<p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">《渔樵问对·无心》:水无心,却能成江海;人无执,方能成全自己。最能掌控万物的,从来不是想掌控一切的人,而是“放下控制欲”的人 /原创 妙谛微言 一苇堂/在线学习跟进;不畏浮云遮望眼!</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">咱们先说一个看起来不太相关的事儿。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">有段时间,我一朋友被辞退了,在家待业。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">他人不坏,也不是不努力,就是没了原来的岗位、头衔和一串亮眼的名片后,他忽然开始自我怀疑:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">“我到底还有什么?”、“如果没有了这份工作,我还是我吗?”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">他这状态,就跟一部手机突然拔了SIM卡,关了Wi-Fi,还卸载了所有App,只剩一块亮屏,茫然得很。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">听起来有点好笑,但这事,其实挺普遍的。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">《渔樵问对》中有段对话:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">【原文】节选:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">渔者叹曰:“熙熙乎万物之多,而未始有杂。吾知游乎天地之间,万物皆可以无心而致之矣。非子则孰与归焉?”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">渔者曰:“无心者,无意之谓也。无意之意,不我物也。不我物,然后定能物物。”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">曰:“以我徇物,则我亦物也;以物徇我,则物亦我也。”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">【译文】:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">渔夫感叹说:“世间虽万物繁多,但物却各有其序,各有其位,从未有杂乱。天地之间,万物都能在‘无心’之中自然成就。若不是你,我又将与谁参悟并同化此理呢?”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">渔夫答:“‘无心’就是心不执着,没有刻意的意念。不被外物束缚,自然就能使万物各得其所,也才能驾驭万物。” “若以‘我’去外求于‘物’,那‘我’就被外物所驭,也就成了‘物’;若能以‘我’驭‘物’,则‘物’皆在‘我’之内。”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">咱们大多数人,或多或少都把“我”寄托在了某个“物”上:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">职位、房子、车、学历、情感关系,甚至一条朋友圈点赞数。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">这些看起来是我们拥有的东西,结果最后发现,它们才是我们“拥有”的我们。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">壹|物是物,我是我,别把自己活成“附属品”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">这事在《渔樵问对》里,其实早就被说破了。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">渔者说得很清楚:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">“无心者,无意之谓也。无意之意,不我物也。”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">啥意思?简单点讲就是:别总想着把万物都变成“我的”,那样你就完了。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">一个人若天天揣着目的活,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">见啥都想收编为己用,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">见谁都在脑子里配备个使用说明书,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">结果往往不是掌控一切,而是被万物牵着鼻子走。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">你本来是想掌控物,结果反被物牵着跑。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">你想驾驭生活,最后生活让你累成一条狗。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">所以,渔者这段话真不唬人——</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">你以我徇物,你就是个“物”;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">你若能让物徇我,那“物”反而回到了“我”的位置上。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">说白了,你到底是活给自己看,还是活成了某个标签的载体?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">贰|水无心,却能成江海;人无执,方能成全自己</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">有人说,那是不是要斩断欲望、回山修道、躺平当咸鱼?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">也不是“无心”≠“不作为”,“不我物”≠“拒绝生活”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">渔者要表达的,是一种“不执着于控制”的心法,而不是让你真去野外住帐篷,靠喝露水活。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">想想看,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">水无心,但它能载舟覆舟、随势而动;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">风无意,但它能顺山绕谷、曲折前行。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">真正厉害的人,不是死扛的,而是顺势能转、识时能退、随物能化。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">也就是说——</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">真正自由的人,不是不要“物”,而是不把自己绑在“物”上。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">他可以拥有,但不被拥有;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">可以热爱,但不被占据;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">可以努力,但不必抓狂。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">叁|我们的“我物关系”失调症</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">我们时代的“物”,早就不只是铜钱瓦器,而是“可量化的自我”:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">KPI 是物,点赞数是物;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">他人认可是物,“被看见”是物;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">甚至那个你想展示的“更好的自己”,也是物。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">这些“物”,本来是手段,慢慢变成了主角,然后成了我们自我认同的“标准答案”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">我们也变得越来越容易焦虑:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">少一点成绩,就觉得自己白活;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">失去一段关系,就觉得自己“不完整”;</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">看别人走在前面,就觉得自己“白搭”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">你不是不够好,你只是太把这些“物”当成了“我”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">你一旦这么干,你“我”这系统就全乱套了:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">变量当常量,程序必崩溃。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">肆|想通这一点,你才会真正自由!</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">渔者的那句“万物亦我也,何万物之有焉?我亦万物也,何我之有焉?”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">放到今天听,像不像是打破“自我中心”那一棒?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">我们以为万物有边界,我有身份,物有归属。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">但如果万物都能跟“我”互动,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">“我”也本就是这个宇宙的一部分,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">那为啥非得天天分你我彼此,谁驾驭谁?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">一个人的成熟,是从想拥有一切,变成能放下一切。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">真正的“我”不是你正在攒的资产,</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">不是你正在维护的人设,也不是你朋友圈的滤镜。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">你就是你,一个被天地承载、在万物中行走、在自己心里栖居的人。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">当你不再执着于拥有,反而可以“宰天地,司鬼神”,这不是神话,这是定力。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">伍|结语</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">所以,别让自己太“物化”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">你不是标签,不是头衔,不是名片,不是任何你可以向别人展示的“那部分”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">你是那个可以安静坐下来,不做事、不说话,也仍然感觉自己存在的“你”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">万物都是过客,你自己才是归处。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:15px;">别忘了这一点,就不会活错。</span></p>