<p class="ql-block">人生如棋</p><p class="ql-block">美篇:9878901</p><p class="ql-block">时间:2025.9.15</p><p class="ql-block">秋夜,是一年中最宜静思的时辰。</p><p class="ql-block">当白昼的喧嚣悄然退去,山河归寂,天地之间,唯有一轮秋月,缓缓升起。</p><p class="ql-block">它不似春月娇嫩,不比夏月热烈,更无冬月之凛冽——秋月,是澄澈的,是通透的,是能照见人心深处那一抹温柔与孤寂的。它如银盘悬于碧落,将清辉洒向庭院深巷、江流野渡;它映过长安鼓角,也抚过江南渔火;它窥见过闺中泪痕,也陪伴过游子长叹。</p><p class="ql-block">自古以来,月亮便是诗人最忠实的知己。而秋月,则更是诗意中最清冷又最深情的一笔。</p><p class="ql-block">今夜,不妨放下尘事,随我共赴一场千年之约,走进十首绝美的古诗词,掬一捧清辉入梦,揽半轮霜色成诗,在光影流转之间,细数那藏于岁月深处的人间静好。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">1</p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(1, 1, 1);">《十五夜望月寄杜郎中》</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(1, 1, 1);">唐·王建</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(1, 1, 1);">中庭地白树栖鸦,冷露无声湿桂花。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(1, 1, 1);">今夜月明人尽望,不知秋思落谁家?</b></p><p class="ql-block">王建此诗作于中秋之夜,以极简之笔勾勒出一幅清冷月夜图。</p><p class="ql-block">“中庭地白”四字,已将月光铺满庭院的静谧感写得淋漓尽致,仿佛大地披上了一层薄霜。树影斑驳,寒鸦栖枝,露水悄然打湿了桂花,连香气都染上了凉意。</p><p class="ql-block">末句“不知秋思落谁家”,看似平淡,实则情深万丈——天下共此明月,万家皆有离愁,而我的思念,是否也正被这同一轮秋月照亮?一句反问,道尽了千古人同此心的怅惘与温柔。</p><p class="ql-block">2</p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">《八月十五日夜湓亭望月》</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">唐·白居易</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">昔年八月十五夜,曲江池畔杏园边。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">今年八月十五夜,湓浦沙头水馆前。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">西北望乡何处是,东南见月几回圆。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">昨风一吹无人会,今夜清光似往年。</b></p><p class="ql-block">(昨风一吹 一作:临风一叹)</p><p class="ql-block">白居易贬谪江州时所作此诗,字字含悲,却哀而不伤。</p><p class="ql-block">同样是中秋月,昔日是在长安曲江池畔、杏园宴饮,何等繁华;今日却独坐湓浦水馆,四顾荒凉。两相对照,人事全非。</p><p class="ql-block">“西北望乡何处是”,一句问天,道出了所有漂泊者的共同困境。然而,“今夜清光似往年”——月还是那个月,光还是那样清,纵使境遇变迁,明月依旧如故,仿佛在提醒世人:纵使人生跌宕,总有不变的温柔守候在夜空之上。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">3</p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(57, 181, 74);">《阳关曲·中秋月》</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(57, 181, 74);">宋·苏轼</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(57, 181, 74);">暮云收尽溢清寒,银汉无声转玉盘。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(57, 181, 74);">此生此夜不长好,明月明年何处看?</b></p><p class="ql-block">这首小诗出自苏轼与弟弟子由共度中秋后的感慨之作。</p><p class="ql-block">前两句写景如画:“暮云收尽”,夜空澄净,“银汉无声”,星河静谧,“转玉盘”三字,将月亮缓缓升腾的姿态写得灵动无比。</p><p class="ql-block">后两句陡然转入抒情:“此生此夜不长好”,既是珍惜当下良辰美景,亦暗含对人生聚散无常的警觉。</p><p class="ql-block">“明月明年何处看?”一语成谶,兄弟此后多年分隔两地,再难共赏一轮明月。</p><p class="ql-block">短短四句,由景入情,由喜转忧,尽显东坡旷达背后的深情。</p><p class="ql-block">4</p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">《宿建德江》</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">唐·孟浩然</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">移舟泊烟渚,日暮客愁新。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">野旷天低树,江清月近人。</b></p><p class="ql-block">孟浩然是山水田园诗派的代表人物,他的诗总带着一种淡淡的孤寂之美。此诗写于旅途之中,黄昏时分停船靠岸,烟雾弥漫的小洲上,旅人的愁绪悄然滋生。</p><p class="ql-block">“野旷天低树”写尽原野的空旷苍茫,仿佛天空压到了树梢;而“江清月近人”则是全诗最动人一笔——江水清澈,倒映着明月,仿佛那轮秋月格外亲近孤独的旅人。一个“近”字,既写实景,又写心境:天地虽大,唯有明月相伴,慰藉孤怀。这是自然对人类最温柔的抚慰。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">5</p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">《 秋夕》</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">唐·杜牧</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">银烛秋光冷画屏,轻罗小扇扑流萤。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">天阶夜色凉如水,卧看牵牛织女星。</b></p><p class="ql-block">(天阶 一作:天街;卧看 一作:坐看)</p><p class="ql-block">杜牧这首《秋夕》描绘的是宫女的寂寞长夜。</p><p class="ql-block">银烛微光映照画屏,秋意已浓,寒气悄然侵袭。她手持轻罗小扇(暗示失宠),追逐着点点流萤,动作轻盈却透露出百无聊赖。</p><p class="ql-block">而后两句“天阶夜色凉如水,卧看牵牛织女星”,将视线引向夜空——凉意不仅来自天气,更来自内心的孤寂。她仰望着银河两岸的星辰,那是传说中一年一度相会的爱情象征,而她自己,却只能年复一年地独对秋月,年华虚度。</p><p class="ql-block">整首诗未提“月”字,但“夜色如水”正是月光浸染的结果,秋月成了这场沉默悲剧的见证者。</p><p class="ql-block">6</p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(1, 1, 1);">《中秋夜》</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(1, 1, 1);">唐·李峤</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(1, 1, 1);">圆魄上寒空,皆言四海同。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(1, 1, 1);">安知千里外,不有雨兼风?</b></p><p class="ql-block">李峤此诗以中秋明月为引,却跳出团圆俗套,转而生发哲思。</p><p class="ql-block">“圆魄上寒空”写出秋月清冷高远之态,“皆言四海同”道出世人共赏良辰的普遍期待。</p><p class="ql-block">然笔锋一转:“安知千里外,不有雨兼风?”一句反问,打破认知局限,提醒人们莫将一己所见视为天下通境。同一轮明月下,或晴或雨,悲欢未必相通。</p><p class="ql-block">短短二十字,既有对自然的洞察,更蕴含对世情的清醒认知,于静谧中透出理性光芒,展现了盛唐诗人深邃的思想力量。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">7</p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(255, 138, 0);">《秋月》</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(255, 138, 0);">宋·朱熹</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(255, 138, 0);">清溪流过碧山头,空水澄鲜一色秋。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(255, 138, 0);">隔断红尘三十里,白云红叶两悠悠。</b></p><p class="ql-block">朱熹此诗不着“月”字,却处处浸润月华。</p><p class="ql-block">清溪绕山,水天一色,秋意澄澈如洗,营造出超然物外的意境。“隔断红尘三十里”非实指距离,而是心境的抽离,表达对世俗纷扰的疏远。</p><p class="ql-block">末句“白云红叶两悠悠”,以悠然飘浮的云与叶,象征心灵的自由与宁静。作为理学家,朱熹借景寓理:当人心去除杂念,便如这秋夜般清明,万物各得其所,自在和谐。</p><p class="ql-block">全诗语言简淡,意境高远,在山水间寄托了对精神净土的向往,读来令人心尘尽涤。</p><p class="ql-block">8</p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">《金陵城西楼月下吟》</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">唐·李白</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">金陵夜寂凉风发,独上高楼望吴越。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">白云映水摇空城,白露垂珠滴秋月。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">月下沉吟久不归,古来相接眼中稀。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">解道澄江净如练,令人长忆谢玄晖。</b></p><p class="ql-block">李白登金陵西楼,临江望月,思绪飞驰。</p><p class="ql-block">诗中“白露垂珠滴秋月”一句堪称神来之笔:秋露晶莹如珠,仿佛从月亮上滴落下来,与月光交融一体。这是视觉与想象的极致融合,让月光有了重量,也让秋夜多了几分灵动。</p><p class="ql-block">李白在此借月抒怀,追忆谢朓(谢玄晖)那样的知音古人,感叹“古来相接眼中稀”。秋月之下,他不只是赏景,更是在寻找精神的共鸣。那一片清辉,照见了他的豪情,也映出了他的孤独。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">9</p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">《月夜忆舍弟》</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">唐·杜甫</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">戍鼓断人行,边秋一雁声。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">露从今夜白,月是故乡明。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">有弟皆分散,无家问死生。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">寄书长不达,况乃未休兵。</b></p><p class="ql-block">安史之乱期间,杜甫漂泊秦州,写下这首感人至深的忆弟之作。</p><p class="ql-block">“露从今夜白”点明节令(白露),而“月是故乡明”则道出了最朴素也最深刻的情感逻辑:并非他乡之月不亮,而是因为思念,所以总觉得家乡的月亮更明亮。这是一种主观的真实,也是人类共通的心理体验。秋月在此成为乡愁的载体,它高悬天际,不分南北,却偏偏能勾起游子心中最柔软的记忆。杜甫以平实语言写出千古名句,正是因其情真意切,直抵人心。</p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">《水调歌头·明月几时有》</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">宋·苏轼</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">明月几时有?把酒问青天。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">不知天上宫阙,今夕是何年。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">我欲乘风归去,又恐琼楼玉宇,</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">高处不胜寒。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">起舞弄清影,何似在人间。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">转朱阁,低绮户,照无眠。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">不应有恨,何事长向别时圆?</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">人有悲欢离合,月有阴晴圆缺,</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">此事古难全。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">但愿人长久,千里共婵娟。</b></p><p class="ql-block">若论秋月诗词之巅峰,非东坡此词莫属。元丰六年中秋,苏轼饮酒赏月,思念七年未见的弟弟苏辙,挥笔写下这首千古绝唱。</p><p class="ql-block">开篇“明月几时有?把酒问青天”,气势磅礴,直追屈原《天问》。中间穿越时空,幻想遨游月宫,终觉“高处不胜寒”,不如人间温暖。</p><p class="ql-block">最后升华至哲理层面:“人有悲欢离合,月有阴晴圆缺”,将自然规律与人生际遇融为一体。</p><p class="ql-block">结尾“但愿人长久,千里共婵娟”,不再执着于相见,而是祈愿彼此安康,共享同一轮明月——这份超越个体局限的宽厚情怀,正是中国文人最高贵的精神境界。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">图片</p><p class="ql-block">十首秋月诗,十种心境,却共有一轮明月为证。</p><p class="ql-block">它照过王建的秋思、白居易的孤影,也听过苏轼的醉问、杜甫的低叹;</p><p class="ql-block">它在孟浩然的江心温柔相伴,也在朱熹的山间澄澈无尘。</p><p class="ql-block">秋月从不言语,却承载了最深的思念、最广的哲思与最静的安详。</p><p class="ql-block">当我们抬头望月,不只是在看天,更是在回望内心。</p><p class="ql-block">愿你我在这纷繁尘世中,仍能拥有一刻“江清月近人”的安宁,</p><p class="ql-block">一份“千里共婵娟”的深情,</p><p class="ql-block">让那缕清辉,常照心间,不灭不息。</p><p class="ql-block">今夜,捧一杯清茶,读一首旧诗,让心灵与明月相遇。</p><p class="ql-block">那一刻,时光静止,万物澄明。</p><p class="ql-block">那一刻,你我皆在诗中,也在月中。</p>