<p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:20px; color:rgb(255, 138, 0);">细雨枇杷熟 无复虑禾枯</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">农历四月廿四读古诗词</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">谷秧出水青青短 筀笋登盘个个肥</b></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">四月二十四日晚游圆通禅院</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【宋】苏 轼</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">序</p><p class="ql-block">圆通禅院,先君旧游也。四月二十四日晚,至,宿焉。明日,先君忌日也。乃手写宝积献盖颂佛一偈,以赠长老仙公。仙公抚掌笑曰:“昨夜梦宝盖飞下,著处辄出火,岂此祥乎?”乃作是诗,院有蜀僧宣逮事讷长老识先君云</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">石耳峰头路接天,梵音堂下月临泉。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">此生初饮庐山水,他日徒参雪窦禅。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">袖里宝书犹未出,梦中飞盖已先传。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">何人更识嵇中散,野鹤昂藏未是仙。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">诗中,描绘禅院幽深景色,如石耳峰接天、梵音堂月临泉,表达对山水禅意的向往。同时隐含对仕途失意的感慨,愿参禅悟道以寄情。</span></p><p class="ql-block">此诗作于苏轼父亲苏洵忌日(1084年4月25日)。苏轼夜宿圆通禅院,手书佛经,回忆父亲旧游,结合梦境与佛教典故,表达对父亲的怀念及隐逸之思。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">苏轼(公元1037年-1101年), 字子瞻,号东坡居士,北宋文学家、书画家,唐宋八大家之一。其诗文豪放洒脱,仕途坎坷,多次遭贬谪。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">王舍人生辰作</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【宋】王庭圭</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">己巳四月二十四,甲子夜半天门开。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">是时群星环北斗,一星谪堕人间来。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">星精为人不易得,千年孕秀方呈才。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">笔扛龙门百斛鼎,家传凤阁通银台。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">螭头献纳近日月,论事力取天颜回。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">中兴文武收髦俊,愿公急起乘风雷。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">野人指山祝公寿,事业亦与山崔嵬。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">金房难老自有诀,银编紫笔磨松煤。</p><p class="ql-block">诗人为王舍人生辰所作。诗中,以星辰谪堕人间喻王舍人之才,赞其笔力扛鼎,家世显赫。祝愿寿星乘风雷而起,事业如山崔嵬,为国尽忠,文采斐然。</p><p class="ql-block">王庭圭(公元1079年-1171年),字民瞻,号泸溪,江西安福人,北宋进士。<span style="font-size:18px;">长期隐居,以诗文为武器宣传抗金。</span>其诗雄浑流畅,著述甚丰,以诗文著称。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">四月二十四日喜雨次振之韵</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【宋】苏 泂</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">朝来骤雨郁烦蒸,晚见疏星挂汉青。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">大点忽随风信入,好声先觉梦魂听。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">春过种失农犹及,喜极诗成语未停。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">每恨买山无酝藉,不知肝胆露青萍。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">雨点随风入田,好雨声中梦魂亦觉欢喜。春过虽晚但农事未误,诗人喜极而作诗,语未停笔。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">此诗作于雨后,反映农业丰收在望及诗人喜悦之情。诗中,透露出对民生的关怀。</span></p><p class="ql-block">苏泂(约公元1170年-1244年),字召叟,浙江山阴人,南宋诗人,<span style="font-size:18px;">一生落魄,曾作幕僚。</span>师从陆游,与辛弃疾、姜夔等唱和,诗风清新婉丽。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(176, 79, 187);">四月二十四日雨中分酒饷山友</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【宋】舒岳祥</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">欲言林下趣,思共涧边行。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">细雨枇杷熟,空江杜若生。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">离居非远道,向夕自含情。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">偶此开松酒,分将一榼倾。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">诗人欲与友人共叙山林之乐,漫步涧边。细雨中枇杷成熟,杜若丛生,虽离居不远,但傍晚时分情意更浓,遂开松酒共饮,倾吐心声。</span></p><p class="ql-block">此诗作于宋元易代之际,社会动荡。舒岳祥隐居山林,与友人共赏林泉之趣,诗中透露出对隐逸生活的向往及对友人的深情。</p><p class="ql-block">舒岳祥(公元1219年-1298年),字景薛,浙江宁海人,宋末元初文学家。其诗风清新自然,与王应麟齐名,宋亡后隐居不仕,以教书授学终老。</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(22, 126, 251);">四月二十四日大雨</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【金】李奎报</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">其 一</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">昨晨犹喜一犁润,今日决知千亩盈。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">满国笑歌应已殷,浪浪声里但难听。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">描写大雨后农田有望丰收,百姓欢歌。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">其 二</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">屋漏未遑视,先欣万物苏。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">膏流深入地,无复虑禾枯。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">屋漏还没来得及修葺,先欣喜万物得雨复苏,雨深入地,禾苗得救,再无枯萎之忧。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">这两首诗,表达了诗人对农业丰收的期盼及对民生的关怀。</span></p><p class="ql-block">李奎报(公元1169年-1241年),金代高丽王朝中期大臣、文学家,字春卿,号白云居士。其诗反映社会现实,忧国忧民,历经仕途坎坷。高丽王朝内忧外患,李奎报历经贬谪。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(22, 126, 251);">四月廿四日雨中寄仲庄</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【元】吕 诚</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">四月江乡暑尚微,林寒老客未更衣。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">复愁刈麦雨不止,况是索租人正饥。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">谷秧出水青青短,筀笋登盘个个肥。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">门外泥深无辙迹,相从莫怪出村稀。</p><p class="ql-block">诗中,以白描手法勾勒元末江南农耕图景。“林寒老客未更衣”暗含士人坚守气节之意。“复愁刈麦雨不止,况是索租人正饥”运用对比蒙太奇,将天灾与人祸并置,展现战乱时代农民双重困境。“门外泥深无辙迹”以环境描写折射社会凋敝。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">此诗作于元末战乱之际,社会动荡。吕诚身居江乡,目睹百姓在雨季的艰辛生活,诗中透露出对民生疾苦的关怀及对友人的思念。堪称元代社会纪实之佳诗作。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">吕诚(约公元1354年前后在世),字敬夫,吴之东沧(今江苏昆山)人。元末诗人,工于吟咏,诗风清丽,与同里郭翼、陆仁、袁华等唱和。曾筑来鹤亭,并以此名集,著有《来鹤亭诗》八卷及补遗一卷。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(22, 126, 251);">宣德己酉夏四月二十四日早朝应制</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【明】夏原吉</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">其 一</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">月色朣朣玉漏停,九天阊阖悉开扃。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">云扶六驭来黄道,花覆千官列紫庭。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">清跸乍鸣诸殿肃,衮衣端拱万方宁。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">小臣何幸承殊渥,簪绂优游及暮龄。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">“月色朣朣玉漏停”通过视觉通感将月色与玉漏声联结,营造出天人感应的庄严氛围。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">其 二</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">圣主龙飞宰八区,视朝常在五更初。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">煌煌烛影辉金阙,袅袅香烟布玉除。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">仙掌每随东旭转,銮旂时为晓风舒。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">日高班捲夔龙出,黄阁从容阅奏书。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">“仙掌每随东旭转”,化用汉武帝承露盘典故,暗合永乐朝“君权神授”的意识形态建构,展现台阁体诗歌的政治抒情特质。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">诗中,描绘了早朝的庄严景象,表达了诗人对皇权的崇敬及对朝政的关切。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">己酉明宣德四年(公元1429年)夏, 夏原吉奉旨早朝。此组诗,突破应制诗谄媚窠臼。</span></p><p class="ql-block">夏原吉(公元1366年-1430年),字惟哲,江西德兴人,迁居湖广长沙府湘阴。明初名臣,官至户部尚书,历事五朝,外掌度支,内预机务,为政能持大体,卒谥忠靖。著有《夏忠靖公集》。</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(22, 126, 251);">四月二十四日奉旨偕钱亮功汪紫沧两同年赴武英书局编纂佩文韵府口占示同事诸君</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【清】查慎行</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">其 一</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">六年供奉毫无补,天语蒙褒下禁中。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">联步久趋丹陛北,直庐今寓浴堂东。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">名连进士惭同进,管秃中书笑不中。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">那免退之讥磊落,依然尔雅注鱼虫。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">诗中,表达了诗人六年供奉毫无补的感慨。虽名连进士惭同进,管秃中书笑不中,但诗人仍愿为编纂事业尽力。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">其 二</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">上窥典诰薄风骚,不数区区篆刻劳。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">才尽更谁哀老子,课严浑似限儿曹。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">旧巢未扫痕犹在,赐马相随骨渐高。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">差胜汉廷饥曼倩,官厨丰馔日仍叨。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">诗中,表达了诗人上窥典诰薄风骚的志向,展现了诗人对编纂工作的投入与执着。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">清康熙四十八年(公元1709年)四月二十四日,查慎行奉旨偕同年钱亮功、汪紫沧赴武英书局编纂《佩文韵府》,口占示同事诸君,表达了对编纂工作的态度及与同事共事的感慨。</span></p><p class="ql-block">查慎行(公元1650年-1727年), 字夏重, 号查田,浙江海宁人,清代诗人,位列“清初六家”。其诗风清新隽永,兼采唐宋, 以宋为长, 师法苏轼、黄庭坚、陆游。著有《敬业堂诗集》等。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(22, 126, 251);">广福门赴旅顺之行期本拟在四月二十四日后迁延至二十八日予以饯行诗书之于扇因以赠之复题一截</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【清】张玉纶</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">和泪吟成字字新,临歧无计托情亲。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">祝君短箑徐摇际,好为清风念故人。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">诗人含泪吟成新诗,临别之际无计托情亲,饯行时将诗书于扇,赠予友人,以表离情别绪。惟愿友人摇动短扇时,能念及故人。</span></p><p class="ql-block">此诗开创了东北人文学新范式,“和泪吟成字字新”突破传统赠别诗窠臼,将血泪凝于扇面。末句“祝君短箑徐摇际”暗合《晋书》袁宏扇赋典故,在方寸扇面间完成空间叙事转换,体现清代文人的雅趣与风骨。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">张玉纶(公元1789-1866年), 字君掌,号绣江,辽宁辽阳人。道光十二年举人,痛恨八股文束缚,决意教授生徒,埋头著述,传播文化。诗风清微淡远,闲适清幽,著有《年梦月轩诗抄》等。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(22, 126, 251);">台城路•四月廿四城东泛舟</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【清】顾太清</p><p class="ql-block"> 清溪一带城东路,新蜩乍鸣高柳。五里蒹葭,数声啼鸟,正是薰风时候。将船载酒。感卅载重来,光阴回首。蟹罟鱼罾,小楼临水尚依旧。</p><p class="ql-block"> 天光水影荡漾,看翩翩巧燕,波面飞逗。绿树成阴,红栏倒影,野色暗侵襟袖。维舟渡口。听萧寺钟声,梵宫轻扣。留客殷勤,再来秋雨后。</p><p class="ql-block">上片描绘清溪一带城东路的景色;词人将船载酒,感叹三十年后重来,眼前风物尚依旧。</p><p class="ql-block">下片则描述了天光水影荡漾,巧燕翩翩飞逗,维舟渡口,听萧寺钟声,……表达对自然美景的留恋及对未来的期待。</p><p class="ql-block">顾太清此词建构起“物理时空—心理时空—历史时空”的三维结构。“清溪一带城东路”实写泛舟路线,“感卅载重来”虚写岁月沧桑。下阕“天光水影荡漾”运用通感手法,将视觉、听觉、触觉融为水墨意境,体现道光年间闺秀词人“以诗为词”的创作突破。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">顾太清(生卒年不详,约道光时期),名春,字梅仙,原籍西林觉罗氏,清代女词人。著有《天游阁集》,词风清丽婉约,善写自然景色与个人情感。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(22, 126, 251);">四月二十四日渡海</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【清】郑孝胥</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">泱泱勃澥意如何,腾碧翻金眼底过。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">出世祇应亲日月,浮生从此藐山河。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">南归不用怀吾土,东去谁能挽逝波?</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">爱煞滔天露孤岛,弃船聊欲上嵯峨。</p><p class="ql-block">清光绪三十三年(公元1907年)郑孝胥勘测旅顺港时作。“泱泱勃澥意如何”以《尚书》典故起兴,展现近代士人面对海洋的复杂心态。“出世祇应亲日月”暗喻维新变法理想,结句“弃船聊欲上嵯峨”实为对改革困境的隐喻表达,需结合其参与预备立宪史实解读。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">郑孝胥(公元1860年-1938年),字苏戡,福建闽侯(今福州市)人。清末民国诗人,宋诗派重要诗人,诗坛“同光体”倡导者之一,书法造诣尤深,尤擅长楷书。著有《海藏楼诗集》。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(22, 126, 251);">四月廿四日供佛感昔</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">【清】何振岱</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">慈母恒言佛有灵,梦中亲见准提形。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">龛灯长照心斋白,香篆如萦髻相青。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">花果玉盘商作供,弟兄罗袷侍听经。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">每逢此日思何极,顶礼筵前一涕零。</p><p class="ql-block">农历四月廿四,是傅大士圆寂纪念日。大士乃南朝梁代禅宗尊宿,又被尊称为善慧大士、双林大士,与达摩、志公并称“梁代三大士”。</p><p class="ql-block">诗中提到的“四月廿四日”可能是何家供佛的传统日子,结合“准提菩萨”的意象,反映出佛教信仰在家庭的深厚根基。准提菩萨在佛教中象征智慧与慈悲,母亲自称梦中亲见准提菩萨,体现了佛教对家庭的精神影响。清末民初社会动荡,佛教成为士大夫寻求心灵慰藉的重要途径,何振岱通过供佛仪式表达对亲情的追忆与对信仰的坚守。</p><p class="ql-block">何振岱(公元1867-1952年), 字梅生,号心与、觉庐、梅叟等, 福建侯官(今福州)人。他是清末至民国时期的著名诗人、学者,同光体闽派诗歌的代表人物,被誉为“殿军”。何振岱诗风深微淡远,书画琴艺俱精,尤以诗歌成就最高。他一生经历丰富, 曾任江西布政使沈瑜庆的幕僚,主纂《西湖志》《福建通志》,抗战期间拒聘日职,坚守民族气节。此外,他培养了“寿香社十才女”,对闽派文化影响深远。何振岱出身贫寒,母亲重视教育,支持他求学。</p>