七律四首 附道德经第四十一章原文及现代汉语译文

陶俊石

<p class="ql-block">《道德经》第四十一章原文及译文如下:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">原文</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">上士闻道,勤而行之;中士闻道,若存若亡;下士闻道,大笑之。不笑不足以为道。故建言有之:明道若昧,进道若退,夷道若颣。上德若谷;大白若辱;广德若不足;建德若偷;质真若渝。大方无隅;大器晚成;大音希声;大象无形;道隐无名。夫唯道,善贷且成。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">译文</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">上士听了道的理论,努力去实行;中士听了道的理论,将信将疑;下士听了道的理论,哈哈大笑。不被嘲笑,那就不足以成其为道了。因此古时立言的人说过这样的话:光明的道好似暗昧;前进的道好似后退;平坦的道好似崎岖;崇高的德好似峡谷;广大的德好像不足;刚健的德好似怠惰;质朴而纯真好像混浊未开。最洁白的东西,反而含有污垢;最方正的东西,反而没有棱角;最大的声响,反而听来无声无息;最大的形象,反而没有形状。道幽隐而没有名称,无名无声。只有“道”,才能使万物善始善终。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">以下是根据《道德经》第四十一章创作的四首七律:</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">其一</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">上士闻道意勤虔,中士狐疑信与迁。</p><p class="ql-block">下士无知嗤笑处,道高德妙岂轻传。</p><p class="ql-block">明道若昧真难识,进道如退妙亦玄。</p><p class="ql-block">大器晚成终有就,大象无形韵自绵。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">其二</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">闻道之士有三般,上智勤行下愚顽。</p><p class="ql-block">中士半疑心未决,道心唯隐意难攀。</p><p class="ql-block">德如深谷容千仞,白若含污纳百川。</p><p class="ql-block">大音希声听大象,无形有韵韵天然。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">其三</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">士闻妙道各纷然,上者勤行下者颠。</p><p class="ql-block">夷道崎岖明若昧,建德偷惰德如渊。</p><p class="ql-block">大方无隅通天地,大器晚成泣鬼仙。</p><p class="ql-block">道隐无名真自在,善贷且成法自然。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">其四</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">上士勤行问道真,中士狐疑意未伸。</p><p class="ql-block">下士狂言嗤大道,古贤妙语警今人。</p><p class="ql-block">明道似昧须深悟,进道如退要细寻。</p><p class="ql-block">大象无形音希声,道成万物韵长春。</p>