赏读《诗经》2025年10月中旬

健康乐

<p class="ql-block">赏读《诗经》</p><p class="ql-block">10月11日 </p><p class="ql-block">《国风·齐风·汾沮洳》3/3</p><p class="ql-block">彼汾一曲,言采其藚。</p><p class="ql-block">彼其之子,美如玉。</p><p class="ql-block">美如玉,殊异乎公族。</p><p class="ql-block">译文</p><p class="ql-block">在那滔滔汾河拐弯的地方,</p><p class="ql-block">有个小伙子采撷泽泻正忙。</p><p class="ql-block">你看那个勤劳的小伙子啊,</p><p class="ql-block">品行如美玉一般纯洁高尚。</p><p class="ql-block">他品行如美玉般纯洁高尚,</p><p class="ql-block">和王公家的官儿太不一样!</p><p class="ql-block">注释</p><p class="ql-block">曲:河道弯曲之处。</p><p class="ql-block">藚(xù):药用植物,即泽泻草。多年生沼生草本,具地下球茎,可作蔬菜。</p><p class="ql-block">公族:公侯家族的人,指贵族子弟</p><p class="ql-block">第三章写男子之美似美玉一般。此诗以侧面烘托手法塑造形象,三章字句变化不多,而诗意却层层递进。</p><p class="ql-block">——克敏</p> <p class="ql-block">赏读《诗经》</p><p class="ql-block">10月12日 </p><p class="ql-block">《国风·齐风·园有桃》1/2</p><p class="ql-block">园有桃,其实之肴。</p><p class="ql-block">心之忧矣,我歌且谣。</p><p class="ql-block">不知我者,谓我士也骄。</p><p class="ql-block">彼人是哉,子曰何其?</p><p class="ql-block">心之忧矣,其谁知之?</p><p class="ql-block">其谁知之,盖亦勿思!</p><p class="ql-block">译文</p><p class="ql-block">园子里的树上结满了鲜桃,</p><p class="ql-block">那些甜美的果实可吃个饱。</p><p class="ql-block">但我内心里充满忧伤情怀,</p><p class="ql-block">低唱着伤心曲浅呤着歌谣。</p><p class="ql-block">那些不理解我痛苦的人啊,</p><p class="ql-block">肯定说我书呆子清高孤傲。</p><p class="ql-block">这些通达之人说的很对啊,</p><p class="ql-block">但请你告诉我怎么办为好?</p><p class="ql-block">我内心里无尽的忧伤情怀,</p><p class="ql-block">普天下之人你们谁能知道!</p><p class="ql-block">你们谁能真正理解我心啊,</p><p class="ql-block">我还是不要空自伤怀的好!</p><p class="ql-block">注释</p><p class="ql-block">之:犹“是”。肴,吃。“其实之肴”,即“肴其实”。</p><p class="ql-block">之:犹“其”。</p><p class="ql-block">歌、谣:曲合乐曰歌,徒歌曰谣,此处皆作动词用。</p><p class="ql-block">士:古代对知识分子或一般官吏的称呼。</p><p class="ql-block">彼人:那人。是:对,正确。</p><p class="ql-block">子:你,即作者。何其:为什么。其,作语助词。</p><p class="ql-block">盖(hé):通“盍”,何不。亦:作语助词。</p><p class="ql-block"> 《国风·魏风·园有桃》是中国古代第一部诗歌总集《诗经》中的一首诗。这是一首忧国忧民之志士仁人抒怀诗。全诗二章,每章十二句,以桃园起兴,然后转入主题,诉说自己的忧愁,慷慨悲凉,深沉而又痛切。</p><p class="ql-block">——克敏</p> <p class="ql-block">赏读《诗经》</p><p class="ql-block">10月13日 </p><p class="ql-block">《国风·齐风·园有桃》2/2</p><p class="ql-block">园有棘,其实之食。</p><p class="ql-block">心之忧矣,聊以行国。</p><p class="ql-block">不知我者,谓我士也罔极。</p><p class="ql-block">彼人是哉,子曰何其?</p><p class="ql-block">心之忧矣,其谁知之?</p><p class="ql-block">其谁知之,盖亦勿思!</p><p class="ql-block">译文</p><p class="ql-block">园子里的小枣树枝繁叶茂,</p><p class="ql-block">那些鲜美的果实可吃个饱。</p><p class="ql-block">但我内心里充满忧伤情怀,</p><p class="ql-block">姑且到广袤田里转悠一遭。</p><p class="ql-block">那些不理解我痛苦的人啊,</p><p class="ql-block">肯定说我书呆子是大傻冒。</p><p class="ql-block">这些通达之人说的很对啊,</p><p class="ql-block">但请你告诉我怎么办才好?</p><p class="ql-block">我内心里无尽的忧伤情怀,</p><p class="ql-block">普天下之人你们谁能知道!</p><p class="ql-block">你们谁能真正理解我心啊,</p><p class="ql-block">我还是不要空自伤怀的好!</p><p class="ql-block">注释</p><p class="ql-block">棘:指酸枣。</p><p class="ql-block">聊:姑且。行国:离开城邑,周游国中。“国”与“野”相对,指城邑。</p><p class="ql-block">罔极:无极,无常,妄想,没有准则。</p><p class="ql-block">——克敏</p> <p class="ql-block">赏读《诗经》</p><p class="ql-block">10月14日 </p><p class="ql-block">《国风·齐风·陟岵》1/3</p><p class="ql-block">陟彼岵兮,瞻望父兮。</p><p class="ql-block">父曰:嗟!予子行役,</p><p class="ql-block">夙夜无已。</p><p class="ql-block">上慎旃哉,犹来!无止!</p><p class="ql-block">译文</p><p class="ql-block">我登上那草木繁茂的高山,</p><p class="ql-block">向老父亲所在的故乡眺望。</p><p class="ql-block">我仿佛听到父亲一声叹息:</p><p class="ql-block">唉!苦命的儿服役在远方,</p><p class="ql-block">昼夜操劳没有休息的空当;</p><p class="ql-block">还是小心保重自己身体吧,</p><p class="ql-block">盼你早回来不要留恋他乡!</p><p class="ql-block">注释</p><p class="ql-block">陟(zhì ):登上。岵(hù):有草木的山。</p><p class="ql-block">父曰:这是诗人想象他父亲说的话。下文“母曰”“兄曰”同。</p><p class="ql-block">予子:歌者想象中,其父对他的称呼。</p><p class="ql-block">夙(sù)夜:日夜。夙:早。</p><p class="ql-block">上:通“尚”,希望。旃(zhān):之,作语助。</p><p class="ql-block">犹来:还是归来。无:不要。止:停留。</p><p class="ql-block">《国风·魏风·陟岵》是中国古代第一部诗歌总集《诗经》中的一首诗。这是一首征人思亲之作,抒写行役之少子对父母和兄长的思念之情。全诗三章,每章六句。此诗在艺术上主要有两个特色:一是幻境的创造,想像与怀忆的融会;二是亲人的念己之语,体现出鲜明的个性。</p><p class="ql-block">——克敏</p> <p class="ql-block">赏读《诗经》</p><p class="ql-block">10月15日 </p><p class="ql-block">《国风·齐风·陟岵》2/3</p><p class="ql-block">陟彼屺兮,瞻望母兮。</p><p class="ql-block">母曰:嗟!予季行役,</p><p class="ql-block">夙夜无寐。上慎旃哉,</p><p class="ql-block">犹来!无弃!</p><p class="ql-block">译文</p><p class="ql-block">我攀到那光秃秃的高山上,</p><p class="ql-block">向老母亲所在的故乡眺望。</p><p class="ql-block">我仿佛听到母亲一声叹息:</p><p class="ql-block">唉!我的小儿服役在远方,</p><p class="ql-block">昼夜操劳没有睡觉的空当;</p><p class="ql-block">还是小心保重自己身体吧,</p><p class="ql-block">盼你早回来不要抛尸他乡!</p><p class="ql-block">注释</p><p class="ql-block">屺(qǐ):无草木的山。</p><p class="ql-block">季:兄弟中排行第四或最小。</p><p class="ql-block">无寐:没时间睡觉。</p><p class="ql-block">——克敏</p> <p class="ql-block">赏读《诗经》</p><p class="ql-block">10月16日 </p><p class="ql-block">《国风·齐风·陟岵》3/3</p><p class="ql-block">陟彼冈兮,瞻望兄兮。</p><p class="ql-block">兄曰:嗟!予弟行役,</p><p class="ql-block">夙夜必偕。上慎旃哉,</p><p class="ql-block">犹来!无死!</p><p class="ql-block">译文</p><p class="ql-block">我登上那高低起伏的山冈,</p><p class="ql-block">向我兄长所在的故乡眺望。</p><p class="ql-block">我仿佛听到长兄一声叹息:</p><p class="ql-block">唉!我的兄弟服役在远方,</p><p class="ql-block">昼夜操劳他的同伴也一样;</p><p class="ql-block">还是好好珍重自己身体吧,</p><p class="ql-block">盼你早回来不要死在他乡!</p><p class="ql-block">注释</p><p class="ql-block">冈:山脊。</p><p class="ql-block">偕(xié):俱,在一起。</p><p class="ql-block">无死:不要死在异乡。</p><p class="ql-block">——克敏</p> <p class="ql-block">赏读《诗经》</p><p class="ql-block">10月17日 </p><p class="ql-block">《国风·齐风·十亩之间》1/2</p><p class="ql-block">十亩之间兮,桑者闲闲兮,</p><p class="ql-block">行与子还兮。</p><p class="ql-block">译文</p><p class="ql-block">在一片很大很大的桑园里,</p><p class="ql-block">年轻的姑娘们采桑多悠闲,</p><p class="ql-block">她们一道唱着歌儿回家转。</p><p class="ql-block">注释</p><p class="ql-block">十亩之间:指郊外所受场圃之地。</p><p class="ql-block">桑者:采桑的人。闲闲:宽闲、悠闲貌。</p><p class="ql-block">行:走。一说且,将要。</p><p class="ql-block">《国风·魏风·十亩之间》是中国古代第一部诗歌总集《诗经》中的一首诗。这是描写采桑人轻松愉快的劳动场景的诗。全诗二章,每章三句,诗章展示了一幅采桑女呼伴同归的桑园晚归图,诗歌旋律语调与诗境情感,达到了完美的统一。</p><p class="ql-block">——克敏</p> <p class="ql-block">赏读《诗经》</p><p class="ql-block">10月18日 </p><p class="ql-block">《国风·齐风·十亩之间》2/2</p><p class="ql-block">十亩之外兮,桑者泄泄兮,</p><p class="ql-block">行与子逝兮。</p><p class="ql-block">译文</p><p class="ql-block">在相邻一片很大的桑园里,</p><p class="ql-block">漂亮的姑娘们采桑多悠闲,</p><p class="ql-block">她们一起说说笑笑往家转。</p><p class="ql-block">注释</p><p class="ql-block">泄(yì)泄:和乐的样子;一说人多的样子。</p><p class="ql-block">逝:返回;一说往。</p><p class="ql-block">——克敏</p> <p class="ql-block">赏读《诗经》</p><p class="ql-block">10月19日 </p><p class="ql-block">《国风·齐风·伐檀》1/3</p><p class="ql-block">坎坎伐檀兮,置之河之干兮。</p><p class="ql-block">河水清且涟猗。不稼不穑,</p><p class="ql-block">胡取禾三百廛兮?不狩不猎,</p><p class="ql-block">胡瞻尔庭有县貆兮?</p><p class="ql-block">彼君子兮,不素餐兮!</p><p class="ql-block">译文</p><p class="ql-block">砍伐檀树声坎坎啊,</p><p class="ql-block">棵棵放倒堆河边啊,</p><p class="ql-block">河水清清微波转哟。</p><p class="ql-block">不播种来不收割,</p><p class="ql-block">为何三百捆禾往家搬啊?</p><p class="ql-block">不冬狩来不夜猎,</p><p class="ql-block">为何见你庭院猪獾悬啊?</p><p class="ql-block">那些老爷君子啊,</p><p class="ql-block">不会白吃闲饭啊!</p><p class="ql-block">注释</p><p class="ql-block">坎坎:象声词,伐木声。</p><p class="ql-block">寘:同“置”,放置。</p><p class="ql-block">干:水边。</p><p class="ql-block">涟:即澜。</p><p class="ql-block">猗(yī):义同“兮”,语气助词。</p><p class="ql-block">稼(jià):播种。</p><p class="ql-block">穑(sè):收获。</p><p class="ql-block">胡:为什么。</p><p class="ql-block">禾:谷物。</p><p class="ql-block">三百:意为很多,并非实数。</p><p class="ql-block">廛(chán):通“缠”,古代的度量单位,三百廛就是三百束。</p><p class="ql-block">狩:冬猎。猎,夜猎。此诗中皆泛指打猎。</p><p class="ql-block">县(xuán):通“悬”,悬挂。</p><p class="ql-block">貆(huán):猪獾。也有说是幼小的貉。</p><p class="ql-block">君子:此系反话,指有地位有权势者。</p><p class="ql-block">素餐:白吃饭,不劳而获。</p><p class="ql-block">《国风·齐风·伐檀》一诗出自《诗经》,是魏国的民歌,共3章,有27句,较多反映了社会中下层民众对上层统治者的不满,是一首嘲骂剥削者不劳而食的诗。全诗强烈地反映出当时劳动人民对统治者的怨恨,更感悟了被剥削者阶级意识的觉醒,愤懑的奴隶已经向不劳而获的寄生虫,吸血鬼大胆地提出了正义的责问,是《诗经》中反剥削反压迫最有代表性的诗篇之一。</p><p class="ql-block">——克敏</p> <p class="ql-block">赏读《诗经》</p><p class="ql-block">10月20日 </p><p class="ql-block">《国风·齐风·伐檀》2/3</p><p class="ql-block">坎坎伐辐兮,置之河之侧兮。</p><p class="ql-block">河水清且直猗。不稼不穑,</p><p class="ql-block">胡取禾三百亿兮?不狩不猎,</p><p class="ql-block">胡瞻尔庭有县特兮?</p><p class="ql-block">彼君子兮,不素食兮!</p><p class="ql-block">译文</p><p class="ql-block">砍下檀树做车辐啊,</p><p class="ql-block">放在河边堆一处啊。</p><p class="ql-block">河水清清直流注哟。</p><p class="ql-block">不播种来不收割,</p><p class="ql-block">为何三百捆禾要独取啊?</p><p class="ql-block">不冬狩来不夜猎,</p><p class="ql-block">为何见你庭院兽悬柱啊?</p><p class="ql-block">那些老爷君子啊,</p><p class="ql-block">不会白吃饱腹啊!</p><p class="ql-block">注释</p><p class="ql-block">辐:车轮上的辐条。</p><p class="ql-block">直:水流的直波。</p><p class="ql-block">亿:通“束”。</p><p class="ql-block">瞻:向前或向上看。</p><p class="ql-block">特:三岁大兽。</p><p class="ql-block">——克敏</p>