离支在庙堂之上

🌐Lynn

<p class="ql-block">  7月18日《长安的荔枝》上映,据说该片以“黑马之姿”横扫暑期档,上映两天破亿,成为今年最令人惊叹的国产电影奇迹。南越献荔枝于朝堂并非始于唐,《西京杂记》卷三曰:</p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;"> 尉佗献高祖鲛鱼、荔枝,高祖报以蒲桃锦四匹。</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;"> </i>可见早在汉初,南越王赵佗已经向高祖刘邦进献过鲛鱼、荔枝。赵佗进献荔枝应始于公元前196年,且中间有过断贡。汉高祖三年(前204年)赵佗建立南越国,前196年刘邦派使臣陆贾劝降,赵佗受南越王印绶,归汉,开始进献贡品。刘邦在赵佗归顺的第二年(前195年)驾崩,汉惠帝刘盈即位,吕后临朝听政。不久吕后便与赵佗交恶,后甚至与之禁交,并攻打南越。前180年吕后死于狂犬病,汉文帝刘桓即位。为安抚赵佗,汉文帝罢南越兵,为赵佗修缮祖茔。赵佗趁机向西南沿海扩张势力,再次称帝。</p><p class="ql-block"> 前179年刘桓派陆贾二次出使南越,赵佗阳奉阴违,一面对汉称臣,一面内行帝制。赵佗寿,据说他活到了百十岁,不仅熬走了刘邦夫妇、汉惠帝刘盈、汉文帝刘恒、汉景帝刘启,还熬走了自己的太子赵始。前137年赵佗崩,孙子赵眜(赵胡)即位。前113年,第四任南越王赵兴在位时,南越臣相吕嘉叛乱,汉武帝派伏波将军路博德,楼船将军杨仆灭南越国。</p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;"> 元封元年(前110年)春,(上)至汲新中乡,得吕嘉首,以为获嘉县。驰义侯遗兵未及下,上便令征西南夷,平之。遂定越地,以为南海、苍梧、郁林、合浦、交阯、九真、日南、珠厓、儋耳郡。定西南夷,以为武都、牂柯、越巂、沈黎、文山郡。(《汉书 . 武帝纪》)</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;"> </i>南越既灭,可荔枝的诱惑不灭。刘彻为方便采摘新鲜荔枝,由南海向北进行大面积移植,并在长安城内建起了扶荔宫,连年移植,屡败屡植,苗、果同传,邮传者疲毙于道。</p><p class="ql-block"> <i style="font-size:15px;">荔枝树,高五六丈余,如桂树,绿叶蓬蓬,冬夏荣茂。青华朱实,实大如鸡子,核黄黑,似熟莲,实白如肪。甘而多汁,似安石榴,有甜酢者。至日将中,翕然俱赤,则可食也。一树下子百斛。《三辅黄图》曰:汉武帝元鼎六年(与元封元年同),破南越,建扶荔宫。扶荔者,以荔枝得名也。自交趾移植百株于庭,无一生者,连年移植不息。后数岁,偶一株稍茂,然终无华实,帝亦珍惜之。一旦忽萎死,守吏坐诛死者数十,遂不复茂矣。其实则岁贡焉,邮传者疲毙于道,极为生民之患。(《南方草木状 . 果类》[晋]嵇含)</i></p> <p class="ql-block">广州越秀山云☁道(卢丹摄影)</p> <p class="ql-block">  进献荔枝从西汉初年一直延续到东汉末年,至于怎么运输,是否新鲜,《后汉书 . 和帝纪》也有记载:</p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;"> 旧南海献龙眼、荔支,十里一置,五里一候,奔腾阻险,死者继路。时临武长汝南唐羌,县接南海,乃上书陈状。帝下诏曰:"远国珍羞,本以荐奉宗庙,苟有伤害,岂爱民之本。其敕太官勿复受献。"由是遂省焉。①</i></p><p class="ql-block"> 十里一置,五里一候,奔腾阻险,死者继路。汉和帝刘肇算是个明君,听从唐羌谏言,体恤民情,免除南海之贡项,为沿途黎民留了条生路。隋文帝杨坚也是这样一位明君,隋开皇十八年,时林邑国(今越南中部)进献白鹦鹉,杨坚认为劳命伤财,抚慰而弗受。</p><p class="ql-block"> <b><i>(元狩二年)夏,马生余吾水中。南越献驯象、能言鸟《汉书·武帝纪》</i></b></p><p class="ql-block"><i> </i><i style="font-size:15px;">颜师古注</i><b style="font-size:15px;"><i>能言鸟</i></b><i style="font-size:15px;">云:即鹦鹉也,今陇西及南海并有之。万震《南州异物志》云有三种,一种白,一种青,一种五色。交州以南诸国尽有之。白及五色者,其性尤慧解,盖谓此也。</i><b style="font-size:15px;"><i>隋开皇十八年</i></b><i style="font-size:15px;">,林邑国献白鹦鹉,时以为异。是岁贡士咸试赋之。圣皇驭历,屡有兹献。</i><b style="font-size:15px;"><i>上以幽遐劳费,抚慰弗受</i></b><i style="font-size:15px;">。</i></p> <p class="ql-block">  蜀地荔枝大概率是在汉武帝时期由南越交跂移植北上的,公元818年白居易被贬忠州,在写给长安亲友信笺中,曾详细描述过荔枝的生长情况:</p><p class="ql-block"> <i style="font-size:15px;">荔枝生巴、峡间,形圆如帷盖。叶如桂,冬青;华如橘,春荣;实如丹,夏热。朵如蒲萄,核如枇杷,壳如红缯,膜如紫销,瓤肉莹白如雪,浆液甘酸如醴酪。大略如此,其实过之。若离本枝,一日而色变,二日而香变,三日而味变,四五日外,色香味尽去矣。《旧唐书.白居易》</i></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;"> 巴蜀既生荔枝,玄宗为何又要重蹈覆辙,让南粤再贡荔枝呢,不过是杨氏兄妹随口一言,南海荔枝味更鲜美罢了。庙堂取宠戏言,人间灾难。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;"> 时代的一粒灰,落在个人头上可能就是一座山。(方方)</span></p><p class="ql-block"><b>①李贤注唐羌所引</b>,《谢承书》曰:唐羌字伯游,辟公府,补临武长。县接交州,旧献龙眼、荔支及生鲜,献之,驿马昼夜传送之,至有遭虎狼毒害,顿仆死亡不绝。道经临武,羌乃上书谏曰:“臣闻上不以滋味为德,下不以贡膳为功。伏见交趾七郡献生龙眼等,鸟惊风发。南州土地炎热,恶虫猛兽不绝于路,至于触犯死亡之害。死者不可复生,来者犹可救也。此二物升殿,未必延年益寿。”帝从之。章报,羌即弃官还家,不应征召,注《唐子》三十余篇。</p> <p class="ql-block"><b style="font-size:18px;">喜欢唐恬的歌词《庙堂之外》</b></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">你看 谁家年少</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">布衣简衫 千里入繁华</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">好城 无限风光</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">有人前程一万丈</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">有人蚂蚁爬高墙</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">也只想有个 墙缝等月光</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">低着头 也有月亮</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">照他步履忙 风来雨往</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">可知 尽是险关</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">尽是盘算 尽是雾茫茫</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">可知 功劳本上</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">未必论着功行赏</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">多少清白的愿望</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">就有多少张 染黑它的网</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">名和禄 一把算盘</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">叮叮当当响</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 逐明月枕清风</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">一身坦荡如城门少年郎</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 工有所偿 学有所用</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">无人欺我无依傍</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 敬来路敬高山</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">敬春日花开花落的街巷</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 敬那庙堂之外的月光</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">敬挑夫一碗茶汤 赚一斗米小小的筐</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">爹爹在长安行商 平了赋税还有盈账</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">节日里河灯有光 舞姬个个腿脚有伤</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">小沙弥摇摇晃晃 追得猫儿跃过红墙</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">再大的 楼宇城郭</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">再小的 市井烟火</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">不过是 你你我我</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">一步步 往前磕</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">没仰仗谁的光 也没投靠谁的脏</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">没得过奖赏却也 没挥舞棍棒</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">也罢 明了暗话</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">心照可宣 无愧天地间</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">酒来 一杯敢当</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">致我年少志高昂</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">致我半生无名扬</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">也斗个胆去拆世间的谎</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">有得是 冠冕堂皇</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">缺我又何妨</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 逐明月枕清风</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">一身坦荡如城门少年郎</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 工有所偿 学有所用</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">无人欺我无依傍</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 敬来路敬高山</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">敬春日花开花落的街巷</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 敬那庙堂之外的月光</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 逐明月枕清风</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">一身坦荡明晃晃斥魍魉</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 工有所偿 学有所用</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">无人笑我不自量</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 见长河水汤汤</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">谁千古留名不过纸半张</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我当 赴那无名无状的月光</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">遥遥一抬手 致万乡 致盛唐</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">致我生如尘 世无双 风一扬</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">愿这世间王侯与稚儿 皆可沐朝阳</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我敬 千军万马蹄下 那朵花</i></p><p class="ql-block"><i style="font-size:15px;">我敬 燕儿满口泥 安的家</i></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:18px;">(电影海报来自网络图片侵删)</b></p>