【故事新编】芹洋断“数”

潭川老老李

<p class="ql-block">美篇昵称:潭川老老李 </p><p class="ql-block">美篇号:55507840</p><p class="ql-block">图片:致谢网络</p> <p class="ql-block"><span style="font-size:18px;"> 题 记</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:18px;">数年前,途经芹洋古村,遇见一方立石,当时心有所触,草就一篇小文。如今再读旧稿,总觉落了窠𦥑,便索性换个体裁重作,权当博诸君一笑。本文依福安民间传说铺陈,人物、情节皆为虚构。若有与现实偶合之处,还望勿要对号入座。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:18px;"></span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">宋淳佑年间,福建路辖下长溪县芹竹洋村,有郭生,年十七,代父掌管货栈,算术尤精;窦壮年近不惑,术数懵懂。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">逢墟日,窦壮购笋干三斤,价七文一斤,执二十八文递去:“三七二十八,错不了!”郭生纠正当为二十一文,窦怒叱:“吾半生皆如是算,岂容黄口小儿置喙!”两人争执推搡,乡邻难解,劝说无效,遂共扭至县衙。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">县令黄叔谨,素以善教明断著称。听罢原委,沉吟片刻,挥毫判曰:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">“查窦壮强仕之年,犹固守‘二八’之谬,虽愚可悯;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">郭生舞象之岁,已通晓‘二一’之真,然智未及仁。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">乡居以和为贵,邻处以让为先。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">窦之错失,非出恶意;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">郭之较真,反伤睦谊。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">争数真而激邻怒,犹执细理而弃温情;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">证算准而失人和,岂非恃智而昧礼让?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">今判</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">郭生杖十,非咎其算精,而惩其年少气盛、未谙容让之德;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">窦壮免责,非许其错谬,乃望其自愧反思、日后慎行修身。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">愿尔等并乡众共鉴:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">让三分心宽路阔,争一念情薄邻寒。小事糊涂即大智,乡谊深厚胜锱铢!”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">此判一出,四座皆服。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">窦壮怔立片刻,抚额自语:众人皆云“不管三七二十一”,今日看来,果然不谬。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">郭生受杖而悟,默然起身,归宅后援笔作诗明志:</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:22px;">虽知真算在,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:22px;">却失睦邻仁。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:22px;">从今识大体,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:22px;">让处见天伦。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潭川老老李赞曰:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">黄老爷这板子打得妙!比《九章算术》更醒脑开窍:智可精于数,心当宽于人。往后见人犯糊涂,先捂屁股再开口,保准各位为人处事,都带八分刘徽智慧、三分菩萨心肠!</span></p>