史话西固(修订润色版)及西固新赋

秦之牛•人文西固一王新民

<p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(22, 126, 251);">史话西固</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> (根据高俊彦内容改编)</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">远古文明星罗棋布,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">久历冰雪含苞待放。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西固文脉蕴深含,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">挖掘搜集理成篇。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">可供众人闲浏览,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">亦便宣传广流传。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">经度一百零九线,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">纬度三五点一四。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">依偎西北揽东南,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">海拔七百六十三。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">年均温十一二度,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">无霜二百一十天。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">洛白二水绕沿岸,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">万代冲积刮金板。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">四季分明气候润,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">宜禽宜畜鸟成群。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">地生五谷贵如金,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">地下矿藏更喜人。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">陶矸煤铁铝铜银,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">天赐宝地聚宝盆。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">元始此地有人烟,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">五棵古槐绕槐园。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">宝地丰饶聚族群,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">中华世系一脉牵。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">先祖睿智善观察,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">碳钙石料炼石灰。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">堪称世界早发明,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">远传印度与埃及。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">仰韶龙山始分工,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">繁华聚落启文明。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">大房址称华夏根,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">工程浩大惊世人。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">跻身“国保”有缘由,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">《地理中国》释迷津。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">自周武王建分封,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">曾属芮莘六国境。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">宣王雄略兴西周,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">殿上勋臣奕应侯。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">功封此地护西土,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">兴利除弊早绸缪。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">辖地富庶邦国固,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">贤臣美名万古留。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">因妹嫁此成佳话,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">相对东姑称西姑。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">韩侯功德存石碑,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">后辈敬仰莫生疑。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">春秋战国乱悠悠,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">秦魏八代争未休。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">七雄之中魏变法,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">铁蹄踏过河西头。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">秦国丧师又失地,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">简公洛西斩关隘。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">方山扼险筑营寨,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">壁垒森严御敌来。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">孝公变法展雄才,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">招贤纳士聚英才。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">关东士子蜂拥至,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">富民强兵功绩载。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">虎狼之师不懈怠,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">扫灭六国统九州。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">本地多修烽火台,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">战场信息传飞快。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">白天狼烟夜明火,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">胜负讯息分明白。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">百里千里无阻隔,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">战况即刻传边塞。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">至今洛水东西岸,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">秦魏长城仍可辨。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">三国神医尊华佗,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">行医此地岁月多。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">皂角树下施汤药,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">瘟疫横行化祥和。 </span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">敬德环槐巡寨堡,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">杜甫下马暂歇脚。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">盛唐突遭安史乱,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">天宝十五破潼关。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">闻听此地民风悍,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">叛军绕道赴长安。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">先民雪耻靖康年,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">血流成河尸如山。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">兀术兵锋抵江岸,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西姑虽陷战犹酣。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">金主权衡罢兵戈,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">民族融合颁诏令。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">布禅重修圣寿殿,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">风格奇特世罕见。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">内勾斗拱外飞檐,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">精雕脊兽立角边。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">圆门耳门巧点缀,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">四角风铃引飞燕。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">沿台廊庑紧相连,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">仰望山门甚威严。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">后殿通檐寻檩难,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">仓圣殿梁截一半。 </span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">龙山晚照景奇观,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">文字记载代代传。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">山高日斜晚霞漫,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">此说自然亦合理。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">民间传闻生悬念,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">且听细细道其缘。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">早年暮色垂西山,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">北麓常有土灯现。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">时多时少多变幻,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">闪闪烁烁如星点。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">上下移动从未见,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">平行挪移距离短。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">或云磷火折光返,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">或传五龙睁睡眼。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">奇景千年成疑案,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">未解谜底留余念。 </span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">寻常巷陌六尺宽,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">仁义二字美名传。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">诸多邻里生嫌隙,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">皆因欲望起争端。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">争讼斗殴两相伤,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">同巷相残实可叹。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">若学智者先退让,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">礼仪风化传世间。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">双方各让三尺地,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">万代称颂仁义巷。 </span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">李闯王,洪秀全,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">义军过境秋无犯。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">清代康熙十年冬,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">“西姑”易名改“西固”。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">隶属白水会宾境,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">“文化圣女”雅称著。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">同治年间回乱起,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">恶棍暴徒四处驰。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">古堡墙残无深堑,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">难护乡民遭祸事。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">寿圣寺院迁新城,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">厚墙高耸壕沟深。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">同祖同宗血脉连,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">不忍相残避兵燹。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">共产党,八路军,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">东进抗日过雷村。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">军爱民,民拥军,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">军民团结一条心。 </span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">解放战争定关中,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">三战白水出奇兵。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">游击支队真英勇,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">不靠主力敢冲锋。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西固率先染红旗,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">龙山乡仓立奇功。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">补给西野第四纵,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">开仓放粮济苍生。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">感召洛西与洛东,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">数十青年投军营。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">拉锯作战二十冬,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">你来我往战未停。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">生死相搏决胜负,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">围绕西固争雌雄。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">动员车辆与民工,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">支前直达扶风城。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">彭习王河定谋略,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">胜败已分局势明。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">荔北战役鏖战急,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">永丰再战定乾坤。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">胡匪主力皆覆灭,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">硝烟散尽见太平。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">抗战粮仓承民情,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">危难关头遇新生。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">三十八军为干城,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">守护西北固关中。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">前方将士浴血战,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">后方供给保畅通。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">二零一八获“省保”,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">抢救修缮同步行。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">门外加固填内坑,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">门楼矛杆复原形。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">岁末天寒伴雪冻,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">县镇首脑聚此行。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">调研询访多恳切,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">立项投资依实情。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">地面工程即刻动,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">质量责任皆分明。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">胸有成竹拍板定,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">施工紧锣又密鼓。 </span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">苏陕合作示范点,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">文化脱贫助攻坚。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">创建西固文史馆,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">赓续红脉走前沿。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">方志驿站树标杆,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">史话民俗尽收录。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">文化自信广宣传,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">承前启后促发展。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">觉醒时代育新人,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">历史画卷留烙印。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">辛亥英烈杨景震,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">血染共和无遗憾。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西固乡贤孙志忠,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">荣立特等大功臣。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">抗日英烈潘毓文,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">献身家国铸忠魂。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">名人业绩不胜数,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">抛砖引玉待来者。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"><span class="ql-cursor"></span></span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">东固碌碡扶蒙杏,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">阿门村枣文化瓮。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西固开有银钱洞,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">农耕经济显神通。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">龙山葡萄梨有名,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">四河蔬菜效益增。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">三县九镇物产丰,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">生活演化交易兴。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西固繁华需求盛,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">以物易物始流通。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">兴衰更迭几千年,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">集市贸易从未停。 </span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">物华天宝开新运,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">一代更胜一代人!</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(22, 126, 251);">史话西固(修订润色散文版)</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 远古文明星罗棋布,久历霜雪含苞待放。西固文脉深蕴肌理,今番挖掘搜集、梳理成篇,既可供众人闲时品读,亦便于文化宣传、广传世间。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 其地居东经一百零九度线,北纬三十五点一四度,依偎西北而襟带东南,海拔七百六十三米。年均温十一二摄氏度,无霜期达二百一十天。洛水、白水二河萦绕沿岸,万代冲积育就“刮金板”般的沃土,尽得天地滋养。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 此地四季分明、气候温润,宜禽畜繁育,故有群鸟栖集、六畜兴旺之景;地生五谷,粒粒如金,滋养一方生民;地下矿藏更称天赐,陶矸、煤炭、铁矿、铝土、铜矿、银矿错落分布,实乃藏珍聚宝之地。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 追溯人文渊源,元始之初便有人烟聚落,五棵古槐环伺槐园,见证族群繁衍,与中华世系一脉相承。先祖独具睿智,善察自然之理,以碳钙石料炼制石灰,此技艺堪称世界早期发明,远传印度、埃及等地,彰显先民智慧。及至仰韶、龙山文化时期,此地已现社会分工,繁华聚落开启早期文明曙光——其中大房址被誉为“华夏根脉”,工程浩大规模令世人惊叹,正因这般独特价值,其跻身“全国重点文物保护单位”,《地理中国》亦曾专题解读,为世人揭开其神秘面纱。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 自周武王定天下、行分封之制,西固曾属芮、莘等六国疆域。周宣王雄才大略,重振西周国势,朝堂之上,勋臣奕应侯功勋卓著,受封于此镇守西土。他到任后兴利除弊、未雨绸缪,让辖地富庶安定、邦国稳固,贤臣美名万古流传。因奕应侯之妹嫁于此地,与“东姑”相对,此地遂有“西姑”之称;韩侯在此地的功德,载于石碑之上,为后辈敬仰,毋庸置疑。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 春秋战国,天下纷争不休,秦、魏两国历经八代征战,未有宁日。七雄并立之时,魏国率先变法图强,铁蹄踏过河西之地,秦国屡战屡败,丧师失地。秦简公为阻敌势,于洛水之西斩断关隘,在方山凭借天险修筑营寨,壁垒森严以御敌军。直至秦孝公继位,推行变法、展露天资,广招天下贤才,关东士子纷纷慕名而来,终成富民强兵之功。此后秦国“虎狼之师”不懈奋进,扫灭六国、一统九州。彼时西固地处要冲,境内多修烽火台,为战场信息传递之关键:白天燃狼烟、夜间点明火,胜负讯息清晰可辨,百里千里无阻隔,战况即刻传至边塞。如今洛水东西两岸,秦魏长城遗址仍清晰可辨,静静诉说着当年的金戈铁马。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 三国时期,神医华佗曾在此地行医多年。彼时瘟疫横行,他于皂角树下施药救治,以仁心仁术化解民生劫难,让祥和重回这片土地。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 唐代之时,尉迟敬德曾环槐巡视寨堡,诗圣杜甫亦曾在此下马歇脚。盛唐盛景却因“安史之乱”戛然而止,天宝十五载,潼关陷落。叛军听闻西固民风剽悍、难以攻克,只得绕道奔赴长安,此地也因此躲过一场兵祸。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 北宋靖康年间,先民为雪国耻,与外敌浴血奋战,血流成河、尸横遍野。金兀术兵锋直抵江岸,西姑虽陷敌手,抗争却从未停歇。直至金主权衡利弊,罢兵休战,颁诏令推动民族融合。此后,布禅主持重修圣寿殿,其建筑风格奇特罕见:内有勾连斗拱,外展飞檐翘角,精雕脊兽矗立檐角,圆门、耳门巧作点缀,四角风铃轻响引飞燕翩跹;沿台廊庑紧密相连,仰望山门,威严之气扑面而来;后殿通檐之下,寻檩不易,仓圣殿之梁更是截去一半,每一处细节皆藏匠心。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> “龙山晚照”为西固奇景,历代皆有文字记载。山高日斜之时,晚霞漫染天际,此等自然之景,本就合乎情理。而民间传闻更添悬念:早年每至暮色垂落西山,龙山北麓常有“土灯”显现,数量时多时少、变幻不定,闪闪烁烁如星点般,仅见平行挪移、距离甚短,未见上下移动之态。有人言此乃磷火折光所致,亦有人传是“五龙睁睡眼”,这千年奇景至今仍是未解之谜,留予世人无限遐想。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 西固寻常巷陌间,“仁义二字”美名远扬。古往今来,诸多邻里生嫌隙、起争端,多因欲望作祟,最终争讼斗殴、两败俱伤,同巷相残实乃可叹。而此地智者率先退让,以礼仪化风成俗:双方各让三尺之地,成就“仁义巷”佳话,万代传颂至今。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 明末李闯王、清末洪秀全,其义军过境西固之时,皆严守军纪、秋毫无犯。清代康熙十年冬,“西姑”正式易名“西固”,隶属白水县会宾境,因文脉深厚,素有“文化圣女”之雅称。同治年间,回乱兴起,恶棍暴徒四处劫掠,西固古堡墙体残破、无深堑防护,难以庇护乡民,遂遭兵祸。为避战乱,寿圣寺院迁至今新城之地,新址筑厚墙、挖深壕,守护一方生民。同祖同宗的血脉情谊,让人们不忍相互残杀,竭力躲避兵燹之难。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 近代以来,共产党领导的八路军,为东进抗日曾途经雷村。彼时军爱民、民拥军,军民同心同德,凝聚起抗敌的磅礴力量。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 解放战争时期,为平定关中,“三战白水”一役出奇制胜。西固游击支队英勇无畏,不依赖主力亦敢冲锋陷阵,使西固成为白水率先解放、染红旗帜之地,龙山乡仓更立下奇功——不仅为西北野战军第四纵队提供补给,更开仓放粮、救济苍生。此举感召洛水东西两岸民众,数十名青年踊跃参军、奔赴前线。此后二十余载,围绕西固的拉锯战持续不断,军民同心、生死相搏。为支援前线,西固民众动员车辆、组织民工,支前队伍直抵扶风城。彭习王河定谋略,荔北战役鏖战急,永丰之战定乾坤,最终胡匪主力尽数覆灭,硝烟散尽、天下太平。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 西固“抗战粮仓”承载着厚重民情,在危难关头重获新生,成为守护民生的重要屏障。国民革命军第三十八军堪称西北干城,以血肉之躯守护西北、稳固关中,前方将士浴血奋战,后方西固民众竭力保障供给畅通。二零一八年,抗战粮仓获评“陕西省重点文物保护单位”,抢救性修缮工程同步启动:加固仓门、填埋内坑,复原门楼矛杆,力求重现历史原貌。岁末天寒、风雪交加之际,县镇各级领导亲临调研,恳切询访民情,依据实际情况立项投资,地面修缮工程即刻开工,质量与责任层层落实,各项施工紧锣密鼓推进。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 如今,西固已是苏陕合作示范点,以文化助力脱贫攻坚,成效显著。当地创建西固文史馆,赓续红色血脉、传承历史文脉,更设立方志驿站,将地方史话、民俗风情尽数收录其中,以文化自信赋能发展,承前启后、开拓新局。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 觉醒时代,西固大地孕育出无数仁人志士,在历史画卷中留下深刻烙印。辛亥英烈杨景震,为共和理想血染疆场,毫无遗憾;西固乡贤孙志忠,功勋卓著,荣立特等功;抗日英烈潘毓文,以身许国、铸就忠魂。此地名人业绩数不胜数,今番所述不过抛砖引玉,待后来者续写更多传奇。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 谈及西固物产与商贸,亦有诸多佳话:东固的碌碡、扶蒙的杏,阿门村的枣与文化瓮,西固曾有的银钱洞,皆彰显农耕经济的活力;龙山的葡萄、梨子声名远扬,四河的蔬菜种植效益日益提升。因地处三县九镇交界之地,物产丰饶,民众生活演化中,商贸交易渐次兴起。西固的繁华催生旺盛需求,从最初的以物易物,到后来的集市贸易,纵使兴衰更迭几千年,此地的商贸活力从未停歇。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);"> 物华天宝启新运,文脉赓续谱新篇。西固千年岁月沉淀的智慧与精神,正滋养着一代又一代西固人,续写着“一代更胜一代人”的时代华章。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">以下是根据高俊彦上文撰写的“西固赋”</b></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">西固赋</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 渭北腹地,白水东南,有镇西固,载誉一方。处东经百九之轴,居北纬三五之壤,倚西北而襟东南,枕洛白而望穹苍。海拔七百有三,承天地之清气;无霜二百一十,育万物之华章。二水穿流,冲积沃野成“金板”;群山环伺,庇佑生民筑乐乡。四季分明,禽畜相逐于阡陌;矿藏富集,陶煤铁铝藏丘岗。此乃物华天宝之地,亦为文脉延绵之邦。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 追溯洪荒,文明肇始。五槐环园,见证先民聚落;石灰炼制,彰显上古智商。碳钙为料,技艺远播印埃;龙山仰韶,分工初现曙光。大房址雄峙,冠“华夏根脉”之誉;列“国保”名录,引《地理中国》探详。土灯映夜,演“龙山晚照”之奇;磷火与传说交织,千年谜踪留遐想。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 周武分封,芮莘辖境;宣王命将,奕应守疆。兴利除弊,贤名传于千古;妹嫁斯地,“西姑”名自流芳。春秋战国,烽烟迭起;秦魏争衡,八代刀光。简公斩隘,方山筑寨御敌;孝公变法,贤才云集图强。烽火台列,昼烟夜火传捷;长城遗址,洛水两岸记兴亡。秦扫六合,此地乃西陲屏障;兵戈入库,炊烟复起映斜阳。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 汉唐气象,浸润西固。华佗驻锡,皂角树下施仁术;瘟疫遁形,黎民心中念良方。敬德巡槐,寨堡安宁凭骁勇;杜甫歇马,诗魂暂寄此山乡。安史之乱,潼关陷落;叛军闻风,避此剽悍之壤。靖康耻痛,先民浴血;尸山血海,未屈傲骨刚肠。金廷罢战,民族融合;布禅修殿,圣寿飞檐映霞光。勾斗拱、雕脊兽,巧夺天工;圆门耳、风铃响,引燕归梁。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 明清以降,岁月沧桑。闯王过境,秋毫无犯;秀全义军,民心所向。康熙十年,“西姑”易“西固”;文脉绵延,“文化圣女”誉扬。同治回乱,古堡遭劫;寿圣迁址,厚墙深壕护乡邦。及至近代,风雨如晦;红旗漫卷,星火燎原亮东方。八路军东进,军民同心抗日;游击队冲锋,西固首染赤光。龙山乡仓开,济民纾困;洛河两岸动,青年参军赴疆场。荔北鏖战,永丰决胜;胡匪覆灭,神州大地见朝阳。抗战粮仓,载民情于砖石;“省保”加身,复旧貌于今朝。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 今之西固,风华更盛。苏陕合作,拓脱贫之新路;文史建馆,续红色之华章。方志驿站藏古今,民俗风情尽收录;仁义巷里传佳话,礼让之风润心房。东固碌碡、扶蒙杏,承载农耕记忆;龙山葡梨、四河菜,滋养当代民康。三县交界,集市贸易千年旺;百业兴隆,物阜民丰岁月长。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 叹夫西固!历万年而文脉不辍,经百战而风骨犹刚。古有贤才守土、英烈捐躯,今有民众奋进、实干兴邦。观洛水汤汤,携千年故事奔海;望龙山巍巍,载时代新声昂扬。愿斯地文脉永续,福泽绵长;愿西固儿女,再谱华章!</span></p>