禅师 禅画 禅境 ,松石庐馆藏姚砚生 ,作品龙年贺岁特展

松石庐

<p class="ql-block">  中国山川历来隐匿奇人异士。</p><p class="ql-block"> 和尚。数千年杰出僧侣的艺术行为让我们肃然,他们的文化实践是传统精神发展的主力之一。</p><p class="ql-block"> 释了禅在一众僧侣中脱颖而出,他坚信个人艺术的发挥必须要重归凡尘。于是脱下袈裟,扔了禅杖,蓄上头发,换个俗名姚砚生(名漓华,字砚生、石清),从五台山的寺院里带着一颗宗教的心回到人间。在当代中国书画艺术的版图上,了禅盘腿而坐。</p><p class="ql-block"> 了禅一九六七年生于辽宁,有着怪异的人生际遇,如同艺术游侠。身份不可思议地变更着:大学生、军人、和尚,再到以画谋生的职业画家。根本就无法想象出家前毕业于中国人民解放军南京政治学院。</p><p class="ql-block"> 是地域上宽幅长距的跋涉。一个东北人,从辽宁锦州到广西桂林,又至山西五台,最后又象军人一样驻守在瓷文化圣地景德镇的高岭土上。</p><p class="ql-block"> 了禅弱冠之年拜在金石大家李骆公先生门下。刘海粟在世时曾闲居桂林,了禅侍奉左右,忽一日海粟老以书画相赠,云:日后改称骆公为师兄。</p><p class="ql-block"> 又有机缘礼名僧五台真如禅寺主持如一老和尚座下,随师重修学佛法,云游十方。</p><p class="ql-block"> 艺术家最大幸运莫不过亲聆大师名宿的教诲,了禅家藏前辈大家的作品五百余件,是泰斗们的灌顶开启了禅的艺术智慧。艺术上跨界越境的猎获,使他的作品“凌而不乱,墨中有墨,形里藏神。”他是以西画出道,擅书法及金石,痴于茶,以塑壶为乐,精铭文,所制铭壶曰“了禅壶"。</p><p class="ql-block"> 了禅不在乎俗世的身份,不在乎艰辛的跋涉,在乎广博的文化滋养,尤其是对传统精神的吸附,并化为笔下的神奇。尤其是人物表现冷中见热,匹配在变化中突显张力的现代书法,(可惜不能完全解读出来)使作品总体上厚重而深沉。</p><p class="ql-block"> 了禅的“变体画”数量不少,根据他作品的特点,非常适合诠释中国画的构图问题。了禅的变体画绝不等同于当今艺术商业环境下画家对自己相同构图的不断重复。变体画是一种艺术实验,是对自我的否定之否定,是对艺术的极致追求的体现。当艺术创作到一定高度时并不是随性所为,而是艰苦卓绝的思考和不断探索的过程。 </p><p class="ql-block"> 知人生味,才知艺术味。知其味方可玩味。了禅参透了天地,也参透了自己,他的生命体与艺术在不可把控的人生段落里,如二掌合一。看他的画,大气磅礴,笔墨挥洒淋漓自如,禅意十足。</p> <p class="ql-block">清影图砚生书篆 50x100cm</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">君家书案春曾红雨欲过忆君心</p><p class="ql-block">岁次农历辛巳小雨暮春砚生</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">蕙兰应为山中草 春风以过伴君开</p><p class="ql-block">45x48cm</p> <p class="ql-block">砚生 40x45cm</p> <p class="ql-block">砚生画 41x45cm</p> <p class="ql-block">二多图轴 岁次辛已</p><p class="ql-block">41x45cm</p> <p class="ql-block">二多观春图轴 岁次辛已</p><p class="ql-block">小雨春砚生 40x45cm</p> <p class="ql-block">  清 40x45cm</p> <p class="ql-block">  清品 41x45cm</p> <p class="ql-block">清品</p><p class="ql-block">44x46cm</p> <p class="ql-block">香袓图轴 岁次辛已小雨暮春</p><p class="ql-block">三月砚生 40x44cm</p> <p class="ql-block">蕙兰应为山中草 春风以过伴君开</p><p class="ql-block">砚生 44x48cm</p> <p class="ql-block">蕙兰应是山中草春雨欲动为君开</p><p class="ql-block">砚生</p><p class="ql-block">香祖砚生书篆 44x67cm</p> <p class="ql-block">香祖图 45x68cm</p> <p class="ql-block">香祖图轴 岁次农历辛已砚生</p><p class="ql-block">46x70cm</p><p class="ql-block"> </p> <p class="ql-block">香祖图 45x68cm</p><p class="ql-block">注:兰花之香为百花之鼻祖;兰花为笔墨之祖,画兰花是最难的,也是文人最喜欢画的。</p> <p class="ql-block">唯有此花最喜人 岁次农历辛已小雨暮春三月荷花开时-楚故人砚生画于古城南之画舍也 44x46cm</p> <p class="ql-block">情君图轴 岁次农历丁丑小雨</p><p class="ql-block">砚生画记于古都长洲画院</p><p class="ql-block">53x100cm</p> <p class="ql-block">玉树临风 砚生辛已小春于小舍</p><p class="ql-block">45x48cm</p> <p class="ql-block">素味图 辛已小春暮雨砚生</p><p class="ql-block">44x46cm</p> <p class="ql-block">清品 45x47cm</p> <p class="ql-block">酒中仙家传宝 岁次辛已砚生</p><p class="ql-block">41x45cm</p> <p class="ql-block">老馨茗馆多此宝物-砚生41x45cm</p> <p class="ql-block">雄鸡图 岁次农历辛已小雨砚生</p><p class="ql-block">68x68cm</p> <p class="ql-block">静观馨茗图轴 岁次甲申砚生</p><p class="ql-block">45x68cm</p> <p class="ql-block">一家亲善沐春风 岁次农历辛已</p><p class="ql-block">暮春三月砚生 36x70cm</p> <p class="ql-block">布衣暖 菜根香 诗书滋味长 岁次</p><p class="ql-block">农历辛巳小雨暮春之初长洲砚生</p><p class="ql-block">37x70cm</p> <p class="ql-block">清香图砚生 44x47cm</p> <p class="ql-block">清莲图 砚生 45x49cm</p> <p class="ql-block">莲塘图轴 岁次农历辛已小雨暮春</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">春渡三月莲花雨 岁次农历辛已小雨暮春砚生又记于小舍 45x68cm</p> <p class="ql-block">风雨莲塘 岁次农历辛已</p><p class="ql-block">小雨暮春砚生 66x66cm</p> <p class="ql-block">兰生空谷无人识 荆棘纵横塞行路</p><p class="ql-block">幽芳憔悴风雨中 花神独与山鬼语</p><p class="ql-block">紫茎绿叶绝世姿 湘累不味谁得知</p><p class="ql-block">当门欲种恐鉏去 王者香贵嗟非时</p><p class="ql-block">右录唐诗一首 已补白调寄梦金陵 </p><p class="ql-block"> 岁次庚辰砚生画 67x135cm</p> <p class="ql-block">南国凉夏清馐果三味 清品墨</p><p class="ql-block">珍珠 甲申暮春长洲砚生画。</p><p class="ql-block"><span style="font-size: 18px;">砚生画果果 47x179cm</span></p> <p class="ql-block">南国凉夏清品珍馐--清果君子--</p><p class="ql-block">岁次农历丁丑小雨暮月长洲画农</p><p class="ql-block">砚生并题于小舍 137×62cm</p> <p class="ql-block">佳果情趣点点珍珠野果无名者四</p><p class="ql-block">堂同庆 福寿双全也 岁次农历子</p><p class="ql-block">丑小雨砚生画 46x177cm</p> <p class="ql-block">-红-果图 岁次农历丁丑小雨暮春</p><p class="ql-block">之初楚故人砚生画记于古都小舍</p><p class="ql-block">53x100cm</p> <p class="ql-block">唯有此君最高节 岁次农历辛巳</p><p class="ql-block">暮春三月小雨 愚观老竹新发而</p><p class="ql-block">作砚生 45x47cm</p> <p class="ql-block">春风-伴-入 消去一度阳-生缘 岁次辛已小雨暮春之初 愚曾观长安子武恩师有斯笔意 45x67cm</p> <p class="ql-block">《寿》砚生 45x96cm</p> <p class="ql-block">《寿》任午春砚生 45x97cm</p> <p class="ql-block">《虎》砚生一挥 45x96cm</p> <p class="ql-block">《忍》45x97cm</p> <p class="ql-block">《听雨》岁次辛已小雨砚生既书</p><p class="ql-block"> 95x45cm</p> <p class="ql-block">此中玄妙不看亦罢 岁次农历</p><p class="ql-block">辛已砚生 44x68cm</p> <p class="ql-block">此中玄妙不看亦罢 砚生画</p><p class="ql-block">44x48cm</p> <p class="ql-block">此中玄妙不看亦罢砚生</p><p class="ql-block">44x46cm</p> <p class="ql-block">此中玄妙不看亦罢岁次辛已小春</p><p class="ql-block">三月砚生画 44x46cm</p> <p class="ql-block">孝经图轴 岁次农历庚辰小雨</p><p class="ql-block">暮春之初长洲画农楚故人砚生</p><p class="ql-block">画于古都 96x155cm</p> <p class="ql-block">孝经图轴 岁次农历庚辰小雨暮春之初长洲画农砚生画并记 92x153cm</p> <p class="ql-block">观秋图轴砚生并记 35x138cm</p> <p class="ql-block">紫气东来图轴 岁次农历辛已小雨暮春 愚曾赴古都长安 观王西京老师作有斯图 笔端墨意仙气逼人 归来维数渍多其余也 砚生 35x138cm</p> <p class="ql-block">  老子出关图轴 岁次农历辛已小</p><p class="ql-block">雨暮春三月之初 读老子经于爱</p><p class="ql-block">靖小舍 观之沐手敬造-游春图</p><p class="ql-block">于小舍并记之砚生 35x138cm</p> <p class="ql-block">浩月图轴 岁次农历辛已</p><p class="ql-block">砚生画 35x137cm</p> <p class="ql-block">米芾拜石图 米芾为宋四大家 其书画均为世人所重 在我国历史长河里书法艺术发展中 米芾是一代宋师也 其画法一个重要特点 是法度谨严其然为天慕之 岁次农历辛已小雨暮春之初砚生画记于小舍 69x105cm</p> <p class="ql-block">老子赏秋图轴 岁次农历辛已小雨暮春之初愚曾赴古都洛阳汤-子记经选读之如入境中归来写其意-之如意诚-敬造之辛巳秋日砚生画于古长安 35x70cm</p> <p class="ql-block">清影达摩图 砚生画 45x97cm</p> <p class="ql-block">达摩师祖图 岁次农历辛已小雨暮春之初三月长洲画农砚生画于古都西安画院并题</p><p class="ql-block">达摩面壁图轴 44x96cm</p> <p class="ql-block">达摩观秋图轴 岁次辛已砚生</p><p class="ql-block">44x96cm</p> <p class="ql-block">达摩祖师面壁图轴 岁次农历</p><p class="ql-block">辛巳小雨暮春三月之初长洲</p><p class="ql-block">画农砚生造-之 44x97cm</p> <p class="ql-block">钟馗图 砚生 44x97cm</p> <p class="ql-block">钟馗图 砚生画记 45x98cm</p> <p class="ql-block">布袋和尚消夏图轴 身心安祥乃禅之生善亦-生 最--福画--决然不做事 不应做断然不想和卻少而-安居心多而礼-祥和此-禅-人人可修也 岁次农历庚辰小夏日雨长洲画农砚生画题 68x135cm</p> <p class="ql-block">  种瓜得瓜 禅缘因果 坦开肚腹容天地 福因都在随缘里 唯见觉者得其缘砚生 67x135cm</p> <p class="ql-block">  布袋禅师岩荫图轴 岁次农历庚辰小雨暮春之初长洲楼楚故人砚生画题并制又识 67x135cm</p> <p class="ql-block">  秋风扫落叶 唯有三两草 见君撫其颜 拜禅静中求 菩提达摩以来 结跏静养为主要修禅方式 但六祖对坐禅而不用心者 --道思悟岂在坐身 布袋高祖于斯有悟心 岁次农历庚辰小雨砚生制记题 67x135cm</p> <p class="ql-block">布袋和尚道歌图 布袋尊者歌云 </p><p class="ql-block">是非憎爱世偏多 仔细思量奈我何</p><p class="ql-block">宽却肚肠须忍辱 豁开心地任从他</p><p class="ql-block">若逢知己须依分 纵遇冤家也共和</p><p class="ql-block">若能人此心头事 自然证得六波罗</p><p class="ql-block">只个心心心是佛 十方世界最灵物</p><p class="ql-block">纵横妙用可怜生 一切不如心真实</p><p class="ql-block">岁次农历庚辰小雨暮春之初长洲</p><p class="ql-block">画农楚故人砚生画记录于古都</p><p class="ql-block">长洲画院 67x135cm</p> <p class="ql-block">  试读姚砚生老师(时年三十岁)画笔下的《西域月归图轴》:</p><p class="ql-block"> 姚老师用淋漓酣畅的水墨,泼出了暮色苍茫之戈壁大漠,天地一片混沌。</p><p class="ql-block"> 一个月黑风高的晚上,一高僧喇嘛,头戴象征藏传佛法至高无上的班智达帽,迈着沉重的步伐,行走在西域茫茫旷野的归途上。</p><p class="ql-block"> 老师用素描式的大特写手法,抓住高僧面部一瞬间的表情,描绘出﹕</p><p class="ql-block"> 高僧那高深冷峻、古朴而深沉的面部肌肤,在长年的风霜剥蚀下,犹如古老的铜像般坚毅。</p><p class="ql-block"> 高僧眉宇间一双深邃的眼睛宛如两颗深藏在古老佛像后的黑珍珠,充满着久远的智慧和深邃的洞察力。仿佛能穿透人世间的困惑和纷扰,令人不敢与之对视。</p><p class="ql-block"> 高僧表情空灵超脱,思维视野辽阔,把握着超越世俗的智慧和境界,散发出一种超脱、离尘不染的气质和一种绝对心无所系的纯洁。</p><p class="ql-block"> 画面中高僧两旁的题跋和印鉴,诗书画印金石味俱全,笔墨丹青烘托出姚老师“禅师、禅画、禅境”一代大师风范。</p><p class="ql-block"> 《西域月归图轴》右边题跋﹕</p><p class="ql-block"> 西域月归图轴,老子曰:三十辐共一毂,当其无,有车之用。埏埴以为器,当其无,有器之用。凿户牖以为室,当其无,有室之用。故有之以为利,无之以为用。</p><p class="ql-block"> 译文:</p><p class="ql-block"> 三十根车辐横穿轮毂,中间留有空处,车轮才得以发挥转动的作用。烧制陶土打造器皿,中间留出空处,器皿才能发挥盛放的作用。开凿门窗建造房屋,有了门窗的空处,房屋才能发挥居住的作用。所以,“有”使得万物产生效用,而“无”使得“有”发挥作用。</p><p class="ql-block"> 释义:三十辐共一毂是一个古老的中国寓言,它揭示了合作和团结的重要性。在这个故事中,每条辐都代表着一个个体或团体,毂代表着一个共同的目标。当三十个辐围绕着毂来回旋转时,毂才能正常运转。通过这个图像,我们可以体验到团结与合作的力量,更加深刻地理解到只有当每个个体为共同的目标不懈努力,才能达到成功。</p><p class="ql-block"> 这是道德经第十一章全文内容之感悟,这章选在高中语文中。</p><p class="ql-block"> 续上题跋:道之为物,惟恍,其中有象,恍兮,其中有物,其中有精。(第二十一章节选)</p><p class="ql-block"> 释义:老子在这里告诉我们,道是怎么回事,得道的人如何做,学道修道有什么意义。能够识道悟道就是具有大德玄德的人,是圣贤之人。理解老子的“天人合一”思想,也是这章节非常重要的一环。</p><p class="ql-block"> 以上为《西域月归图轴》右边题跋《道德经》第十一、二十一章部分内容。</p> <p class="ql-block">  《西域月归图轴》左边题跋:</p><p class="ql-block"> 青绿重色,为浓厚易,为淡难,为浅淡矣,而愈浓见厚,为尤难。惟赵吴兴洗脱宋人刻划之迹,运以虚和出之妍雅,秾纤得中,灵气惝(恍),愈浅(淡)愈见浓(厚),所谓绚丽之极,(仍归自然),画法之一变也。岁次农历丁丑暮春砚生记。</p><p class="ql-block"> 这段文字为清朝大画家恽寿平,在所著《瓯香馆画跋》中阐述了青绿设色的要旨。画家对国画技法有很深的研究,并且与同时代多位爱好者交往颇深,写过很多评画论画的书籍。</p><p class="ql-block"> 释义:在青绿山水画中,使用浓重的颜色相对容易,而表现淡雅和浅淡色调则更加困难。随着色彩的加深,表现其厚重感更为艰难。赵吴兴(赵孟頫,元代画坛的领袖人物)在他的作品中摆脱了宋代画家的刚硬线条,运用虚实相生的技巧,创造出既细腻又优雅的艺术风格,达到了精致与自然的完美平衡。他的作品中,越是淡雅的色彩,越能展现出浓郁的质感,这被认为是绘画技巧上的一种革新。这段描述记录于农历丁丑年的晚春,由砚生所记。</p>