中国二十四节气赏析(16)白露

刘江昌

<p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">美篇编号:47199364</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">图/文/编辑:刘江昌</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">(网络图片诚心致谢)</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">白露是二十四节气中的第15个节气,秋季第3个节气,是干支历申月的结束和酉月的开始,斗指庚,在每年公历9月7日到9日,太阳到达黄经165度时便是白露。是反映自然界寒气增长的重要节气。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">《月令七十二候集解》指出:“八月节,阴气渐重,露凝而白也。”历书说“斗指癸为白露,阴气渐重,凌而为露,故名白露”。白露是热与凉分水岭,“白露”代表暑热的结束。白露后,昼夜温差渐渐拉大,寒生露凝,早晚渐凉;有“白露秋分夜,一夜凉一夜”一说。其节气有三候:“一候鸿雁来,二候玄鸟归,三候群鸟养羞”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">一候鸿雁来。在白露节气之初,鸿雁开始有序地,在空中排成“人”字形向南迁徙。它们通常会在长城以南的区域过冬,因为这些地方的湖泊未完全结冰或冰层不厚,且拥有丰富的食物资源,适合鸿雁过冬,故采用了“鸿雁来”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">二候玄鸟归。玄鸟,也就是燕子,在白露节气的中间时段也开始由北向着更南方的地区迁徙,以躲避寒冬。因为燕子的食物以昆虫为主,并且燕子的羽毛保暖性能欠佳,为了保障食物供应和避免受冻,它们必须在冬天来临之前,朝着我国南方部分热带地区,冬季如春的地方迁徙。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">三候群鸟养羞。表示诸多鸟类敏锐地感知到秋天的肃杀之气,都忙着储备食物来应对寒冬。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">二十四节气表示自然节律变化和确立“十二月建”的特定节令。春夏秋冬各三个月,每月两个节气,每个节气都有其独特含义。白露是第十五个节气,表示孟秋结束、仲秋开始,是自然界气温变化的重要节令。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">《月令七十二候集解》指出:“八月节,阴气渐重,露凝而白也。” 并对白露进行了诠释:“水土湿气凝而为露,秋属金,金色白,白者露之色,而气始寒也。”天气变凉,清晨时分地面和叶子上会有露珠,这是由于水汽在夜晚凝结而成的白露。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">历书说“斗指癸为白露,阴气渐重,凌而为露,故名白露”。进入“白露”,最明显的感觉就是昼夜温差增大,夜晚略感凉意。暑气虽未完全消退,但闷热感已逐渐消散,早晚添了一份秋天的凉意。随着天气转凉,气温降低。白露促使夏日残留的暑气消散,阴气上升,昼夜温差拉大。白露意味着夜晚变凉,寒意逐渐增加。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">《金陵城西楼月下吟》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 唐·李白</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 金陵夜寂凉风发,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 独上高楼望吴越。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 白云映水摇空城,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 白露垂珠滴秋月。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 月下沉吟久不归,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 古来相接眼中稀。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 解道澄江净如练,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 令人长忆谢玄晖。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">一个寂静的夜晚,凉爽的秋风徐徐吹起,诗人独自登上城西楼,眺望吴越的方向。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">站在楼顶,视野豁然开朗,白云悠悠,倒映在波光粼粼的水中,水波荡漾,仿佛那荒凉的城池也在光影交错中晃动。在月光映照下,露珠如珍珠般晶莹剔透,仿佛是从月亮中滴出。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">诗人在月光下沉吟良久,迟迟不愿意离去,感叹自古以来,能够彼此成为知己的人太少了。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">只有南朝谢朓,才能吟出“澄江净如练”这样优美诗句的,想到此,令人更加怀念谢玄晖。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">谢朓是南朝山水诗人,诗风清新秀逸。谢朓孤直、傲岸的性格和不幸遭遇同李白相似,李白对谢朓十分敬慕。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> (一)</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">白露秋转凉,风吹落叶黄。暑气渐退场,候鸟南飞忙。夜深寒意浓,朋友牵挂长。叮咛添衣裳,冷暖多提防。身体要保重,祝你永健康。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> (二)</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">白露享百禄,百禄有百喜;百喜保百寿,百寿得百福。白露到,送你福禄寿喜四张王牌:身体百炼成钢,意志百折不挠,事业百尺竿头,心情百花齐放!</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> (三)</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">黄叶飘飘路漫漫,北燕南飞过长天;无论是近还是远,相隔万里心相连。秋风徐徐秋意浓,白露时节天转凉;无论是闲还是忙,祝福常伴你身旁。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;"> (四)</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">黄叶落,秋意浓,一点秋雨一点凉;候鸟飞,稻谷香,秋高气爽人舒畅。白露至,夜已冷,早晚记得添衣裳;手机响,关怀至,祝你快乐又健康。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">“白露逢单,冻死老牛;白露逢双,冬天穿单”。农谚有“白露逢单,冻死老牛;白露逢双,冬天穿单”的说法,其实和“公白露,冷飕飕,母白露,热死牛”的寓意类似。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">如果白露为农历单数日,或预示当年冬季非常寒冷,甚至强壮的老牛都难以抵御严寒。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">如果为双数,或预示当年冬天相对温暖,人们甚至可以穿着单薄衣物过冬。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">今年白露是“逢双”,属于“母白露”,按此说法,今年冬季可能没有寒冷,相对会暖和一些。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">“白露有雨会烂冬,白露无雨好过年”。这句农谚的意思是指,如果若白露节气当天降雨了,那么当年冬季的雨雪天气大概率会增多(或预示更冷一些)。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">“烂冬”是一种比喻的说法,主要体现出冬季因雨雪频繁,道路泥泞湿滑,给人们出行和生活带来诸多不便的场景。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">冬季期间,本来气温就低,如果降雨降雪天气过多的话,体感会更加寒冷。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">所以,单从这句农谚来说,如果白露当天下雨了,当年冬天或许会比较寒冷。相反,如果白露无雨(是晴天),当年冬天可能以晴朗天气居多,相对温暖一些,没有那么寒冷。</span></p>