<p class="ql-block">《山西续篇(十二)一一爷孙游王家大院: 半座城堡的豪门传奇》</p><p class="ql-block"> 7月17日下午,爷孙仨随团踏入王家大院,我才真正懂了“民间故宫”的分量。12万平米、123座院落、1118间房屋在山脊铺展,青砖灰瓦间不是土气,是深不可测的财力与权势,俨然一座巍峨城堡。</p><p class="ql-block"> “王是一个姓,姓是半个国;家是一个院,院是半座城。”民谣诚不我欺。曾以为故宫是建筑巅峰,王家大院的“三雕”(石雕、木雕、砖雕)却让见过故宫的我震惊。房檐、柱础、窗棂,目光所及皆是艺术:狮子滚绣球、喜鹊登梅,连门槛都在静静讲故事。</p><p class="ql-block"> 8岁外孙仰着头问:“外公,王家人打豆腐的,咋赚这么多钱?”我笑答:“祖先王实确是卖豆腐起家,后来抓住盐铁、粮棉商机,远涉千里做贸易,才积下惊人财富。”“要住这么多房子?”“不全是住人,”我指层叠院落,“这是家族实力的象征,像今天的大公司总部,展示商业成就。”</p><p class="ql-block"> 走到一处匾额前,小家伙驻足:“‘规圆矩方’的‘矩’字多一点!”细看果然。他俏皮道:“是不是规矩要多一点呀?”我笑了,却也深思:这一点,何尝不是王家对家规的重视?正是这些“多一点”的规矩,塑造了晋商“诚信为本、以义制利”的精神,让豆腐郎建起半座城。</p><p class="ql-block"> 漫步其间,我沉思:王家大院不只是建筑巅峰,更是晋商文化的缩影。它见证中国近代商业崛起,精雕的窗棂门楣,无声诉说家族兴衰。</p><p class="ql-block"> 现代人游此,当思量何为真正的传承。高楼易建,家风难树;财富易得,匠心难求。王家留下的不仅是建筑瑰宝,更是规矩中创新、诚信中求变的精神密码。砖缝苔痕似在提醒:无论时代变迁,有些规矩,确实该“多一点”。</p><p class="ql-block"> 离开时回首,夕阳下的王家大院如永恒城堡。青砖灰瓦间,沉淀的不只是财富,更是一个时代的精神与智慧。</p><p class="ql-block"> 《咏王家大院》</p><p class="ql-block"> 鳞次栉比倚山崇,</p><p class="ql-block"> 三雕烁烁夺天工。</p><p class="ql-block"> 朱门矩点多一画,</p><p class="ql-block"> 晋商精神万古风。</p><p class="ql-block"> 2025.08.20</p> <p class="ql-block"> 王家归来不看院,</p><p class="ql-block"> 晋商大宅尽风流。</p><p class="ql-block"> 静升古镇藏瑰宝,</p><p class="ql-block"> 黄土高原耀明珠。</p><p class="ql-block"> 高墙深院显气派,</p><p class="ql-block"> 雕梁画栋映日辉。</p><p class="ql-block"> 一砖一瓦皆匠心,</p><p class="ql-block"> 一门一窗尽显贵。</p> <p class="ql-block"> 三雕艺术惊天下,</p><p class="ql-block"> 木石砖雕各千秋。</p><p class="ql-block"> 狮子滚绣寓意深,</p><p class="ql-block"> 琴棋书画展风流。</p><p class="ql-block"> 牡丹富贵岁寒图,</p><p class="ql-block"> 喜鹊登梅福满楼。</p><p class="ql-block"> 百寿图中藏百态,</p><p class="ql-block"> 福寿双全意长留。</p> <p class="ql-block"> 院落相连通九陌,</p><p class="ql-block"> 回廊曲径隐玄机。</p><p class="ql-block"> 穿堂入室皆有序,</p><p class="ql-block"> 主次分明礼制严。</p><p class="ql-block"> 登高望远心开阔,</p><p class="ql-block"> 俯瞰全院势恢宏。</p><p class="ql-block"> 九宫八卦布全局,</p><p class="ql-block"> 天人合一见匠心。</p> <p class="ql-block"> 王家大院今犹在,</p><p class="ql-block"> 不见当年王谢人。</p><p class="ql-block"> 富贵荣华皆过往,</p><p class="ql-block"> 唯留古建鉴丹心。</p><p class="ql-block"> 游罢归来思未已,</p><p class="ql-block"> 晋商精神永长存。</p><p class="ql-block"> 一院藏尽千年史,</p><p class="ql-block"> 一步一叹一销魂。</p> <p class="ql-block"> 游走深宅如穿巷,</p><p class="ql-block"> 移步换景目不暇。</p><p class="ql-block"> 石狮威武镇门庭,</p><p class="ql-block"> 木雕精妙夺天工。</p><p class="ql-block"> 青砖黛瓦映斜阳,</p><p class="ql-block"> 朱门铜环诉沧桑。</p><p class="ql-block"> 一院幽深藏古韵,</p><p class="ql-block"> 万缕思绪忆旧章。</p> <p class="ql-block"> 诗书继世传家久,</p><p class="ql-block"> 规矩方圆立本先。</p><p class="ql-block"> 竹林书塾弦歌里,</p><p class="ql-block"> 饿实守信德自绵。</p> <p class="ql-block"> 王家兴衰五百载,</p><p class="ql-block"> 晋商传奇写春秋。</p><p class="ql-block"> 富不三代警世语,</p><p class="ql-block"> 勤俭持家代代传。</p><p class="ql-block"> 商海沉浮皆有道,</p><p class="ql-block"> 诚信为本永不丢。</p><p class="ql-block"> 家训遗风今犹在,</p><p class="ql-block"> 游人驻足感悠悠。</p>