同悟《论语》金句智慧(14·5)

茆屋闲客

<p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">现在分享人的命和性的本源第三集。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">孔子接着对哀公说:平常人家是不娶缺德叛逆、家风混乱女子的;不孝敬公婆、淫乱放荡、搬弄是非、偷盗财物的妻子,是要休掉的,但已无娘家可归、为公婆守孝三年、丈夫婚前贫贱婚后富贵的妻子,是不可以休的。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">礼的根据是天地五行,取法于四季变换。因此举行丧礼,有恩、有义、有节制、有权变。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">对恩情厚重的人,丧礼就隆重,所以为父母要服斩衰三年,这是以恩情制定的。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">家族内部以恩情为主,社会关系以道义为主,相应的礼节,也是以道义制定的。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">为老人治丧,要哀痛但不过度悲伤,不因死者拖累生者。丧期不超过三年,除服之日弹奏素琴,以展示哀伤有终结,这是节制的体现。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">孝子在服丧期间,被人搀扶才起身,需要提醒才办事,凡事亲力亲为,面容保持严肃即可,这是权变的体现。(完)</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">【经文】</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">南宫适问于孔子曰:“羿善射,奡荡舟,俱不得其死然。禹、稷躬稼而有天下。”夫子不答。南宫适出,子曰:“君子哉若人!尚德哉若人!”</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">【解析】</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:这一章,展现了夫子尚德不尚力的仁政思想。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:先分解经文。</span><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);">南宫适问于孔子曰:“羿善射,奡荡舟,俱不得其死然。禹、稷躬稼而有天下。”</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:南宫适,就是前面讲过的南容,是夫子的侄女婿,也是孔门的贤弟子;羿,夏朝有穷国的国君,以善射得名;奡,读ào,是夏代著名的大力士;荡舟,将敌船掀翻;禹,夏朝的开国之君;稷,周朝的祖先后稷,华夏农耕的始祖;躬稼,亲自耕种。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:南宫适请教夫子说:羿擅长射箭,奡善于水战,但都没有得到得善终。禹和稷亲自耕种庄稼,却得到了天下。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:截然不同的两种人生,必有两种相反的结局。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:</span><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);">夫子不答。南宫适出,子曰:“君子哉若人!尚德哉若人!”</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:不答,答案就在所问之中;若人,这个人;尚德,崇尚德行。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:夫子没有回答。等南宫适出去后,夫子说:这个人真是君子啊!这个人真是崇尚德行啊!</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:弟子所言,大合圣人心意,或满意沉默,或点头微笑,所以夫子不答,背后还不忘夸赞弟子两句。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">【感悟】</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:仅几句经文,却藏有多个典故。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:简言之,这个羿,不是神话传说中的羿;本为大羿射日,不是后羿射日。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:那是被后世误传了吧?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:对!后羿原是夏朝太康的臣子,后篡权自立为君,史称“后羿代夏”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:奡也是叛臣吗?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:他是寒浞的长子。因寒浞被后羿接纳并重用,他后来设计灭羿篡位。奡勇猛异常,凭借武力,助父推翻了夏朝。但最终奡又被少康所诛,这才恢复了夏朝统治。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:平民百姓最需要的不是战争,而是衣食住行,不是权威强大,而是安居乐业。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:除非是为正义而战,迫不得已而为之。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:羿、奡,崇尚武力与战争,而武力能逞一时之快,但若不以德行为根基,终将招致祸患。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:大禹治水安民,后稷教民稼穑,都是通过造福百姓的德行,先后赢得天下。他们的成功,不是靠武力征服,而是以德服人。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:夫子不答,最耐人寻味。当学生领悟了“尚德”的真谛时,老师已无需赘言。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:圣人欣慰的,是弟子能透过历史现象,看清道德本质。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:研读这段经文,着实发人深省。无论是个人发展,还是国家治理,都不能只追求浮华与表面的强大。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">闲客:科技、经济、军事的硬实力固然非常重要,但若没有道德、文化、制度的软实力支撑,终究难以持久。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">老伴:真正的君子之道,在于以德润身,以德服人,这才是历久弥新的圣人智慧。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">(乙巳蛇年八月二十四)</span></p> <p class="ql-block">(图片来自网络,谢谢!)</p>