今日小暑,品读白居易的《消暑》

于无声处

<p class="ql-block">2022年7月7日</p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">品读古诗词(三)</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">文字:网络精选</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">配图:网络画册</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">各位朋友,小暑到了,我们一起来品读白居易的这首《消暑》,不妨试试白居易的这种消暑方式,来一次心灵净化之旅吧!</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">《消暑》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 【唐】白居易</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">何以消烦暑,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">端坐一院中。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">眼前无长物,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">窗下有清风。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">散热由心静,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">凉生为室空。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">此时身自保,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">难更与人同。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">译文</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 如何才能消除暑热,只要端坐在院子里即可。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 眼前没有多余的东西,窗子自有清风吹来。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 散去热气全靠心中安静,凉风生起因为室内空荡。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 这时身心可以得到自我保护,更加难以与别人一样。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">注释</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">1.烦暑 :闷热;暑热。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">2.端坐:端正地坐着。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">3.长物:原指多余的东西,后来也指像样儿的东西。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 赏析</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 这是唐代诗人白居易的一首消暑诗。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 小暑到来,意味着夏天真正热起来了。暑气蒸腾,万物浮躁。想在浮尘的喧嚣里,辟得一处清凉,需要拥有一颗闲适之心。诗人白居易的消暑方式,正是靠端坐心静来完成的。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 首联,何以消烦暑,端坐一院中。是说,如何才能消除暑热,只要端坐在院子里即可。这两句交代了写作的时间和地点,即暑气炎热的夏天,端坐在自家的院子里。“端坐”二字,为下文“眼前”“窗下”“心静”“凉生”埋下了伏笔。正是因为“端坐”,才能展开诸多叙述。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 颔联,眼前无长物,窗下有清风。是说,眼前没有多余的东西,窗子自有清风吹来。这两句分别从视觉和听觉的角度,交代了诗人“端坐”时的所见所听,即消暑的外在方式。一“无”一“有”,既对仗工整,又符合了道家清静无为的养生之道,亲近自然,少却欲望,实属写消暑的佳句。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 颈联,散热由心静,凉生为室空。是说,散去热气全靠心中安静,凉风生起因为室内空荡。这两句交代了消暑的内在方式。外表的消暑只是一时的,唯有内心的消暑,才能长久。心静,凉生。心若安静,自得清凉。心若清净,自得怡然。境随心转,由此可见心静的重要性。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 尾联,此时身自保,难更与人同。是说,这时身心可得到自我保护,更加难以与别人一样。这两句交代了端坐心静消暑的效果,可以自保,让自己变得与别人不一样,可以达到一种万物空灵的澄明世界。只有当一个人静下来,才会听到大自然的声音,听到内心的声音,才能真正感受到身体的运行。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> </span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">关于小暑古诗词选</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">倏忽温风至,因循小暑来。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">竹喧先觉雨,山暗已闻雷。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">户牖深青霭,阶庭长绿苔。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">鹰鹯新习学,蟋蟀莫相催。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> ——元稹(唐代)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">殷疑曙霞染,巧类匣刀裁。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">不怕南风热,能迎小暑开。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">游蜂怜色好,思妇感年催。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">览赠添离恨,愁肠日几回。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> ——独孤及(唐代)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">微官便有简书畏,贫舍非无水菽欢。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">插架签存先世旧,堆床笏美一时观。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">远书且问平安好,前哲曾嗟嗣守难。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">了却台参早怀檄,暂归亦可小团栾。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> ——刘克庄(宋代)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">申祷山川便作霖,耘苗时候想田深。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">且欣小暑能如此,更愿新秋得似今。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">早稻欲花将就实,晚禾成叶未抽心。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">天应不忍焦劳意,直自初栽已望阴。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> ——韩淲(宋代)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">小暑不足畏,深居如退藏。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">青奴初荐枕,黄妳亦升堂。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">鸟语竹阴密,雨声荷叶香。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">晚窗无一事,步屟到西厢。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> ——庞铸(金朝)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">瓜菜装排老瓦盘,先生含笑驻金鞍。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">景撩岘首诗泉涌,酒劝铜鞮量海宽。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">瓜菜装排老瓦盘,先生含笑驻金鞍。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">景撩岘首诗泉涌,酒劝铜鞮量海宽。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> ——林光(明代)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">秋分斫早谷,寒露斫晚稻。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">寒露无青禾,霜降一齐倒。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">小暑一声雷,四十五日到黄梅。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">小暑一条吼,拔下黄秧种赤豆。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> ——王润生(清代)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">薰风蕴解引新凉,小暑神清夏日长。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">断续蝉声传远树,呢喃燕语倚雕梁。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">薰风蕴解引新凉,小暑神清夏日长。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">断续蝉声传远树,呢喃燕语倚雕梁。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> ——乔远炳(清代)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">沃州初望海,携手尽时髦。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">小暑开鹏翼,新蓂长鹭涛。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">月如芳草远,身比夕阳高。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">羊祜伤风景,谁云异我曹。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> ——耿湋(唐代)</span></p>