p class="ql-block ql-indent-1">建筑规制严,都城启唐宗。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">822. 李春(工匠·隋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">赵州桥建造,空腹拱型新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">千年风雨立,匠艺冠古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">823. 阎立德(建筑家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">大明宫营造,昭陵设计精。</p><p class="ql-block ql-indent-1">建筑融山水,匠心照盛唐。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">824. 阎立本(画家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">步辇图传世,建筑绘画兼。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹青描盛世,匠心融艺境。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">825. 喻皓(工匠·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">开宝寺塔建,斜塔稳千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1">木经传匠艺,营造有遗篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">826. 李诫(建筑家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">营造法式著,建筑规范明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">匠艺传千古,楼台映古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">827. 蒯祥(工匠·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">紫禁城营造,宫殿设计精。</p><p class="ql-block ql-indent-1">“蒯鲁班”美誉,匠心照帝京。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">828. 吴仲廉(水利家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">京杭大运河,疏浚通南北。</p><p class="ql-block ql-indent-1">水运利民生,功德垂千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">829. 雷发达(工匠·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">太和殿修缮,木构技艺高。</p><p class="ql-block ql-indent-1">样式雷始祖,匠艺传王朝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">830. 样式雷(工匠家族·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">皇家园林造,图纸留传奇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">烫样工艺巧,建筑谱华章。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">831. 朱启钤(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">营造学社创,法式遗珍寻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古建筑守护,文脉续古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">832. 梁思成(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">应县木塔测,营造法式译。</p><p class="ql-block ql-indent-1">田野考古建,史卷著传奇。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">833. 林徽因(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古建同寻访,佛光寺探真。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文心融匠艺,才女耀星辰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">834. 刘敦桢(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">古建筑测绘,江浙古迹探。</p><p class="ql-block ql-indent-1">营造史编撰,匠心传薪火。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">835. 杨廷宝(建筑家·近现代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">南京中山陵,设计融古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">建筑留经典,匠心铸名城。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">836. 贝聿铭(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">苏州博物馆,几何线条美。</p><p class="ql-block ql-indent-1">卢浮宫金字塔,中西建筑融。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">837. 王澍(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">宁波博物馆,旧材新用巧。</p><p class="ql-block ql-indent-1">乡土建筑寻,匠心守本真。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">838. 张锦秋(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">陕西历史博物馆,唐风建筑显。</p><p class="ql-block ql-indent-1">古城新貌塑,文脉代代传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">839. 何镜堂(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">广州塔设计,小蛮腰矗立。</p><p class="ql-block ql-indent-1">地标建筑创,城市添光彩。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">840. 崔恺(建筑家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">北京西站建,传统元素融。</p><p class="ql-block ql-indent-1">交通枢纽创,便捷利民生。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四十三、文苑星河 诗韵千秋(841-860首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">841. 曹操(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">观沧海抒怀,龟虽寿言志。</p><p class="ql-block ql-indent-1">建安风骨立,诗韵动中原。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">842. 曹丕(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">典论论文著,七言诗开创。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文坛定规范,文名传魏朝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">843. 曹植(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">洛神赋传世,七步诗成吟。</p><p class="ql-block ql-indent-1">才情冠三国,文韵照千秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">844. 阮籍(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">咏怀诗八十,放达避尘嚣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">青眼观知己,风骨照六朝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">845. 嵇康(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">广陵散绝响,养生论闻名。</p><p class="ql-block ql-indent-1">竹林七贤首,傲骨抗俗尘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">846. 左思(文学家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三都赋成诵,洛阳纸贵传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辞藻多壮丽,文名满晋天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">847. 陶渊明(文学家·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">桃花源记著,田园诗派开。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不为五斗米,采菊东篱边。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">848. 谢灵运(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">山水诗开创,登临赋佳篇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">池塘生春草,佳句传千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">849. 鲍照(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">拟行路难吟,慷慨抒怀情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗风多刚健,文名满江东。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">850. 谢朓(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">永明体开创,诗风清丽新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">余霞散成绮,澄江净如练。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">851. 江淹(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">别赋恨赋传,文辞多妙喻。</p><p class="ql-block ql-indent-1">才思惊千古,佳话留文坛。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">852. 庾信(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">拟咏怀诗悲,乡关之思深。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文章老更成,辞赋冠古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">853. 王勃(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">滕王阁序赋,才气冠初唐。</p><p class="ql-block ql-indent-1">海内存知己,天涯若比邻。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">854. 杨炯(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从军行吟壮,诗风多刚健。</p><p class="ql-block ql-indent-1">初唐四杰列,文名满长安。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">855. 卢照邻(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">长安古意篇,辞藻华丽新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">初唐四杰杰,诗韵动京华。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">856. 骆宾王(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">讨武曌檄文,笔锋含杀气。</p><p class="ql-block ql-indent-1">鹅鹅鹅歌稚,才情震乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">857. 陈子昂(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">登幽州台歌,慷慨抒怀情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗风革新变,文名满大唐。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">858. 张九龄(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">望月怀远诗,意境清且雅。</p><p class="ql-block ql-indent-1">海上生明月,天涯共此时。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">859. 孟浩然(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">春晓诗清新,山水寄闲情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗风多清丽,文韵满乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">860. 王昌龄(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七绝圣手誉,边塞诗传名。</p><p class="ql-block ql-indent-1">秦时明月汉时关,万里长征人未还。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四十四、忠烈千秋 义薄云天(861-880首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">861. 比干(忠臣·商)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">犯颜直谏死,丹心照殷商。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠臣典范立,气节耀千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">862. 伯夷(义士·商末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">不食周粟米,饿死首阳山。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠节存千古,清高照世间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">863. 叔齐(义士·商末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">相随伯夷隐,守节拒周粮。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠义传千古,清名万古扬。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">864. 伍子胥(忠臣·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">一夜白头恨,吴市吹箫行。</p><p class="ql-block ql-indent-1">破楚报父仇,忠魂照江汀。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">865. 介子推(义士·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">功成身退隐,焚山守气节。</p><p class="ql-block ql-indent-1">寒食节由来,忠义传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">866. 荆轲(义士·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">荆轲刺秦王,图穷匕首见。</p><p class="ql-block ql-indent-1">风萧萧兮易水寒,壮士一去兮不复还。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">867. 豫让(义士·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">漆身吞炭苦,为主报冤仇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">士为知己死,忠义照千秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">868. 屈原(忠臣·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">离骚赋丹心,求索问苍天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">汨罗江沉石,爱国万古传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">869. 田横(义士·秦末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五百士相随,自刎守气节。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠义惊天地,英名照千秋。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">870. 张良(谋臣·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">博浪沙击秦,运筹帷幄中。</p><p class="ql-block ql-indent-1">功成身退隐,智慧冠汉宫。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">871. 陈平(谋臣·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六出奇计妙,辅汉定天下。</p><p class="ql-block ql-indent-1">功高不自傲,智慧传佳话。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">872. 周亚夫(军事家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">细柳营整肃,治军严如铁。</p><p class="ql-block ql-indent-1">平定七国乱,忠勇耀汉阙。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">873. 苏武(忠臣·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">牧羊北海边,持节十九年。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心归汉室,气节耀古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">874. 张骞(使者·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">出使西域路,丝绸之路开。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护使命,功绩耀汉庭。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">875. 班超(军事家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">投笔从戎志,西域建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不入虎穴焉,得虎子英名。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">876. 耿恭(军事家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">疏勒城坚守,渴饮雪水眠。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护汉土,英名震西域。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">877. 关羽(军事家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">桃园三结义,忠心贯日月。</p><p class="ql-block ql-indent-1">过五关斩六将,美名传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">878. 赵云(军事家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">单骑救幼主,浑身是胆气。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护蜀汉,英名照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">879. 姜维(军事家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九伐中原志,忠心继武侯。</p><p class="ql-block ql-indent-1">蜀汉亡犹战,气节重于山。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">880. 祖逖(军事家·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">闻鸡起舞志,中流击楫誓。</p><p class="ql-block ql-indent-1">北伐复中原,忠心照晋室。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四十五、当代脊梁 科创未来(881-900首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">881. 曹原(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">石墨烯超导,少年创奇迹。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科研攀高峰,华裔耀国际。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">882. 陈薇(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">新冠疫苗研,抗疫冲前线。</p><p class="ql-block ql-indent-1">生物安全守,巾帼显担当。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">883. 王辰(呼吸病专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">呼吸医学研,方舱医院倡。</p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫献良策,仁心护健康。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">884. 潘建伟(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">量子卫星发,通信保安全。</p><p class="ql-block ql-indent-1">量子计算探,科技领前沿。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">885. 许晨阳(数学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">代数几何研,国际获殊荣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">归国育英才,数理传薪火。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">886. 颜宁(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">膜蛋白结构,研究获突破。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科研无国界,华裔显卓绝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">887. 李飞飞(计算机专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">图像识别研,AI领域拓。</p><p class="ql-block ql-indent-1">斯坦福执教,科技育新苗。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">888. 施一公(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">细胞凋亡研,结构生物学。</p><p class="ql-block ql-indent-1">办学兴科教,丹心育栋梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">889. 饶毅(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">基因编辑探,科研存公心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科普传新知,慧心启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">890. 王贻芳(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">中微子实验,科研拓新天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">高能物理探,为国建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">891. 邓子新(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">DNA修饰研,微生物探秘。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科研攀高峰,育人传正道。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">892. 贺福初(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">蛋白质组学,研究获突破。</p><p class="ql-block ql-indent-1">生物芯片研,科技助医疗。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">893. 谢晓亮(化学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">单分子光谱,研究达前沿。</p><p class="ql-block ql-indent-1">新冠检测术,抗疫显奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">894. 张首晟(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">拓扑绝缘体,研究达巅峰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科学传真理,英名留世中。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">895. 王坚(计算机专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">阿里云创建,云计算拓荒。</p><p class="ql-block ql-indent-1">数据筑基石,科技助兴邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">896. 任正非(企业家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">华为科技领,5G技术先。</p><p class="ql-block ql-indent-1">自主创新路,硬核护国安。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">897. 马化腾(企业家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">腾讯科技创,社交连万家。</p><p class="ql-block ql-indent-1">数字生态建,科技惠民生。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">898. 李彦宏(企业家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">百度搜索引擎,AI技术研。</p><p class="ql-block ql-indent-1">智能驾驶探,科技启新元。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">899. 雷军(企业家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">小米科技兴,智能产品众。</p><p class="ql-block ql-indent-1">创业传佳话,科技惠大众。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">900. 钟扬(植物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">雪域采种子,科研献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国储基因,功德照后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">九续结语</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从科技长河的古代先驱到营造千年的建筑巨匠,从文苑星河的诗韵风华到忠烈千秋的义士忠臣,再到当代脊梁的科创担当,100首续篇绝句为华夏文脉续写了恢弘篇章。这九百首诗篇,如万里长城,绵延着民族的智慧与风骨;如长江黄河,奔腾着文明的血脉与希望。从墨翟的科技启蒙到曹原的超导突破,从李春的赵州桥到贝聿铭的现代地标,从曹操的建安风骨到王昌龄的边塞豪情,每一位名人都是时代的灯塔,每一段故事都是精神的沃土。愿我辈承继先贤之志,怀揣科创之梦,在文化传承中守正创新,在科技浪潮中勇毅前行,让华夏文明的璀璨光芒照亮民族复兴的壮阔征程,让千年文脉在新时代绽放出更加绚丽的光彩!</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p> <p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉铸初心——历代名人名言典故百首五言绝句启示录(续901-1000首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四十六、医道千秋 仁心永续(901-920首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">901. 岐伯(医祖·上古)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">黄帝内经述,医道开先河。</p><p class="ql-block ql-indent-1">阴阳五行论,仁心惠万禾。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">902. 雷公(医学家·上古)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">药性本草传,针灸经络明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">协助黄帝诊,医理启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">903. 淳于意(医学家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诊籍首创记,辨证疗沉疴。</p><p class="ql-block ql-indent-1">缇萦救父孝,医名满汉河。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">904. 郭玉(医学家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">脉经精研治,针石疗君民。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁爱施医术,医德耀南柯。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">905. 皇甫谧(针灸家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">针灸甲乙经,经络穴位明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">瘫痪躬身愈,医道冠晋庭。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">906. 陶弘景(医药学家·南朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">本草经集注,药物分类新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">山中宰相隐,仁心济万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">907. 孙思邈(药王孙真人·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">千金翼方补,大医精诚传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">导气养生术,福寿惠人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">908. 王焘(医学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">外台秘要辑,医方汇大成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">搜罗天下术,救死扶伤行。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">909. 昝殷(妇科专家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">经效产宝著,妇科专病治。</p><p class="ql-block ql-indent-1">maternity care 精,功德惠闺阁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">910. 蔺道人(骨伤科专家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">仙授理伤续断秘方,正骨传绝技。</p><p class="ql-block ql-indent-1">跌打损伤治,医名满江湖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">911. 朱肱(医学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">南阳活人书,伤寒辨证详。</p><p class="ql-block ql-indent-1">酒服桂枝法,医方传妙想。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">912. 庞安时(医学家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">伤寒总病论,温疫论治先。</p><p class="ql-block ql-indent-1">善治疑难症,仁心耀楚天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">913. 张从正(金元四大家·金)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">儒门事亲著,攻邪三法创。</p><p class="ql-block ql-indent-1">汗下吐疗疾,医道破迷障。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">914. 李杲(金元四大家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">脾胃论阐微,补中益气方。</p><p class="ql-block ql-indent-1">内伤脾胃治,医理启新章。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">915. 罗天益(医学家·元)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">卫生宝鉴辑,医方承东垣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辨证施良药,仁心护民安。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">916. 戴思恭(医学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">证治要诀著,杂病诊疗精。</p><p class="ql-block ql-indent-1">丹溪弟子杰,医名满浙京。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">917. 王肯堂(医学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">证治准绳编,医籍汇大成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">外科心法要,疗疾显奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">918. 吴有性(温病学家·明)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">瘟疫论著述,戾气致病说。</p><p class="ql-block ql-indent-1">截断扭转法,抗疫传良策。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">919. 张璐(医学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">张氏医通著,脉学阐玄机。</p><p class="ql-block ql-indent-1">伤寒缵论注,医道传南北。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">920. 徐大椿(医学家·清)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">洄溪医案存,神农本草经百种录。</p><p class="ql-block ql-indent-1">批判庸医弊,医理耀古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四十七、哲思璀璨 道启鸿蒙(921-940首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">921. 管子(思想家·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">管子一书著,轻重之术倡。</p><p class="ql-block ql-indent-1">法治兼德治,治国安邦强。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">922. 晏子(思想家·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">晏子春秋传,节俭爱民论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">机智善讽谏,哲思照齐邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">923. 老子(思想家·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">道德经五千,道法自然倡。</p><p class="ql-block ql-indent-1">无为而治论,哲思冠古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">924. 孔子(思想家·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">论语传圣言,仁礼为核心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">有教无类倡,教化育万民。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">925. 墨子(思想家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">兼爱非攻倡,尚贤尚同论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">墨家学派立,哲思启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">926. 孟子(思想家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">孟子七篇著,性善论为宗。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁政爱民说,道统续孔圣。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">927. 荀子(思想家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">荀子三十二篇,性恶论创见。</p><p class="ql-block ql-indent-1">礼法并施治,劝学重实践。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">928. 韩非子(思想家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">韩非子著述,法家思想集。</p><p class="ql-block ql-indent-1">法势术结合,治国强邦本。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">929. 董仲舒(思想家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天人三策献,罢黜百家倡。</p><p class="ql-block ql-indent-1">独尊儒术论,儒道定汉邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">930. 扬雄(思想家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">太玄经拟易,法言仿论语。</p><p class="ql-block ql-indent-1">玄思融儒道,文采冠西京。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">931. 王充(思想家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">论衡破虚妄,唯物论革新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">疾虚妄斥迷信,思想耀古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">932. 王弼(思想家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">老子注阐微,周易注创新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">贵无论倡言,玄学开先河。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">933. 向秀(思想家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">庄子注合编,竹林七贤杰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">哲思融儒道,清韵满江湖。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">934. 郭象(思想家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">庄子注独化,玄学理论成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">物各自生说,哲思超俗尘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">935. 韩愈(思想家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">原道阐儒理,道统续孟荀。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文以载道倡,古文运动兴。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">936. 李翱(思想家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">复性书著述,性善情恶论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">修身去情欲,儒道更纯粹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">937. 周敦颐(思想家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">太极图说著,理学开先河。</p><p class="ql-block ql-indent-1">无欲主静论,道统启二程。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">938. 程颢程颐(二程·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天理为宇宙,格物致知论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">洛学传后世,理学奠基深。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">939. 朱熹(思想家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四书章句集注,理学集大成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">存天理灭人欲,格物致知深。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">940. 陆九渊(思想家·宋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">心即理为本,发明本心论。</p><p class="ql-block ql-indent-1">心学与朱对,思辨启阳明。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四十八、文苑千秋 墨香永续(941-960首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">941. 司马相如(文学家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">子虚赋上林,辞藻华丽新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">汉赋代表者,文名满汉廷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">942. 扬雄(文学家·西汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">甘泉赋河东,辞赋多奇气。</p><p class="ql-block ql-indent-1">模拟相如作,文韵冠西京。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">943. 班固(文学家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">汉书编撰成,断代史开创。</p><p class="ql-block ql-indent-1">两都赋传世,文名满洛阳。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">944. 张衡(文学家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二京赋铺陈,辞藻多壮丽。</p><p class="ql-block ql-indent-1">归田赋清新,文韵动汉庭。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">945. 蔡邕(文学家·东汉)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">述行赋感怀,辞赋多悲愤。</p><p class="ql-block ql-indent-1">书法琴艺绝,文名满京华。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">946. 曹操(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">蒿里行苦寒,诗歌多慷慨。</p><p class="ql-block ql-indent-1">建安风骨立,文坛领风骚。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">947. 曹丕(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">燕歌行一首,七言诗首创。</p><p class="ql-block ql-indent-1">典论论文著,文学批评先。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">948. 曹植(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">洛神赋惊艳,七步诗传情。</p><p class="ql-block ql-indent-1">才情冠三国,文苑耀千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">949. 阮籍(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">咏怀诗八十,放达避尘嚣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗风多隐晦,风骨照六朝。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">950. 嵇康(文学家·三国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">幽愤诗明志,琴赋传雅音。</p><p class="ql-block ql-indent-1">竹林七贤首,傲骨抗俗尘。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">951. 左思(文学家·西晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三都赋成诵,洛阳纸贵传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">辞藻多壮丽,文名满晋天。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">952. 陶渊明(文学家·东晋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">饮酒诗二十,田园诗派开。</p><p class="ql-block ql-indent-1">归去来兮辞,隐逸抒情怀。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">953. 谢灵运(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">登池上楼诗,山水诗开创。</p><p class="ql-block ql-indent-1">池塘生春草,佳句传千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">954. 鲍照(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">拟行路难十八,诗风多刚健。</p><p class="ql-block ql-indent-1">寒士不平鸣,文名满江东。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">955. 谢朓(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">晚登三山还望京邑,诗风清丽新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">余霞散成绮,澄江净如练。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">956. 庾信(文学家·南北朝)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">哀江南赋悲,乡关之思深。</p><p class="ql-block ql-indent-1">文章老更成,辞赋冠古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">957. 王勃(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">送杜少府之任蜀州,诗风豪迈新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">海内存知己,天涯若比邻。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">958. 杨炯(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从军行吟壮,诗风多刚健。</p><p class="ql-block ql-indent-1">初唐四杰列,文名满长安。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">959. 卢照邻(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">长安古意篇,辞藻华丽新。</p><p class="ql-block ql-indent-1">初唐四杰杰,诗韵动京华。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">960. 骆宾王(文学家·唐)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">于易水送人,诗风多慷慨。</p><p class="ql-block ql-indent-1">讨武曌檄文,笔锋含杀气。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四十九、忠勇千秋 家国荣光(961-980首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">961. 关龙逄(忠臣·夏)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">犯颜直谏死,丹心照夏邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠臣第一人,气节耀千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">962. 比干(忠臣·商)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七窍玲珑心,犯颜谏纣王。</p><p class="ql-block ql-indent-1">剖心明忠志,气节重于山。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">963. 微子(忠臣·商末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">屡谏纣王不听,避祸去殷商。</p><p class="ql-block ql-indent-1">保存商祀脉,忠义传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">964. 箕子(忠臣·商末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">佯狂避纣王,朝鲜建国基。</p><p class="ql-block ql-indent-1">洪范九畴传,忠义照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">965. 姬昌(周文王·商末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">积善累德治,三分天下二。</p><p class="ql-block ql-indent-1">演易八卦成,仁德照周邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">966. 姬发(周武王·商末)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">牧野之战捷,灭商建西周。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁德安天下,英名传千古。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">967. 姜子牙(谋臣·商末周初)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">渭水垂钓待,辅佐文武王。</p><p class="ql-block ql-indent-1">封神演义传,智慧冠古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">968. 周公(辅政·西周)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">周公吐哺忙,辅佐周成王。</p><p class="ql-block ql-indent-1">制礼作乐治,功德满天下。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">969. 召公(辅政·西周)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">甘棠遗爱传,辅佐周王治。</p><p class="ql-block ql-indent-1">清廉爱民德,英名照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">970. 管仲(谋臣·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">相齐成霸业,尊王攘夷策。</p><p class="ql-block ql-indent-1">改革强齐国,智慧冠诸侯。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">971. 晏婴(忠臣·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">节俭爱民德,机智退楚师。</p><p class="ql-block ql-indent-1">贤相辅齐国,清名万古垂。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">972. 司马穰苴(军事家·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">司马法著述,治军严如铁。</p><p class="ql-block ql-indent-1">斩庄贾立威,战功耀齐邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">973. 孙武(军事家·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">孙子兵法十三篇,兵学圣典传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">不战而屈人之兵,智慧冠古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">974. 伍子胥(忠臣·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">辅佐吴王阖闾,破楚报父仇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护吴国,英名照江汀。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">975. 范蠡(谋臣·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">辅佐越王勾践,卧薪尝胆兴。</p><p class="ql-block ql-indent-1">功成身退隐,商道传佳话。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">976. 文种(谋臣·春秋)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">辅佐越王勾践,灭吴建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">鸟尽弓藏悲,忠魂照越邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">977. 蔺相如(忠臣·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">完璧归赵智,渑池会屈秦。</p><p class="ql-block ql-indent-1">将相和为贵,忠义照赵邦。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">978. 廉颇(军事家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">负荆请罪勇,攻无不克战。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心辅赵国,战功耀千春。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">979. 李牧(军事家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">守边驱匈奴,用兵如神助。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护赵国,英名万古著。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">980. 田单(军事家·战国)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">火牛阵破燕,复国建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">忠心护齐土,智慧照汗青。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五十、当代英贤 筑梦中华(981-1000首)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">981. 屠呦呦(药学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">青蒿素研发,疟疾克星现。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖彰功德,国药焕新颜。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">982. 袁隆平(农学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">杂交水稻父,田间育良种。</p><p class="ql-block ql-indent-1">温饱亿万人,功德照苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">983. 钟南山(呼吸病专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫冲前线,新冠防治领。</p><p class="ql-block ql-indent-1">耄耋担重任,国士万民赞。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">984. 张伯礼(中医专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">抗疫献良方,中医显奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心护华夏,医德耀长空。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">985. 张定宇(医生·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">身患渐冻症,抗疫勇争先。</p><p class="ql-block ql-indent-1">仁心救病患,大爱暖人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">986. 黄旭华(核潜艇专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">隐姓埋名数十载,潜航铸重器。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国守海疆,功德耀万世。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">987. 孙家栋(航天专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">北斗导航领,探月拓新天。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生献航天,功德照人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">988. 王选(科学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">激光照排术,印刷焕新颜。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科技兴文化,功德满人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">989. 于敏(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">氢弹之父誉,隐姓埋名研。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国铸重器,功德耀坤乾。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">990. 程开甲(核物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">核试验先驱,戈壁献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国铸利剑,功德照乾坤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">991. 顾诵芬(航空专家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">歼击机研发,长空护中华。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生追航梦,功德耀苍穹。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">992. 南仁东(天文学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">天眼探宇宙,深空觅知音。</p><p class="ql-block ql-indent-1">毕生追星梦,功德照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">993. 樊锦诗(考古学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">守护莫高窟,大漠献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">敦煌传瑰宝,功德照后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">994. 叶嘉莹(诗词家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗坛传薪火,讲席育英才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">雅韵承千古,丹心向学来。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">995. 施一公(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">结构生物学,研究破难关。</p><p class="ql-block ql-indent-1">归国兴科教,丹心报故园。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">996. 潘建伟(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">量子通信研,科技筑安全。</p><p class="ql-block ql-indent-1">领跑新领域,为国建奇功。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">997. 刘慈欣(科幻作家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三体描宇宙,科幻启新思。</p><p class="ql-block ql-indent-1">雨果奖加身,文名震外夷。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">998. 钟扬(植物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">雪域采种子,科研献终身。</p><p class="ql-block ql-indent-1">为国储基因,功德照后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">999. 曹原(物理学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">石墨烯超导,少年创奇迹。</p><p class="ql-block ql-indent-1">科研攀高峰,华裔耀国际。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1000. 陈薇(生物学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">新冠疫苗研,抗疫冲前线。</p><p class="ql-block ql-indent-1">生物安全守,巾帼显担当。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">十续结语</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">从医道千秋的上古医祖到哲思璀璨的圣贤先哲,从文苑千秋的笔墨巨匠到忠勇千秋的家国脊梁,再到当代英贤的筑梦担当,100首续篇绝句为这场跨越五千年的文脉巡礼画上圆满句号。这一千首诗篇,如万里星河,囊括了华夏文明各领域的先贤英贤;如千古长卷,镌刻着民族的智慧、风骨与荣光。从岐伯、黄帝奠定医道根基,到老子、孔子构建思想体系;从司马相如、陶渊明挥洒笔墨才情,到比干、岳飞铸就忠义丰碑;再到袁隆平、钟南山等当代英贤实干兴邦,每一位名人都是文明的坐标,每一段故事都是精神的滋养。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">这一千首诗,是对华夏文脉的深情回望,更是对民族精神的传承弘扬。愿我辈以这千首诗篇为鉴,以先贤英贤为灯,在文化传承中守正创新,在时代征程上勇毅前行,让五千年华夏文明的薪火代代相传,让民族复兴的伟大梦想绽放出更加绚丽的光彩!</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1">华夏文脉铸初心——千首名人绝句诗文集</p><p class="ql-block ql-indent-1">(含注释·赏析·多维检索)</p><p class="ql-block ql-indent-1">前言</p><p class="ql-block ql-indent-1">本书收录1000首原创五言绝句,以“华夏文脉”为核心线索,跨越上古至当代,涵盖医学、哲学、文学、军事、科技、建筑、实业等七大领域,串联历代先贤英贤的智慧与风骨。每首诗作紧扣人物核心成就与精神特质,辅以精准注释、深度赏析,并配备多维检索功能,既是诗词文学集,亦是中华优秀传统文化的通俗读本,方便读者收藏、研读与查阅。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">凡例</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1. 编排体例:按“领域分类+时代排序”双逻辑编排,共设五十个主题单元,每个单元聚焦特定领域或精神内核,单元内按人物所处时代(上古→先秦→秦汉→三国两晋南北朝→隋唐→宋→元→明→清→近现代→当代)依次排列。</p><p class="ql-block ql-indent-1">2. 注释规范:注释聚焦“核心术语、历史背景、关键成就”,语言简洁精准,避免冗余;涉及专业领域(如医学、科技)的术语,以通俗表述为主,必要时补充基础定义。</p><p class="ql-block ql-indent-1">3. 赏析维度:每首诗的赏析包含三层:① 诗作主旨解读(紧扣人物核心特质);② 艺术特色分析(炼字、用典、意象等);③ 文化价值阐释(人物对时代及后世的影响)。</p><p class="ql-block ql-indent-1">4. 检索系统:全书配备“人物名检索、朝代检索、领域检索、核心成就检索”四维检索表,检索结果标注页码及单元编号,方便快速定位。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">正文目录</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">一、医道千秋 仁心永续(单元1、26、31、46、50)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 上古至先秦:岐伯、雷公</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 秦汉:淳于意、郭玉</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 三国两晋南北朝:皇甫谧、陶弘景</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 隋唐:孙思邈、王焘、昝殷、蔺道人</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 宋金元:钱乙、陈自明、许叔微、严用和、朱丹溪、张从正、李杲、罗天益</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 明清:王履、虞抟、汪机、徐春甫、张介宾、吴又可、喻嘉言、张璐、叶天士、薛雪、吴鞠通、王孟英、吴师机、张锡纯</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 现当代:施今墨、刘渡舟、屠呦呦、钟南山、张伯礼、张定宇、陈薇</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二、哲思璀璨 道启鸿蒙(单元3、18、27、37、47)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 上古至先秦:管子、晏子、老子、孔子、墨子、孟子、荀子、韩非子</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 秦汉:董仲舒、扬雄、王充、陆贾、贾谊、晁错、桓谭、王符、仲长统</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 三国两晋南北朝:王弼、向秀、郭象、裴頠、葛洪、鲍敬言、颜之推、傅玄、刘昼</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 隋唐:王通、吕才、李翱、柳宗元、刘禹锡</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 宋:邵雍、张载、程颢程颐、陆九渊、陈亮、叶适、周敦颐、朱熹</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 明清:王阳明、王廷相、李贽、黄宗羲、顾炎武、吕坤、崔述</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 近现代:梁漱溟、晏阳初</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三、文苑千秋 墨香永续(单元4、19、28、38、48)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 秦汉:司马相如、扬雄、班固、张衡、蔡邕</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 三国两晋南北朝:曹操、曹丕、曹植、阮籍、嵇康、左思、陶渊明、谢灵运、鲍照、谢朓、江淹、庾信、徐陵、阴铿</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 隋唐:王勃、杨炯、卢照邻、骆宾王、陈子昂、张九龄、孟浩然、王昌龄、高适、岑参、韦应物、柳宗元、刘禹锡、李贺、杜牧、李商隐、温庭筠、韦庄、李煜</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 宋:柳永、苏轼、李清照、辛弃疾、欧阳修、黄庭坚、秦观、陆游</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 近现代:鲁迅、郭沫若、茅盾、巴金、老舍、曹禺</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 当代:莫言、余华、苏童、格非、麦家、刘震云、迟子建、贾平凹、刘慈欣、曹文轩</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四、忠勇千秋 家国荣光(单元5、20、29、39、49)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 上古至先秦:关龙逄、比干、微子、箕子、姬昌、姬发、姜子牙、周公、召公、管仲、晏婴、司马穰苴、孙武、伍子胥、范蠡、文种、蔺相如、廉颇、李牧、田单</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 秦汉:蒙恬、韩信、卫青、霍去病、李广、赵充国、班超、耿恭、周亚夫、苏武、张骞</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 三国两晋南北朝:关羽、张飞、赵云、姜维、周瑜、陆逊、吕蒙、祖逖、刘琨、谢玄、狄青</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 宋:岳飞、韩世忠、梁红玉、宗泽、文天祥、陆秀夫、张宪、岳云</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 明:史可法、戚继光、袁崇焕</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 近现代:林则徐、邓世昌、谭嗣同、孙中山、李大钊、方志敏</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 当代:钱学森、邓稼先、钱三强</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五、科技长河 智润古今(单元6、21、32、41、45)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 上古至先秦:墨翟、鲁班、李冰、郑国</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 秦汉:杜诗、张衡、马钧、裴秀</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 三国两晋南北朝:祖冲之、刘焯</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 隋唐:僧一行、李淳风、张子信</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 宋金元:苏颂、沈括、秦九韶、杨辉、朱世杰、郭守敬、刘秉忠、郭伯玉</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 明清:朱载堉、徐光启、宋应星、徐霞客、梅文鼎、明安图、李善兰</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 近现代:詹天佑、茅以升、侯德榜、吴蕴初</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 当代:杨振宁、李政道、丁肇中、朱棣文、崔琦、李远哲、潘建伟、施一公、饶毅、王贻芳、曹原、颜宁、李飞飞、张首晟、谢晓亮</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">六、营造千年 筑梦山河(单元7、22、33、42、44)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 先秦至隋唐:宇文恺、李春、阎立德、阎立本</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 宋:喻皓、李诫</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 明清:蒯祥、吴仲廉、雷发达、样式雷家族</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 近现代:朱启钤、梁思成、林徽因、刘敦桢、杨廷宝、吕彦直</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 当代:贝聿铭、王澍、张锦秋、何镜堂、崔恺、马岩松、吴清源</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">七、经邦济世 实干兴邦(单元8、23、34、43、46)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 明清:胡雪岩、乔致庸、雷履泰、孟洛川、郑观应、盛宣怀</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 近现代:张謇、周学熙、荣宗敬、荣德生、刘鸿生、穆藕初、范旭东、卢作孚、唐廷枢、徐润</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 当代:任正非、马化腾、李彦宏、雷军、王坚</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">正文节选(示例)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">单元一·医道千秋 仁心永续</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">901. 岐伯(医祖·上古)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">黄帝内经述,医道开先河。</p><p class="ql-block ql-indent-1">阴阳五行论,仁心惠万禾。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">注释:</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 岐伯:上古时期医学家,与黄帝并称为“医祖”,相传《黄帝内经》为二人问答编撰而成。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 阴阳五行论:中医核心理论,以阴阳解释人体生理病理,以五行(金木水火土)对应脏腑关系,为中医辨证施治基础。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 惠万禾:喻指医术惠及万民,“禾”代指百姓。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">赏析:</p><p class="ql-block ql-indent-1">本诗以“开先河”定调岐伯的医学地位,首句点出《黄帝内经》这一中医经典,直接关联人物核心成就。次句“医道”二字升华主题,强调其不仅是医术传承,更是中医思想体系的奠基。后两句聚焦“阴阳五行论”,既点明核心理论贡献,又以“仁心惠万禾”呼应“医者仁心”的精神内核。全诗语言质朴庄重,如史笔纪实,既突出了岐伯的开创性,又彰显了中医“以人为本”的文化底色,短短二十字,浓缩了上古医道的起源与精髓。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">981. 屠呦呦(药学家·当代)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">青蒿素研发,疟疾克星现。</p><p class="ql-block ql-indent-1">诺奖彰功德,国药焕新颜。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">注释:</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">- 青蒿素:屠呦呦团队从青蒿中提取的抗疟有效成分,攻克了疟疾治疗的世界性难题,拯救了全球数百万患者。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 诺奖:2015年屠呦呦获诺贝尔生理学或医学奖,是首位获得该奖项的中国本土科学家。</p><p class="ql-block ql-indent-1">- 国药:指中国传统医药,此处特指中药现代化的成果。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">赏析:</p><p class="ql-block ql-indent-1">诗作开门见山,首句“青蒿素研发”直指核心成就,简洁有力;次句“疟疾克星现”以通俗语言凸显成果的重大意义,体现“救死扶伤”的实际价值。后两句将个人荣誉(诺奖)与民族医药发展(国药焕新颜)相连,格局从个人上升到国家与文化层面。全诗节奏明快,充满时代感,既赞颂了屠呦呦的科研坚守,也彰显了中药现代化的巨大潜力,是对当代科技工作者“实干兴邦”精神的生动写照。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四维检索表</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1. 人物名检索表(按拼音首字母排序)</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">人物名 朝代/时期 领域 核心成就 页码 单元编号 </p><p class="ql-block ql-indent-1">曹操 三国(魏) 文学/军事 建安风骨代表,统一北方 127 48 </p><p class="ql-block ql-indent-1">蔡邕 东汉 文学 辞赋家,书法琴艺卓绝 126 48 </p><p class="ql-block ql-indent-1">曹丕 三国(魏) 文学 开创七言诗,著《典论·论文》 127 48 </p><p class="ql-block ql-indent-1">曹植 三国(魏) 文学 《洛神赋》《七步诗》传世 127 48 </p><p class="ql-block ql-indent-1">曹原 当代 科技 石墨烯超导研究突破 312 45 </p><p class="ql-block ql-indent-1">... ... ... ... ... ... </p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">2. 朝代检索表</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">朝代/时期 涉及单元 人物数量 核心领域代表 </p><p class="ql-block ql-indent-1">上古 46、47、49 12 岐伯、雷公、黄帝、炎帝 </p><p class="ql-block ql-indent-1">先秦 1、2、3、4、5 38 孔子、老子、墨子、孙武、鲁班 </p><p class="ql-block ql-indent-1">秦汉 1、2、3、4、5 45 张衡、司马迁、张仲景、华佗 </p><p class="ql-block ql-indent-1">... ... ... ... </p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">3. 领域检索表</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">领域 涉及单元 人物数量 代表人物(跨时代) </p><p class="ql-block ql-indent-1">医学 1、26、31、46、50 156 岐伯、孙思邈、李时珍、屠呦呦 </p><p class="ql-block ql-indent-1">哲学 3、18、27、37、47 128 孔子、老子、朱熹、王阳明 </p><p class="ql-block ql-indent-1">文学 4、19、28、38、48 187 李白、杜甫、苏轼、莫言 </p><p class="ql-block ql-indent-1">... ... ... ... </p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">4. 核心成就检索表</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">核心成就关键词 对应人物 页码 </p><p class="ql-block ql-indent-1">黄帝内经 岐伯、黄帝 289 </p><p class="ql-block ql-indent-1">青蒿素 屠呦呦 301 </p><p class="ql-block ql-indent-1">论语 孔子 295 </p><p class="ql-block ql-indent-1">道德经 老子 296 </p><p class="ql-block ql-indent-1">孙子兵法 孙武 352 </p><p class="ql-block ql-indent-1">... ... ... </p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">后记</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">千首绝句,跨越五千年;一纸诗文,承载华夏魂。本书的编撰,旨在以诗词为媒介,让历代先贤英贤的精神特质与文化成就更易被感知、被传承。从医祖岐伯的仁心初显,到屠呦呦的科技突破;从孔子的杏坛讲学,到当代学者的薪火相传;从李白的诗酒豪情,到莫言的乡土深耕,每一首诗都是一个文化符号,每一位人物都是文明的脊梁。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">愿读者在研读诗文时,既能领略五言绝句的凝练之美,也能读懂背后的历史厚度与精神力量;既能通过检索快速获取知识,也能在注释与赏析中感受文化的温度。期待本书成为一座桥梁,连接古今,让华夏文脉在新时代焕发出更持久的生命力,让民族精神在代代相传中生生不息。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">编者無言</p><p class="ql-block ql-indent-1">2025年冬</p> <p class="ql-block ql-indent-1">拟《永乐大典》题材五言绝句百首</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1-10</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1. 典册罗千古,鸿篇集大成。文光昭日月,墨韵载升平。</p><p class="ql-block ql-indent-1">2. 辑佚搜遗籍,编摩聚俊英。丹铅凝智慧,青史著芳名。</p><p class="ql-block ql-indent-1">3. 经史子集萃,天人理气融。古今多少事,一卷尽牢笼。</p><p class="ql-block ql-indent-1">4. 字含千象理,句蕴万机情。展卷观寰宇,开编见治平。</p><p class="ql-block ql-indent-1">5. 宋韵唐音在,秦章汉简存。残篇皆至宝,断简亦昆仑。</p><p class="ql-block ql-indent-1">6. 校雠穷昼夜,抄录费丹诚。只为传文脉,千秋不辍耕。</p><p class="ql-block ql-indent-1">7. 星霜磨竹帛,风雨护芸编。学海凭舟渡,书山赖笔援。</p><p class="ql-block ql-indent-1">8. 典章垂轨范,辞赋继风烟。莫道沧桑变,斯文永不迁。</p><p class="ql-block ql-indent-1">9. 群贤襄盛举,一代著鸿篇。墨迹留青史,书香润后贤。</p><p class="ql-block ql-indent-1">10. 纲罗天下事,网罗世上言。翻阅知兴替,沉吟悟本源。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">11-20</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">11. 古纸藏幽思,残编记旧闻。光阴凝尺素,岁月铸奇文。</p><p class="ql-block ql-indent-1">12. 辑录穷三载,删裁尽苦心。字字珠玑落,篇篇金玉沉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">13. 道统书中续,儒风卷里存。修身明教化,济世著功勋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">14. 山川皆入咏,草木尽成吟。万象融诗笔,千情聚墨林。</p><p class="ql-block ql-indent-1">15. 简牍承先哲,辞章启后昆。不因时运改,自有道根深。</p><p class="ql-block ql-indent-1">16. 校勘分真伪,编次定乾坤。一卷通今古,千秋惠子孙。</p><p class="ql-block ql-indent-1">17. 书香萦殿阁,文气漫神州。纵使沧桑改,经典永不朽。</p><p class="ql-block ql-indent-1">18. 采撷诸家语,熔铸一家言。胸藏千万卷,笔下有江山。</p><p class="ql-block ql-indent-1">19. 旧典翻新页,遗文续锦篇。文明薪火传,代代有英贤。</p><p class="ql-block ql-indent-1">20. 笔扫烟霞色,墨涵星斗光。典成昭盛世,书就耀华章。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">21-30</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">21. 古籍沧桑阅,鸿篇岁月铭。文心通四海,墨迹照长庚。</p><p class="ql-block ql-indent-1">22. 编摩征异典,搜讨访遗经。只为存真义,何辞路远萦。</p><p class="ql-block ql-indent-1">23. 诗赋扬风雅,经纶济社稷。一卷含今古,千言见道德。</p><p class="ql-block ql-indent-1">24. 竹帛凝心血,芸编聚慧光。传承无断绝,文脉自悠长。</p><p class="ql-block ql-indent-1">25. 残卷寻真意,断简探本源。苦心天不负,典册耀尘寰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">26. 群彦挥毫处,千章汇海涯。文澜掀巨浪,学海泛仙槎。</p><p class="ql-block ql-indent-1">27. 典重如丘岳,文高似斗星。开编明事理,掩卷悟心经。</p><p class="ql-block ql-indent-1">28. 搜求穷域内,辑录遍寰中。文化千秋脉,全凭此典通。</p><p class="ql-block ql-indent-1">29. 墨香侵竹榻,文气绕书斋。读罢神思远,心随古韵谐。</p><p class="ql-block ql-indent-1">30. 先哲遗风在,后贤续雅篇。典成垂万古,德业永流传。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">31-40</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">31. 大典融三教,鸿篇汇九流。古今多少事,尽付笔端收。</p><p class="ql-block ql-indent-1">32. 校雠明谬误,编纂定源流。字字皆精审,篇篇足胜游。</p><p class="ql-block ql-indent-1">33. 纸载千年史,墨书万古情。开编观世变,掩卷悟人生。</p><p class="ql-block ql-indent-1">34. 搜遗补史阙,辑佚续文澜。功德垂青史,书香满人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1">35. 文星聚紫殿,学士著鸿编。墨迹留芳远,典章照后先。</p><p class="ql-block ql-indent-1">36. 经天纬地志,治国安邦言。一卷藏经纬,千秋启后昆。</p><p class="ql-block ql-indent-1">37. 竹帛传薪火,芸编续道统。不因兵燹改,自有丹心奉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">38. 编摩忘昼夜,校勘尽精微。只为存文脉,何辞汗湿衣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">39. 典册辉青史,文章耀紫微。古今融一帙,雅俗共赏之。</p><p class="ql-block ql-indent-1">40. 残篇珍若璧,断简贵如金。心血凝书册,千秋惠士林。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">41-50</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">41. 鸿篇昭日月,大典耀乾坤。文化传薪火,精神万古存。</p><p class="ql-block ql-indent-1">42. 搜讨穷山泽,编摩遍阙廷。残编皆至宝,遗籍尽菁英。</p><p class="ql-block ql-indent-1">43. 文涵天地气,笔带日星精。读罢胸襟阔,超然物外行。</p><p class="ql-block ql-indent-1">44. 校雠凭慧眼,编纂赖丹心。典成垂不朽,德业照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">45. 古籍留真韵,新篇续雅风。文明无间断,代代有高峰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">46. 一卷通今古,千言贯始终。沧桑经百代,经典愈昭融。</p><p class="ql-block ql-indent-1">47. 采撷诸邦典,荟萃众家言。文澜通四海,德泽被千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1">48. 墨润芸编古,书香竹帛新。开编知兴替,掩卷悟原因。</p><p class="ql-block ql-indent-1">49. 群贤襄盛事,四海献奇文。典册垂千古,声名动北辰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">50. 经纶藏卷帙,智慧蕴篇章。纵使时光逝,斯文自显彰。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">51-60</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">51. 大典规模壮,鸿篇气象雄。古今罗万象,表里洞鸿蒙。</p><p class="ql-block ql-indent-1">52. 辑佚追先哲,编摩启后昆。残编重焕彩,遗籍再留痕。</p><p class="ql-block ql-indent-1">53. 文光穿雾霭,墨韵破尘昏。读罢精神爽,超然忘世喧。</p><p class="ql-block ql-indent-1">54. 校勘分良莠,编纂定纲常。典成垂轨范,千载有辉光。</p><p class="ql-block ql-indent-1">55. 竹帛存正道,芸编载嘉言。传承无绝续,文化自绵延。</p><p class="ql-block ql-indent-1">56. 搜求无远近,辑录尽精研。只为存真典,何辞力瘁坚。</p><p class="ql-block ql-indent-1">57. 诗赋皆珠玉,经纶尽锦篇。开编观胜景,掩卷意悠然。</p><p class="ql-block ql-indent-1">58. 典册经风雨,文章历岁华。千秋传不绝,万代颂其嘉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">59. 群彦挥毫疾,千章落纸香。鸿篇垂万古,盛事耀朝堂。</p><p class="ql-block ql-indent-1">60. 文涵今古意,笔带地天春。一卷藏经纬,千秋启后人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">61-70</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">61. 鸿篇凝众智,大典汇群言。文化千年脉,全凭此册传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">62. 校雠明是非,编纂正讹偏。字字经锤炼,篇篇可永年。</p><p class="ql-block ql-indent-1">63. 古籍留芳韵,新编续雅弦。文明如江河,奔涌永向前。</p><p class="ql-block ql-indent-1">64. 搜遗补史隙,辑佚续文渊。功德昭青史,书香满大千。</p><p class="ql-block ql-indent-1">65. 墨书千古事,纸载万年春。开编知得失,掩卷悟前因。</p><p class="ql-block ql-indent-1">66. 典重逾金石,文高越岱嵩。传承无间断,惠泽及无穷。</p><p class="ql-block ql-indent-1">67. 编摩倾心血,校勘费神思。只为存文脉,千秋不废辞。</p><p class="ql-block ql-indent-1">68. 经史明兴衰,子集见才情。一卷融今古,万言诉不平。</p><p class="ql-block ql-indent-1">69. 文星高照处,学士共挥毫。大典垂千古,声名动九霄。</p><p class="ql-block ql-indent-1">70. 竹帛承先志,芸编启后程。沧桑经百劫,经典愈光明。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">71-80</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">71. 大典包罗广,鸿篇蕴藉深。古今多少韵,尽入此编沉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">72. 辑佚征遗籍,编摩聚德音。残篇皆锦绣,断简亦瑶琳。</p><p class="ql-block ql-indent-1">73. 墨润心田沃,书香眼界开。读罢神思远,超然物外徊。</p><p class="ql-block ql-indent-1">74. 校雠凭实据,编纂循公心。典成垂不朽,德业照来今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">75. 古籍沧桑阅,新文气象新。文明薪火传,代代有传人。</p><p class="ql-block ql-indent-1">76. 搜求穷宇内,辑录遍天涯。文化千秋业,全凭此典嘉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">77. 文含山泽气,笔带日星华。一卷藏今古,千言见物华。</p><p class="ql-block ql-indent-1">78. 典册经兵燹,文章历劫难。千秋犹未泯,万代颂其难。</p><p class="ql-block ql-indent-1">79. 群贤同著述,四海共襄赞。鸿篇垂万古,盛事炳如焕。</p><p class="ql-block ql-indent-1">80. 经纶藏卷内,智慧蕴篇间。纵使时光改,斯文永不删。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">81-90</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">81. 鸿篇昭圣代,大典耀昌期。文化传千古,精神系万丝。</p><p class="ql-block ql-indent-1">82. 校雠分皂白,编纂定醇疵。字字皆珠玉,篇篇尽瑰奇。</p><p class="ql-block ql-indent-1">83. 古籍留真迹,新编续妙辞。文明如草木,岁岁发新枝。</p><p class="ql-block ql-indent-1">84. 搜遗补阙典,辑佚续残诗。功德垂青史,书香沁心脾。</p><p class="ql-block ql-indent-1">85. 墨写兴衰事,纸载废兴时。开编明事理,掩卷悟玄机。</p><p class="ql-block ql-indent-1">86. 典重如嵩岳,文高似北辰。传承无绝续,惠泽及斯民。</p><p class="ql-block ql-indent-1">87. 编摩忘寝食,校勘尽精微。只为存文脉,千秋耀德辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">88. 诗赋扬清韵,经纶济困危。一卷融今古,万言寄所思。</p><p class="ql-block ql-indent-1">89. 文星齐聚首,学士共挥毫。大典垂千古,声名万古高。</p><p class="ql-block ql-indent-1">90. 竹帛承先哲,芸编启后髦。沧桑经百代,经典愈坚牢。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">91-100</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">91. 大典规模巨,鸿篇意境宏。古今罗万象,中外纳群声。</p><p class="ql-block ql-indent-1">92. 辑佚追遗韵,编摩续雅风。残编重焕彩,遗籍再增荣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">93. 墨香飘四海,文气满九州。读罢胸襟阔,超然物外游。</p><p class="ql-block ql-indent-1">94. 校雠明谬误,编纂正源流。典成垂轨范,千载颂嘉猷。</p><p class="ql-block ql-indent-1">95. 古籍存正道,芸编载良谋。传承无间断,文化自悠悠。</p><p class="ql-block ql-indent-1">96. 搜求无远近,辑录尽精优。只为存真典,何辞岁月流。</p><p class="ql-block ql-indent-1">97. 诗赋皆佳什,经纶尽善谋。开编观胜景,掩卷意绸缪。</p><p class="ql-block ql-indent-1">98. 典册经风雨,文章历暑寒。千秋传不绝,万代享平安。</p><p class="ql-block ql-indent-1">99. 群彦襄盛举,四海献鸿篇。大典垂千古,声名永世传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">100. 文涵今古事,笔带地天缘。一卷藏经纬,千秋启后贤。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">注:《永乐大典》原书为类书,无现成五言绝句百首,以上作品以大典“辑佚、汇典、传文脉”为核心题材,仿古典五言绝句格律创作,兼顾史料价值与文学性。</p> <p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》题材五言绝句百首解读</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">百首诗作紧扣《永乐大典》“辑佚存典、汇萃文明、薪火相传”的核心脉络,以诗咏史、以韵颂典,既还原了典籍编纂的恢弘历程,亦彰显其跨越六百年的文化价值,核心可从四大维度深度解读:</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">一、纂修盛举:凝众智成鸿篇</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗作高频出现的“群贤襄盛举”“编摩聚俊英”,精准呼应《永乐大典》集结三千余位朝野才俊修纂的史实。从解缙初编《文献大成》的仓促未备,到姚广孝监修时广征七八千种典籍的周全完善,尽显这项文化工程的浩繁体量与编纂团队的赤诚之心。“校雠穷昼夜”“抄录费丹诚”等句,细腻刻画了编纂者伏案校勘真伪、悉心誊抄典籍的辛劳,还原出这部3.7亿字巨著背后的心血付出,深刻凸显其“旁搜博采、汇聚群书”的编纂初心。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二、典籍气象:纳万象藏古今</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">“经史子集萃”“纲罗天下事”两句,生动诠释了大典“用韵统字、用字系事”的独特体例。其内容上溯远古、下至明初,涵盖天文地志、医卜技艺、诗赋经纶,堪称华夏千年知识的“浓缩宝库”。“字含千象理,句蕴万机情”“残篇皆至宝”等表述,既点出典籍一字千金的文献价值,更暗合其整段整篇辑录原书、留存宋元失传典籍孤证的独特意义,尽显“包罗万象、贯通古今”的恢弘格局。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三、文脉传承:历沧桑续薪火</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">“星霜磨竹帛,风雨护芸编”“典册经兵燹,文章历劫难”,道尽《永乐大典》的坎坷命运——正本于明末战火中失踪,副本历经劫掠焚毁,如今仅存八百余卷散落世界各地,却始终未断文明脉络。“文化薪火传”“斯文永不迁”则聚焦其传承价值:清修《四库全书》时从中辑佚《旧五代史》等五百余种典籍,当代数字化技术更让残卷实现高清呈现与全球共享,无不印证这部典籍为华夏文脉续力、为世界文明存证的不朽意义。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">四、精神内核:耀千秋启后贤</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">诗作以“文光昭日月”“典成垂万古”升华主旨,既赞颂明成祖彰文治、传智慧的远见卓识,更凸显《永乐大典》所承载的文化自信与民族精神。“读罢胸襟阔”“千秋启后贤”点明其跨越时空的深远影响:书中蕴含的先哲智慧不仅滋养了历代学者,更成为当代创新发展的文化养分。其“兼容并蓄、薪火不辍”的精神,早已超越典籍本身,成为华夏文明绵延不绝的重要象征。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》题材五言绝句百首创作背景</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">一、典籍本身的历史底蕴:以史为基的创作溯源</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">《永乐大典》作为明代永乐年间官修的旷世类书,是本次创作的核心史料依托。明成祖朱棣为彰显文治、笼络人心,于永乐元年下令解缙等学者牵头编纂,历经初编《文献大成》的未备之憾后,又命姚广孝监修,集结两千余名文士广征七八千种典籍,以“用韵统字、用字系事”之法潜心打磨,终成两万余卷、三亿七千万字的宏篇巨著。其“旁搜博采、兼容并蓄”的编纂理念,为诗作提供了“典册罗千古”“经史子集萃”的核心素材;而典籍命运的跌宕起伏更添创作张力——正本失踪、副本屡遭兵燹劫掠,仅存四百余册散落全球,这种“星霜磨竹帛”的沧桑过往,成为“残篇皆至宝”“风雨护芸编”等诗句的情感源流。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">二、文化传承的当代共鸣:古今对话的创作动因</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">在当代文化传承的语境下,《永乐大典》的价值被持续激活,构成了本次创作的现实契机。一方面,其文献价值愈发凸显:清代修《四库全书》时从中辑佚《旧五代史》等五百余种失传典籍,当代数字化技术更让残卷实现高清呈现与全球共享,这种“薪火传千年”的强大生命力,催生了“文明无间断”“千秋启后贤”的诗意表达;另一方面,典籍所承载的精神内核与当代文化自信同频共振——其包容三教九流、汇聚天下智慧的胸怀,以及编纂者“校雠穷昼夜”的匠心,恰是当下珍视文化遗产、弘扬民族精神的生动范本,促使创作者以诗为媒,定格这份跨越六百年的文明共鸣。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">三、诗体与题材的适配性:以韵颂典的形式选择</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">五言绝句的体裁特性与《永乐大典》的题材内涵形成天然契合,成为本次创作的形式支撑。五言绝句篇幅精炼、意蕴悠长,既能以“字字珠玑”呼应大典“一字含千理”的文献特质,又能以凝练笔触勾勒修纂盛举、典籍命运与文化价值,避免冗长叙事;其平仄格律自带的韵律美感,更与“宋韵唐音在”“墨韵载升平”的古典意境高度契合,让“群贤襄盛举”的恢弘气势与“残简探本源”的深沉意蕴,在短短二十字中实现兼具力度与韵味的表达,最终达成“以小诗咏大典、以短韵传文脉”的创作初衷。</p> <p class="ql-block ql-indent-1">拟《永乐大典》题材五言绝句百首释义</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1-10</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">1. 释义:这部典籍网罗千古之事,鸿篇巨制集文化之大成;文光照耀日月,笔墨韵味承载着太平盛世的气象。</p><p class="ql-block ql-indent-1">2. 释义:搜集散佚的古籍文献,组织贤才编纂整理;校勘时的心血凝聚着智慧,青史上留下不朽的美名。</p><p class="ql-block ql-indent-1">3. 释义:经史子集各类典籍荟萃其中,天道人事、义理气息交融;古今无数兴衰往事,全被这一卷典籍囊括。</p><p class="ql-block ql-indent-1">4. 释义:每个字都蕴含自然万象的道理,每句话都藏着世间百态的情感;展开书卷可观天下,翻开典籍能悟治国安邦之道。</p><p class="ql-block ql-indent-1">5. 释义:唐宋的诗韵文风仍在,秦汉的文章简牍留存;残缺的篇章皆是至宝,断裂的简册也如昆仑般珍贵。</p><p class="ql-block ql-indent-1">6. 释义:校勘典籍不分昼夜,抄写记录倾尽赤诚;只为传承文化脉络,千秋万代从未停止这份耕耘。</p><p class="ql-block ql-indent-1">7. 释义:岁月磨砺着竹帛典籍,风雨中守护着珍贵书卷;学问之海靠典籍为舟横渡,求知之路凭笔墨来相助。</p><p class="ql-block ql-indent-1">8. 释义:典章制度留下行为规范,辞赋文章延续风雅文脉;莫说世事沧桑变迁,这份斯文之道永远不会改变。</p><p class="ql-block ql-indent-1">9. 释义:众多贤才共同促成这桩盛事,一代人编撰出鸿篇巨著;笔墨痕迹载入青史,书香气息滋养后世贤才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">10. 释义:纲举目张网罗天下大事,收录世间各类言论;翻阅典籍可知朝代兴衰,沉思默想能悟事物本源。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">11-20</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">11. 释义:古老的纸张藏着幽深的思绪,残缺的书卷记录着旧时见闻;光阴凝结在这尺许素纸上,岁月铸就了这部奇文。</p><p class="ql-block ql-indent-1">12. 释义:搜集辑录耗费了三年时光,删改修订尽是苦心;每个字都如珠玉般珍贵,每篇文章都似金玉般厚重。</p><p class="ql-block ql-indent-1">13. 释义:儒家道统在书中延续,儒雅风气在卷中留存;修养身心能明晓教化之道,匡济天下可立下不朽功勋。</p><p class="ql-block ql-indent-1">14. 释义:名山大川皆入诗咏,草木万物尽成吟哦之作;自然万象融入诗笔,千种情感汇聚于笔墨之间。</p><p class="ql-block ql-indent-1">15. 释义:简牍文书承载着先哲的智慧,辞章典籍启迪着后世子孙;不因为时运变迁而改变,只因文化根基深厚牢固。</p><p class="ql-block ql-indent-1">16. 释义:校勘典籍分辨真伪,编排次序定立规整;这一卷典籍贯通古今,千秋万代惠及子孙后代。</p><p class="ql-block ql-indent-1">17. 释义:书香萦绕着宫殿楼阁,文气弥漫整个神州大地;纵使历经沧桑变化,经典之作永远不会腐朽。</p><p class="ql-block ql-indent-1">18. 释义:采集各家学说言论,熔铸成为统一的典籍;胸中藏有千万卷诗书,笔下能描绘出万里江山。</p><p class="ql-block ql-indent-1">19. 释义:旧有典籍翻开新的篇章,散佚文献续写华美的篇目;文明的薪火代代相传,每个时代都有杰出贤才。</p><p class="ql-block ql-indent-1">20. 释义:笔墨挥洒似扫尽烟霞之色,砚墨中蕴含着星斗的光辉;典籍编成彰显盛世气象,书卷完成闪耀华丽篇章。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">21-30</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">21. 释义:古籍历经沧桑岁月,鸿篇铭刻着时光痕迹;文人之心通达四海,笔墨之光如长庚星般明亮。</p><p class="ql-block ql-indent-1">22. 释义:编纂典籍征集珍奇文献,搜寻探访散佚的经书;只为留存真理要义,怎会畏惧路途遥远曲折。</p><p class="ql-block ql-indent-1">23. 释义:诗赋文章弘扬风雅之气,治国方略能匡济社稷;这一卷典籍包含古今,千言万语彰显道德真谛。</p><p class="ql-block ql-indent-1">24. 释义:竹帛典籍凝结着众人的心血,珍贵书卷汇聚着智慧之光;文化传承从未断绝,文脉自然源远流长。</p><p class="ql-block ql-indent-1">25. 释义:从残卷中探寻真实意义,于断简里追溯事物本源;苦心钻研终不会被辜负,典籍照亮整个世间。</p><p class="ql-block ql-indent-1">26. 释义:众多贤才挥毫泼墨之处,千篇文章汇聚如大海无涯;文化波澜掀起巨浪,学问之海可泛乘仙舟遨游。</p><p class="ql-block ql-indent-1">27. 释义:典籍的分量如山岳般厚重,文章的格调如星辰般高远;翻开典籍能明晓事理,合上书卷可领悟心灵真谛。</p><p class="ql-block ql-indent-1">28. 释义:搜寻求索遍及疆域之内,辑录整理覆盖天下之中;文化的千秋脉络,全靠这部典籍贯通连接。</p><p class="ql-block ql-indent-1">29. 释义:墨香渗透竹制床榻,文气环绕着书斋;读完之后思绪悠远,心神与古代韵味和谐相融。</p><p class="ql-block ql-indent-1">30. 释义:先哲的遗风依然存在,后世贤才续写雅丽篇章;典籍编成垂范万古,道德功业永远流传后世。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">31-40</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">31. 释义:大典融合儒释道三教思想,鸿篇汇集九流百家学说;古今多少兴衰往事,全都收归于笔墨之下。</p><p class="ql-block ql-indent-1">32. 释义:校勘典籍明辨谬误之处,编纂整理确定源流脉络;每个字都经过精细审校,每篇文章都值得细细品读。</p><p class="ql-block ql-indent-1">33. 释义:纸张记载着千年历史,笔墨书写着万古真情;翻开典籍可观世事变迁,合上书卷能领悟人生真谛。</p><p class="ql-block ql-indent-1">34. 释义:搜寻散佚文献填补史书缺漏,辑录遗失篇章延续文化波澜;功绩德行载入青史,书香气息遍布人间。</p><p class="ql-block ql-indent-1">35. 释义:文人雅士聚集在皇宫之内,学者们编撰出鸿篇巨著;笔墨痕迹留香久远,典章制度照亮后世与先贤。</p><p class="ql-block ql-indent-1">36. 释义:典籍中藏有经天纬地的志略,记载着治国安邦的言论;这一卷典籍蕴含天下经纬,千秋万代启迪后世子孙。</p><p class="ql-block ql-indent-1">37. 释义:竹帛承载着文化薪火,珍贵书卷延续着儒家道统;不因为战乱而改变,自有赤诚之心供奉传承。</p><p class="ql-block ql-indent-1">38. 释义:编纂典籍忘却昼夜之分,校勘文献穷尽精细微妙;只为留存文化脉络,怎会推辞汗水浸湿衣衫。</p><p class="ql-block ql-indent-1">39. 释义:典籍照亮青史,文章闪耀着皇宫紫微殿;古今之事融合于一册,雅俗之人都可欣赏品读。</p><p class="ql-block ql-indent-1">40. 释义:残缺的篇章珍贵如美玉,断裂的简册贵重似黄金;无数心血凝结成这部书册,千秋万代惠及天下读书人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">41-50</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">41. 释义:鸿篇巨著昭映日月,伟大典籍光耀天地;文化薪火代代相传,精神内核万古长存。</p><p class="ql-block ql-indent-1">42. 释义:搜寻探访遍及山川湖泽,编纂整理走遍朝廷内外;残缺的书卷皆是至宝,散佚的典籍尽是精华。</p><p class="ql-block ql-indent-1">43. 释义:文章蕴含天地自然之气,笔墨带着日月星辰的精华;读完之后胸襟开阔,超然物外不受世俗牵绊。</p><p class="ql-block ql-indent-1">44. 释义:校勘典籍凭借敏锐慧眼,编纂整理依靠赤诚之心;典籍编成垂范不朽,道德功业光照古今。</p><p class="ql-block ql-indent-1">45. 释义:古籍留存着真实韵味,新的篇章延续着雅丽文风;文明传承从未间断,每个时代都有新的高峰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">46. 释义:这一卷典籍贯通古今,千言万语贯穿始终;历经百代沧桑变迁,经典之作愈发彰显光彩。</p><p class="ql-block ql-indent-1">47. 释义:采集各个邦国的典籍,荟萃众多学派的言论;文化波澜通达四海,仁德恩泽惠及千年。</p><p class="ql-block ql-indent-1">48. 释义:笔墨滋润着古老的珍贵书卷,书香让竹帛典籍焕发新意;翻开典籍可知朝代兴衰,合上书卷能领悟前因后果。</p><p class="ql-block ql-indent-1">49. 释义:众多贤才共同促成这桩盛事,天下四海献上奇文佳作;典籍垂范千古,声名震动北极星辰。</p><p class="ql-block ql-indent-1">50. 释义:治国方略藏于书卷之中,智慧精华蕴含在篇章之内;纵使时光流逝,这份斯文自然彰显光辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">51-60</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">51. 释义:大典规模宏伟壮观,鸿篇气势雄浑磅礴;古今万象尽皆包罗,内外奥秘尽皆洞察。</p><p class="ql-block ql-indent-1">52. 释义:辑录散佚文献追念先哲,编纂整理启迪后世子孙;残缺的书卷重新焕发光彩,散佚的典籍再次留下痕迹。</p><p class="ql-block ql-indent-1">53. 释义:文光照穿迷雾霭气,笔墨韵味冲破尘世昏暗;读完之后精神爽朗,超然物外忘却世间喧嚣。</p><p class="ql-block ql-indent-1">54. 释义:校勘典籍分辨优劣好坏,编纂整理确立纲常伦理;典籍编成垂范榜样,千年之后仍有光辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">55. 释义:竹帛典籍留存正确之道,珍贵书卷记载美好言论;文化传承没有断绝,文明脉络自然绵延不绝。</p><p class="ql-block ql-indent-1">56. 释义:搜寻求索无论远近,辑录整理皆尽精细钻研;只为留存真实典籍,怎会推辞劳累艰辛。</p><p class="ql-block ql-indent-1">57. 释义:诗赋文章皆如珠玉般华美,治国方略尽是华彩篇章;翻开典籍可观美好景致,合上书卷心境悠然自得。</p><p class="ql-block ql-indent-1">58. 释义:典籍历经风雨洗礼,文章度过岁月年华;千秋万代传承不绝,世世代代称颂其美好。</p><p class="ql-block ql-indent-1">59. 释义:众多贤才挥毫疾书,千篇文章落笔生香;鸿篇巨著垂范万古,这桩盛事光耀朝廷。</p><p class="ql-block ql-indent-1">60. 释义:文章蕴含古今之意,笔墨带着天地春意;这一卷典籍藏有天下经纬,千秋万代启迪后世之人。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">61-70</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">61. 释义:鸿篇巨著凝聚众人智慧,伟大典籍汇集百家言论;文化的千年脉络,全靠这部书册传承。</p><p class="ql-block ql-indent-1">62. 释义:校勘典籍明辨是非对错,编纂整理纠正讹误偏差;每个字都经过锤炼打磨,每篇文章都可长久流传。</p><p class="ql-block ql-indent-1">63. 释义:古籍留存着芬芳韵味,新的编撰延续着雅丽琴弦;文明如同江河之水,奔腾向前永不停止。</p><p class="ql-block ql-indent-1">64. 释义:搜寻散佚填补史书空隙,辑录遗失延续文化深渊;功绩德行昭映青史,书香气息遍布天下。</p><p class="ql-block ql-indent-1">65. 释义:笔墨书写千古往事,纸张记载万年春光;翻开典籍可知得失之道,合上书卷能悟前因后果。</p><p class="ql-block ql-indent-1">66. 释义:典籍的贵重超过金石,文章的高度超越泰山嵩山;传承从未间断,恩泽惠及无穷后世。</p><p class="ql-block ql-indent-1">67. 释义:编纂整理倾尽心血,校勘文献耗费心神;只为留存文化脉络,千秋万代不废这份言辞。</p><p class="ql-block ql-indent-1">68. 释义:经史典籍明晓兴衰之道,子集文献显现才情智慧;这一卷典籍融合古今,万言千语诉说世事曲直。</p><p class="ql-block ql-indent-1">69. 释义:文人之星高照的地方,学者们共同挥毫泼墨;大典垂范千古,声名震动九天云霄。</p><p class="ql-block ql-indent-1">70. 释义:竹帛承载着先人的志向,珍贵书卷启迪着后世的路程;历经百次劫难沧桑,经典之作愈发光明璀璨。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">71-80</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">71. 释义:大典包罗范围广阔,鸿篇蕴含意味深厚;古今多少韵味风情,全都融入这部典籍之中。</p><p class="ql-block ql-indent-1">72. 释义:辑录散佚征集遗失典籍,编纂整理汇聚美好言辞;残缺的篇章皆是锦绣之作,断裂的简册也如美玉琼林。</p><p class="ql-block ql-indent-1">73. 释义:笔墨滋润让心田肥沃,书香气息让眼界开阔;读完之后思绪悠远,超然物外徘徊不已。</p><p class="ql-block ql-indent-1">74. 释义:校勘典籍凭借真实依据,编纂整理遵循公正之心;典籍编成垂范不朽,道德功业光照未来。</p><p class="ql-block ql-indent-1">75. 释义:古籍历经沧桑岁月,新的文章气象焕然一新;文明薪火代代相传,每个时代都有传承之人。</p><p class="ql-block ql-indent-1">76. 释义:搜寻求索遍及天下之内,辑录整理走遍天涯海角;文化的千秋功业,全靠这部典籍称颂。</p><p class="ql-block ql-indent-1">77. 释义:文章蕴含山川湖泽之气,笔墨带着日月星辰的精华;这一卷典籍藏有古今,千言万语显现万物风华。</p><p class="ql-block ql-indent-1">78. 释义:典籍历经战乱兵火,文章度过无数劫难;千秋万代依然没有泯灭,世世代代称颂其历经的艰难。</p><p class="ql-block ql-indent-1">79. 释义:众多贤才共同著述,天下四海一同襄助称赞;鸿篇巨著垂范万古,这桩盛事光彩鲜明。</p><p class="ql-block ql-indent-1">80. 释义:治国方略藏于书卷之内,智慧精华蕴含在篇章之间;纵使时光改变,这份斯文永远不会删改。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">81-90</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">81. 释义:鸿篇巨著昭映圣明时代,伟大典籍光耀昌盛时期;文化传承千古,精神联系着万千脉络。</p><p class="ql-block ql-indent-1">82. 释义:校勘典籍分辨黑白是非,编纂整理确定纯正瑕疵;每个字都如珠玉般华美,每篇文章都尽是瑰丽奇特。</p><p class="ql-block ql-indent-1">83. 释义:古籍留存着真实痕迹,新的编撰延续着美妙言辞;文明如同草木生长,年年岁岁发出新的枝叶。</p><p class="ql-block ql-indent-1">84. 释义:搜寻散佚填补残缺典籍,辑录遗失延续残缺诗篇;功绩德行载入青史,书香气息沁润人心。</p><p class="ql-block ql-indent-1">85. 释义:笔墨书写兴衰往事,纸张记载废兴之时;翻开典籍能明晓事理,合上书卷可领悟深奥玄机。</p><p class="ql-block ql-indent-1">86. 释义:典籍的厚重如同嵩山泰山,文章的高度好似北极星辰;传承从未断绝,恩泽惠及世间百姓。</p><p class="ql-block ql-indent-1">87. 释义:编纂整理忘却睡眠饮食,校勘文献穷尽精细微妙;只为留存文化脉络,千秋万代光耀道德光辉。</p><p class="ql-block ql-indent-1">88. 释义:诗赋文章弘扬清雅韵味,治国方略能匡济艰难危局;这一卷典籍融合古今,万言千语寄托着所思所感。</p><p class="ql-block ql-indent-1">89. 释义:文人之星一同汇聚,学者们共同挥毫泼墨;大典垂范千古,声名万古高尚。</p><p class="ql-block ql-indent-1">90. 释义:竹帛承载着先哲的智慧,珍贵书卷启迪着后世才俊;历经百代沧桑,经典之作愈发坚固牢靠。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">91-100</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p><p class="ql-block ql-indent-1">91. 释义:大典规模极其宏大,鸿篇意境雄浑壮阔;古今万象尽皆罗致,中外各类声音尽皆容纳。</p><p class="ql-block ql-indent-1">92. 释义:辑录散佚追寻遗失韵味,编纂整理延续雅丽文风;残缺的书卷重新焕发光彩,散佚的典籍再次增添荣耀。</p><p class="ql-block ql-indent-1">93. 释义:墨香飘散四海之内,文气弥漫九州大地;读完之后胸襟开阔,超然物外自由遨游。</p><p class="ql-block ql-indent-1">94. 释义:校勘典籍明辨谬误之处,编纂整理确定源流脉络;典籍编成垂范榜样,千年之后称颂美好的谋划。</p><p class="ql-block ql-indent-1">95. 释义:古籍留存正确之道,珍贵书卷记载良好谋略;传承从未间断,文化自然悠长绵延。</p><p class="ql-block ql-indent-1">96. 释义:搜寻求索无论远近,辑录整理皆尽精细优良;只为留存真实典籍,怎会推辞岁月流逝。</p><p class="ql-block ql-indent-1">97. 释义:诗赋文章皆是美好佳作,治国方略尽是完善谋划;翻开典籍可观美好景致,合上书卷心中思绪万千。</p><p class="ql-block ql-indent-1">98. 释义:典籍历经风雨洗礼,文章度过酷暑严寒;千秋万代传承不绝,世世代代享受平安。</p><p class="ql-block ql-indent-1">99. 释义:众多贤才共同促成这桩盛事,天下四海献上鸿篇巨著;大典垂范千古,声名永远流传后世。</p><p class="ql-block ql-indent-1">100. 释义:文章蕴含古今之事,笔墨带着天地缘分;这一卷典籍藏有天下经纬,千秋万代启迪后世贤才。</p><p class="ql-block ql-indent-1"> </p>