【文学趣味问答•古典文学】六言绝句

绮丽夕阳

<p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">近体格律诗,四句为绝句,八句为律诗。绝句中五言、七言居多,六言绝句虽少,却有着“事偶尤精”、新颖如画的微妙。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">唐宋以来,六绝之巅当属王维的《田园乐 七首》,以其六尤佳。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">王维后期隐退辋川别墅,闲情逸致,写出《辋川二十首》《田园乐七首》等清新恬静的诗篇。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 《田园乐七首其六》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 春眠 王维</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 桃红复含宿雨,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 柳绿更带春烟。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 花落家童未扫,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 莺啼山客尤眠。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">六言绝句为偶数字句,不如五绝、七绝奇数字句,读起来声音有起伏,为此王维在此六绝中采用二二二句式,一句一景,精妙对仗:“桃红”、“柳绿”,“宿雨”、“朝烟”,彼此对应,“复含”、“更带”更属精搭,相对应的词,词性相同,匠心精雕。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"><br></span></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">“花落家童未扫”、“莺啼山客尤眠”,亦同。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">全诗有声有色,精描细绘,诗佛画家创“诗中有画”风格,鲜明的色彩美实现了“事偶尤精”的精彩,读之新颖畅快。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">《田园乐七首》其七</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">《田园乐七首》其五</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">  </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 《题郑防画夹》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 黄庭坚</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 惠崇烟雨归雁,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 坐我潇湘洞庭。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 欲唤扁舟归去,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 故人言是丹青。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">六绝很适合作题画诗。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">黄庭坚为僧人惠崇的“烟雨归雁图”题诗,观画卷之景,引诗人入胜,幻觉自己坐在洞庭烟波之上,目送归雁,乡情油生,欲乘画中扁舟返乡…… 忽闻 “这是丹青!”,顿悟,赏高僧画卷,如身临其境。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">此诗不实写画面,以观者幻觉,暗誉画僧之功力,好一个“不写之写”。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">(一说法,此诗作者苏轼)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">杜牧的《山行》“远上寒山…”千古流传。其另首《山行》为六言绝句,格律严谨,同样经典。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 《山行》杜牧</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 家住白云山北,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 路迷碧水桥东。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 短发潇潇暮雨,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 长襟落落秋风。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">白云碧水,山北桥东,色彩鲜明,方位纵横,景色秀丽,山行惬意。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">傍晚下起雨来,头发湿漉漉,秋风吹起长襟,瑟瑟落汤鸡。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">色彩美、空间美,是六绝的特色,由晴转雨,惬意变狼狈,戏剧性变化,诗趣无穷。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 《过山农家》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 唐 顾况</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 板桥人渡泉声,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 茅檐日午鸡鸣。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 莫嗔焙茶烟暗,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 却喜晒谷天晴。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">走过板桥,桥下潺潺泉声悦耳。阳光温熙,茅檐寂静,又闻鸡长鸣。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">山农趁天晴忙着焙茶、翻晒谷米,烘茶烟呛,来客莫怪。纯朴生活美。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">顾况唐代诗人、画家,白居易初到长安赴试,带着“离离原上草”诗作 ,拜见著名诗人顾况,留下一段佳话。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 《题西一太宫壁》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 宋-王安石</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 柳叶鸣蜩绿暗,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 荷花落日红酣。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 三十六陂春水,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 白头想见江南。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">王安石四十八岁(变法前)重游西太一宫,即兴留题壁诗。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">夏日,夕阳瑰丽,绿柳传蝉鸣(蜩即是蝉)荷花分外红,“绿暗”、“红酣”色彩对应,“鸣蜩”、“落日”动静分明,精致对仗。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">三十多年前,父亲带我兄弟进京游览,曾遍赏此三十六陂唯美景色,今重游难觅陈迹,世事变迁 ,抱负未就,发白思江南,叹韶华流年。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 《送彭德怀同志》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 毛泽东</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 山高路远坑深,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 骑兵任你纵横。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 谁敢横枪勒马,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 惟我彭大将军。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">1935年10月,党中央和红军抗日先遣队到达陕北,蒋介石派5个骑兵团尾随而至。彭德怀指挥先遣队在吴起镇附近进行了“切尾巴”战斗,歼灭敌军一个骑兵团,取得了中央红军到达陕北后第一场胜仗。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">毛泽东闻捷报 ,以战斗中彭总给主席的电文为首句,作六言诗赠予彭德怀。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">至宋代,诗家借鉴王维 “诗中有画”的传统, 在六言绝句中突出绘画美与建筑美。使“六言诗”成为诗坛上一枚别致的瑰宝。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">放翁晚年写此六言,此时他的心态如何?</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"></span></p>