出自蓟北门行,唐 李白

瑞雲

<p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">虏阵横北荒,胡星曜精芒。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">羽书速惊电,烽火昼连光。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">虎竹救边急,戎车森已行。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">明主不安席,按剑心飞扬。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">推毂出猛将,连旗登战场。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">兵威冲绝幕,杀气凌穹苍。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">列卒赤山下,开营紫塞傍。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">孟冬沙风紧,旌旗飒凋伤。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">画角悲海月,征衣卷天霜。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">挥刃斩楼兰,弯弓射贤王。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">单于一平荡,种落自奔亡。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">收功报天子,行歌归咸阳。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">译文</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">胡虏横行于北方,胡星闪耀着光芒。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">告急的文书快如闪电,报警的烽火日夜燃烧。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">救边的将领受命出征,战车森严地列队前进。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">明主坐不安席,按剑怒心飞扬。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">用隆重礼遇任命将帅,军旗连绵登上战场。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">兵威凌厉直逼大漠,杀气汹汹直冲苍穹。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">列站阵与赤山之下,扎军营于紫塞之傍。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">北方的初冬风沙十分猛烈,旌旗飒飒,飘扬在万物凋伤的边塞。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">在边地的月光下吹奏出悲壮的画角声,战士的军衣上凝聚了层层寒霜。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">挥利刃直斩楼兰王,弯雕弓直射左右贤王。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">荡平匈奴单于,追逐其部落,各自奔亡。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">将军收功捷报上呈天子,漫天歌舞,回归咸阳。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">注释</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">出自蓟(jì)北门行:乐府“都邑曲”调名,内容多写行军征战之事。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">虏阵:指敌阵。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">胡星:指旄头星,古人认为旄头星是胡星,当它特别明亮时,就会有战争发生。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">精芒:星的光芒。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">羽书:同羽檄。这里指告急的文书。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">虎竹:泛指古代发给将帅的兵符。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">明主:英明的皇帝。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">不安席:寝不安席,形容焦急得不能安眠。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">毂(gǔ):车轮。推毂:相传是古代一种仪式,大将出征时,君王要为他推车,并郑重地嘱咐一番,授之以指挥作战全权。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">幕:通“漠”。绝幕:极远的沙漠。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">列卒:布阵。赤山:山名,在辽东(今辽宁西部)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">开营:设营,扎营。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">紫塞:指长城。因城土紫色,故名。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孟冬:初冬。飒:飒飒风声。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">画角:古乐器。本细末大,用竹木或皮革制成,外加彩绘,军中用以报告昏晓。卷,这里是凝聚的意思。天霜,古人认为霜是从天上落下来的。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">楼兰:古国名。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">贤王:这时指敌军的高级将领。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">单于:匈奴的首领。平荡:荡平。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">种落:种族,部落。这里指匈奴所属的部落。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">简析</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;"> 《出自蓟北门行》是一首五言古诗。全诗分为四个部分,开篇描述战争中两军对峙的状况,告急文书闪电般呈来,表现出战争来临前的紧张氛围;继而大敌当前,爱国将士不畏严寒,君臣一心,共御外辱;随后战争开始,战场之上扬起战争的灰烟,杀机顿时充斥四野。将士们射贤王,灭单于,舍身保国,奋勇杀敌;最后部队荡平敌军凯旋而归,奏天子、回咸阳,举国欢庆。这首诗写塞垣征战之事,泛言燕蓟风物及征战辛苦,兼抒立功报国之情,借古题写现事,具有鲜明的时代精神。</span></p>