<p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size: 20px;">导言:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size: 20px;">没想到千古才女李清照被当代才子徐志摩所青睐。周长风先生撰写的《徐志摩白话译写李清照词》文章中披露了一段鲜为人知的诗坛轶事,即徐志摩用白话文翻译了李清照的12首词。原文较长,现摘录部分文字及12首词分享给朋友们。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size: 20px;">“20世纪80年代国家进入改革开放新时期,济南人得以逐渐了解现代著名诗人徐志摩(1897-1931),关注他与济南的因缘,谈论1924年他陪印度诗哲泰戈尔访问济南、1931年他乘坐济南号飞机在济南以西撞山殒命的往事。尽管这两件事的真相和细节,当今济南文坛和坊间的讲述多有不确之处,但是毕竟时常被人们道及。然而徐志摩还有一件与济南的因缘,却少为济南人所知,这就是徐志摩曾用白话译写过中国古代最伟大的女作家、宋代济南人李清照(号易安居士)的12首词作。”</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size: 20px;">1985年4月25日,久居美国的徐志摩之子徐积锴,从纽约来到上海,5月8日返美前,徐积锴将12张复印的徐志摩毛笔手书文字赠给陈从周。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size: 20px;"><span class="ql-cursor"></span>陈从周(1918-2000),我国著名建筑学家、园林学家,上海同济大学教授。陈从周与徐志摩家有双重戚谊。陈从周终其一生,在发掘搜集徐志摩史料、整理出版徐志摩著作、安排徐志摩遗物等方面,投入了大量精力,做出了巨大贡献。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size: 20px;">“十二首全出于李清照《漱玉词》。(陈从周《徐志摩白话词手稿》,载《新文学史料》1985年第4期。”</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">一、转调满庭芳</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 池边青草,院里绿阴,向窗外一望,晚晴真好啊!帘也打起来,门也打开来,有客来么,正好。我一个人吃酒正觉得寂寞,又想起行人未归,好不难过,坐下吃一杯酒吧,荼䕷是开过了,还有梨花可赏呢。不要谈到从前赏花的胜会,打扮起来,高朋满座,看着外面的王孙公子,车水马龙,虽然遇到风雨,依然觉得痛快,如今没有这种兴会了,这样的好时节也是空的。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 【原词】转调满庭芳</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 芳草池塘,绿阴庭院,晚晴寒透窗纱。玉钩金鏁,管是客来唦。寂寞尊前席上,惟愁海角天涯。能留否?酴釄落尽,犹赖有梨花。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 当年,曾胜赏,生香熏袖,活火分茶。尽如龙骄马,流水轻车。不怕风狂雨骤,恰才称,煮酒残花。如今也,不成怀抱,得似旧时那?</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">🌱🌱🌱</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">二、蝶恋花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 这样的长夜,真不好过,去是想去的,怎样去呢?告诉他快些回来罢,大好的青春,不要孤负啊。随便吃一杯呢,有点醉意有点酸意也活得有趣,不要笑我这个年纪还要戴花,不只我老了,春也快老呢?</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 【原词】蝶恋花上巳召亲族</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 永夜厌厌欢意少。空梦当时,认取长安道。为报今年春色好,花光月影宜相照。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 随意杯盘虽草草,酒美梅酸,恰称人怀抱。醉莫插花花莫笑,可怜春似人将老。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">🌱🌱🌱</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">三、怨王孙</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 困处在深闺,春要快去了,行人一点的消息都没有,寄一个信给他么?托谁寄呢?这怎么好。多情的自然是什么都放不下,寒食又到了,这静悄,秋千也空着,只有白白月亮浸着白白的梨花。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 【原词】怨王孙</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 帝里春晚,重门深院。草绿阶前,暮天雁断。楼上远信谁传?恨绵绵。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 多情自是多沾惹,难拚舍。又是寒食也。秋千巷陌,人静皎月初斜,浸梨花。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">🌱🌱🌱</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">四、浣溪纱B</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 登楼一看,天气真好,不过春已远了,人还未归,触景伤怀,我真不愿意再看。楼下呢,新竹也长成了,落花片片,给燕带到巢里,这都是伤心的,何况树上的杜鹃叫得尤其难听。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 注:关于词牌后的字母“B”,陈从周说:“照例还有A页,如今没有了,估计当时成稿之数不止十二张。”这是有可能的。原词《浣溪沙》在《李清照集笺注(修订本)》里列入存疑之作,而另有五首《浣溪沙》则认定是李清照作品。在现存李清照作品中,《浣溪沙》是使用最多的词牌。还有一种可能,后面道及。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 【原词】浣溪沙</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 楼上晴天碧四垂,楼前芳草接天涯。劝君莫上最高梯。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 新笋看成堂下竹,落花都上燕巢泥。忍听林表杜鹃啼。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">🌱🌱🌱</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">五、减字木兰花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 刚才向花担卖(买)得一枝春花,新鲜得很,泪珠般的朝露,还未干呢?恐怕那个人会笑我“没有春花长得好看”。我要戴起来,定要他说出我好看还是花好看。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 注:“(买)”为陈从周标注。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 【原词】减字木兰花</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 卖花担上,买得一枝春欲放。泪染轻匀,犹带彤霞晓露痕。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 怕郎猜道,奴面不如花面好。云鬓斜簪,徒要教郎比并看。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">🌱🌱🌱</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">六、品令(不是今字)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 啊!秋雨来了,今年来得这样早呢?对着这黄昏雨景,那不能不吃一杯酒,写一首诗,莲花的季节快完了,莲房还小呢。花草虽然有情,怎比得人情好呢,有一句话,我要待酒后向荷花问一问,“你比去年老了一些么,我呢?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 注:标题后的“(不是今字)”应非原文,而是陈从周所注,或因手稿上“令”写如“今”。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 【原词】品令</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 急雨惊秋晓。今岁较、秋风早。一觞一咏,更须莫负,晚风残照。可惜莲花已谢,莲房尚小。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 汀蘋岸草。怎称得、人情好。有些言语,也待醉折,荷花向道。道与荷花,人比去年总老。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size: 20px;">注:这首词唐圭璋编纂《全宋词(简体增订本)》(中华书局1999年出版)、朱德才主编《增订注释全宋词》(文化艺术出版社1997年出版)列入“无名氏”之作,王仲闻《李清照集校注》(人民文学出版社2020年出版)列入“误题李清照撰之作品”,徐培均《李清照集笺注(修订本)》未收,上据《李清照集校注》录。清代康熙年间王奕清等编纂的《词谱》,误作李清照词。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">🌱🌱🌱</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">七、行香子</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 秋天的光景是不错的,不过我有一点伤感。看见菊花黄又晓得是重阳快到了。风也到了,雨也到了,凉也到了,不能不加一件衣吃一杯酒。醉醒来又是黄昏的时候,孤零得可怕,凄凉得难过,怎么长的夜,还有捣衣声,虫叫声,更漏声,震动耳鼓,打动心门,一个人对着明月怎睡得着呢?</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 【原词】行香子</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 天与秋光,转转情伤。探金英、知近重阳。薄衣初试,绿蚁初尝。渐一番风、一番雨、一番凉。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 黄昏院落,恓恓惶惶。酒醒时、往事愁肠。那堪永夜,明月空床。闻砧声捣,蛩声细、漏声长。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size: 20px;">注:这首词唐圭璋编纂《全宋词(简体增订本)》、朱德才主编《增订注释全宋词》列入“无名氏”之作,王仲闻《李清照集校注》列入“误题李清照撰之作品”,徐培均《李清照集笺注(修订本)》未收,上据《李清照集校注》录。1927年李文校辑的冷雪盦排印本《漱玉集》,误作李清照词。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">🌱🌱🌱</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">八、永遇乐</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 夕阳衬着的暮云特别艳丽,那人去的还未归,还有柳啊,梅啊,春天也不早,元宵快到,现在虽然晴和,到时候的风雨恐怕免不了,酒朋诗友啊,不要劳驾罢!想起在中州时的快活日子,重阳啦,端五(午)啦,说不尽的热闹,如今这个年头,打扮已经懒了,更说不到去逛,只管听着人家顽罢。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 注:陈从周在“五”后注以“(午)”,意谓“五”乃“午”之误。实则不误,“端午”亦称“端五”。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 【原词】永遇乐</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 落日熔金,暮云合璧,人在何处?染柳烟浓,吹梅笛怨,春意知几许。元宵佳节,融和天气,次第岂无风雨。来相召,香车宝马,谢他酒朋诗侣。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 中州盛日,闺门多暇,记得偏重三五。铺翠冠儿,撚金雪柳,簇带争济楚。如今憔悴,风鬟霜鬓,怕见夜间出去。不如向,帘儿底下,听人笑语。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">🌱🌱🌱</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">九、渔家傲</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 下雪了,春快来了,梅花也妆扮起来呢,好像半面美人儿刚才出浴的样子。天公也很凑趣呢,你看这样好月亮,花前月下,怎好不吃一杯,何况对着这样好梅花。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 【原词】渔家傲</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 雪里已知春信至,寒梅点缀琼枝腻。香脸半开娇旖旎。当庭际,玉人浴出新妆洗。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 造化可能偏有意,故教明月玲珑地。共赏金樽沉绿蚁。莫辞醉,此花不与群花比。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">🌱🌱🌱</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">十、庆清朝慢</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 这一盘花长得像美人一般,天真可爱,教人怎不爱惜他,何况春花都已开过,越发觉得她的时妆一新,不单风啊月啊有些不自在,春皇为了她也不愿走呢。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 所以东城的哥儿南乡的姐儿,都争着赏花去,不过赏花的酒吃过了,还有什么花要赏呢?假使能够挽留的话,一天早赏到晚,晚赏到早,我都愿意的。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 【原词】庆清朝</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 禁幄低张,雕栏巧护,就中独占残春。容华淡伫,绰约俱见天真。待得群花过后,一番风露晓妆新。妖娆态,妒风笑月,长殢东君。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 东城边,南陌上,正日烘池馆,竞走香轮。绮筵散日,谁人可继芳尘。更好明光宫里,几枝先向日边匀。金尊倒,拼了画烛,不管黄昏。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">🌱🌱🌱</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">十一、多丽白菊</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 一个人独住小楼,又为秋天更觉寂寞,夜也特别长,管他呢,早睡罢,怎晓夜来风雨,无情地,打得花枝零落,愁眉丧脸。只有菊花,越有风雨他越发起劲,你看啊,一股清香,酴釄不如呢?不过秋也快还(完)了,花也觉得渐渐憔悴,怪可怜的,我倒有点依依不舍的样子,有什么办法呢,纵然是十分爱惜也爱惜不来啊,各处的菊花都不过如此,东篱不是一样吗?</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 注:陈从周在“还”后注以“(完)”,意即“还”乃“完”之误。“还”是“返还”“离开”之意,且比“完”更富诗意,不误。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">【原词】多丽咏白菊</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 小楼寒,夜长帘幕低垂。恨萧萧、无情风雨,夜来揉损琼肌。也不似、贵妃醉脸;也不似、孙寿愁眉。韩令偷香,徐娘傅粉,莫将比拟未新奇。细看取,屈平陶令,风韵正相宜。微风起,清芬酝藉,不减荼䕷。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 渐秋阑、雪清玉瘦,向人无限依依。似愁凝、汉皋解佩;似泪洒、纨扇题诗。明月清风,浓烟暗雨,天教憔悴度芳姿。纵爱惜,不知从此,留得几多时。人情好,何须更忆,泽畔东篱!</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">🌱🌱🌱</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">十二、满庭芳残梅</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 躲起小阁来,日子虽然是长,也觉得深幽有趣。炉香已过,天也晚了,种的梅花很不错呀,何必要到外面看去?寂寞是寂寞一点,从前何先生在扬州时不是这样吗?要晓得梅花不是讲热闹的,也经不起风雨,现在这样零落,我太难过了,由他去罢,感情是永远不能磨灭的,再到了有月亮的时候,对他的零落影子也一样可爱。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">【原词】满庭芳残梅</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 小阁藏春,闲窗锁昼,画堂无限深幽。篆香烧尽,日影下帘钩。手种江梅渐好,又何必临水登楼。无人到,寂寥恰似,何逊在扬州。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 从来知韵胜,难堪雨藉,不耐风揉。更谁家横笛,吹动浓愁。莫恨香消雪减,须信道、扫迹情留。难言处,良宵淡月,疏影尚风流。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px;">🌱🌱🌱</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">作者简介:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"><span class="ql-cursor"></span>周长风,原济南报业集团党委书记,著名文化学者。</span></p>