<p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">盛唐诗人崔国辅在唐人五绝中独标一格,可称盛唐五绝名家。《唐诗品汇》于五绝一体,以崔国辅与李白、王维、孟浩然并列为“正宗”。可见他在唐人五言绝句中独标一格,并对后人产生了影响。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">崔国辅是这篇墓志传主崔惟怦的儿子。此志中言,“长子曰邈,次曰逸,次曰国鼎,次曰国辅”,崔国辅为其第四子。又曰,“国辅进士擢第,山阴浚仪二县尉,集贤院学士。咸能竖立才艺,唯徵君、国辅最独知名。”崔惟怦的这篇墓志保存了唐诗人崔国辅的一些资料。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">现将崔惟怦墓志录如下,灰色字体为小注:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">盖,61、63厘米,饰云纹,篆书:唐故崔府君墓志之铭。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">志,59、59厘米,28行,行29字,楷书,全文如下:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">唐故沂州司马崔府君墓志铭并叙</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">公讳惟怦宗践直,清河东武城人也。云(</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">此字为云左上有一短撇,唐碑中起首横画也有写作短撇横的,暂解作云)</span><span style="font-size:15px;">魏太尉琰(</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">就是著名的捉刀人典故中的崔琰,据《世说新语·容止》,崔琰因相貌堂堂,曹操让崔琰假扮自己接见匈奴使者,自己则持刀站立床头充当侍卫。墓志下文说崔惟怦身长六尺,高准方口,与他祖上的相貌堂堂也很匹配。另外,据载崔琰年少时喜好击剑武功,后发愤读书,研习儒家经典,墓主能文能武也和他有相似之处。人类的遗传基因还是强大。</span><span style="font-size:15px;">)十五世,世有勋德,故时称玉叶金柯。琰后十一世有北齐青州刺史泰寿,其子子纯为莱州别驾,生义起,仕隋朝散大夫歧阳宫监、唐潭州都督府长史,卒于长沙。夫人河内司马氏,遂携所生二子玄鉴、玄同北归乡里,及玄鉴长,为娶清平公李节女。其后玄鉴官至昌平、林虑二县令,有子六人,公则虑林(</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">此处似笔误,应该是林虑,古人习惯以官职或为官之地作为称呼,玄鉴做过林虑县令,应称林虑。此一节描写崔家世系很清晰)</span><span style="font-size:15px;">之三子也。身长六尺,高准方口,语声如钟,七岁能草隶,十岁驰骑射猎,不为儿童之戏。陇西李光嗣人伦之望也,尝目公为佳婿,后果以其子妻之。四海闻之曰:“李公能婚姻矣。”永淳中</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(高宗李治的年号,使用时间为公元682年至683年</span><span style="font-size:15px;">),东夷叛乱,骤攻边邑遼城,不拔者其在须臾。公时弟游遼右,辄为指挥图画,手射登增者百数,皆应弦而落,遂救遼城,赐勋上柱国(</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">授予有功者的荣誉称号</span><span style="font-size:15px;">)。无何,朝廷举文武之士,公对策三,近射札七重,为天下最。自言忤执事,由是久无诏命,遂晦迹常调,解褐鼎州参军,宣州司马,华州司仓(</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">得罪当事者,只能由正常渠道就职,从低级官吏做起</span><span style="font-size:15px;">)。丁太夫人忧,欲扫闾不仕,中书令姚公、黄门侍郎苏颐共惜公才器,劝公就职,拜河南府法曹,未上,回,露卧伤听(</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">室外睡觉,受寒,使听力受损)</span><span style="font-size:15px;">,改授海州司马,后补沂州。岁余告归太行之别业,日与诸子赋诗饮酒,为物外之赏。以开元廿六年(</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">公元738年,此时离传主立功遼城已是五十五年左右,可见其得上柱国勋职时才三十出头,而此后一直蹉跎下吏,使英雄无用武之地。</span><span style="font-size:15px;">)三月十日遘疾,殁于斯,春秋八十六。明年十月甲申,与夫人合葬于万善乡古邗城北马头山之东南簸箕掌,礼也。长子曰邈,次曰逸,次日国鼎,次日国辅。邈时则徵君(</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">在唐代,“徵君”是对被朝廷征聘而不肯受职的隐士的尊称。</span><span style="font-size:15px;">)也,逸剑州黄安主薄,国鼎郡辟不赴,国辅进士擢第,山阴浚仪二县尉、集贤院学士。咸能竖立才艺,唯徴君、国辅最独知名。始公之寝疾也,虽伏枕绵流而神气不挠,回晨朝盥溲,敛衣正坐,乃命三子国鼎于前曰:“吾昨夜梦奠食先人,汝知之乎?且吾居常之时儿女满目,及夫今日独见汝耶。吾闻成父之志者为孝子,汝其志之。”言讫,勅左右易帷清室,是夕则公不违之夕也。呜呼哀哉,公以忠信为德,惠和为义,德义立而享年不及中寿(</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">唐人以百岁为上寿,九十为中寿,八十为下寿</span><span style="font-size:15px;">),位不逾六百石(</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">崔官最大做到州司马,为六品上,秩六百石,所以说不逾</span><span style="font-size:15px;">),岂天意予,三子国鼎以是泣血罔知所措,乃援蓼莪章(</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">《蓼莪》是《诗经·小雅》中的一篇,是一首悼念父母的祭歌</span><span style="font-size:15px;">)作铭,镂于其石以雪哀愤,辞曰:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">瞻彼邗城兮匪城伊岗</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">掌名簸箕兮穴是凤凰</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">龟言其永兮谶言其良</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">葬我先君兮于何不藏</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">昊天不吊兮降此祸殃</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">顾唯家道兮心焉内伤</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">前贤所乐兮乐其旧乡</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">太行丹涧兮别业高堂</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">谅精爽之昭晰岂兹土之可忘</span></p>