<p class="ql-block"><span style="color:rgb(1, 1, 1);">爸爸妈妈因为工作分居两地,我从小就在姥姥家生活。彼时,姥爷是信用社信贷员兼生产队会计,小姨在村办小学教书,都在外边忙着自己的工作。只有姥姥几乎没有下地做过农活,无论春夏秋冬,不管白天黑夜,总是在纺棉花,织粗布,以补贴家用。五十多年来,这个场景时不时就会浮现在我的脑海中。每天晚饭后,昏暗的煤油灯下,我依偎在姥姥身旁,看姥姥一边纺棉花,一边给我讲故事、哼唱歌谣。那段《养女难》一直镌刻在我的记忆深处:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">养女难,养女难,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">女儿就是娘心肝。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">一生两岁娘怀抱,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">仨生四岁离娘前。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">湿左边,换右边,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">为娘诚恐晒不干。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">五六岁,外边玩,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">为娘心中常挂牵。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">怕只怕,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">到坑前,上井边,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">有差有错小命难。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">娇生惯养七八岁,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">缠脚裹手十二三。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">十二三,学针线,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">针剪女工样样全。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">先学纺,后学弹,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">纺弹能靠吃和穿。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">方知孝,才知贤,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">婆家下来婚书单。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">好也要,歹也穿,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">争吵嫁妆人笑咱。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">父也慌,母不闲,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">昼夜不睡赶妆奁。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">出闺走,母心酸,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">临走还叫母心宽。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">娘嘱咐,记心间,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">三从四德礼当先。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">出门去,学勤俭,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">孝敬公婆头一端。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">小叔活,小姑攀,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">妯娌行头不相攀。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">兄家女,弟家男,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">要当亲生一样看。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">东家借,西家还,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">要叫婆娘亲眼观。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">去做饭,净手脸,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">莫擤鼻涕不擦汗。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">去烧火,多睁眼,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">锅底门柴禾要净干。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">做终饭,莫迟缓,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">先给公婆端上前。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">居家人等都吃完,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">刷锅洗碗要占先。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">回娘家,看忙闲,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">妯娌行头没抱怨。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">到娘家,问母安,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">哥嫂闲事不可管。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">眼噙泪,去解劝,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">上下和睦头一端。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">传承家风存善念,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">亲戚邻友举报官。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">树牌坊,挂长匾,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">天下英名万古传。</span></p><p class="ql-block"> 2016年10月 </p>