十首经典寒露诗词(完整赏析版)转发!

张煜伟(钟灵毓秀)

<p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">十首经典寒露诗词(完整赏析版)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">原创</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">菩提树下那朵莲</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">1.元稹《咏廿四气诗·寒露九月节》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">寒露惊秋晚,朝看菊渐黄。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 千家风扫叶,万里雁随阳。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">化蛤悲群鸟,收田畏早霜。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">因知松柏志,冬夏色苍苍。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">译文:寒露来临,惊觉秋日已深,清晨看见菊花渐渐变黄。 秋风吹过千家万户,扫落树叶,万里长空,大雁随着温暖的阳光南飞。 古人以为雀鸟潜入大海变成蛤蜊,悲叹群鸟的消失,农人忙着收割田地,却担忧早霜的降临。 由此可知松柏的志节,无论冬夏,始终保持着苍翠的本色。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">赏析:这首诗生动描绘了寒露时节的自然景象和民俗活动。元稹以"菊渐黄"、"雁随阳"点出寒露的物候特征,同时融入"化蛤"的想象,展现古人对自然现象的独特理解。最后以松柏的苍翠象征坚韧不拔的品格,赋予诗歌深刻的哲理意味。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">2.白居易《池上》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">袅袅凉风动,凄凄寒露零。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">兰衰花始白,荷破叶犹青。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">独立栖沙鹤,双飞照水萤。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">若为寥落境,仍值酒初醒。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">译文:微凉的秋风轻轻吹动,寒冷的露水凄然滴落。 兰花凋零,花瓣开始泛白,荷叶残破,却仍带着几分青绿。 一只白鹤独自栖息在沙滩上,两只萤火虫在水面上双双飞舞。 面对这寂寥的秋景,恰似酒意初醒时的朦胧心境。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">赏析:白居易以细腻的笔触描绘了寒露时节的池上景色。诗中"凉风"、"寒露"、"衰兰"、"破荷"等意象,营造出萧瑟凄凉的氛围,而"独立栖沙鹤"与"双飞照水萤"的对比,更反衬出诗人内心的孤寂。结尾"酒初醒"的联想,巧妙地将外在景致与内心感受融为一体。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">3.戴察《月夜梧桐叶上见寒露》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">萧疏桐叶上,月白露初团。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 滴沥清光满,荧煌素彩寒。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">风摇愁玉坠,枝动惜珠干。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">气冷疑秋晚,声微觉夜阑。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 凝空流欲遍,润物净宜看。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 莫厌窥临倦,将晞聚更难。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">译文:稀疏的梧桐叶上,皎洁的月光下,露水初凝成团。 滴滴露珠泛着清光,闪烁的素彩带着寒意。 风吹树枝摇动,愁露珠如美玉般坠落,枝叶晃动,又惜露珠干涸。 寒气逼人,疑是秋日已深,万籁俱寂,方觉夜色将尽。 凝望夜空,露气似乎要笼罩一切,滋润万物,澄净宜人。 不要厌倦久久凝视的疲倦,因为待天亮露水干涸,再想聚集就更难了。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">赏析:戴察的这首诗对寒露的描绘极为细腻传神。诗人通过"月白露初团"、"滴沥清光满"等句,将月夜寒露的清冷光感表现得淋漓尽致。后文更以"愁玉坠"、"惜珠干"的拟人手法,赋予寒露灵动的生命感。全诗意境幽远,既是对自然景物的精准捕捉,也是对人生聚散的深沉感慨。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">4.王昌龄《斋心》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">女萝覆石壁,溪水幽朦胧。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 紫葛蔓黄花,娟娟寒露中。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">朝饮花上露,夜卧松下风。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">云英化为水,光采与我同。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">日月荡精魄,寥寥天宇空。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">译文:女萝覆盖着石壁,溪水幽深朦胧。 紫葛缠绕着黄花,在寒露中显得分外娟秀。 早晨饮用花上的露水,夜晚卧在松树下感受清风。 云母化作流水,其光采与我相融。 日月洗涤着我的灵魂,天地间一片空明辽阔。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">赏析: 王昌龄的这首诗展现了寒露时节的山居修道生活。诗中"紫葛蔓黄花,娟娟寒露中"的描绘,为清冷的寒露时节增添了一抹亮色。"朝饮花上露,夜卧松下风"更是展现了诗人超然物外、与自然合一的精神境界。全诗充满道教修仙的意境,体现了王昌龄诗歌中特有的空灵与超脱。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">5.李郢《早发》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">野店星河在,行人道路长。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 孤灯怜宿处,斜月厌新装。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">草色多寒露,虫声似故乡。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">清秋无限恨,残菊过重阳。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">译文:荒野客栈外星河依旧,行旅之人前路漫长。 孤灯怜惜我投宿之处,斜月厌看我旅途的新装。 草色上布满寒露,虫鸣声好似故乡。 清秋时节无限愁绪,残菊将伴我度过重阳。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">赏析:李郢的这首诗以寒露为背景,抒发了旅途中的乡愁。诗中"草色多寒露,虫声似故乡"一句,巧妙地将眼前的寒露景象与思乡之情联系起来,清冷的露水与凄切的虫声共同营造出浓郁的怀乡氛围。尾联"清秋无限恨,残菊过重阳"更将这种愁绪延伸到即将到来的重阳节,倍增身世飘零之感。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">6.钱起《晚次宿预馆》 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">乡心不可问,秋气又相逢。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">飘泊方千里,离悲复几重。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 回云随去雁,寒露滴鸣蛩。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 延颈遥天末,如闻故国钟。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">译文:思乡之情不堪询问,萧瑟的秋气再度相逢。 漂泊已有千里之遥,离别的悲愁又添几重。 回旋的云彩追随南飞的大雁,寒露滴落在鸣叫的蟋蟀身上。 伸长脖颈遥望天边,仿佛听到了故乡的钟声。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">赏析:钱起的这首诗写于旅途馆驿之中,表达了寒露时节的思乡之情。诗中"回云随去雁,寒露滴鸣蛩"一联,通过云、雁、露、蛩等意象,勾勒出寒露时节典型的秋夜景象。而"延颈遥天末,如闻故国钟"则生动表现了游子思乡的殷切与痴情,虚实相生,感人至深。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">7.韩翃《鲁中送鲁使君归郑州》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 城中金络骑,出饯沈东阳。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 九月寒露白,六关秋草黄。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 齐讴听处妙,鲁酒把来香。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 醉后著鞭去,梅山道路长。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">译文:城中骑着装饰华贵的马匹,出城为使者饯行。 九月寒露洁白如玉,各处关隘秋草枯黄。 聆听齐地的歌声分外美妙,品尝鲁地的美酒格外醇香。 醉后挥鞭策马而去,前往梅山的道路漫长。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">赏析:韩翃的这首送别诗以寒露为背景,"九月寒露白,六关秋草黄"点明了送别的时节和环境。洁白的寒露与枯黄的秋草形成鲜明对比,既渲染了离别氛围,又暗示了旅途的艰辛。后文虽写饯别的欢宴,但结尾"梅山道路长"仍回归到对友人前路的关切,情感真挚动人。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">8.刘沧《秋日望西阳》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">古木苍苔坠几层,行人一望旅情增。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 太行山下黄河水,铜雀台西武帝陵。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 风入蒹葭秋色动,雨余杨柳暮烟凝。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 野花似泣红妆泪,寒露满枝枝不胜。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">译文:古树上的苍苔层层剥落,行人遥望更增旅愁。 太行山下的黄河水,铜雀台西的武帝陵。 秋风吹入芦苇丛中秋色浮动,雨后的杨柳暮烟凝聚。 野花如美人泣泪,寒露挂满枝头,枝条不堪重负。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">赏析:刘沧的这首诗以寒露为背景,抒发了怀古伤今之情。诗中"野花似泣红妆泪,寒露满枝枝不胜"一句,将带露的野花比作泣泪的红妆,形象新颖,意境凄美。寒露在这里不仅是自然景象,更被赋予了浓厚的情感色彩,成为历史沧桑与个人感慨的载体。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">9.王安石《八月十九日试院梦冲卿》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">空庭得秋长漫漫,寒露入暮愁衣单。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 喧喧人语已成市,白日未到扶桑间。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 永怀所好却成梦,玉色彷佛开心颜。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">逆知后应不复隔,谈笑明月相与闲。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">译文:空寂的庭院秋日漫长,寒露降临,暮色中愁衣单身寒。 嘈杂的人语声如同集市,可太阳还未从东方升起。 常怀念所爱之人却只能在梦中相见,梦中仿佛见到她愉悦的容颜。 预料今后我们不应再阻隔,将在明月下谈笑共享闲适。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">赏析:王安石的这首诗写于试院之中,借寒露抒发了对友人的思念。诗中"空庭得秋长漫漫,寒露入暮愁衣单"两句,通过空庭、漫漫秋日、寒露等意象,营造出孤寂清冷的氛围,奠定了全诗的感情基调。后文写梦中与友人相聚的欢乐,与现实形成鲜明对比,更凸显了思念之深。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 10. 柳永《玉蝴蝶·望处雨收云断》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">望处雨收云断,凭阑悄悄,目送秋光。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 晚景萧疏,堪动宋玉悲凉。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">水风轻、蘋花渐老,月露冷、梧叶飘黄。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">遣情伤。故人何在,烟水茫茫。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">难忘,文期酒会,几孤风月,屡变星霜。 海阔山遥,未知何处是潇湘。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">念双燕、难凭远信,指暮天、空识归航。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">黯相望。断鸿声里,立尽斜阳。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">译文:遥望处雨停云散,凭栏默然,目送秋光消逝。 傍晚景色萧瑟稀疏,足以引发如宋玉般的悲秋情怀。 水风轻拂,蘋花渐渐老去,月下寒露冷,梧桐叶飘落枯黄。 排遣情伤。故人何在?唯见烟水茫茫。 难以忘怀,昔日诗文唱和、饮酒欢会,多少次辜负了清风明月,屡经历岁月变迁。 海阔山遥,不知何处是故人所在的潇湘。 想着双飞的燕子,难以寄托远信,遥指黄昏天空,空自辨认归舟。 黯然相望。在孤雁哀鸣声中,伫立直到斜阳落尽。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 赏析:柳永的这首词虽未直接提及寒露,但"月露冷、梧叶飘黄"等句生动表现了寒露时节的特色。词人将秋日景色与怀人之情巧妙融合,通过"蘋花渐老"、"梧叶飘黄"等寒露意象,烘托出对故人的深切思念。全词意境开阔,情感深沉,展现了柳永婉约词风的艺术魅力。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 通过这些寒露诗词的赏析,我们可以发现一些共同的特点和艺术价值:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">1. 意象的典型性:寒露诗词中常见菊花、大雁、梧桐、月光、秋草等典型意象,这些意象共同构筑了寒露时节特有的凄清、萧瑟而又不失雅致的意境。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">2. 情感的多样性:诗人们或借寒露抒写思乡怀人之情,或表达人生易老的感慨,或展现超然物外的胸襟,丰富的情感内涵使寒露诗词具有永恒的艺术魅力。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">3. 时空的感知:寒露作为秋冬转换的节气,常引发诗人对时间流逝的敏锐感知和对空间阻隔的深切体验,这在寒露诗词中表现得尤为突出。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">4. 艺术的精致性:诗人们对寒露的描绘往往极为精细传神,如"月白露初团"、"娟娟寒露中"等,展现了古人观察自然的细腻和艺术表现的精妙。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 这些寒露诗词不仅让我们领略到古人在这个时节的情感世界,也为我们提供了一种审美地看待自然和生活的方式。在这个寒露时节,不妨读一读这些诗词,感受那份穿越千年的秋意与诗心。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 寒露时节,凉风习习,万物萧瑟,但也不乏菊黄枫红的亮色。希望这些诗词能像一盏暖茶,为您带来几分温暖与雅致。</span></p>