“天风海涛”拂面来

子 由

<p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">摄影/文稿:子 由</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">背景音乐:纯音乐《深山禅林》</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">阳春三月,火红的木棉花笑傲枝头,我踏着春风,又一次来到鼓山风景区,直奔鼓山摩崖石刻群。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">鼓山国家级风景名胜区景点众多,这些景点主要由花岗岩经长期剥蚀、风化、崩塌、堆积而成,形成千姿百态,蔚为壮观的自然景观。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">秀美的自然风光,深厚的文化底蕴,触动了许多文人墨客的创作灵感。他们以山石为纸,凿锤为笔,在天地间挥毫泼墨,笔走龙蛇,留下了一批富有艺术价值的摩崖石刻。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">宋代以来,不少仕宦、游客在鼓山的灵源洞、白云洞、达摩洞十八景等处摩崖刻字。鼓山摩崖石刻共计300多处,其中200多处集中在灵源洞一带。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">灵源洞四周悬崖峭璧,怪石嶙峋,刻满了历代题咏,荟集了篆、隶、行、草、楷各体书法,是中国书法艺术宝库,具有重要的历史、艺术、科学价值。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">相传,朱熹在福州地区写有“福、寿、康、宁”四个大字。我见过福州乌山的“福”字,现在将要看到的是“寿”字。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">朱熹,字元晦,祖籍江西婺源,出生于福建省尤溪县。南宋理学家、哲学家、思想家、政治家、教育家、诗人。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">这个“寿”字,高4.15米,宽3.05米,字迹刚劲敦厚,藏在灵源洞前的蹴鳌桥下,靠西山壁上,不易被发现,所以被赋予美好的寓意“藏寿”(谐音“长寿”)。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">“几年奔走厌尘埃,此日登临亦快哉。江月不随流水去,天风直送海涛来。故人契阔情何厚,禅客飘零事已灰。堪叹人生只如此,危栏独倚更裴回(徘徊)。这是福州知州赵汝愚留下的墨宝。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">鼓山绝顶峰</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">相传朱熹多次到福州讲学,与知州赵汝愚结为师友。他们以题刻交流,传达了两人动人的友情。某年赵汝愚再次入闽,看见朱熹留在云水亭的题刻深为感慨,留下这首七律。后来,朱熹再临鼓山,被赵汝愚的这一妙句所感染,摘取“天风海涛”四字,刻在鼓山绝顶峰(海拔870.3米)石壁上,成为鼓山最具神韵特色的摩崖石刻。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">鼓山现存年代最早的摩崖石刻,是宋庆历六年(1046年)蔡襄游览鼓山的题字,“邵去华、苏才翁、郭世济、蔡君谟庆历丙孟秋八日游灵源洞”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">据说,蔡襄任福州知府时爱游鼓山,经常流连忘返。有一次,他竟忘了时间,暮色苍茫还没有下山的意思。经提醒才想起来该回去了。于是,写了笔力遒劲“忘归石”三个颜体楷书大字。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">“国师岩”三个大字同样是蔡襄所题。“国师”指的是五代时鼓山涌泉寺方丈神晏。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">蔡襄,字君谟。出生于福建省仙游县。北宋官员、书法家、文学家、茶学家。蔡襄的书法理论重神、气、韵,尚古法而不炫奇斗巧,对宋代书坛的志趣有一定的影响。后世将其与苏轼、黄庭坚、米芾并称“宋四家”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;"></span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">这是绍兴元年(1131)五月李纲的题刻。李纲,字伯纪,祖籍福建邵武,迁居无锡。两宋之际抗金名臣,民族英雄。宋高宗即位后,率先起用李纲为尚书右仆射兼中书侍郎,为首相。但又为幸臣所排斥,拜相仅七十五天便被免。1140年李纲在福州病逝,累赠太师、陇西郡开国公,谥号“忠定”。有专家评价,李纲的书法造诣不逊于苏东坡,只是被他自己的政治声望所掩盖。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">“喝水岩”为宋嘉祐六年(1061年)施元长所题。据悉,喝水岩的由来还有一个美丽的传说:相传900多年前,涌泉寺祖师神晏法师在此诵经,嫌洞下涧水喧哗,便大喝一声把流水止住。至此,涧水改道从东侧半山观音阁石壁涌出,原来的溪涧也就干涸了。施元长,字景仁,安徽宣城人,官两浙提点。嘉祐三年(1058年)任福建提刑,后知洪州,有惠政。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">郭沫若1963年《重阳日访涌泉寺》诗,原先写成条幅挂在明月楼,后来也镌刻在石门左侧岩石上。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">“节届重阳日,我来访涌泉。清风鸣地籁,微雨湿山川。浮岭多松柏,依崖有杜鹃。考亭遗址在,人迹却萧然”。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">“高山仰止”语出《诗经·小雅》,比喻崇高的德行。此乃明朝汪文盛所书。汪文盛,湖北崇阳人,嘉靖三年(1524)知福州。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">清道光四川总督苏廷玉的“今古名山”。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">清咸丰林秉淳的“眼底浮云”隶书。眼底浮云,出自北宋吕本中的诗句“胸中沧海无水旱,眼底浮云看舒卷。”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">清同治福州将军长庆的“心净意空”。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">清乾隆李拔的“寻乐处”。李拔,四川犍为人。清乾隆进士,福州知府。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">这是晚清才女郭拾珠篆书题刻。郭拾珠,清代名士郭柏苍之女,以篆法著誉。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">清道光魏杰的“山水知音”。魏杰,福州人,主管福建官盐。魏杰乐山水、喜书法、善吟咏、真性情,以书法作品和诗歌赞颂大自然的壮丽,在鼓山留下了众多摩崖题刻。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">自古文人墨客对秀丽山水情有独钟,寄情于山水之间,留下无数佳句名篇,千载传唱,万古流芳。看了鼓山摩崖石刻之后,我觉得不仅仅是欣赏到书法艺术,而且可以领悟到某些积极进取的人生观。功名利禄都是“眼底浮云”,有机会多走访“今古名山”,领略“天风海涛”美景,争做“山水知音”,“心净意空”无烦恼,健康快乐才是道。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">谢谢您的来访!</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"><span class="ql-cursor"></span></span></p>