白露拾遗,2025年9月7日

周子平

<p class="ql-block">蒹葭苍苍,白露为霜。今天是二十四节气中的第十五个节气,即白露。</p> <p class="ql-block">白露是干支历申月的结束以及酉月的起始,时间点在每年公历的9月7日到9日</p> <p class="ql-block">今年的白露时间是9月7日即今天16时52分。农历乙己年七月十六日。</p> <p class="ql-block">白露也是秋季的第三个节气,表示孟秋时节的结束和仲秋时节的开始。</p> <p class="ql-block">白露是昼夜温差较大节气,白露前后,夏日残留的暑气逐渐消失,天地阴</p> <p class="ql-block">气上升扩散,天气渐渐转凉,清晨的露水日益加重,在草丛上凝结成一层</p> <p class="ql-block">层白色的水滴,古人以四时配五行,秋属金,金色白,故以白形容秋露,</p> <p class="ql-block">故名“白露”。中国民间在白露节气有“收清露”的习俗,明朝李时珍巜本草纲目》</p> <p class="ql-block">上记载,“秋露繁时,以盘收取,煎如饴,令人延年不饥”。“百草头上收露,</p> <p class="ql-block">愈百病,止消渴,令人身经不饥,肌肉润泽”。“百花上露,令人好颜色。”</p> <p class="ql-block"> 白露习俗</p><p class="ql-block"> 吃龙眼</p><p class="ql-block"> 福建福州有个传统习俗叫“白露必吃龙眼”。白露时节,龙眼个大味甜口感好,此时吃龙眼是再好不过的了。</p><p class="ql-block"> 采十白</p><p class="ql-block"> 在浙江温州、苍南、平阳等地区,民间有“采十白”的习俗。人们抓住白露节气这一天,去田野间采集十种带“白”字的中草药,如白茅甘、白木槿和白毛苦等,以期与“白露”的形名相应,然后拿来烹制草药煨乌骨白毛鸡或者鸭子等,以达到滋补身体、祛除风气的效用。</p><p class="ql-block"> 祭禹王</p><p class="ql-block"> 白露时节还是太湖人“祭禹王”的日子。禹王是传说中治水英雄大禹,太湖畔渔民称为“水路菩萨”。白露以后,鱼肥蟹膘,为了能在捕捞时有一个风平浪静的湖面,每年正月初八、清明、七月初七和白露时节,这里都要举行祭禹王的香会。</p><p class="ql-block"> 酿白露酒</p><p class="ql-block"> 苏浙地区有自酿白露米酒的习俗,旧时苏浙一带乡下人家每年白露一到,家家酿酒,用以待客。白露酒用糯米、高粱等五谷酿成,略带甜味,故称“白露米酒”。</p><p class="ql-block"> 饮白露 茶</p><p class="ql-block"> 我国一些地区还有饮白露茶的习俗。经过夏季的酷热,白露前后正是茶树生长的极好时期。白露茶既不像春茶那样鲜嫩,不经泡,也不像夏茶那样干涩味苦,而是有一种独特甘醇清香味,尤受老茶客喜爱。</p><p class="ql-block"> 吃番薯</p><p class="ql-block"> 在文成,民间认为白露吃番薯,可使全年吃番薯丝和番薯丝饭后,不会发胃酸,故旧时农家在白露节以吃番薯为习俗。中医学认为,红薯味甘性平,补脾益气。《本草纲目》记载,红薯有“补虚乏、益气力、健胃、强肾阴的功效”,使人“长寿少疾”。</p> <p class="ql-block">白露节气也是文人墨客吟诗赋雅的一个节令,诗书伴酒,浅酌慢饮,看日</p> <p class="ql-block">落映上酒盏,缓缓落入心间,等大地酝酿,等白露为霜,等岁月化作过往</p> <p class="ql-block">的余辉。</p> <p class="ql-block">最有名的是诗经中巜国风.秦风.蒹葭》一诗,“蒹葭苍苍,白露为霜。</p> <p class="ql-block">所谓伊人,在水一方……溯回从之,道阻且右。溯游从之,宛在水中沚”。</p> <p class="ql-block">”。</p> <p class="ql-block">此诗无疑是诗人想见一个人而不得见之作。诗作者想见谁呢?是知周礼的故</p> <p class="ql-block">都遗老呢,还是思念西周的旧臣呢?是秦国的贤人隐士呢,还是诗人的</p> <p class="ql-block">一个故交朋友呢?或者诗人就是贤人隐士,故作诗明志。也有人认为这是爱</p> <p class="ql-block">情诗,是诗人思念夫人不得见之作。解说纷纭,难以判定。</p> <p class="ql-block">白露,一个非常优美的词汇,描写它的诗词也是极美的,这个代表仲秋开始的节气,给我们带来了秋天美丽的景色,夜色渐凉般的微冷体验。不过我们辞藻再华丽,都不如古人的诗词描写的白露那般美,再看以下白露节气的诗词吧。</p><p class="ql-block">白露诗句一、《南湖晚秋》</p><p class="ql-block">  唐五代(白居易)</p><p class="ql-block">  八月白露降,湖中水方老。</p><p class="ql-block">  旦夕秋风多,衰荷半倾倒。</p><p class="ql-block">  手攀青枫树,足蹋黄芦草。</p><p class="ql-block">  惨澹老容颜,冷落秋怀抱。</p><p class="ql-block">  有兄在淮楚,有弟在蜀道。</p><p class="ql-block">  万里何时来,烟波白浩浩。</p><p class="ql-block">  白露诗句二、《杂诗》</p><p class="ql-block">  魏晋(左思)</p><p class="ql-block">  秋风何冽冽,白露为朝霜。</p><p class="ql-block">  柔条旦夕劲,绿叶日夜黄。</p><p class="ql-block">  明月出云崖,皦皦流素光。</p><p class="ql-block">  披轩临前庭,嗷嗷晨雁翔。</p><p class="ql-block">  高志局四海,块然守空堂。</p><p class="ql-block">  壮齿不恒居,岁暮常慨慷。</p><p class="ql-block"> 白露节气的诗词</p><p class="ql-block">  白露诗句三、《情诗》</p><p class="ql-block">  魏晋(曹植)</p><p class="ql-block">  微阴翳阳景,清风飘我衣。</p><p class="ql-block">  游鱼潜渌水,翔鸟薄天飞。</p><p class="ql-block">  眇眇客行士,徭役不得归。</p><p class="ql-block">  始出严霜结,今来白露曦。</p><p class="ql-block">  游者叹黍离,处者歌式微。</p><p class="ql-block">  慷慨对嘉宾,凄怆内伤悲。</p><p class="ql-block">  白露诗句四、《白露》</p><p class="ql-block">  唐(杜甫)</p><p class="ql-block">  白露团甘子,清晨散马蹄。</p><p class="ql-block">  圃开连石树,船渡入江溪。</p><p class="ql-block">  凭几看鱼乐,回鞭急鸟栖。</p><p class="ql-block">  渐知秋实美,幽径恐多蹊。</p><p class="ql-block"> 白露节气的诗词</p><p class="ql-block">  白露诗句五、《白露为霜》</p><p class="ql-block">  唐(颜粲)</p><p class="ql-block">  悲秋将岁晚,繁露已成霜。</p><p class="ql-block">  遍渚芦先白,沾篱菊自黄。</p><p class="ql-block">  应钟鸣远寺,拥雁度三湘。</p><p class="ql-block">  气逼襦衣薄,寒侵宵梦长。</p><p class="ql-block">  满庭添月色,拂水敛荷香。</p><p class="ql-block">  独念蓬门下,穷年在一方。</p><p class="ql-block">  白露诗句六、《白露为霜》</p><p class="ql-block">  唐(徐敞)</p><p class="ql-block">  早寒青女至,零露结为霜。</p><p class="ql-block">  入夜飞清景,凌晨积素光。</p><p class="ql-block">  驷星初晰晰,葭菼复苍苍。</p><p class="ql-block">  色冒沙滩白,威加木叶黄。</p><p class="ql-block">  鲜辉袭纨扇,杀气掩干将。</p><p class="ql-block">  葛屦那堪履,徒令君子伤。</p><p class="ql-block"> 白露节气的诗词</p><p class="ql-block">  白露诗句七、《诗经》蒹葭篇</p><p class="ql-block">  蒹葭苍苍,白露为霜。所谓伊人,在水一方。溯洄从之,道阻且长。溯游从之,宛在水中央。</p><p class="ql-block">  蒹葭萋萋,白露未曦。所谓伊人,在水之湄。溯洄从之,道阻且跻。溯游从之,宛在水中坻。</p><p class="ql-block">  蒹葭采采,白露未已。所谓伊人,在水之涘。溯洄从之,道阻且右。溯游从之,宛在水中沚。</p> <p class="ql-block">再看关于白露的著名诗词:</p><p class="ql-block">白露团甘子,清晨散马蹄。</p><p class="ql-block">圃开连石树,船渡入江溪。</p><p class="ql-block">凭几看鱼乐,回鞭急鸟栖。</p><p class="ql-block">渐知秋实美,幽径恐多蹊。 《衰荷》 (唐 白居易)。</p><p class="ql-block">白露凋花花不残,凉风吹叶叶初乾。</p><p class="ql-block">无人解爱萧条境,更绕衰丛一匝看。《秋露》 (唐 雍陶)。</p><p class="ql-block">白露暧秋色,月明清漏中。</p><p class="ql-block">痕沾珠箔重,点落玉盘空。 《玉阶怨》 (唐 李白)</p><p class="ql-block">玉阶生白露,夜久侵罗袜。</p><p class="ql-block">却下水晶帘,玲珑望秋月。 . 《南湖晚秋》 (唐 白居易)。</p><p class="ql-block">八月白露降,湖中水方老。</p><p class="ql-block">旦夕秋风多,衰荷半倾倒。</p><p class="ql-block">手攀青枫树,足蹋黄芦草。</p><p class="ql-block">惨澹老容颜,冷落秋怀抱。</p><p class="ql-block">有兄在淮楚,有弟在蜀道。</p><p class="ql-block">万里何时来,烟波白浩浩。 《秦风·蒹葭》 (先秦 《诗经》)</p><p class="ql-block">蒹葭苍苍,白露为霜。</p><p class="ql-block">所谓伊人,在水一方。 </p><p class="ql-block"> 《秋题牡丹丛》 (唐 白居易)</p><p class="ql-block">晚丛白露夕,衰叶凉风朝。</p><p class="ql-block">红艳久已歇,碧芳今亦销。</p><p class="ql-block">幽人坐相对,心事共萧条。 9. 《郡中即事三首》 (唐 羊士谔)</p><p class="ql-block">红衣落尽暗香残,叶上秋光白露寒。</p><p class="ql-block">越女含情已无限,莫教长袖倚阑干。 10. 《凉夜有怀》 (唐)</p><p class="ql-block">夜久侵罗袜,天寒著绣衾7。</p><p class="ql-block">不妨无酒色,自有月光辉。 11. 《秋日漫兴二首》 (宋 洪迈)</p><p class="ql-block">江湖久客日思家,坐觉微霜上鬓华。</p><p class="ql-block">节序又催秋后雁,风光争发雨前花。</p><p class="ql-block">这些诗词描绘了白露时节的景象和诗人的情感,展现了白露在中国古典文学中的丰富内涵。</p> <p class="ql-block">最后请品读历代诗人白露古诗词十首</p><p class="ql-block">《月夜忆舍弟》</p><p class="ql-block">唐代 · 杜甫</p><p class="ql-block"> 戍鼓断人行,边秋一雁声。露从今夜白,月是故乡明。有弟皆分散,无家问死生。寄书长不达,况乃未休兵。</p><p class="ql-block">《赤壁赋》</p><p class="ql-block">宋代 · 苏轼</p><p class="ql-block">壬戌之秋,七月既望,苏子与客泛舟游于赤壁之下。清风徐来,水波不兴。举酒属客,诵明月之诗,歌窈窕之章。少焉,月出于东山之上,徘徊于斗牛之间。白露横江,水光接天。纵一苇之所如,凌万顷之茫然。浩浩乎如冯虚御风,而不知其所止;飘飘乎如遗世独立,羽化而登仙。</p><p class="ql-block">《鹊桥仙·纤云弄巧》</p><p class="ql-block">宋代 · 秦观</p><p class="ql-block">纤云弄巧,飞星传恨,银汉迢迢暗度。金风玉露一相逢,便胜却人间无数。柔情似水,佳期如梦,忍顾鹊桥归路!两情若是久长时,又岂在朝朝暮暮。</p><p class="ql-block">《灞上秋居》</p><p class="ql-block">唐代 · 马戴</p><p class="ql-block">灞原风雨定,晚见雁行频。落叶他乡树,寒灯独夜人。空园白露滴,孤壁野僧邻。寄卧郊扉久,何年致此身。</p><p class="ql-block">《燕歌行二首·其一》</p><p class="ql-block">魏晋 · 曹丕</p><p class="ql-block">秋风萧瑟天气凉,草木摇落露为霜,群燕辞归鹄南翔。念君客游思断肠,慊慊思归恋故乡,君何淹留寄他方?贱妾茕茕守空房,忧来思君不敢忘,不觉泪下沾衣裳。援琴鸣弦发清商,短歌微吟不能长。明月皎皎照我床,星汉西流夜未央。牵牛织女遥相望,尔独何辜限河梁。</p><p class="ql-block">《金陵城西楼月下吟》</p><p class="ql-block">唐代 · 李白</p><p class="ql-block">金陵夜寂凉风发,独上高楼望吴越。白云映水摇空城,白露垂珠滴秋月。月下沉吟久不归,古来相接眼中稀。解道澄江净如练,令人长忆谢玄晖。</p><p class="ql-block">《满庭芳·碧水惊秋》</p><p class="ql-block">宋代 · 秦观</p><p class="ql-block">碧水惊秋,黄云凝暮,败叶零乱空阶。洞房人静,斜月照徘徊。又是重阳近也,几处处,砧杵声催。西窗下,风摇翠竹,疑是故人来。 伤怀。增怅望,新欢易失,往事难猜。问篱边黄菊,知为谁开。谩道愁须殢酒,酒未醒、愁已先回。凭阑久,金波渐转,白露点苍苔。</p><p class="ql-block">《琴曲歌辞·蔡氏五弄·秋思二首》</p><p class="ql-block">唐代 · 李白</p><p class="ql-block">春阳如昨日,碧树鸣黄鹂。芜然蕙草暮,飒尔凉风吹。天秋木叶下,月冷莎鸡悲。坐愁群芳歇,白露凋华滋。阏氏黄叶落,妾望白登台。月出碧云断,蝉声秋色来。胡兵沙塞合,汉使玉关回。征客无归日,空悲蕙草摧。</p><p class="ql-block">《同赋山居七夕》</p><p class="ql-block">唐代 · 李峤</p><p class="ql-block">明月青山夜,高天白露秋。花庭开粉席,云岫敞针楼。石类支机影,池似泛槎流。暂惊河女。1</p> <p class="ql-block">祝全体群友白露凉爽,阖家欢畅!</p> <p class="ql-block">编辑制作:周子平《云淡风清》</p><p class="ql-block">2025.09.07</p><p class="ql-block">乙已年七月十六白露</p><p class="ql-block">于三角湖书斋</p>