<p class="ql-block">从凭栏出发 探寻新视角 </p><p class="ql-block">张春义</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">一、所谓凭栏,指身倚栏杆;靠着栏杆。</p><p class="ql-block">凭栏,寻求的当是一份心灵寄托。但在诗词中使用“凭栏”、“依栏”、“凭阑”,却有多种不同的意味。或者表示怀远,或者表示凭吊,或者表示抑郁愁苦,或者表示慷慨激昂。</p><p class="ql-block">最著名的出处有: </p><p class="ql-block">李煜的 《浪淘沙令》词:独自莫凭阑,无限江山,别时容易见时难。</p><p class="ql-block"> 岳飞的《满江红·写怀》词:怒发冲冠,凭栏处、潇潇雨歇。</p><p class="ql-block">凭栏在古诗词中的意境通常指的是倚靠在栏杆上,极目远眺,观赏风景,并在这种过程中触景生情,引发感慨。</p><p class="ql-block">这种意境往往包含了诗人的主观情感和客观景象的交融,是中国古典诗词中常见的表现手法。它既可以表达诗人的孤独、忧愁、思念等情感,也可以传达他们的豪放、豁达、超脱等心境。通过凭栏远眺,诗人能够将自己的情感寄托在广阔的自然景观之中,从而创造出深远的艺术效果。</p><p class="ql-block">二、意境是一个汉语词汇,特点是景中有情,情中有景,情景交融。</p><p class="ql-block">凡能感动读者的艺术,总是在反映对象“境” 的同时,相应表现作者的“意”,即作者能借形象表现心境,寓心境于形象之中。</p><p class="ql-block">意境的结构特征是虚实相生。</p><p class="ql-block">意境由两部分组成:一部分是 “如在眼前 ”的较实的因素,称为 “实境 ”;</p><p class="ql-block">一部分是 “见于言外 ”的较虚的部分,称为 “虚境”。</p><p class="ql-block">虚境是实境的升华,体现着实境创造的意向和目的,体现着整个意境的艺术品位和审美效果,制约着实境的创造和描写,处于意境结构中的灵魂、统帅地位。</p><p class="ql-block">但是,虚境不能凭空产生,它必须以实境为载体,落实到实境的具体描绘上。总之,虚境通过实境来表现,实境在虚境的统摄下来加工,这就虚实相生 “的意境的结构原理。</p><p class="ql-block">诗人之心,本身就是宇宙的创化,他可以映射宇宙的诗心、宇宙的灵气。因此我们说,艺术意境本质上是一种心理现象,一种人类心灵的生命律动。</p><p class="ql-block">三、例诗</p><p class="ql-block">凭栏(陆游)</p><p class="ql-block">蝉嘒晚尤壮,鸦栖久未安。</p><p class="ql-block">不成浮舴艋,故作凭阑干。</p><p class="ql-block">露重倾荷盖,风尖蹙芡盘。</p><p class="ql-block">新秋动归思,更觉五湖宽。</p><p class="ql-block">凭栏(吴锡畴)</p><p class="ql-block">刘伯龙如鬼笑何,居然幻境蚁南柯。</p><p class="ql-block">世间知止人应少,天下难言事最多。</p><p class="ql-block">梧叶凄凉依节序,雁声依约自关河。</p><p class="ql-block">凭栏莫起悲秋意,老色何妨借酒酡。</p><p class="ql-block">凭阑( 陈普)</p><p class="ql-block">南浦路东西,佳人不可期。</p><p class="ql-block">断云荒草渡,归鸟夕阳枝。</p><p class="ql-block">心事十二曲,头颅太半丝。</p><p class="ql-block">低徊问流水,去去复何之。</p><p class="ql-block">凭栏 (严昕)</p><p class="ql-block">山气沈沈水色寒,浮青漾白入高栏。</p><p class="ql-block">烟笼树木苍茫内,风散笙歌缥缈端。</p><p class="ql-block">脚底乾坤开万里,头边日月转双丸。</p><p class="ql-block">眼中不是扁舟少,快意妨来在一官。</p><p class="ql-block">凭栏 (萧劳)</p><p class="ql-block">山醒雪涊又春天,濡染东风几许妍。</p><p class="ql-block">头白花红同过日,人贫诗富各增年。</p><p class="ql-block">半湖新水疑临境,满地青苔欲拾钱。</p><p class="ql-block">危槛身凭楼一角,却教心系乱峰前。</p><p class="ql-block">凭栏(东方麓台)</p><p class="ql-block">孤馆轻寒透客裳,萧条井邑感秋光。</p><p class="ql-block">篱边陶菊香初减,槛外岩峦叶尽黄。</p><p class="ql-block">万古关河重拭目,半生湖海独回肠。</p><p class="ql-block">数声旅雁知何处,醉倚栏杆意渺茫。</p><p class="ql-block">2025.4.5</p> <p class="ql-block">七律 凭栏 </p><p class="ql-block">段巨海</p><p class="ql-block">岳阳楼上独凭栏,双眼模糊泪不干。</p><p class="ql-block">香草美人思圣洁,离骚天问品金兰。</p><p class="ql-block">孤忠报国形容苦,悲愤投江水色寒。</p><p class="ql-block">为惜潇湘憔悴影,千舟飞过九龙滩。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">凭栏</p><p class="ql-block">韩文秀</p><p class="ql-block">如烟岁月引人愁,对镜衰颜恨白头。</p><p class="ql-block">晨照凭栏观燕影,尾摇涧水剪青丘。</p><p class="ql-block">东风有意迎灵泽,桃杏含情送馥幽。</p><p class="ql-block">目注园中君宇像,神传火种剑歌悠。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">凭栏</p><p class="ql-block">郭俊生</p><p class="ql-block">三月西湖伴我游,风光旖旎乱人眸。</p><p class="ql-block">云低杂鸟鸣高树,山远居僧好静幽。</p><p class="ql-block">花港观鱼春色满,苏堤话古壮怀酬。</p><p class="ql-block">凭栏眺望雷峰塔,缘去缘来问梵流。</p> <p class="ql-block">凭栏</p><p class="ql-block">王建生</p><p class="ql-block">春亭有酒不堪斟,东望夷洲难静心。</p><p class="ql-block">数递丹诚遭冷脸,又逢强霸逞妖淫。</p><p class="ql-block">金瓯无缺郑公业,黄发徒弹梁父吟。</p><p class="ql-block">岁岁桃红依柳绿,总随幽兴到高岑。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">凭栏</p><p class="ql-block">王金爱</p><p class="ql-block">桃红柳绿酿春烟,燕影参差剪画笺。</p><p class="ql-block">十里芳菲迷蝶径,一泓澄碧接云天。</p><p class="ql-block">诗心渐共东风醉,墨韵还随晓露鲜。</p><p class="ql-block">独倚雕栏凝望处,青山与我两悠然。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">凭栏(高君宇故居)</p><p class="ql-block">刘建明</p><p class="ql-block">湖东岸上独凭栏,峰岭松涛挟雪寒。 </p><p class="ql-block">铜像凝魂藏剑影,火花入梦耀层峦。 </p><p class="ql-block">残梅寄魄陶然落,翠柏清风故里观。 </p><p class="ql-block">莫叹彗星划夜殒,流光却破晓云端。</p><p class="ql-block">注:残梅,代指石评梅。陶然,指北京陶然亭烈士陵园。清风,指廉政建设。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">凭栏</p><p class="ql-block">郝荣亮</p><p class="ql-block">云顶沿河第一峰,当空雁叫雪消溶。</p><p class="ql-block">倚天峭擘无尘玉,堕地孤留落叶松。</p><p class="ql-block">拾级欲登三百六,群山遥列几千重。</p><p class="ql-block">旧游如梦凭栏望,烟雨楼头有圣踪。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">凭栏(新韵)</p><p class="ql-block">苏俊花</p><p class="ql-block">古寺朦胧岁月悠,凭栏凝目寄春秋。</p><p class="ql-block">普净钟音随雾绕,洪山劲影对云游。</p><p class="ql-block">千年梵刹观兴废,百代娄烦证去留。</p><p class="ql-block">且喜今朝逢盛世,汾河水碧映新楼。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">凭栏(新韵)</p><p class="ql-block">赵香春</p><p class="ql-block">凭栏极目椰林外,耳畔频传鸟语声。</p><p class="ql-block">淡淡舒云冬日暖,星星伴月惠风清。</p><p class="ql-block">千重碧浪连天涌,万朵奇花姹紫红。</p><p class="ql-block">天赋琼州仙境地,扬帆喜看远航中。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">凭栏</p><p class="ql-block">韩建军</p><p class="ql-block">独自凭栏聆水潺,镜心冷月两萧闲。</p><p class="ql-block">吕梁塞外孤鸿远,大漠苍穹霜鬓斑。</p><p class="ql-block">穿巷寻幽藏地户,临潭吊古叹天关。</p><p class="ql-block">登高眺远心无际,富贵平凡一瞬间。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">凭栏</p><p class="ql-block">段桂莲</p><p class="ql-block">追寻最美汾河景,夜上东桥凭玉栏。</p><p class="ql-block">两岸星辉牵宇近,几虹彩栱映湖宽。</p><p class="ql-block">鸟鸣湿地明晨起,水唱轻歌今晚安。</p><p class="ql-block">国富民强不是梦,山河无恙纵横观。</p>