<p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">◎鸤鸠◎</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">鸤鸠在桑[1],其子七兮。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">淑人君子[2],其仪一兮[3]。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">其仪一兮,心如结兮[4]。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">鸤鸠在桑,其子在梅。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">淑人君子,其带伊丝[5]。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">其带伊丝,其弁伊骐[6]。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">鸤鸠在桑,其子在棘[7]。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">淑人君子,其仪不忒[8]。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">其仪不忒,正是四国[9]。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">鸤鸠在桑,其子在榛[10]。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">淑人君子,正是国人。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">正是国人,胡不万年[11]?</b></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">【注释】</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">[1]鸤(shī)鸠:布谷鸟。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">2]淑人:善人。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">[3]仪:仪表,仪态。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">4]心如结:比喻用心专一。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">5]其:他的。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">6]弁(biàn):皮帽。骐:青黑色的马。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">[7]棘:酸枣树。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">[8]忒(tè):变。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">[9]正:法则。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">[10]榛:丛生的树,树丛。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">11]胡:何。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">【赏析】</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">本诗以鸤鸠起兴,是以鸟的优点对“淑人君子”进行颂扬。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">“淑人君子,其仪一兮。”即所谓的君子良人始终如一地仪容端庄,这包括人格的独立,也包括对仪表的要求。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">在《诗集传》中,朱熹引“陈氏曰”解说得很好:“君子动容貌斯远暴慢,正颜色斯近信,出辞气斯远鄙倍。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">其见于威仪动作之间者,有常度矣。”相由心生,庄严的外表也代表了一个人正义的内心,而始终如一的内里与外表才是真正的君子。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">这章毫不遮掩地赞美了“淑人君子”稳如磐石的品格。</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">次章“淑人君子,其带伊丝”,将“仪”所代表的内容具体化,形象化。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">丝带、缀满五彩珠玉的皮帽等饰物均可以看出一个人的品位与修养,因此这些东西常常可用来作为判断“仪”是否正确的标准,使“淑人君子”的华贵风采形成具体可感的形象。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">三章起,开始从颂“仪”之体,转换为颂“仪”之用,即内修外美的“淑人君子”对于安邦治国、佑民睦邻的重要作用。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">“淑人君子,其仪不忒”是一句恰到好处的过渡之句,承上启下,意在说明君子佩带飘扬的仪态,有如其德行遍布四方,这样的品德足以治理四方,这就是“仪”之用。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">四章的“淑人君子,正是国人”,进一步强调君主贤德的作用。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">末句“胡不万年”,则是全篇赞颂的极致:这样表里如一、端庄贤能的君主怎能不万年被拥护呢?</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">反问其实是坚定的承认,也是赞颂的终极目的,即人民所需的正是这样的君主,分析至此,说文章是讽刺的观点似乎就有些牵强了。</b></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><b style="font-size: 22px; color: rgb(25, 25, 25);">但这并不是此诗的重点,《诗经》中有部分为君主歌功颂德之作,本篇的赞颂却非此目的,而是通过赞颂去为贤德的君主提供了一条可循的道路,赞美背后其实有着一颗期待贤德君主的心。</b></p><p class="ql-block"><br></p>