<p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">乌夜啼•昨夜风兼雨</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">李煜 〔五代〕</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">昨夜风兼雨,帘帏飒飒秋声。烛残漏断频欹枕,起坐不能平。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">世事漫随流水,算来一梦浮生。醉乡路稳宜频到,此外不堪行。(一梦 一作:梦里)</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">词牌解析:唐教坊曲名。《太和正音谱》注“南吕宫”,又“大石调”。宋欧阳修词名《圣无忧》, 赵令畤词名《锦堂春》。按郭茂倩《乐府诗集》有清商曲《乌夜啼》,乃六朝及唐人古今诗体,与此不同,此盖借旧曲名,另翻新声也。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">本次创作遵《乌夜啼》格一,双调四十七字,前后段各四句、两平韵。主题自选,韵部选用词林正韵第十一部。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">整稿:芥子</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">译文附后</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">《清风阁》诗词社编辑部</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">顾问:若影 愿你快乐 静怡</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">社长:微风</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">副社长:闲云野鹤 爱染流年 竹溪听笛</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">总编:孤岛</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">执行总编:昨夜落花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">主编:羽君 和悦</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">副主编:蓝色雨 坏小坏 琳琅 天娇 雲夢 芥子</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">01. 乌夜啼·暮秋</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">芥子</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">昨夜霜欺菊,篱边细簌秋声。灯残砚冷频呵手,无寐到天明。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">往事空随雁影,算来岁又枯荣。故园路远难重到,何处寄余生。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">02. 乌夜啼·离绪寄梧桐</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">琳琅</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">锦水连天阙,残荷独立池中。孤鸿唳断寒烟里,砧杵送西风。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">千嶂暮云垂地,一溪芦雪摇空。人间万籁消凝处,离绪寄梧桐。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">03. 乌夜啼.秋暮</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">西木</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">又是秋将暮,塞鸿掠过声声。翠消落叶凄凉景,游子更伤情。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">久别思归故里,乡愁不觉心生。晋阳楼上红笺赠,今世伴君行。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">04. 乌夜啼·芦汀落日(题图)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">雲夢</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">远岫眉痕皱,金乌洒落波萦。赤霞浸水凝丹魄,碎作满湖星。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">雪絮漫随风舞,晚来秋韵芦汀。归禽不舍温情意,直向苇梢停。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">05. 乌夜啼·秋夜</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">坏小坏</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">夜黑梧桐响,寒闺更噪蛩声。月光微照相思枕,况味助凄清。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">回首故人遥远,寸心犹怯伶仃。萦肠往事穷秋里,恩处不胜情。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">06. 乌夜啼·菊花开时</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">竹溪听笛</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">一到西风起,云天雁字回声。菊花篱落开无数,各色暗香萦。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">洒脱还追陶令,清欢和咏先生。几回梦与君同在,幽忆故乡行。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">07. 乌夜啼·昨夜秋风起</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">天娇</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">入夜狂风起,频传飒飒秋声。夜莺啼破三更梦,思绪到天明。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">往事如烟逝水,前尘恰是浮萍。人生转眼斜阳见,孤影对空庭。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">08. 乌夜啼*秋愁</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">静怡</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">露重凝庭院,疏桐叶卷秋声。残荷褪尽红衣后,寒雁过南屏。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">旧梦总随云散,新愁又锁眉棱凭栏望断天涯路,月影伴孤灯。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">09. 乌夜啼·疏柳寄浮生</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">一笑</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">落照铺苔径,柳疏淡曳风轻。危崖自抱霜边月,鸥鹭狎沙汀。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">敝屣轻抛闲梦,云波长润灵生。千山暮雪尝寒暖,客路渡如萍。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">10. 乌夜啼·惜桂花(步韵)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">太湖逸士</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">几度飘潇雨,桂花欲哭无声。全抛萼瓣酬知己,缓缓淡香平。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">屈指芬芳数日,如今已是残生。曰归之路苍天定,莫怪不同行。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">11. 乌夜啼 半夜归家有怀</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">一叶轻舟</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">夜半归家路,灯光树影随行。一天琐事风中散,步履也从轻。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">不为昔时背责,不忧他日途程。眼前唯顾星和月,心畔自澄明。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">12. 乌夜啼 · 秋思</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">朔雪</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">竹影敲兰牖,蛩虫暗递秋声。栏杆倚遍凝思久,露重湿衣轻。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">别后书疏音杳,梦回犹记山盟。江云望断无归棹,风急雁南征。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">13. 乌夜啼:秋音</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">羽君</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">叶片旋弧角,轻盈跌落阶丘。凭栏送雁无踪影,数尽万山头。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">岭上层林渐染,小桥溪水东流。襟怀坚韧强颜笑,泪转眼波泅。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">14. 乌夜啼.春景</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">淡然超然</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">短脆黄鹂语,声声喜说春情。柳烟醉看花墙内,倩影正徐行。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">淡紫长裙微动,细腰揽尽娉婷。想来应是瑶池女,此刻怨归程。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">15. 乌夜啼·夜雨幽思</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">孤岛</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">入夜闻风雨,隔窗顿觉空灵。孤灯寂寞频斟酒,无意辨秋声。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">往岁翩然如梦,前尘叠扰双睛。欲寻世外清幽境,自此逐云轻。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">16. 乌夜啼·秋思</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">王华</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">又见南飞雁,商风细雨零星。枯枝残叶随飘落,漏断忆曾经。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">同砚诗词研讨,难忘笑语盈盈。浅斟酌句云笺寄,独我最痴情。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">17. 乌夜啼·花畔待和声</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">昨夜落花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">一夜风吹起,楼高未隐秋声。远灯照得虚虚影,花畔待和声。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">梦底焉非百味?温眸却是琴声。伊人卜算归期近,解语有心声。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">18. 乌夜啼•残秋思亲</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">闲云野鹤</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">雁去风霜紧,闲庭处处秋声。寒侵肌骨愁无绪,怎个不伤情。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">一别数年音绝,想来意也难平。天堂虽远频传语,惟有梦中行。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">19. 乌夜啼·暮秋感怀</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">一叶如兰</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">一望江天阔,兼程雁阵南行。西风渐紧枫林醉,落叶舞姿轻。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">草木繁华易逝,唏嘘如梦人生。雪泥鸿爪难寻觅,千古月同明。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:15px;">———🍃🌸🍃———</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">20. 乌夜啼·人生</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">微风</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">岁月堪回首,谁还怅望浮生。君看滚滚长江水,今古几曾停。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">世事原非静好,红尘本是修行。何妨日子悠然过,心止即安宁。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">乌夜啼•昨夜风兼雨</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">李煜 〔五代〕</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">昨夜风兼雨,帘帏飒飒秋声。烛残漏断频欹枕,起坐不能平。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">世事漫随流水,算来一梦浮生。醉乡路稳宜频到,此外不堪行。(一梦 一作:梦里)</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">注释:</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">①兼:同有,还有。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">②帘帏(wéi):帘子和帐子。帘,用布、竹、苇等做的遮蔽门窗的东西。帏,同帷,帐子,幔幕,一般用纱、布制成。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">③飒飒(sà):象声词,这里形容风吹帘帏发出的声音。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">④烛残:蜡烛燃烧将尽。残,尽,竭。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑤漏断:漏壶中的水已经滴尽,表示时间已经很晚。漏,漏壶,为古代计时的器具,用铜制成。壶上下分好几层,上层底有小孔,可以滴水,层层下注,以底层蓄水多少计算时问。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑥频:时常,频繁。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑦欹(qī)枕:古同“攲”,斜,倾斜。欹枕,头斜靠在枕头上。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑧平:指内心平静。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑨世事:指人世间的各种各样的事情。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑩漫:枉然,徒然。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑪浮生:指人生短促,世事虚浮不定。浮,这里为短暂、空虚之意。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑫醉乡:指人醉酒时神志不清的状态。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑬稳:平稳,稳当。宜,应当。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">⑭不堪行:不能行。堪,能够。</span></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">赏析:</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 这首秋夜抒怀之作,具有李后主词的一般风格。它没有用典,没有精美的名物,也没有具体的情事,有的只是一种顾影自怜,空诸一切的观念。一切都是那么朴素,那么明白,却又令人低回与困惑。大约是词人后期之作吧。读这类词,最要玩味其中环境氛围的创造,和抒情主人公浅貌下的深衷。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> “昨夜风兼雨,帘帏飒飒秋声。”开头两句是说,昨天夜晚,风雨交加,遮窗的帐子被秋风吹出飒飒的声响,窗户外传来了令人心烦的风声雨声,整整响了一夜。首两句写秋夜风雨,完全是白描化的。表面看来,风雨大作,怪嘈杂的,其实除了“飒飒秋声”外,此时更无别的声音,反而见出夜的寂静。令读者觉得其境过分清冷,几乎要倒抽一口冷气。此种词句,最见后主本色。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> “烛残漏滴频欹枕,起坐不能平。”这两句是说,蜡烛燃烧得所剩无几了,壶中水已漏尽,我不停的多次起来斜靠在枕头上。躺下坐起来思绪都不能够平稳。这两句出现了抒情主人公,这人物给读者的第一个印象便是他过于清醒,他熬到“烛残”,听得“漏断”(更鼓歇),可见是一夜未曾入眠了。这清醒状态的描写,正好逼出下片的感慨。另一个印象便是它方寸烦乱,“频欹枕”的“频”字,表明他在床上是辗转反侧,五内俱热。后来干脆不睡了,但内心仍不平静,表现在动作上便是“起坐不能平”。他到底为什么,这恰恰是词人不喜道破的。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> “世事漫随流水,算来梦里浮生。”这两句是说,人世间的事情,如同流水东逝,说过去就过去了,想一想我这一生,就像做了一场大梦,以前荣华富贵的生活已一去不复返了。过片之后,全属抒情。这也许是最一般最普遍的人生感慨了,但对于不同的人,其中包含的人生体验之具体内容,则可以是各各不同的。此即《维摩经》所谓“佛以一音演说法,众生各各随所解”。后主词所以能引起后世众多读者的共鸣,原因也在于此。这两句中的“漫”(作空解)、“算来”,表现出一种空虚、疑惑、迷惘感,是很传神的。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">“醉乡路稳宜频到,此外不堪行。”末两句是说,最想道路平坦,也无忧愁,可常去,别的地方不能去。主人公无法摆脱人生的烦恼,却是因为他太清醒,太执着。最后两句,说穿了便是一醉解千愁,可词人换了个比喻性的说法——“醉乡路稳”,则其反面是醒者行路之难,故云“此外不堪行”。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 全词比较鲜明地体现了李煜后期作品的特色:情感真实,清新自然。尤其是这首词,作者对自己的苦痛毫不掩饰,把自己的人生感慨明白写出,不假饰,不矫情,简洁质朴,有现实感,虽然思想情调不高,但艺术价值不低。</span></p>