歌声传友情(4)日 本 文 学 和 歌 赏 析 说 明

了然于夕

名称由来 <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  日本人自称“大和民族”,称其古诗为“和歌”。也称“短歌”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  日本古代诗人大伴家持在编辑日本第一部古诗集《万叶集》时规定,和歌共5句。第一句5拍,即5个假名,第二句7拍,即7个假名,第三句5拍,即5个假名,第四句7拍,即7个假名,全诗5句31个假名,拍节是57577。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  如果完全按照历史的客观进程介绍日本诗歌,那么就应该是“先唐诗汉赋后和歌俳句”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  因为唐诗传入日本诗坛后,独占鳌头,引领风骚达百年之久。在那漫长的岁月里,日本和歌一直难登大雅之堂,多是女性用于闺蜜间交流情感的私密之作,男性则以能够创作和吟颂汉诗为荣。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  但是,为了满足网友们了解日本诗歌的急切心情,咱们的调侃顺序就来个“颠鸾倒凤”,先和歌,后汉诗吧。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  在皇室的组织带领下,从公元905年到公元1439年,日本共留下21部敕撰和歌集。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 此外,在民间还有人们自己编撰的大量和歌集。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 因篇幅所限,本栏目仅从《万叶集》、《古今集》、《新古今集》三集之中选译部分作品。作简短介绍。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  三部和歌集用的均是日文文言,因此,首先需要翻译成日文现代文,然后再翻译成中文。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  但是,估计本栏目绝大多数读者对日文原文兴致不大,并且每期篇幅有限。所以,老朽擅自做主,日文原作一带而过,把主要笔墨花在中文译文方面。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  长期以来,已有诸多先辈与同行翻译过日本和歌,余在此不顾学识浅薄,再给众人献上老朽陋译,实属捧土而附泰山耳,唯恐贻笑大方,敬请忍俊阅读。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  行文至此,想起旧事及故交,不由得热泪盈眶……。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  当年,我坚持凌晨4点半起床,翻译写作两个小时左右,然后匆匆吃口早饭再赶去学校讲课。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 因路上还在构思译文,有一次过马路时,险些被汽车撞上,遭到司机破口大骂……。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 我之所以舍命赶写,是想在母校百年校庆前完稿。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 可是,当我把草稿拿给北大出版社一位编辑时,他连看都没看,就冷言冷语地拒绝了……。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  当我请中国社科院某位权威为我写序时,又因学术观点不同,稿件被退了回来。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  两次闭门羹,使我垂头丧气,长吁短叹。看着手写的稿纸厚厚地堆放在自己的床头,我几近落泪……。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  那些年,清华大学出版社编辑陈朝晖同志每年都来找我,询问有何新作。得到这部稿件后,他独具慧眼,力排异议,勇担风险,坚持出版。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  我不知道自己的恩师北大著名老教授潘金生先生是怎么得知消息的,有一天突然叫我去他家里一趟。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 一见面,老师就亲切地叫着我的名字,开门见山地说:“我看了你的 稿子。你呀,你呀。你就是一只没头苍蝇!到处乱撞。什么都不用说了,那本书的序,老师给你写吧。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 闻听此言,我一下愣住了,伤心之事,何只此书,岂止此事,齐涌上心,百感交集,一时语塞,伏案而泣,竟如弃婴重见亲人一般………。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 就这样,在北大百年校庆之际,清华大学出版社正式出版了拙作《日本文化的皇冠宝珠——短歌》。受到众多读者的欢迎与好评。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  同时,荣幸地接受了由日语界老前辈、北大老校友、文化部副部长刘德友先生担任会长的《北京大学中日诗歌比较研究会》副会长的任命。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 如今恩师已离世多年,想起这段往事,那慈祥的目光,那和蔼的面庞,仍历历在目……。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 思念至此,悲从中来,怎能不老泪纵横……。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 豁然回首,桩桩往事、</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 段段情谊,种种挫折,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 涉步步坎坷,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 炼古道柔肠………。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 似流水,如浮云。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 漂泊至此,心静如水。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 黄昏殆尽,夜幕降临。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 再听冲绳民谣《花》,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 别有一番滋味在心头……。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">试译歌词如下:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">1、河水流淌</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 流向何方</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 人也漂泊</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 漂向何方</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 如彼的流淌</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 那般的漂泊</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 终将抵达终点</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 作为鲜花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 终归鲜花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 由她绽放</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 任她芬芳</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 欲哭请哭</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 欲笑请笑</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 终有一天</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 必有一日</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 鲜花定能怒放</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">2、泪水流淌</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 流向何方</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 爱心漂流</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 漂向何方</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 让涓涓细流</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 流进心房</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 既是鲜花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 终归鲜花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 即令盛开</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 欲哭请哭</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 欲笑请笑</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 终有一天</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 必有一日</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 鲜花能怒放</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">3、鲜花作为鲜花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 要让她能绽笑</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 人是为人</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 要许他流泪</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 那就是自然之歌</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 深藏心底</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 永驻心房</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 催发鲜花怒放</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 欲哭请哭</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 欲笑请笑</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 无论何时</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 无论何日</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 都要握住</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 握住那鲜花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 欲哭请哭</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 欲笑请笑</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 无论何时</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 无论何日</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 都要握住</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 握住那鲜花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 终有一天</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 必有一日</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 会让鲜花盛开</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">本期到此结束。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">下期再见!</span></p>