池上雅集

朱全坤

<p class="ql-block">美篇名:朱全坤</p><p class="ql-block">美篇号:53777548</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:22px;">池上雅集</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></b></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">话说上海松江,有一处古典园林,号“醉白池”。醉白池园内,有水一泉,有竹千杆;有灵鹿怪石,有紫菱白莲。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">忽一日,诵咏声声,音韵顿扬;是一群古稀贤儒,雅集于醉白池上。他们或汉服飘逸、或民国风典、或T衅短衫,又或素裹红装;正低吟浅唱,口吐莲花:识分知足,外无求焉……</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">却原来.醉白池园为宏“池上”文化,推出背诵古诗《池上篇》,赠入园门票活动。于是乎,松江属下新桥镇社区学校诗词班,一邦学友,群情激昂,欣然而至。他们本可凭“古稀”而免票入园,但他们偏不。他们腹有诗书,心有底气,特别重看“贤儒”之像;一个个胸挺首昂,叹短吁长:妻孥熙𤋮,鸡犬闲闲……,拦都拦不住。这一幕,引得一众游人,驻足观赏,啧啧称扬。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">诵《池上篇》 获赠入园门票(经Al取原图的相似图)</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">唐代大诗人白居易,号乐天,晚年逸居洛阳。其宅院有堂有庭,有桥有船;更有高朋雅集,书酒酬和,载歌载弦。是矣,乐天欣作《池上篇》一首,以畅其志趣。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">北宋名相韩琦,“作堂于私第之池上,名之曰‘醉白’。取乐天《池上》之诗,以为醉白堂之歌。意若有羡于乐天……”*。北宋大文豪苏轼,更为韩相之醉白堂,作《醉白堂记》。</span><span style="font-size:18px;">(*此段引自《醉白堂记》)</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">及至清初,松江邑人顾大申,顺治年进士,主水务。其晚年归隐故里,读《醉白堂记》,仰于乐天之道,又善水,故而购置田产,据水筑池,亦谓之“醉白”。更在醉白之上,凌水架“池上草堂” ;雅集松江方圆,文墨骚客于草堂,唱和于池上,一时无二。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">又及至公元二零二五年六月五日,芒种日。麦穗稻秧芒种,荷花莲叶风涌。雅集池上一日,诗心醉白重重。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">这天,但见得,古稀学友们,曲廊回眸,婀娜生姿;池岸缓步,举止从容。他们来到一处临醉白水榭,有《池上篇》竹刻悬于榭。他们男女分列于竹刻两侧,呈环抱《池上篇》之态,动情诵读:皆吾所好,尽在吾前……。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">粗略算来,上自白居易作《池上篇》,居间有名相文豪乡绅相续醉白,相继池上,下至学友们临醉白而诵《池上篇》;此等胜事,夸之为历千二百年而不衰的池上雅集,亦有情可据。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">池上草堂</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">松江之醉白池,呈不规则矩形;周以怪石草木,亭榭回廊。而池水川于下,唱和凌于上者——池上草堂是也。而立水亭亭,荷香飘逸者——芒种花信是也。而回廊漏窗,悄然绿影者——巴蕉美人是也。而时留拍一照,时吟诵一篇者—— 学友雅集是也。更有石刻30方,嵌于廊壁内者——乃松江《邦彦画像》是也。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">曾几何时,如今的大上海,为松江府治下。治下得以如此辉煌,必有良治,而良治具则邦彦竞出。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清康𤋮乾隆年间,松江有画者徐璋,遍访乡里,收集前朝先贤事迹图画,为之作像作传,册为《邦彦画像》。其中收录松江名士百十人,而至今时最具名者,恐数大书画家董其昌(董思白)了。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">《邦彦画像》自诞生起,历经战乱,时有散失补缀;而在松江府望族间递传有序。及至韩应陛收藏时,松江名士顾莲从韩氏处请出《邦彦画像》,着人摹本刻石,计30方(有说29方),以利传存。刻石先置于松江府学,后府学毁于战火,刻石移置醉白,而众邦彦就此雅集于池上。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">学友们此时此刻,睹画像,思贤达,鸟择良木;绕回廊,赏池荷,姑务巢安。他们一个个知足乐天,执扇吟诗,攸哉游哉。诗曰:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">谁言桑榆晚,邀相作田诗。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">临风把酒远,一醉梦白池。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">漏窗绿影</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">再说回《邦彦画像》册页本,经韩氏四世珍藏至1936年,有意出让。时松江图书馆馆长雷君彦,邀20多名贤朋雅集,共同出资购买,并捐赠给松江图书馆;册页本由私藏转为公藏。此后在日寇涂火中,册页本又有所散失,最终入藏南京博物院;是为国家一级文物。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">综观《邦彦画像》之曲折磨难:从白居易到董思白、从韩琦到韩氏四世、从顾大申到顾莲、再从邦彦到雷君彦,他们似乎毫无关联,甚至相隔千年,却总有一种力量,乡土的、邦彦的、文化的、历史的力量,冥冥之中让他们相互加持、雅集千年,终令古藉典雅出世并以石刻本和册页本两种形式存世,分藏于醉白池和博物院。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">册页本曾于2014年返回家乡展出。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">学友们为《邦彦画像》的故事唏嘘不已;为民族凝聚的合力赞叹不已;为自己能与古贤邦彦雅集于池上而欢欣不已。且听,学友们众口同占心声一曲:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">游醉白池,诵池上篇。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">昭邦彦德,乐初夏天。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">回松江府,慰乡里源。 </span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">存世石刻本</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">松江位于东海之滨,水草丰茂;溯流尧舜,梅鹿出没。所以,松江有“茸城”之古称。今之醉白池畔,尚有“赏鹿厅”一座,“十鹿九回头碑”一通。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">民间解读:松江鱼米之乡,经济发展,人文璀璨,故里情重。官宦商贾,贩夫走卒,背井离乡,终必归之。归聚于故土,雅集于家乡,正所谓“十鹿九回头”是也。而今阡陌,交通畅达,不仅归之,更兼来之。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">此民间解读,恰学友可证。学友其中,有土著松江,有归之松江,更有新来松江。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">学友们闲散于赏鹿厅,隧思见,原野之上十鹿九回头,不忍离去的场面;耳边竟充盈了“呦呦”鹿鸣之声。鸣曰:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">余鸣呦呦,唱和醉白:余携小鹿,雅集池上。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">余鸣呦呦,流布芒种:余伴梅鹿,雅集池上。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">余鸣呦呦,十之九回:余同友鹿,雅集池上。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">余鸣呦呦,归之来之:余随群鹿,雅集池上。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">众学友闻之诧异,思之惊喜,齐声诵和,不甘下风。和曰:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">同窗如酒,不醉也醉:我从土著,池上雅集。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">诗兴胜酒,醉非白醉:我引新来,池上雅集。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">飞花令酒,白醉亦醉:我自归之,池上雅集。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">进学以酒,醉且醉白:我与诗友,池上雅集。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">一时间,醉白池园里,惟鹿鸣呦呦,雅集朗朗;而荷香习习,池上盈盈……</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;"></span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">宁终老乎其间?笔者但问。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">参考书籍</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">注:部分图片20250605学友拍摄共享,谢学友;部分图片20250714拍摄。文中一些四言句,取自或参自《池上篇》,未一一标明。参考书《文化名园醉白池》,游园时获赠。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:right;"><span style="font-size:18px;">20250719于上海住区</span></p>