书写隶书《道德经》之二十二

隶书学友会

<p class="ql-block">[原文]</p><p class="ql-block">曲则全,枉①则直,洼则盈,敝②则新,少则得,多则惑。是以圣人抱一③为天下式④。不自见⑤,故明⑥;不自是,故彰,不自伐⑦,故有功;不自矜,故长。夫唯不争,故天下莫能与之争。古之所谓"曲则全"者,岂虚言哉?诚全而归之。</p> <p class="ql-block">[译文]</p><p class="ql-block">委曲便会保全,屈枉便会直伸;低洼便会充盈,陈旧便会更新;少取便会获得,贪多便会迷惑。所以有道的人坚守这一原则作为天下事理的范式,不自我表扬,反能显明;不自以为是,反能是非彰明;不自己夸耀,反能得有功劳;不自我矜持,所以才能长久。正因为不与人争,所以遍天下没有人能与他争。古时所谓“委曲便会保全”的话,怎么会是空话呢?它实实在在能够达到。</p> <p class="ql-block">[注释]</p><p class="ql-block">1、枉:屈、弯曲。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">2、敝:凋敝。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">3、抱一:抱,守。一,即道。此意为守道。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">4、式:法式,范式。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">5、见:音xian,同现。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">6、明:彰明。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">7、伐:夸。</p> <p class="ql-block">[延伸阅读1]王弼《道德经注》</p><p class="ql-block">曲则全,</p><p class="ql-block">不自见,则其明全也。</p><p class="ql-block">枉则直,</p><p class="ql-block">不自是,则其是彰也。</p><p class="ql-block">洼则盈,</p><p class="ql-block">不自伐,则其功有也。</p><p class="ql-block">弊则新,</p><p class="ql-block">不自矜,则其德长也。</p><p class="ql-block">少则得,多则惑。</p><p class="ql-block">自然之道,亦犹树也。转多转远其根,转少转得其本。多则远其真,故曰惑也;少则得其本,故曰得也。</p><p class="ql-block">是以圣人抱一为天下式。</p><p class="ql-block">一,少之极也。式,犹则之也。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">不自见,故明;不自是,故彰;不自伐,故有功;不自矜,故长。夫唯不争,故天下莫能与之争。古之所谓曲则全者,岂虚言哉,诚全而归之。</p> <p class="ql-block">[延伸阅读2]苏辙《老子解》</p><p class="ql-block">曲則全,</p><p class="ql-block">聖人動必循理,理之所在,或直或曲,要於通而已。通故與物不迕,不迕故全也。</p><p class="ql-block">枉則直,</p><p class="ql-block">直而非理,則非直也。循理雖枉,而天下之至直也。</p><p class="ql-block">窪則盈,</p><p class="ql-block">衆之所歸者,下也,雖欲不盈,不可得矣。</p><p class="ql-block">弊則新,</p><p class="ql-block">昭昭察察,非道也。悶悶,若將弊矣,而日新之所自出也。</p><p class="ql-block">少則得,</p><p class="ql-block">道一而已,得一則無不得矣。</p><p class="ql-block">多則惑矣。</p><p class="ql-block">多學而無以一之,則惑矣。</p><p class="ql-block">是以聖人抱一為天下式。</p><p class="ql-block">抱一者,復性者也。蓋曲則全,枉則直,窪則盈,弊則新,少則得,皆抱一之餘也,故以抱一終之。</p><p class="ql-block">不自見,故明;</p><p class="ql-block">目不自見,故能見物;鏡不自照,故能照物。如使自見自照,則自為之不暇,而何暇及物哉。</p><p class="ql-block">不自是,故彰;不自伐,故功;不自矜,故長。夫惟不爭,故天下莫能與之爭。</p><p class="ql-block">不自見,不自是,不自伐,不自矜,皆不爭之餘也,故以不爭終之。</p><p class="ql-block">古之所謂曲則全者,豈虛言哉,誠全而歸之。</p><p class="ql-block">世以直為是,以曲為非,將循理而行於世,則有不免於曲者矣,故終篇復言之曰:此豈虛言哉,誠全而歸之。夫所謂全者,非獨全身也,內以全身,外以全物,物我兼全,而歸復於性,則其為直也大矣。</p>