<p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 《蔷薇花赋》</span></p><p class="ql-block">观夫薜荔墙阴,荼蘼架侧。千茎袅以萦帘,万萼攒而照日。红绡翦就,讶鲛室之初开;紫玉雕成,恍蓝田之旧色。尔其蔓引青芜,根蟠翠石。托芳姿于露井,的皪(dí lì)琼英;延淑气于风廊,葳蕤(wēi ruí)瑶席。若夫苞含晓雾,蕊浥(yì)朝霞。吐麝脐之氤郁,垂猩尾之夭斜。刺密难扪,讶守宫之潜匿;枝柔易袅,疑舞袖之纷拏(ná)。至其锦浪翻空,赪(chēng)云布地。迷蛱蝶之三匝,醉醽醁(líng lù)千钟。散天女之宝鬘(mán),掷鲛人之珠泪。于是倚画阁,凭雕栊。影筛金琐,香袭绮栊。荀令之炉堪并,谢郎之璧难同。别有野径烟滋,江村月冷。伴杜若于蘅皋,寄相思于湘永。莫不敷荣九畹(wǎn),扬馨十步。虽无松柏之贞,终有芝兰之慕。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">花语诗</p><p class="ql-block">七绝·蔷薇花语</p><p class="ql-block">一架深红间浅红,缠枝密刺守芳丛。多情最是蔓延处,不向朝阳只向风。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">注释:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">观夫薜荔墙阴,荼蘼架侧。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 薜荔(bì lì):桑科藤本植物,茎叶可制凉粉,常见于《楚辞》中象征隐逸。司马相如《子虚赋》"薜荔柏兮蕙绸"即此物。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 荼蘼(tú mí):蔷薇科末路之花,《群芳谱》载其"三月尽开,谓之春暮",苏轼"荼蘼不争春"暗含韶华将逝之叹。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 千茎袅以萦帘,万萼攒而照日。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 袅(niǎo):《说文》释为"弱曲",状藤蔓柔曲垂绦之态。王勃《滕王阁序》"佩玉鸣鸾罢歌舞"句法相似。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 攒(cuán):《广韵》"聚也",与李白"千树万树梨花开"异曲同工,极言繁英之盛。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 红绡翦就,讶鲛室之初开;紫玉雕成,恍蓝田之旧色。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 鲛室:《述异记》载"南海有鲛人室",此处喻花瓣如鲛人织就绡帛。李商隐"沧海月明珠有泪"可参。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 蓝田:《西京杂记》"蓝田山出美玉",温庭筠"蓝田日暖玉生烟"化用此典,暗含珠光宝气之意。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 尔其蔓引青芜,根蟠翠石。托芳姿于露井,的皪琼英;延淑气于风廊,葳蕤瑶席。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 的皪(dí lì):《淮南子》"水清则见石,其光皪",形容花色晶莹如玉。白居易"大珠小珠落玉盘"可拟。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 葳蕤(wēi ruí):《诗经·唐风》"绿竹猗猗"注疏"盛貌",与欧阳修"绿阴冉冉遍天涯"共构繁茂意象。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 若夫苞含晓雾,蕊浥朝霞。吐麝脐之氤郁,垂猩尾之夭斜。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 麝脐:《酉阳杂俎》载麝香自雄兽脐出,此处喻花香馥郁。李清照"瑞脑消金兽"以香料喻香气象。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 天夭:《诗经》"桃之夭夭"本指桃枝摇曳,此化用于藤蔓之柔曼,别具匠心。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 刺密难扪,讶守宫之潜匿;枝柔易袅,疑舞袖之纷拏。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 守宫:即壁虎,《尔雅》"蝾螈,蜥蜴",此处反用"守宫砂"典故,转写藤刺密布如守宫隐迹。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 纷拏(ná):《汉书》"舞袖以相牵",状藤条随风飘舞若舞袖交缠,动态感极强。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 至其锦浪翻空,赪云布地。迷蛱蝶之三匝,醉醽醁千钟。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 赪(chēng):《诗经》"鲂鱼赪尾"指赤色,此处状花潮如赤霞铺地。周邦彦"叶上初阳干宿雨"写景手法相似。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 醽醁(líng lù):《抱朴子》载"宜城酒名醽醁",李白"金樽清酒斗十千"以美酒喻花海醉人。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 散天女之宝鬘,掷鲛人之珠泪。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 宝鬘(mán):佛经中天女璎珞,《妙法莲华经》"严饰宝鬘",此处化实为虚,写落英如天界饰物纷落。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 鲛人泪:张华《博物志》"鲛人泣珠"典,赋予落花以凄美意蕴,与上句仙境意象构成对照。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 于是倚画阁,凭雕栊。影筛金琐,香袭绮栊。荀令之炉堪并,谢郎之璧难同。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 荀令:荀彧字文若,《襄阳记》载其衣带生香,后以"荀令香"代指高洁。谢道韫咏絮才"未若柳絮因风起",此处"谢郎之璧"喻风雅难匹。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 别有野径烟滋,江村月冷。伴杜若于蘅皋,寄相思于湘永。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 杜若:《九歌》"采芳洲兮杜若",屈原笔下香草常寓君子之德。蘅皋(gāo)出自曹植《洛神赋》,强化隐逸色彩。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 湘永:化用《楚辞》"沅有芷兮澧有兰",暗含湘水神女传说,与"相思"形成双重隐喻。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 莫不敷荣九畹,扬馨十步。虽无松柏之贞,终有芝兰之慕。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 九畹(wǎn):《离骚》"余既滋兰之九畹兮",屈原以兰自喻。十步芳草语出《说苑》,与松柏并置形成刚柔对比。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;"> 芝兰:《孔子家语》"与善人居如入芝兰之室",结句点明以香草喻德之旨,收束全篇。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">(网图,感谢原摄影作者)</span></p>