明日寒露

天涯海角(丁新辉)

<p class="ql-block">寒露是二十四节气中秋意最深、露气最寒的时节,古人常以“寒露”入诗,寄托秋思、离愁、隐逸或人生感慨。以下精选十首历代吟咏“寒露”的代表作,按时代与作者排列,并附一句简要提示,便于快速感受意境。</p><p class="ql-block">1. </p><p class="ql-block">唐・元稹《咏廿四气诗・寒露九月节》</p><p class="ql-block">寒露惊秋晚,朝看菊渐黄。</p><p class="ql-block">提示:节气诗鼻祖,写“菊黄”“雁归”“收田”“松柏”,一幅晚秋农事图。</p><p class="ql-block">2. </p><p class="ql-block">唐・戴察《月夜梧桐叶上见寒露》</p><p class="ql-block">萧疏桐叶上,月白露初团。</p><p class="ql-block">提示:把“露凝”写成“露初团”,风摇叶动,露似玉坠,清冷之极。</p><p class="ql-block">3. </p><p class="ql-block">唐・白居易《池上》</p><p class="ql-block">袅袅凉风动,凄凄寒露零。</p><p class="ql-block">提示:凉风与寒露并置,池荷半残,最宜体味“零”字的轻与冷。</p><p class="ql-block">4. </p><p class="ql-block">唐・宋之问《初到陆浑山庄》</p><p class="ql-block">寒露衰北阜,夕阳破东山。</p><p class="ql-block">提示:山庄晚眺,露寒山色,夕阳一线,归隐之意不言自明。</p><p class="ql-block">5. </p><p class="ql-block">唐・王昌龄《送十五舅》</p><p class="ql-block">夕浦离觞意,寒露逐船飞。</p><p class="ql-block">提示:送别江边,寒露似随舟飞溅,把“别”写得冷入骨髓。</p><p class="ql-block">6. </p><p class="ql-block">宋・王安石《八月十九日试院梦冲卿》</p><p class="ql-block">空庭得秋长漫漫,寒露入暮愁衣单。</p><p class="ql-block">提示:科场夜寂,露冷添衣,士子羁旅之孤,尽在“愁衣单”。</p><p class="ql-block">7. </p><p class="ql-block">宋・苏轼《水龙吟・咏雁》</p><p class="ql-block">露寒烟冷蒹葭老,天外征鸿寥唳。</p><p class="ql-block">提示:虽题“咏雁”,一句“露寒烟冷”便点出寒露,苍莽空阔。</p><p class="ql-block">8. </p><p class="ql-block">明・唐寅《败荷鹡鸰图》</p><p class="ql-block">野田寒露欲成团,飞唤行摇类急难。</p><p class="ql-block">提示:题画诗,露凝如“团”,野鸟哀鸣,秋趣中见生命飘零。</p><p class="ql-block">9. </p><p class="ql-block">明・姚汝循《宿三山别业》</p><p class="ql-block">秋深寒露候,地僻水云乡。</p><p class="ql-block">提示:山居夜宿,一句“候”字,把节气与人心都推到深秋。</p><p class="ql-block">10. </p><p class="ql-block">清・郑燮(郑板桥)题画诗</p><p class="ql-block">露重秋深叶未红,草堂闲杀白头翁。</p><p class="ql-block">提示:露重而叶尚未红,秋迟人老,书画中透出淡淡自嘲。</p><p class="ql-block">以上十首,或五言、或七言、或词体,皆紧扣“寒露”意象:菊黄、雁归、露凝、风冷、衣单、隐逸、离别,构成中国古典诗词里“深秋五线谱”的主旋律。若需进一步品赏,可逐首检索全文,细细体味露气如何从草尖、月色、雁声、衣袂间一点点渗入人心。</p>