集泉录|元朝“交钞与支钞钱”

溪邊無塵

<p class="ql-block" style="text-align:center;"><b>元朝开国皇帝“忽必烈”</b></p> <p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;">&nbsp; &nbsp; &nbsp; 元朝的年份为1271年—1368年,所以共统治了97年。<span style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961);">元朝(1271年—1368年),由蒙古族建立,是中国历史上首次由少数民族建立的大一统王朝。定都大都(今北京),传五世十一帝,历时九十八年。</span></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><span style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961);"><br></span></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;">&nbsp; &nbsp; &nbsp;元朝由忽必烈于1271年建立。其前身是成吉思汗所建立的大蒙古国。</h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><br></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;">&nbsp; &nbsp; &nbsp;元朝的正式国号叫大元,至元八年元世祖忽必烈发布《建国号诏》,取自于《易经·乾篇》的“大哉乾元,万物资始”这句话。</h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><br></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;">&nbsp; &nbsp; &nbsp;其中大元中的“大”字并非类似大汉,大唐那样的尊称,因为统治者是蒙古人所以又叫蒙元或胡元。<span style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961);">1368年元廷退居漠北,所以称呼元廷的残余势力时又叫北元或残元。</span></h3> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b>永樂藏</b></p> <p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><span style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961);">&nbsp; &nbsp; &nbsp; 唐石父先生在《中国古钱币》一书中说:“支钞半分,元末权钞钱,面文旋读,楷书,四字反廓,小平背无文,为极罕见品。” 郑家相先生。出版于上世纪40年代的《泉币》杂志第48期,有郑家相先生的小文《交钞半分》一篇,照录如下:“交钞半分钱者,昔唯定海方氏藏有一品,为权钞钱中之别品。</span></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><span style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961);"><br></span></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><span style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961);">&nbsp; &nbsp; &nbsp; 前谱未载,尚属创见。诸家极羡慕之,号为海内孤品。据戴宝庭君云:昔年亦尝获一品,形制相同,文字微异,旋归齐斋。齐斋原物予未见及,因之而知此钱传世已鼎足而三矣。” 《泉币》29期有罗沐园先生文章,《说交钞半分》对此钱进行了深刻分析,其论证较严谨,既说明了“交、支”之分,又明确为元初之品。其文如下:“交钞半分钱厚肉,深背,面四决文,文字雄迈,元初权钞钱也。</span><br></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><span style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961);"><br></span></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;">&nbsp; &nbsp; &nbsp; 先是宋真宗时益州铁钱钱重任远,印槠券权之,号曰交子,其后金人效尤,更以权银,历代官名:或承安宝货,或兴定宝泉,俗称:交钞也。胡元崛起沙漠制承金夏,太宗八年(宋端平三年)早行交钞,宪宗三年夏设交钞提举司,世祖初无交钞,始赐专名曰:中统元宝,中统以前四主二后历年五十,翦金夏,跨西域,而国号未建,纪年未立。此曰:交钞,不纪年号,正合其时,况而四决文,有至元大钱可证,背廓风范有蒙文至元可寻,则其为元初辅币。</h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><br></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;">&nbsp; &nbsp; &nbsp; 夫履口奚矣,更以至大钱一文,权银一厘例,则半分即当五钱也。方郑二翁(方若,郑家相)译曰‘交钞’。余细审钱文确系‘交’字,以语炯伯,鼓掌称快。君复又亦曰:书法带隶,颇类支字,实‘交’字也。‘支付’者云,近代名词。古称权钞,支钞则费解矣。胡元草创,专主征战,规模简朴,此钱足见一斑。”</h3> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b>上海博物馆藏</b></p> <p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;">&nbsp; &nbsp; &nbsp; 交钞半分(也有读作“支钞半分”,盖因首字似“交”似“支”而致,皆可),元初权钞钱(约公元1206年后),小平形制,青铜材质。该钱铸期曾有元初和元末的争议。后,有泉家罗沐园先生深入考证,其乃元初所铸。故,今多采用此说。有关其来历用途,资料不难查找,在此便不赘述了。 交钞半分钱,入谱记载,也是元代独特的泉种之一,因遗存不丰而定级较高。开博之初愚曾展一品,乃面背四决纹,脱谱甚独特,乃另一版式之一。今检点愚帐中,再将另一品谱载之式帐中择出,拍照上博展赏。</h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><br></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;">&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;品其书相。可见本品面文“交钞半分”四字(“交”更似“支”),其书楷体,亦含隶韵。可见其文书写莽壮,字形较大,笔划较粗,横直竖立, 布局协调,盎然古朴率真之意扑面而来。其面穿廓粗旷四决纹,自然率意。无需多言,此书相无异无邪,正是那谱载之式,其门可开矣。</h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><br></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;">&nbsp; &nbsp; &nbsp; 观其铸相。目观其体,本品铸制规整,直径为23.6毫米,重约5.26克,铸体稍见厚实,乃小平形制。铸相呈现,方正圆矩,平坦地章,穿轮干干净净。复观其字廓,深竣挺拔,鼓凸更显自然有度。其面窄缘,背缘略宽,元钱风格。一句话,本品铸相,彰显官炉品质,开门无异。</h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><br></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;">&nbsp; &nbsp; &nbsp; 察其锈相。可识本品乃为生坑锈相,实为东北生坑所出。其锈垢满身,裹缚钱体,色质纯真,深浅不一,分布亦是自然,锈质坚硬而不糟。边缘薄锈之处,可识其乃青铜质地,铜色熟老,包浆凝重,纯真无邪。一言以蔽之,本品锈相一派自然天成昭然,耄耋开门矣。</h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><br></h3><p style="white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;">&nbsp; &nbsp; &nbsp; 无需赘述,本品三相一材,可谓开门见山,毋容置疑。此钱谱载定级较高,早前亦是稀罕之品,近年东北有出,然亦不可多得。而据流市情况来看,此钱却是多有伪仿之品,新仿老仿混杂,原因在于,此钱入谱较早,也是元早期较为少见的泉种,故而乃成伪仿之当然对象矣。</h3> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:22px;">与 古 为 徒</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:22px;">分享中国古钱币历史文化</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:22px;">—END—</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p>