精神贵族黄叔度

MAOMAO

<p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">黄宪(109~156)男,字叔度,号征君。东汉著名贤士,汝南慎阳人。世贫贱,父为牛医,而宪以学行见重于时。延光元年(122),太守王龚以袁阆为功曹,举陈蕃、黄宪等为孝廉。黄宪时年十四,颍川荀叔遇之于逆旅,与语移日不能去,以之为师表,称之为颜子;同郡戴良才高倨傲,及见宪归,茫然若有失,自愧不及;周子居常云:“吾时月不见黄叔度,则鄙吝之心已复生矣。”及蕃为三公,临朝叹曰:“叔度若在,吾不敢先佩印绶矣。”郭泰谓其汪汪若千顷波,澄之不清,淆之不浊,不可量也。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">宪初举孝廉,又辟公府,暂到京师而还,竟无所就。汉恒帝永寿二年岁次丙申,年四十八终,天下号曰徵君。</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">《资治通鉴.汉纪四十二》</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;"><span class="ql-cursor"></span>汉孝安皇帝延光元年壬戌(公元122年)</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">[原文]</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">汝南太守山阳</b><b style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">王龚</b><b style="font-size:15px;">,政崇宽和,好才爱士。以</b><b style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">袁阆</b><b style="font-size:15px;">为功曹,引进郡人</b><b style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">黄宪</b><b style="font-size:15px;">、</b><b style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">陈蕃</b><b style="font-size:15px;">等;宪虽不屈,蕃遂就吏。阆不修异操而致名当时,蕃性气高明,龚皆礼之,由是群士莫不归心。</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">[译文]</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">汝南郡(郡治今河南平舆县)太守山阳郡(郡治今山东巨野县)人</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">王龚</span><span style="font-size:15px;">,为官崇尚宽厚平和,喜爱人才贤士。他任命</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">袁阆</span><span style="font-size:15px;">(láng)为功曹(负责考察郡内官员政绩),本郡人</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">黄宪</span><span style="font-size:15px;">、</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">陈蕃</span><span style="font-size:15px;">等受到举荐。尽管黄宪不肯服从征召,陈蕃却因此就任官职。袁阆并不标新立异,当时却很有名望,陈蕃则性格气质清高爽朗。王龚对他们全都以礼相待,因此士人们无不对王龚十分向往。</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">[原文]</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">宪世贫贱,父为牛医。颍川</b><b style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">荀淑</b><b style="font-size:15px;">至慎阳,遇宪于逆旅,时年十四;淑竦然异之,揖与语,移日不能去,谓宪曰:“子,吾之师表也。”既而前至</b><b style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">袁阆</b><b style="font-size:15px;">所,未及劳问,逆曰:“子国有颜子,宁识之乎?”阆曰:“见吾</b><b style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">叔度</b><b style="font-size:15px;">耶?”</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">是时同郡</b><b style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">戴良</b><b style="font-size:15px;">,才高倨傲,而见宪未尝不正容,及归,罔然若有失也。其母问曰:“汝复从牛医儿来邪?”对曰:“良不见叔度,自以为无不及;既睹其人,则瞻之在前,忽然在后,固难得而测矣。”</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:15px;">陈蕃</b><b style="font-size:15px;">及同郡</b><b style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">周举</b><b style="font-size:15px;">尝相谓曰:“时月之间,不见黄生,则鄙吝之萌复存乎心矣。”</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">太原</b><b style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">郭泰</b><b style="font-size:15px;">,少游汝南,先过袁阆,不宿而退;进,往从宪,累日方还。或以问泰,曰:“</b><b style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">奉高</b><b style="font-size:15px;">之器,譬诸滥,虽清而易挹。叔度汪汪若千顷陂,澄之不清,淆之不浊,不可量也。”</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:15px;">宪</b><b style="font-size:15px;">初举孝廉,又辟公府。友人劝其仕,宪亦不拒之,暂到京师,即还,竟无所就,年四十八终。</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">[译文]</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">黄宪家世贫贱,父亲是一名牛医。颍川郡(郡治今河南禹州市)人</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">荀淑</span><span style="font-size:15px;">来到慎阳县(今河南正阳县),在旅店遇到黄宪,黄宪当时十四岁,荀淑对他大感惊异,拱手为礼而交谈,很久都不肯离去。他对黄宪说:“您就是我的老师。”接着他前往</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">袁阆</span><span style="font-size:15px;">处,没来得及讲寒暄的话,迎面便说:“贵郡有个像孔子学生颜回那样的人,你可认识他?”袁阆说:“是遇到了我们的</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">黄叔度</span><span style="font-size:15px;">吗?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">当时,同郡人</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">戴良</span><span style="font-size:15px;">富有才华而心气高傲,而见了黄宪,却总是十分恭敬,等到回家后,则感到惘然若有所失。他的母亲问道:“你又是从牛医儿子那里来吗?”戴良回答说:“我没看到黄叔度时,自以为没有地方不如他,相见以后,却好象看他就在前面,而忽然又在后面出现,实在高深莫测。”</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:15px;">陈蕃</span><span style="font-size:15px;">与同郡人</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">周举</span><span style="font-size:15px;">曾交谈,一致认为:“如果三个月不见黄宪,那么卑鄙可耻的念头就会重新在内心萌芽了。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">太原郡(郡治今山西太原市晋源区)人</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">郭泰</span><span style="font-size:15px;">,少年时曾在汝南郡游历。他先去拜访袁阆,没有留下过夜便告辞了。又去拜访</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">黄宪</span><span style="font-size:15px;">,却一连住了几天才返回。有人问郭泰是什么原因,郭泰说:“</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">袁奉高</span><span style="font-size:15px;">的才具,好比泉水,虽清但容易舀取。而</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">黄叔度</span><span style="font-size:15px;">却象千顷汪洋,无法使它澄清,也无法使它混浊,不可估量。”</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:15px;">黄宪</span><span style="font-size:15px;">最初曾被本郡推举为孝廉,后来又受到三公府的征召。黄宪的友人劝他去做官,他也并不拒绝,但只是暂时前往京城,随即就回来了,竟什么官也没做。黄宪四十八岁时去世。</span></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">陈蕃,是去拜访他连张塌都不给坐的那个眼高于顶的陈蕃,做官做到了太傅(副国级),但是提起黄宪却说:“叔度如在,我不敢先做这个官了。”</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">听到这儿,谁都得好奇一把了是吧:到底是多贤能的人才?能让</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">陈蕃</span><span style="font-size:15px;">这么谦逊自贬给他抬轿子?</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">他的这顶轿子还真不少人抬,除了陈蕃,前面原文中提到的</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">周乘(字子居)、郭泰(字林宗)</span><span style="font-size:15px;">也都在自动自发地给他抬轿子,郭泰甚至还拉踩了</span><span style="font-size:15px; color:rgb(237, 35, 8);">袁阆(字奉高)</span><span style="font-size:15px;">(袁阆:好气,不过还是算了……:)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">要知道周乘和郭泰都并非等闲之辈。</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">周子居名周乘,汝南安城人,官拜泰山太守,天资聪朗,高峙岳立,身为地方长官,品行端庄、励精图治,是一位备受赞誉的好官。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">郭泰虽然出身寒微,但年轻时师从屈伯彦,博通群书,擅长说词,口若悬河,声音嘹亮。他身长八尺,相貌魁伟,与李膺等交游,名重洛阳,是名震京师的太学生领袖,弟子多达千人,被世人誉为“八顾”之一、“介休三贤”之一。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">就连被郭泰拉踩的袁奉高,其名袁阆,也是当地的赫赫有名的贵族和名士。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">此外,还有荀淑(字季和,东汉曹操著名谋士荀彧的爷爷),戴良(字叔鸾,一个目下无尘,自比为仲尼、大禹的贵族富二代),也都非常抬举他,而且记录在了二十四部正史之一的《后汉书》中,其中第五十三卷《周黄徐姜申屠列传》中的“黄”,即是黄叔度。</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:15px;">是不是有点“哥不在江湖,但江湖上都是哥的传说”内感觉?</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">黄叔度的神秘,也让《后汉书》的编著者、大史学家范晔颇感纳闷,他评论说:</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">“黄宪言论风旨,无所传闻。然士君子见之者,靡不服深远,去玼吝。将以道周性全,无德而称乎?余曾祖穆侯以为宪隤然其处顺,渊乎其似道,浅深莫臻其分,清浊未议其方。若及门于孔氏,其殆庶乎!故尝著论云。”</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">范晔的意思是:没听说过黄宪有哪些名言论句、风尚旨趣流传。但是见到他的士君子们,没有人不佩服他的广博深远,并去除自己的缺点瑕疵。莫非是因为他大道周全完备,没有能与之相配的德行来进行描述吗?</span></p>