长 恨 歌 <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">[唐]白居易</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">汉皇重色思倾国,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">御宇多年求不得。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">杨家有女初长成,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">养在深闺人未识。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">天生丽质难自弃,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">一朝选在君王侧。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">回眸一笑百媚生,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">六宫粉黛无颜色。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">春寒赐浴华清池,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">温泉水滑洗凝脂。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">侍儿扶起娇无力,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">始是新承恩泽时。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">云鬓花颜金步摇,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">芙蓉帐暖度春宵。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">春宵苦短日高起,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">从此君王不早朝。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">承欢侍宴无闲暇,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">春从春游夜专夜。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">后宫佳丽三千人,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">三千宠爱在一身。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">金屋妆成娇侍夜,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">玉楼宴罢醉和春。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">姊妹弟兄皆列土,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">可怜光彩生门户。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">遂令天下父母心,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">不重生男重生女。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">骊宫高处入青云,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">仙乐风飘处处闻。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">缓歌谩舞凝丝竹,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">尽日君王看不足。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">渔阳鼙鼓动地来,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">惊破霓裳羽衣曲。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">九重城阙烟尘生,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">千乘万骑西南行。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">翠华摇摇行复止,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">西出都门百余里。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">六军不发无奈何,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">宛转蛾眉马前死。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">花钿委地无人收,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">翠翘金雀玉搔头。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">君王掩面救不得,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">回看血泪相和流。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">黄埃散漫风萧索,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">云栈萦纡登剑阁。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">峨嵋山下少人行,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">旌旗无光日色薄。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">蜀江水碧蜀山青,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">圣主朝朝暮暮情。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">行宫见月伤心色,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">夜雨闻铃肠断声。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">天旋地转回龙驭,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">到此踌躇不能去。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">马嵬坡下泥土中,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">不见玉颜空死处。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">君臣相顾尽沾衣,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">东望都门信马归。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">归来池苑皆依旧,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">太液芙蓉未央柳。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">芙蓉如面柳如眉,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">对此如何不泪垂。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">春风桃李花开日,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">秋雨梧桐叶落时。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">西宫南内多秋草,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">落叶满阶红不扫。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">梨园弟子白发新,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">椒房阿监青娥老。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">夕殿萤飞思悄然,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">孤灯挑尽未成眠。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">迟迟钟鼓初长夜,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">耿耿星河欲曙天。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">鸳鸯瓦冷霜华重,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">翡翠衾寒谁与共。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">悠悠生死别经年,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">魂魄不曾来入梦。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">临邛道士鸿都客,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">能以精诚致魂魄。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">为感君王辗转思,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">遂教方士殷勤觅。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">排空驭气奔如电,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">升天入地求之遍。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">上穷碧落下黄泉,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">两处茫茫皆不见。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">忽闻海上有仙山,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">山在虚无缥渺间。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">楼阁玲珑五云起,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">其中绰约多仙子。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">中有一人字太真,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">雪肤花貌参差是。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">金阙西厢叩玉扃,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">转教小玉报双成。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">闻道汉家天子使,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">九华帐里梦魂惊。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">揽衣推枕起徘徊,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">珠箔银屏迤逦开。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">云鬓半偏新睡觉,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">花冠不整下堂来。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">风吹仙袂飘飖举,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">犹似霓裳羽衣舞。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">玉容寂寞泪阑干,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">梨花一枝春带雨。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">含情凝睇谢君王,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">一别音容两渺茫。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">昭阳殿里恩爱绝,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">蓬莱宫中日月长。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">回头下望人寰处,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">不见长安见尘雾。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">惟将旧物表深情,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">钿合金钗寄将去。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">钗留一股合一扇,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">钗擘黄金合分钿。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">但教心似金钿坚,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">天上人间会相见。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">临别殷勤重寄词,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">词中有誓两心知。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">七月七日长生殿,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">夜半无人私语时。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">在天愿作比翼鸟,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">在地愿为连理枝。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">天长地久有时尽,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">此恨绵绵无绝期。</span></p><p class="ql-block">注释:</p><p class="ql-block">鼙鼓(pí gǔ):中国古代军队或乐队中的小鼓。</p><p class="ql-block">城阙(què):宫殿、城市,此指京都长安。</p><p class="ql-block">花钿(diàn):古时汉族妇女脸上的一种花形首饰。</p><p class="ql-block">萦纡(yíng yū):盘旋弯曲,回旋曲折。</p><p class="ql-block">衾寒(qīn hán):形容独眠的孤寂凄凉。</p><p class="ql-block">玉扃(jiōng):玉饰。</p><p class="ql-block">迤逦(yǐlǐ):在古代文学中,迤逦常用来描绘自然风景的优美、悠长,或是人物行动缓慢、情感缠绵等。</p><p class="ql-block">仙袂(mèi):仙人的衣袖。</p><p class="ql-block">飘飖(yáo):飘荡、飞扬。</p><p class="ql-block">泪阑(lán):泪水纵横流淌。</p><p class="ql-block">凝睇(níng dì):凝视、注视。</p><p class="ql-block">人寰(huán):人间、人世。</p><p class="ql-block">钿(<span style="font-size:18px;">diàn)</span>合金钗(chāi):钿盒和金钗首饰。</p><p class="ql-block">钗擘(chāi bò):把簪子掰开一分为二作为信物。</p><p class="ql-block"> 《长恨歌》是唐代伟大的现实主义诗人,有“诗魔”和“诗王”之称的白居易的代表作之一。此诗是公元806年(唐宪宗元和元年),白居易任周至(今属陕西)县尉,一日,他与友人陈鸿、王质夫到马嵬驿附近的仙游寺游览,为李隆基与杨贵妃爱情悲剧创作的一首长篇叙事诗。诗中“在天愿作比翼鸟,在地愿为连理枝。”成为后世形容夫妻恩爱、忠贞不渝的千古绝唱。</p><p class="ql-block"> 读录有趣,学习受益,温故知新,文脉传承,悦人悦己,以此日记!</p><p class="ql-block" style="text-align:right;">2025年11月22日小雪</p> <p class="ql-block">插图:均源自网络,致谢!</p><p class="ql-block">配乐:阳春白雪《长恨歌》</p><p class="ql-block">编辑:辛龙</p> 人生旅程,精彩纷呈!