陶 渊 明(上)

丛渊

作者原意(续六十九) <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  归 园 田 居</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 其 一</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">少无适俗韵,性本爱丘山。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">误落尘网中,一去三十年。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">羁鸟恋旧林,池鱼思故渊。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">开荒南野际,守拙归园田。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">方宅十余亩,草屋八九间。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">榆柳荫后檐,桃李罗堂前。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">暧暧远人村,依依墟里烟。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">狗吠深巷中,鸡鸣桑树巅。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">户庭无尘杂,虚室有馀闲。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">久在樊笼里,复得返自然。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 其 二</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">种豆南山下,草盛豆苗稀。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">晨兴理荒秽,带月荷锄归。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">道狭草木长,夕露沾我衣。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">衣沾不足惜,但使愿无违。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 其一: 诗开头说,生来就没有适合世俗的性情,只爱山水,自由自在。 尘网: 尘世的罗网,此处指仕途。 三十年: 应是十三年。诗人二十九岁出仕江州祭酒,至四十一岁辞彭泽令归田,从头到尾共十三年。 羁鸟: 被关在笼中之鸟。 池鱼: 放养在池中之鱼。 这里以鸟鱼喻不自由的仕宦生活,以旧林、故渊比田园。 拙: 愚拙,此处指不会逢迎取巧而当官。 暧暧: 昏暗不明的样子。 依依: 轻柔的样子。 此二句诗被苏东坡赞扬: “渊明诗初视若散缓,熟读有奇趣: 暧嗳远人村,依依墟里烟。 狗吠深巷中,鸡鸣桑树巅。” 尘杂: 世俗的杂事。 虚室: 虚空安静之住房,方圆十多亩。 馀闯: 很多闲暇。 笼子之鸟(喻仕宦生活)终返自然。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 其二: 南山指庐山。 晨兴: 早起。 理荒秽: 理除杂草。 荷(hè): 扛着。 愿无违: 不去违背自己的意愿,不与世俗同流合污。 此诗阅读流畅,象似农家口语。 作者大多诗文都有“酒”字,此首无酒。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 咏 荆 轲</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">燕丹善养士,志在报强嬴。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">招集百夫良,岁暮得荆卿。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">君子死知己,提剑出燕京。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">素骥鸣广陌,慷慨送我行。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">雄发指危冠,猛气冲长缨。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">饮饯易水上,四座列群英。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">渐离击悲筑,宋意唱高声。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">萧萧哀风逝,淡淡寒波生。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">商音更流涕,羽奏壮士惊。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">心知去不归,且有后世名。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">登车何时顾?飞盖入秦庭。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">凌厉越万里,逶迤过千城。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">图穷事自至,豪主正怔营。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">惜哉剑术疏,奇功遂不成!</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">其人虽已没,千载有馀情。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  荊轲: 战国时齐人。 后到燕国为太子丹行刺秦王。临行时悲歌曰: “风萧萧兮易水寒,壮士一去兮不复还!” 。终因剑术不精而未刺中秦王,被杀。见《史记*刺客列传》。 士: 此处指战国时诸侯的门客。 报: 报复。 嬴: 秦国,因秦王姓嬴。 百夫良: 百里挑一的俊杰,勇士。 君子死知己: 士为知己者死。 燕京: 燕之都。 素骥: 白马。 广陌: 大路。 我: 荊轲。 雄发指危冠: 怒发冲冠。 易水: 源出河北易县而得名。 渐离: 高姓,燕人。 荊轲的好友,善击筑。 荆轲刺秦王被杀后,高渐离曾置铅筑中,掷刺秦王不中而遇害。 宋意: 燕国的勇士。 商: 古代五音,宫商角徵羽,其音悲凉。 羽: 其音激昂。 何时顾: 何有回顾之时,不回顾。 飞盖: 指疾速奔驰的车。 凌厉: 志不可屈。 豪主正怔营: 秦王惊恐状。 疏: 荒疏,不熟练。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 陶渊明(三六五——四二七年),名潜,字元亮,浔阳柴桑(今江西九江)人。东晋著名诗人,他生当晋宋易代之际,先后为官江州祭酒,镇军参军和彭泽令等。对当时腐败政治制度极为不满,痛感寄迹官场。终于四十一岁弃官归隐,躬耕终生。死后被称靖节先生。有《陶渊明集》。作者为我国中古时代著名诗人,作品流传最广的是描绘淳朴宁静的农村景色与歌咏村居生活之田园诗。其诗自然顺畅,韵味隽永。某些超尘脱俗之思想与恬静安谧之意境,也给予后代文人形成极大影响,同时亦带来某些消极之因素。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 钟嵘《诗品》说陶渊明是“古今隐逸诗人之宗”。鲁迅说陶诗“除论客所佩服的‘悠然见南山’之外,也还有‘精衔微木,将以填沧海,刑天舞于戚,猛志固常在’之类的金刚怒目式。(见《“题未定”草六》)</span></p> <p class="ql-block"> 《 <span style="font-size:22px;">归园田居》是一组组诗,凡五首,选二首。是诗人辞彭泽令归隐后的次年(四O六年)所作。其一生动表现了作者离开官场时的愉快心情,热情赞美了纯朴的农村生活与田园风光。 诗中写景如画,比喻恰切。 其二叙述了作者的躬耕生活与归隐决心,诗中叙事抒情,语言明白如话,诗文农家口语。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  《咏荆轲》大约作于晋亡之后,是诗人晚年之作。热情颂扬荆轲刺秦王的英勇事迹,抒发作者愤恨强暴者之反抗精神,此篇为“金刚怒目”之诗文,表现了诗人成熟的艺术技巧。形象塑造,气氛渲染。叙事抒情,借古抒怀。</span></p>