唐诗宋词抒清明

云卷云舒

<p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清明节是中国重要的传统节日,承载着深厚的文化内涵和多重意义。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清明节扫墓祭祖,是对逝去亲人的缅怀和追思。通过清理墓地、摆放鲜花供品香烛等,表达对先人的敬意和感恩之情。清明节是中华文化的重要组成部分,体现了中华民族尊亲敬祖的人文精神。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清明节正值春暖花开万物复苏的时节,人们植绿、踏青、郊游、放风筝等,亲近自然感受春天的美好。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">通过阅读古诗词,表达我们对清明节的感怀。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">清明</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">唐 · 杜牧</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">清明时节雨纷纷,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">路上行人欲断魂。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">借问酒家何处有,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">牧童遥指杏花村。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">译文: </span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">江南清明时节细雨纷纷飘洒,路上羁(jī)旅行人个个落魄断魂。借问当地之人何处买酒浇愁?牧童笑而不答遥指杏花山村。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">清明日对酒</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">宋 · 高翥</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">南北山头多墓田,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">清明祭扫各纷然。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">纸灰飞作白蝴蝶,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">泪血染成红杜鹃。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">日落狐狸眠冢上,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">夜归儿女笑灯前。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">人生有酒须当醉,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">一滴何曾到九泉。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">注:翥(zhù)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">译文:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清明这一天,南山北山到处都是忙于上坟祭扫的人群。焚烧的纸灰像白色的蝴蝶到处飞舞,凄惨地哭泣,如同杜鹃鸟哀啼时要吐出血来一 般。黄昏时,静寂的坟场一片荒凉,独有狐狸躺在坟上睡觉。夜晚,上坟归来的儿女们在灯前欢声笑语。因此,人活着时有酒就应当饮,有福就应该享。人死之后,儿女们到坟前祭祀的酒哪有一滴流到过阴间呢?</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">清明</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">宋 · 王禹偁</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">无花无酒过清明,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">兴味萧然似野僧。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">昨日邻家乞新火,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">晓窗分与读书灯。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">注:偁(chēng)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">译文:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">我是在无花可观赏,无酒可饮的情况下过这个清明节的,这样寂寞清苦的生活,就像荒山野庙的和尚,一切对于我来说都显得很萧条寂寞。昨天从邻家讨来新燃的火种,在清明节的一大早,就在窗前点灯,坐下来潜心读书。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">苏堤清明即事</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">宋 · 吴惟信</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">梨花风起正清明,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">游子寻春半出城。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">日暮笙歌收拾去,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">万株杨柳属流莺。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">译文:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">​梨花风起宣告着清明的到来,城里的人半数都出来春游踏青。当黄昏时刻,纵情游乐的人们散去之后,这万树柳影摇曳的美景就留给黄莺享受了。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">清明日</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">唐·温庭筠</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">清娥画扇中,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">春树郁金红。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">出犯繁花露,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">归穿弱柳风。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">马骄偏避幰,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">鸡骇乍开笼。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">柘弹何人发,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">黄鹂隔故宫。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">注: 幰(xiǎn) 柘(zhè)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">译文:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清明日的清晨,清蛾飞舞,色彩斑斓,犹如在画扇中一样。桃树满园,桃花和郁金花竞相开放,红遍了田野。人们兴冲冲结伴踏青,出发时看到露水在各色花瓣上颤颤欲滴,归来时领略到微风穿过柳丝拂面而来。骄傲的马匹在帐帏旁昂首嘶鸣,鸡群从刚打开的笼子里争先恐后地窜出来,“咯咯咯”地叫着,四处觅食。不知是谁瞄准鸟儿在发射飞弹?黄鹂赶紧飞入隔墙的庭院,在房顶上婉啭鸣叫,仿佛说人们啊,不要伤害我们,不要破坏大自然的和谐呀!</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">清明即事</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">唐 · 孟浩然</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">帝里重清明,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">人心自愁思。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">车声上路合,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">柳色东城翠。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">花落草齐生,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">莺飞蝶双戏。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">空堂坐相忆,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">酌茗聊代醉。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">​译文:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">京城一年一度又是清明,人们的心里自然就起了忧愁思念。马车声在路上繁杂地响着,东城的郊外杨柳一片青翠。花开了草都长了出来,鸟儿在飞蝴蝶成双成对在嬉戏。自己坐在空空的大堂里回忆往昔,以茶代酒,喝着聊着。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">清明</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">宋 · 黄庭坚</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">佳节清明桃李笑,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">野田荒冢只生愁。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">雷惊天地龙蛇蛰,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">雨足郊原草木柔。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">人乞祭余骄妾妇,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">士甘焚死不公侯。</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">贤愚千载知谁是,</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">满眼蓬蒿共一丘。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">译文:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">清明时节,春雨绵绵,大地上一片芳草萋萋桃李盛开。野田荒芜之处是墓地,逝者长眠地下,使活着的人心里感到难过。春雷万钧,惊醒万物,宇宙给大地带来了勃勃生机。大地上一片芳草萋萋。回到家里,还要对妻子和小妾撒谎吹嘘,他是在某个当大官的朋友家里吃喝,主人如何盛情招待他。介子推其志不可动摇,意抱树焚死在绵山中。黄庭坚由清明的百花盛开想到荒原的逝者,虽然无论智愚高低,最后都是篷蒿一丘, 但是人生的意义却大不相同。</span></p> <p class="ql-block">注: 诗文、译文、图片均摘自书籍和网络。</p>