云南省保山市腾冲市:药王宫

西游记

<p class="ql-block">药王宫</p><p class="ql-block">腾冲药王宫本名清微宫,位于腾冲市光华街西端三角地(光华西路与制药厂入口交叉处)。始建于明天启六年(1626年),是腾冲较早以医药济世的道观之一,因寺内主祀唐代著名中医药大师孙思邈,民间习称“药王宫”。宫址占地13亩,呈葫芦形,以体现其制药济世特色。清末以来,屡经战乱,多次重修,但其传统设计布局和药业生产功能至今未变,是研究地方药业和建筑史不可多得的物证。在中国叫“药王宫”的建筑仅此一家,可见它在中国中医药历史上的地位。</p> <p class="ql-block">“药王宫”木牌匾</p><p class="ql-block">门额悬挂“药王宫”正楷匾额,金色大字(明代原物修复),象征中医药的庄严与神圣。</p> <p class="ql-block">两侧抱鼓石柱支撑</p> <p class="ql-block">药王宫建筑平面呈葫芦形。宫门为葫芦口,五帝楼为葫芦颈,药王殿、厅楼为葫芦腹,莲池为葫芦底,围墙为葫芦壳。现存三进三院格局。整个药王宫地势东高西低,各殿依地势逐级升高。从宫门到莲池,纵深112·5米。</p> <p class="ql-block">2019年2月21日,被云南省列为省级文物保护单位。</p> <p class="ql-block">药王宫是云南省、全国中医药文化宣传教育基地。</p> <p class="ql-block">由宫门入内,为一小天井,曲径通幽。</p> <p class="ql-block">一旁的墙壁嵌有《药王宫历史梗概》石刻碑</p> <p class="ql-block">西北角有一券门,门额书“别有洞天”四字,入内豁然开朗。</p> <p class="ql-block">背面门额书“壶中岁月”</p> <p class="ql-block">《药王宫复修功徳碑》石刻碑</p> <p class="ql-block">宫院墙</p> <p class="ql-block">药王宫以建筑为形、医药为魂,漫步葫芦院落中,每一块青石板都铭刻着济世初心。</p> <p class="ql-block">百草园</p><p class="ql-block">天然的世界物种基因库一一高黎贡山,由印度板块和欧亚板块相碰撞及板块俯冲而形成,平均海拔3500米,药材资源十分丰富,据统计有2000多种珍贵动植物药材,曾有“一屁股坐倒三颗药”的俗语。百草园展示了腾冲部分代表性中药材如车前草、石斛、藿香、黄精等,是高黎贡山的缩影。</p> <p class="ql-block">葫芦雕塑</p> <p class="ql-block">百年桂花树</p> <p class="ql-block">百年紫薇花树</p> <p class="ql-block">厅楼</p><p class="ql-block">腾冲中医药文化展示。自“古丝绸之路”至“一带一路”,走方郎中至中医坐诊,马帮商队至网络营销,时代的变迁,历史的印迹,造就了一部汉方文化。1951年3月在此成立腾冲首届医药卫生工作者协会,同年11月组建医药供应社,膏丹丸散在“药葫芦”中开启腾药篇章,尽显壶中岁月。</p> <p class="ql-block">前言</p><p class="ql-block">晶莹荷露,映日华彩蕴温暖;暗褐旧照,诉史印痕号寄传承。400年时光之幔,婀娜飘逸。</p><p class="ql-block">名医名堂,灿若星辰,勾勒出一幅素雅简约、朴实无华的人文画卷,娓娓道来中医药学在腾冲的发祥和传承。</p> <p class="ql-block">一、历史沿革</p><p class="ql-block">陈列明代典科官印、古医书及现代心脉隆注射液等创新成果。</p> <p class="ql-block">腾药发展</p> <p class="ql-block">传统制药</p><p class="ql-block">最早车间(药王宫殿宇)手工生产药品的情况</p> <p class="ql-block">腾药五十年代制药用具</p> <p class="ql-block">药铡刀</p> <p class="ql-block">药碾子</p> <p class="ql-block">二、名医堂</p><p class="ql-block">汤汤历史,熠熠群星。</p> <p class="ql-block">养生铭一一唐·孙思邈</p><p class="ql-block">怒甚偏伤气,思虑太伤神。</p><p class="ql-block">神疲心易役,气弱病来侵。</p><p class="ql-block">勿使悲欢极,当令饮食均。</p><p class="ql-block">再三防夜醉,第一戒晨嗔。</p><p class="ql-block">亥寝鸣天鼓,寅兴嗽玉津。</p><p class="ql-block">妖邪难侵犯,精气自全身。</p><p class="ql-block">若要无诸病,常当节五辛。</p><p class="ql-block">安神宜悦乐,惜气保和存。</p><p class="ql-block">寿夭休论命,修行在本人。</p><p class="ql-block">倘能遵此理,平地可朝真。</p> <p class="ql-block">名医名堂介绍</p> <p class="ql-block">后记</p><p class="ql-block">瑰宝留芳,边陲腾冲扬国粹;史海沉钩,药宫传承颂平安。</p><p class="ql-block">药宫落成得各界人士或资、或物、或史倾力襄助,但亦有遗缺,望贤人志士谏言纳策,共襄义举,再拾瑰宝之魅。</p> <p class="ql-block">天井</p> <p class="ql-block">厢房</p> <p class="ql-block">清微宫</p><p class="ql-block">1626年由随军医官李仲春(江西人)倡建,初名“清微宫”,主祀药王孙思邈。农历四月二十八“药王诞”举行祭祀。</p><p class="ql-block">两侧楹联:</p><p class="ql-block">千金济世十三代;</p><p class="ql-block">一药传经不二王。</p> <p class="ql-block">“福佑群生”牌匾</p><p class="ql-block">初始唯一匾额,光绪年间重建后保留,赞颂医药普济众生之德。</p> <p class="ql-block">精美的木构彩绘</p> <p class="ql-block">药王殿</p><p class="ql-block">供奉唐代中医药大师孙思邈及雷公、李时珍、华佗、张仲景等十三代名医塑像。</p><p class="ql-block">药王宫凝聚了腾冲400年中医药信仰,既是古建瑰宝,更是医者仁心的精神图腾。</p> <p class="ql-block">“医中之圣”牌匾</p><p class="ql-block">位于孙思邈塑像正上方 。特指孙思邈著《千金方》集唐代医学大成,奠定“药王”之地位。</p> <p class="ql-block">歧伯、高悦、吉平、张仲景、华佗、王叔和(自左至右)。</p> <p class="ql-block">扁鹊、李时珍、葛洪、皇甫谧、高和、雷公(自左至右)。</p> <p class="ql-block">《清微宫碑记》石刻碑</p><p class="ql-block">为滇西现存最早医药行业碑刻,实证边疆中医药传播史,由李仲春亲撰。</p> <p class="ql-block">《忠孝常住碑记》石刻碑</p><p class="ql-block">滇西地区罕见以“忠孝”为主题的中医药行业碑刻,体现边地文化对中原伦理的融合。</p> <p class="ql-block">五帝楼</p><p class="ql-block">康熙末年由住持子翁重修,1725年增建五帝楼,奠定葫芦形格局;光绪十三年(1887年)兵毁后重建。五帝楼<span style="font-size:18px;">建于高台基之上,为重檐歇山顶阁楼式建筑,梁檐柱枋施以彩绘,斑斓夺目。</span>前廊石栏围护,气势颇为不凡。2002年腾冲制药厂筹资修复,恢复原貌,</p> <p class="ql-block">“经纬乾坤”牌匾</p><p class="ql-block">悬挂于五帝楼正殿,是清代建筑群的核心文化标识,象征中医药文化“定鼎天地”的历史地位。</p> <p class="ql-block">精美的木雕</p> <p class="ql-block">五帝楼,上层供奉三皇的神像,而下层则供奉五帝的神像,代表着中医药文化的源头及传承。</p> <p class="ql-block">五帝楼下层</p><p class="ql-block">供奉着轩辕、颛顼、帝喾、尧、舜五帝瓷画像。</p> <p class="ql-block">五帝楼上层</p><p class="ql-block">供奉着供奉伏羲、神农、轩辕三皇瓷画像</p> <p class="ql-block">这一座座雕塑、一幅幅画面让任何人都会对中国中医药文化的源远流长而肃然起敬。</p> <p class="ql-block">屋顶横梁刻有:</p><p class="ql-block">“清雍正三年公元一七二五年建,公元二00二年岁次壬午年八月重建”字样。</p> <p class="ql-block">五帝楼上下楼层门窗设计别具风格</p> <p class="ql-block">药工雕塑广场</p><p class="ql-block">洗药</p> <p class="ql-block">铡药</p> <p class="ql-block">碾药</p> <p class="ql-block">舂药</p> <p class="ql-block">藏方井</p><p class="ql-block">一股清泉,安稳静谧,清澈见底,饮之甘甜,或以祛病,历经灾难,源水浑浊,现经典古方,留传奇故事。</p> <p class="ql-block">过去古人用这些井水清洗药材</p> <p class="ql-block">荷花池里,只见“思过亭”立于池中央。</p> <p class="ql-block">《思过亭》石刻碑</p> <p class="ql-block">思过亭</p><p class="ql-block">曾一户药商,投机取巧,擅减药方剂量,医师公会察觉,罚其自主出资修建此亭,以警示后人。原名曰“悔过亭”,亭上对联“宁为上药三分利,莫负良医九折肱”广为传颂,或以警自身,或以育后人,每年药王旦,腾药新人立于亭前,当众立誓,乃腾药尊古炮制、诚信制药精神的传承。</p> <p class="ql-block">仲春馆</p><p class="ql-block">纪念倡建者李仲春的专题馆</p> <p class="ql-block">济仁堂</p><p class="ql-block">展陈腾药百年产品,延续“前店后厂”传统。</p> <p class="ql-block">药品区</p><p class="ql-block">好山好水,出好药,云南腾药共有130个国药准字批文,87个品种,137个品规,16个功效日化品,产销全国各地,部分产品出口国外,以药品质量和疗效获得大众好评。</p> <p class="ql-block">颐养斋</p><p class="ql-block">大门两侧楹联:</p><p class="ql-block">寡欲少思颐神颐志;</p><p class="ql-block">药食兼顾养体养颜。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">颐养斋</span>是药王宫内专营药膳养生餐饮的文化餐厅,核心特色为“药食同源”理念与腾冲四季食疗传统的深度结合。</p>