<p class="ql-block">康熙二十四年二月雪霁,石涛独自策杖,行走天印山、青龙山等处,搜诸岩壑,探胜妙趣横生,不论野店荒村、人家僧舍,穷尽而返。等他回到报恩寺时,已有人守着要他承诺的梅画。石涛《梅花册》十二开,皆水墨逸笔,或疏影横斜,或凌空独放,或盘屈如龙蛇飞舞,或龙钟如老人入定,劲枝瘦朵,或点或勾,皆郁然有生气。每幅都作诗题咏,或隶或楷,或行或草,诗书画相互相发,读之令人流连忘返。</p> <p class="ql-block">(一)</p><p class="ql-block">无非生色夺春妍,引我诗情浥露鲜。</p><p class="ql-block">消尽半生尘土气,向来万里雪霜田。</p><p class="ql-block">何愁蝶梦翻空影,忽讶琼瑛搅玉川。</p><p class="ql-block">好向人间烧画谱,一齐收拾付江烟。</p><p class="ql-block">石道人</p><p class="ql-block">直接玉楼人尽望,短节折屐醉归来。</p><p class="ql-block">阿长</p> <p class="ql-block">(二)</p><p class="ql-block">和靖先生真处士,风流怀抱近无闻。</p><p class="ql-block">谁将一石春前酒,漫洒孤山雪后坟。</p><p class="ql-block">牢落空嗟余古木,萧条虚度几浮云?</p><p class="ql-block">生平有梦思来往,倘或梅花得小君。</p><p class="ql-block">瞎尊者陈人</p> <p class="ql-block">(三)</p><p class="ql-block">都把先萸讬后天,色中古淡醉中玄。</p><p class="ql-block">潭深冻合雪千尺,涧阔寒生云半川。</p><p class="ql-block">自落自开尘迹扫,乍晴乍雨性情传。</p><p class="ql-block">孤芳岂是寻常物,何逊当时直放颠。</p><p class="ql-block">清湘老人石涛</p> <p class="ql-block">(四)</p><p class="ql-block">前朝剩物根如铁,苔藓神明结老苍。</p><p class="ql-block">铁佛有苍真佛面,宝城无树对城隍。</p><p class="ql-block">山隈风冷天难问,桥外波寒鸟一翔。</p><p class="ql-block">搔首流连邗上路,生涯于此见微茫。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">垂纶破雪红衣士,潭底悠然别是涯。</p><p class="ql-block">清湘陈人大滌子写于耕心草堂</p> <p class="ql-block">(五)</p><p class="ql-block">何处笛声霄汉来,风清露白意悠哉。</p><p class="ql-block">满空香散如烟雾,一片月明飞落梅。</p><p class="ql-block">忙把酒杯浇梦醒,不教诗兴送春回。</p><p class="ql-block">老夫会有闲心性,未是人间绣虎才。</p><p class="ql-block">向居南园与人入山看梅花,宝城一带所得诗百余首,昨又与友人商之,选出三十首。长夏无事取往时梅花册子弄书消暑。亦快事也。石涛济。</p> <p class="ql-block">(六)</p><p class="ql-block">老夫幽兴不得已,探尽梅花欲忘归。</p><p class="ql-block">诗句何妨任苦瘦,梅花未必太粗肥。</p><p class="ql-block">娟娟萼绿云中断,缓缓兰香月下微。</p><p class="ql-block">一笑此生浑不解,点睛飞去世间稀。</p><p class="ql-block">瞎尊者济广陵树下居</p> <p class="ql-block">(七)</p><p class="ql-block">春秋何事说悬琴,白发看来易素心。</p><p class="ql-block">尽悔前诗非谓淡,讹传俗子枉求深。</p><p class="ql-block">无声无地还能听,支雨支风不待吟。</p><p class="ql-block">若是合符休合竹,案头遗失一分金。</p><p class="ql-block">大滌子石涛写于耕心草堂</p> <p class="ql-block">(八)</p><p class="ql-block">雾宿霜霑一两梢,前村冻滑点溪桥。</p><p class="ql-block">横塘雪水潜天碧,高阜春云迈地遥。</p><p class="ql-block">人事尽时花事好,他生未识此生饶。</p><p class="ql-block">看他白昼浑无碍,不使清新尘寂寥。</p><p class="ql-block">大滌子阿长钝根生。</p><p class="ql-block">满身珠玉照冰池石涛</p> <p class="ql-block">(九)</p><p class="ql-block">谩云俗物熏人醉,点墨初成次第庄。</p><p class="ql-block">本是天生不凡骨,撑岩柱壑铁心肠。</p><p class="ql-block">石道人阿长</p> <p class="ql-block">(十)</p><p class="ql-block">老至探花不得住,捉笔惊追如脱兔。</p><p class="ql-block">苍枝耸汉云欲流,秉干临风月将吐。</p><p class="ql-block">花放秋来花可怜,花空我去谁当护。</p><p class="ql-block">东风切莫弄颠狂,遣兴明朝还疾步。</p><p class="ql-block">靖江后人大滌子</p> <p class="ql-block">(十一)</p><p class="ql-block">古花如见古遗民,谁遣花枝照古人。</p><p class="ql-block">阅尽六朝无粉饰,支离残腊露天真。</p><p class="ql-block">便从雪去还传信,才是春来即幻身。</p><p class="ql-block">我欲将诗对明月,恐于清夜辄伤神。</p><p class="ql-block">苦瓜和尚</p> <p class="ql-block">(十二)</p><p class="ql-block">清湘老人性疏懒,懒到看花懒不管。</p><p class="ql-block">曲曲弯弯向水滨,高高下下随峰断。</p><p class="ql-block">松枝古峭梅枝盘,水声历落风声短。</p><p class="ql-block">忽逢此处意如云,那识平生太樗散。</p><p class="ql-block">向年苦瓜石涛</p> <p class="ql-block">附:石涛《苦瓜和尚画语录》海涛章第十三:</p><p class="ql-block">海有洪流,山有潜伏。海有吞吐,山有拱揖。海能荐云,山能脉运。山有层峦叠嶂,邃谷深崖,赞沅突兀,岚气雾露,烟云毕至,犹如海之洪流,海之吞吐,此非海之荐灵,亦山之自居于海也。海亦能自居于山也。海之汪洋,海之含泓,海之激笑,海之蜃楼雉气,海之鲸跃龙腾;海潮如峰,海汐如岭。此海之自居于山也,非山之自居于海也,山海之自居若是,而人亦有目视之者,如瀛洲、阆苑、弱水、蓬莱、元圃、方壶,纵使棋布星分,亦可以水源龙脉推而知之。若得之于海,失之于山;得之于山,失之于海,是人妄受之也。我受之也,山即海也,海即山也。山海而知我受也。皆在人一笔一墨之风流也。</p>