游记(二十七)岱庙(1)

行者乐途

<p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  在台儿庄古城的一天半时间里,吃吃逛逛,欣赏了古城夜景,享受着悠闲的假期时光。回程直达需要六个半小时,导航显示途经泰安市,用时三个小时二十分钟左右。于是计划中途到泰安岱庙,既可缓解驾车疲劳又可游览一下岱庙。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  遥参坊建于清乾隆三十五年。石坊为四柱门式,额板上题“遥参亭”,落款“乾隆三十五年”。下部施滚墩石,上部有门楣、额板、回纹雀替。中门额枋正中有三宝火焰纹珠,靠额板柱子两侧饰单浮云,柱顶端立望天吼兽。石坊东西两侧有两尊清代铁狮。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  遥参亭为二进院落,是岱庙建筑群南北轴线上的第一组建筑,实为岱庙的入口,北轴线直抵泰顶的“南天门”,有“泰山第一行宫″之称。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  古代帝王凡有事于泰山,必先在此举行遥祭参拜之礼,因此这里也是登泰山的起点。亭院以山门、仪门、正殿、台亭、后门为中轴线,东西辅以配殿及厢房。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  进入前院,迎面为仪门,上悬“有求必应”匾。后为正殿,两侧为东西配殿。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  大殿门前有一枚巨大印章,刻有“泰山天仙圣母碧霞元君之印”。遥参亭正殿内奉祀碧霞元君,东西配殿分祀眼光娘娘及送子娘娘。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  院中有清康熙五十九年同知泰安州事张奇逢立《禁止舍身碑》。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  中华民国十八年,济南发生了震惊中外的五三惨案。为了铭记这段历史,民国时期在泰山岱庙、遥参亭、安丘县等地也设立了纪念碑。这些纪念碑不仅是历史的记忆,更是提醒我们不忘国耻,珍惜和平。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  岱坊又名玲珑坊,为四柱三间三楼式。岱坊是清康熙十一年山东布政使施天裔主持建造的。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  枋顶为歇山顶仿木结构,正脊两端施高大螭吻,中立宝瓶,两侧有四大金刚拽引加固。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  石坊中柱阳阴两面均有刻联,南联是“峻极于天,赞化体元生万物;帝出乎震,赫声濯灵镇东方”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  北联是“为众岳之统宗,万国具瞻,巍巍乎德何可尚;操群灵之总摄,九州待命,荡荡乎功孰于京”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  四柱南北抱鼓石上各有巨狮蹲列,周围都有幼狮攀耍。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  中柱与边柱的大小额枋浮雕麒麟、仙鹤等祥瑞图,边柱外浮雕升龙。</span></p> <p class="ql-block">  <span style="font-size:20px;">正阳门。岱庙又称东岳庙,始建于西汉武帝时期,是中国古代帝王供奉泰山神灵,举行祭祀大典的场所,与北京故宫、山东曲阜三孔、承德避暑山庄的外八庙,并称中国四大古建筑群。岱庙院落呈长方形,其建筑风格采用帝王宫城的式样,庙内各类古建筑有一百五十余间。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  岱庙总体布局上按照唐宋以来祠祀建筑中最高标准修建,采用了以三条纵轴线为主,两条横轴线为辅,均衡对称,向纵横双方扩展的组群布局形式。岱庙南起旧泰城南门,北至南天门中轴线上。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  岱庙南北轴线上贯穿着正阳门、配天门、仁安门、天贶殿、后寝宫、厚载门,东侧辅以汉柏院、东御座,西侧佐以唐槐院、雨花道院。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  “挂印封侯"柏为岱庙古柏八景之一,据传汉武帝所植,已有两千余年历史,因其枝干的树权上有一奇特的树瘤,很像一个胸前挂着印牌的顽皮小猴,后人借三国时关羽“挂印封金″之寓意,称此柏为“挂印封侯″,表达了人们对于古老汉柏的崇敬之意,</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  古丁香,此株白丁香种植于上世纪五十年代,树龄近八十年,是泰山现存树龄最长的丁香,也是岱庙中最大的一株丁香。白丁香植株优美,树冠丰满,每年四至五月盛花时节,花团锦簇,繁花满树,香气浓郁。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">配天门前的明代铜狮。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">东、西各一尊,置于方形石台之上。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  配天门,取孔子语“德配天地"而名,创建年代无考。殿内原祀青龙、白虎二神。两侧配殿为近年复建,东为三灵侯殿,西为太尉殿。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  仁安门始建于元代,明清重修。殿内原祀天聋、地哑之神,两侧有东西神门。“仁安″取意于《论语》中“仁者安仁″。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  穿过仁安门后,古柏相夹的甬道向北延伸。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  阁老池周置石栏,池内外共有九块太湖石,又称玲珑石,据记载这几块石头为“宋元之间浮海来献者”,石上均有题记,现多已漫漶不清。因石形状如老人,故称此池为“阁老池”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  “灰鹤晾翅″柏为岱庙古柏八景之一。此柏北侧上部有一枯枝向北,宛如展翅欲飞的仙鹤。每逢雨天树干浸水后,颜色变深,但形似灰鹤的枯枝却变化不大,因此更加形神兼备,有人说这是灰鹤雨后晾翅而得此名。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  天贶殿是岱庙的主体建筑,“天贶”即天赐的意思。天贶殿面阔九间,进深五间,重檐庑殿,斗拱飞翘,上覆黄琉璃瓦,檐间悬挂“宋天贶殿”的巨匾,檐下八根大红明柱。殿主祀东岳大帝。现存天贶殿应为清乾隆年间重修时所建。天贶殿与北京故宫太和殿、曲阜孔庙大成殿并称“中国古代三大宫殿”,亦称“东方三大殿”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  天贶殿前宽阔的大露台分上下两层,雕栏环抱,宋代大铁桶置于平台东西各一。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  又名“门海”、“吉祥缸”,古代置于宫殿前盛满清水用以防火。北宋建中靖国元年五月,李谅等人“谨舍净财共成胜缘”,共同捐资铸造铁桶敬献给泰山神。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  大铁桶内里光滑,外表通体遍铸浮雕图案,自下而上共有四个层次,依次为麒麟、狮子、飞虎,巨龙,凤凰等动物,以及荷花、牡丹等植物,造型多样,栩栩如生。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  在最上层处还铸有铭文,详细记录了该铁帑的铸造时间、铸造者姓名、籍贯等,虽时代久远,但字迹依然明晰可见。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  天贶殿前大露台中间是明万历年间铸造的大香炉。该炉是万历元年沈藩镇康王和山西潞安府长治县的信士共同出资铸造的。铁香炉长方口,宽口沿,直颈,两侧耳,长方腹,腹部略鼓,四变形蹄足,足上部饰兽面。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">口沿部正面铸双凤朝阳。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">背面铸二龙戏珠。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  两侧面饰花卉图案。腹部正面铸”东岳泰山碧霞元君圣前”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">大明国万历元年菊月。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">山西潞安府长治县铸。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  背面为”沈藩镇康王施造”,两侧面为信士题名。香炉表面有明显的铸造接缝痕迹。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  露台两侧各有一座御碑亭,内立乾隆皇帝拜谒岱庙的诗碑。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  东侧清乾隆御制诗碑亭,方首方座,碑首及碑身四周线刻二龙戏珠图案,碑阳刻乾隆十六年《谒岱庙作》一首;碑阴刻乾隆十三年《祀岱庙二律》;碑北侧刻乾隆三十六年《谒岱庙六韵》;碑南侧刻乾隆四十一年《谒岱庙六韵》。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">西侧清乾隆御制诗碑亭。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  石碑方首方座,碑首及碑身四周线刻二龙戏珠图案。碑阳刻乾隆二十七年《谒岱庙作》一首。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  碑阴刻乾隆二十二年《谒岱庙六韵》。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  碑北侧刻乾隆五十五年《谒岱庙瞻礼作》一首。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  整座天贶殿雕梁彩栋,峻极雄伟,虽历经数朝,古貌犹存。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  天贶殿后面是后寝宫,面阔五间, 创建于北宋大中祥符年间,内祀泰山神妃“淑明后″。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  正寝宫前东西两株古银杏树高大擎云。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  两株古银杏树在康熙十七年重修岱庙时就有记载。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">后寝宫两边为配寝宫,各三间。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">西侧配寝宫。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  殿前古槐主干中空,树冠枝杈繁茂,约有五百年树龄。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">西侧黄腊梅花已开,有淡淡的香味。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">后寝宫北侧的太湖石。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  铜亭又名金阙,为明万历四十三年铸造,置两层台基之上,呈长方形,造型和结构完全仿木,皆范铜铸件,外鎏金。铜亭为重檐九脊歇山顶,正脊两端饰以鸱吻,戗脊饰以兽头,檐头施以圆形瓦当和滴水。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  铁塔为明嘉靖十二年铸造。原址位于天书观,抗日战争时期天书观被毁,铁塔也遭破坏。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  塔身原为八角十三级,分层铸造,而后套合,现仅存底部四层。自第四级开始塔体四面各开一拱形门,并有纹饰出现。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;"> 以下三级均铸有捐款者的姓名、籍贯及铸造者。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  紫园是一座精巧别致的院落,圆拱形门,朱红色墙体,墙上灰瓦覆顶,门上方有“紫园”匾额。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  园中央是搭建的拱形大棚,棚内用条石搭建了众多的平台,用以放置各式各样的盆栽。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  一对新人正在西侧的素景园门前拍照。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  厚载门始建于宋祥符二年,是岱庙的北门。厚载,取自《易·坤》所说的“坤厚载物”,即大地因广厚而能载万物之意。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">  厚载门上城楼名望岳阁,登临眺望泰山雄姿。</span></p>