<p class="ql-block"> 小年,中国传统节日,也称“交年节”、“灶神节”、“祭灶节”。小年起源于古人对火的崇拜,属于祭祀节日。</p><p class="ql-block"> </p> <p class="ql-block"> 小年是民间祭灶的日子,通常被视为忙年的开始,在这一天人们要剪窗花、扫尘土、理发、洗浴、吃灶糖、吃饺子、煮汤圆等。小年意味着人们开始准备过年,表达了人们一种辞旧迎新、迎祥纳福的美好愿望,是中国百姓对“衣食有余”梦想追求的反映。</p> <p class="ql-block"> 自先秦时代起,便有了小年祭灶的习俗。虽然各地祭灶的民俗有所区别,被称为“小年”的日子也不尽相同,但其中承载的情感寄托是共通的。</p> <p class="ql-block"> 小年纳福瑞,笑迎得意年。</p> <p class="ql-block"> 万家灯火辞旧岁,阖家团圆迎新春。</p> <p class="ql-block"> 人间烟火气,年味渐浓时。</p> <p class="ql-block"> 中国幅员辽阔,南北各地风俗有较大差异,由于各地风俗不同,“小年”的日子也不尽相同。 在民间,小年有“官三、民四、船五”的说法,也就是说,官家的小年是腊月二十三,百姓家的是腊月二十四,而水上人家则是腊月二十五过小年。北方在南宋以前都是政治中心,受官气影响较重,因此小年多为腊月二十三;相反,南方远离政治中心,小年便为腊月二十四;而沿湖、海的居民,则保留了船家的传统,小年大多在腊月二十五。</p> <p class="ql-block"> 北方腊月二十三小年,祭灶神,吃饺子。</p> <p class="ql-block"> 北方小年晚上习惯吃饺子,意为给灶王爷送行,取意“送行饺子迎风面”。</p> <p class="ql-block"> 南方腊月二十四小年,祭灶神,吃汤圆。</p> <p class="ql-block"> 南方小年吃汤圆,寓意甜蜜团圆。</p> <p class="ql-block"> 小年也是除尘日。</p><p class="ql-block"> </p> <p class="ql-block"> 小年除尘的习俗源远流长,最早可以追溯到尧舜时代。“尘”与“陈”谐音,寓意着除旧布新,拔除不祥。通过彻底清扫房屋,人们希望将一年的晦气、穷运扫出门,以崭新的姿态迎接新的一年,寄托着破旧立新和辞旧迎新的愿望。</p> <p class="ql-block"> 古代有许多关于小年的诗歌。</p> <p class="ql-block"> 《 祭灶诗》</p><p class="ql-block"> 宋,范成大</p><p class="ql-block"> 古传腊月二十四,灶君朝天欲言事。</p><p class="ql-block"> 云车风马小留连,家有杯盘丰典祀。</p> <p class="ql-block"> 《 祭灶诗》</p><p class="ql-block"> 宋,吕蒙正</p><p class="ql-block"> 一碗清汤诗一篇,灶君今日上青天;</p><p class="ql-block"> 玉皇若问人间事,乱世文章不值钱。</p> <p class="ql-block"> 《七绝·小年》</p><p class="ql-block"> 清,王闿运</p><p class="ql-block"> 小年灶神欲升天,面见玉皇评人间,</p><p class="ql-block"> 待到众仙下凡日,天地双界尽欢颜。</p> <p class="ql-block"> 《祭灶与邻曲散福》</p><p class="ql-block"> 宋·陆游</p><p class="ql-block"> 已幸悬车示子孙,正须祭灶请比邻。</p><p class="ql-block"> 岁时风俗相传久,宾主欢娱一笑新。</p> <p class="ql-block"> 《岁晚书事》</p><p class="ql-block"> 宋·刘克庄</p><p class="ql-block"> 门冷如冰尽不妨,由来富贵属苍苍。</p><p class="ql-block"> 谁能却学痴儿女,深夜潜烧祭灶香。</p> <p class="ql-block"> 《小年夜绝句》</p><p class="ql-block"> 明. 吴良弼</p><p class="ql-block"> 煌煌银烛照良宵,乐此升平荷圣朝。</p><p class="ql-block"> 门户恍思前甲子,肃然世泽感迢遥。</p> <p class="ql-block"> 《小年二首》</p><p class="ql-block"> 明.林光</p><p class="ql-block"> 甲子春侵腊,燕京又小年。</p><p class="ql-block"> 儿童欢礼灶,箫鼓闹喧天。</p><p class="ql-block"> 数九晴看柳,书空仰羡鸢。</p><p class="ql-block"> 此身吾自有,富贵乃浮烟</p> <p class="ql-block"> 祝朋友们小年快乐!年年快乐!</p> <p class="ql-block"> 祝全国人民新春快乐!</p> <p class="ql-block"> ( 注:文中图片来自网络)</p><p class="ql-block"> 2025年元月22日</p><p class="ql-block"> (农历2024年腊月23日)于西安</p>