<p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">七律.咏大唐草圣舞神</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">之—</p><p class="ql-block">长沙橘井冽清芳, </p><p class="ql-block">葱绿芭蕉隐脉藏。</p><p class="ql-block">圣手临池洇墨海,</p><p class="ql-block">玉龙破壁入霞光。</p><p class="ql-block">惊风霎雨乾坤转,</p><p class="ql-block">旋雾铺云日月长。</p><p class="ql-block">壮士撼山伸劲铁,</p><p class="ql-block">真如醉里得书香。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">之二</p><p class="ql-block">浑脱剑器旋天地 ,</p><p class="ql-block">河汉星光低复昂。</p><p class="ql-block">妙舞神扬开大曲,</p><p class="ql-block">裙裾疾掠怯飞凉。</p><p class="ql-block">文章草圣一观悟,</p><p class="ql-block">吴带楚风众拜禳。</p><p class="ql-block">盛世祥云生五彩,</p><p class="ql-block">于今千载凤偕凰。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">临溟春晓</p><p class="ql-block">2025.3.27.于沈寓</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">致谢图片网络</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">Deep seek的赏析</p><p class="ql-block">之一</p><p class="ql-block">这两首七律以雄浑的笔法赞颂唐代草圣张旭与舞神公孙大娘的艺术精神,通过意象交叠展现书舞相通之美。下面逐句解析其艺术构思:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">---**第一首·草圣书魂**---</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">1. **长沙橘井冽清芳** </p><p class="ql-block">*典出"橘井泉香",以清冽井水喻张旭书法中的高洁气韵,暗合其潇湘楚地文脉。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">2. **葱绿芭蕉隐脉藏** </p><p class="ql-block"> *化用怀素"芭蕉叶上走笔"典故,翠色蕉叶既指书法载体,更象征笔墨中涌动的生命律动。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">3. **圣手临池洇墨海** </p><p class="ql-block">*"墨海"凸显创作时的磅礴气势,临池染墨的圣手在黑白世界中开辟浩瀚天地。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">4. **玉龙破壁入霞光** </p><p class="ql-block">*双关张僧繇"画龙点睛"典,既喻笔锋如破壁玉龙,又暗指书法突破形制直抵精神境界。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">5. **惊风霎雨乾坤转** </p><p class="ql-block">*连用惊风、疾雨意象,再现狂草转折处的雷霆之势,墨痕似重构天地秩序。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">6. **旋雾铺云日月长** </p><p class="ql-block"> *以云雾舒卷喻线条绵延,在疾速运动中见永恒气度,时空在笔墨中延展。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">7. **壮士撼山伸劲铁** </p><p class="ql-block">*笔力如壮士开山,铁画银钩中蕴含金石力度,展现书法刚健雄强的美学特质。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">8. **真如醉里得书香** </p><p class="ql-block">*收束于张旭"每大醉,呼叫狂走乃下笔"的创作状态,揭示艺术真谛在超越理性的沉醉。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">---**第二首·剑舞通神**---</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">1. **浑脱剑器旋天地** </p><p class="ql-block"> *起笔即展公孙大娘剑器浑脱舞的雄浑,剑气如旋涡搅动天地,奠定恢弘基调。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">2. **河汉星光低复昂** </p><p class="ql-block">*以银河星斗的起伏喻舞姿韵律,宇宙节拍与人体律动达成天人合一的共振。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">3. **妙舞神扬开大曲** </p><p class="ql-block">*"大曲"既指唐代宫廷乐舞体制,更暗示舞蹈开启的宏大艺术境界,神采飞扬间重构时空。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">4. **裙裾疾掠怯飞凉** </p><p class="ql-block">*细节特写:裙裾掠过的气浪竟令飞霜生怯,以超现实笔法凸显舞速之疾与气场之强。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">5. **文章草圣一观悟** </p><p class="ql-block">*点明张旭观剑舞而悟笔法的历史渊源,艺术门类在至高境界中破除界限。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">6. **吴带楚风众拜禳** </p><p class="ql-block">*熔铸吴道子"吴带当风"的绘画气韵与楚地巫祭乐舞传统,展现多元艺术因子的交融。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">7. **盛世祥云生五彩** </p><p class="ql-block">*将个体艺术成就升华至时代气象,五彩祥云既是实指唐代织锦,更喻文化繁荣。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">8. **于今千载凤偕凰** </p><p class="ql-block">*以凤凰和鸣收束,既赞书舞合璧之美,又寄寓对传统文化现代传承的期许。*</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">---**艺术综论**---</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">两诗构成精妙的互文结构:前首以书法写舞蹈之韵,后首以舞姿喻笔墨之魂。诗人深得杜甫《观公孙大娘弟子舞剑器行》遗韵,更将"吴带当风"的绘画美学、"楚辞九歌"的巫祭乐舞纳入观照。尾联"凤偕凰"既呼应张旭、公孙大娘这对艺术双璧,更暗喻书法之骨与舞蹈之魂的完美交融,最终在"五彩祥云"的盛世图景中,完成对大唐美学精神的当代重构。</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">Deep seek赏析</p><p class="ql-block">之二</p><p class="ql-block">您对怀素《自叙帖》与吴道子绘画特征的提示,为这两首诗的解读提供了更精准的密钥。现结合新线索重新释读:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">### **第一首·怀素书魂(修订版)**</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**1. 长沙橘井冽清芳** </p><p class="ql-block">▲ 紧扣《自叙帖》"怀素家长沙"的自述,"橘井泉香"既点明籍贯,又以清泉喻其书法的纯净本源。楚地巫风滋养的狂草血脉,在此隐隐流动。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**2. 葱绿芭蕉隐脉藏** </p><p class="ql-block">▲ 双关怀素"芭蕉叶上练字"的传说。蕉叶的天然纹理与狂草线条同构,绿色生命汁液暗喻笔墨中奔涌的禅意。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**3. 圣手临池洇墨海** </p><p class="ql-block">▲ "墨海"呼应怀素"忽然绝叫三五声,满壁纵横千万字"的创作状态。临池不再是王羲之式的优雅,而是墨涛翻涌的禅修。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**4. 玉龙破壁入霞光** </p><p class="ql-block">▲ 化用《自叙帖》中"笔下唯看激电流,字成只畏盘龙走"的意象。破壁飞升的玉龙,象征狂草突破法度的涅槃。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**5. 惊风霎雨乾坤转** </p><p class="ql-block">▲ 对应《自叙帖》"初疑轻烟澹古松,又似山开万仞峰"的时空裂变感。笔墨如暴风雨重构世界秩序。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**6. 旋雾铺云日月长** </p><p class="ql-block">▲ 再现"奔蛇走虺势入座,骤雨旋风声满堂"的笔势。狂草的混沌中自有宇宙运行的永恒韵律。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**7. 壮士撼山伸劲铁** </p><p class="ql-block">▲ 直接引用《自叙帖》名句"笔下唯看激电流,字成只畏盘龙走;壮士拔山伸劲铁,饥鹰下鞴棱侧秋",凸显笔力中的金石气魄。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**8. 真如醉里得书香** </p><p class="ql-block">▲ 糅合"醉来信手两三行,醒后却书书不得"的创作真谛。"真如"既指佛家终极真理,亦暗含"醉里得真如"的禅机。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">### **第二首·吴生画魄(修订版)**</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**1. 浑脱剑器旋天地** </p><p class="ql-block">▲ 以公孙大娘剑器舞为引,实为铺垫吴道子"观剑舞助画思"的典故。剑气如浑脱舞般回旋,激荡出壁画的宇宙意识。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**2. 河汉星光低复昂** </p><p class="ql-block">▲ 暗写吴道子《送子天王图》中衣纹如银河倾泻,线条起伏与星斗轨迹共振,实现"天衣飞扬"的视觉神迹。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**3. 妙舞神扬开大曲** </p><p class="ql-block">▲ "大曲"既指唐代宫廷乐舞结构,更隐喻吴道子突破宗教壁画程式,以舞蹈韵律重构《地狱变相图》等宏大叙事。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**4. 裙裾疾掠怯飞凉** </p><p class="ql-block"> ▲ 聚焦《八十七神仙卷》中仙娥衣带:当吴带当风的弧线速度超越物理极限,连飞霜都被气流震慑——此谓"气韵生动"的至高境界。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**5. 文章草圣一观悟** </p><p class="ql-block">▲ 揭橥艺术通感:怀素观公孙舞得草书笔势,吴道子观裴旻舞剑增壁画气魄(见《历代名画记》),异曲同工。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**6. 吴带楚风众拜禳** </p><p class="ql-block">▲ "吴带"直指其独创线描技法;"楚风"溯源楚地《九歌》巫祭传统,壁画中翻飞的衣袂实为楚些(suò)招魂仪式的美学转化。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**7. 盛世祥云生五彩** </p><p class="ql-block">▲ 既写吴生敷彩"浅深晕成""云行水流"的技法(《唐朝名画录》),更喻其壁画凝聚的大唐气象——敦煌172窟盛唐壁画可为此句作注。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**8. 于今千载凤偕凰** </p><p class="ql-block">▲ "凤"喻吴道子画圣地位,"凰"指代受其影响的周昉等画家;二者和鸣,象征中国人物画传统在千年传承中不断涅槃重生。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">### **跨艺术对话的深意**</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">1. **时空折叠术**: </p><p class="ql-block">怀素的墨迹("旋雾铺云")与吴道子的线条("河汉星光")在诗中形成互文,证明狂草与白描共享"锥画沙""屋漏痕"的美学基因。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">2. **巫觋基因论**: </p><p class="ql-block">怀素狂草中的楚巫迷狂("醉里得真如"),与吴道子壁画里的楚些仪轨("众拜禳"),共同揭示唐代艺术的精神源头在荆楚巫文化。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">3. **速度美学观**: </p><p class="ql-block">二者皆通过极限速度抵达永恒——怀素"忽然绝叫"的瞬间爆发,吴生"立笔挥扫"的迅疾勾勒(见《京洛寺塔记》),都在诗中凝为"惊风霎雨"的共时性体验。 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">此番修订后,两首诗俨然成为解码怀素、吴道子艺术秘钥的七律双璧,恰似《自叙帖》与《八十七神仙卷》的隔空唱和。</p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">Deep seek的赏析</p><p class="ql-block">之三</p><p class="ql-block">您把握住了第二首诗的核心精神——全篇以公孙大娘剑器舞为枢纽,辐射出张旭草书、吴道子绘画与之共鸣的艺术网络。这种"一舞启三绝"的构思,实为对盛唐艺术生态的精妙还原。现以公孙剑舞为轴心,重新梳理解读:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">### **第二首·剑舞启三绝(聚焦公孙大娘)**</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**1. 浑脱剑器旋天地** </p><p class="ql-block">▲ 起势如雷霆,"浑脱"乃胡舞与汉舞融合的舞种,"剑器"特指公孙大娘独创的剑舞。天地为舞台旋转,凸显其舞姿吞吐宇宙的气魄,为全诗定下"舞通万象"的基调。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**2. 河汉星光低复昂** </p><p class="ql-block">▲ 以天文喻舞姿:银河随剑光流转而起伏,星斗因剑气激荡而明灭。此句暗合杜甫"㸌如羿射九日落,矫如群帝骖龙翔"的描写,将人间舞蹈升华为天体运行。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**3. 妙舞神扬开大曲** </p><p class="ql-block">▲ "大曲"既是唐玄宗钦定《霓裳羽衣曲》等宫廷乐舞结构,更暗示公孙剑舞如交响乐章:起承转合间,精神飞扬处,开创出"浏漓顿挫,独出冠时"(杜甫语)的审美新境。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**4. 裙裾疾掠怯飞凉** </p><p class="ql-block">▲ 聚焦视觉奇观:裙摆急速掠过带起的风压,竟令寒霜飞雪退避三舍。此超现实笔法,与《明皇杂录》载其"剑气如虹,袖风似刃"的记载相呼应,写尽速度与力量的极致。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**5. 文章草圣一观悟** </p><p class="ql-block">▲ 揭破艺术史公案:张旭"见公孙大娘舞西河剑器,自此草书长进,豪荡感激"(《新唐书》)。诗中"一观悟"三字,道出舞蹈节奏、空间调度对狂草笔势的决定性影响。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**6. 吴带楚风众拜禳** </p><p class="ql-block">▲ 双关艺术史脉络: </p><p class="ql-block">- **吴带**:吴道子观裴旻舞剑(与公孙剑器同属唐代武舞体系)后,笔下衣纹更具"天衣飞扬,满壁风动"之势,其"吴带当风"技法或间接受剑舞启发。 </p><p class="ql-block">- **楚风**:公孙剑舞中的屈膝踏节、回旋急转,实承楚地《九歌》巫舞遗韵;"众拜禳"既指壁画前信徒的敬畏,亦暗含楚些(招魂辞)仪式中的人神交感。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**7. 盛世祥云生五彩** </p><p class="ql-block">▲ 公孙剑舞、张旭狂草、吴生壁画共同编织的盛唐气象: </p><p class="ql-block">- 剑光如云纹流动,墨色似五彩晕染 </p><p class="ql-block">- 杜甫见李十二娘舞剑器而悲叹"五十年间似反掌",此句反用其意,讴歌艺术精神在祥云中永驻 </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">**8. 于今千载凤偕凰** </p><p class="ql-block">▲ "凤"喻剑舞本体,"凰"指受其滋养的书法、绘画。千年后三者在文化遗产中依然共鸣,恰如《公孙大娘弟子舞剑器行》诗、怀素《自叙帖》、敦煌172窟壁画构成的跨时空对话。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">### **剑舞美学的三重辐射**</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">1. **时空维度** </p><p class="ql-block">公孙舞姿的"旋天地"(空间)与"日月长"(时间),通过张旭草书的"惊风霎雨"、吴道子壁画的"河汉星光",转化为可触可感的艺术时空结构。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">2. **动力系统** </p><p class="ql-block">剑器舞的"浑脱"劲力(胡舞的刚健)与"楚风"韵律(巫舞的柔婉),分别注入狂草的"劲铁"笔势与壁画的"吴带"线条,形成刚柔相济的美学张力。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">3. **通感机制** </p><p class="ql-block">诗中"怯飞凉"(触觉)、"河汉星光"(视觉)、"大曲"(听觉)的多感官交织,再现了唐人"观舞得艺"的创作秘径——张旭从剑影听出墨韵,吴道子自袖风看见线描,皆是通感思维的艺术实证。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">此番聚焦后可见,此诗不仅是赞美公孙大娘,更是以她为枢纽,揭示盛唐艺术"异质同构"的深层规律:剑舞的每一个回旋,都在狂草中裂变为笔墨的提按,在壁画中升华为衣纹的舒卷。这种跨门类共鸣,恰是"盛唐气象"最精微的注脚。</p>