朗诵:诗经秦风 蒹葭

豳风七月

<p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 22px;"> 蒹葭</b></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 22px;"> 点击下面语音</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 22px;"> 心雅为您诵读</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 22px;"></b></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 22px;">本文朗诵以流沙河老先生对《蒹葭》讲解注音为根据。某些字的读音可能与你听到的不同,请彼此保留尊重。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 22px;"></b></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 22px;"></b></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 22px;"> 诗经《蒹葭》</b></p><p class="ql-block"> 作者</p><p class="ql-block"> 佚名 </p><p class="ql-block"> 〔先秦〕</p><p class="ql-block"> 朗诵</p><p class="ql-block"> 心雅</p><p class="ql-block"> (豳风七月)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 蒹葭苍苍,白露为霜。</p><p class="ql-block"> 所谓伊人,在水一方。</p><p class="ql-block"> 溯洄从之,道阻且长。</p><p class="ql-block"> 溯游从之,宛在水中央。</p><p class="ql-block"> 蒹葭萋萋,白露未晞。</p><p class="ql-block"> 所谓伊人,在水之湄。</p><p class="ql-block"> 溯洄从之,道阻且跻。</p><p class="ql-block"> 溯游从之,宛在水中坻。</p><p class="ql-block"> 蒹葭采采,白露未已。</p><p class="ql-block"> 所谓伊人,在水之涘。</p><p class="ql-block"> 溯洄从之,道阻且右。</p><p class="ql-block"> 溯游从之,宛在水中沚。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 译文</p><p class="ql-block"> 河边芦苇青苍苍,</p><p class="ql-block"> 秋深露水结成霜。</p><p class="ql-block"> 那个贤者在何处?</p><p class="ql-block"> 就在河水那一方。</p><p class="ql-block"> 逆着流水去找他,</p><p class="ql-block"> 道路险阻又太长。</p><p class="ql-block"> 顺着流水去找他,</p><p class="ql-block"> 仿佛在那水中央。</p><p class="ql-block"> 河边芦苇密又繁,</p><p class="ql-block"> 清晨露水未曾干。</p><p class="ql-block"> 那个贤者在何处?</p><p class="ql-block"> 就在河岸那一边。</p><p class="ql-block"> 逆着流水去找他,</p><p class="ql-block"> 道路险阻攀登难。</p><p class="ql-block"> 顺着流水去找他,</p><p class="ql-block"> 仿佛就在水中滩。</p><p class="ql-block"> 河边芦苇密稠稠,</p><p class="ql-block"> 早晨露水未全收。</p><p class="ql-block"> 那个贤者在何处?</p><p class="ql-block"> 就在水边那一头。</p><p class="ql-block"> 逆着流水去找他,</p><p class="ql-block"> 道路险阻曲难求。</p><p class="ql-block"> 顺着流水去找他,</p><p class="ql-block"> 仿佛就在水中洲。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 注释</p><p class="ql-block">蒹(jiān):没长穗的芦苇。葭(jiā):初生的芦苇。</p><p class="ql-block">苍苍:鲜明、茂盛貌。下文“萋萋”、“采采”义同。</p><p class="ql-block">采采:qǐqǐ 与下文“已”同韵。</p><p class="ql-block">苍苍: 茂盛的样子。</p><p class="ql-block">为:凝结成。</p><p class="ql-block">所谓:所说的,此指所怀念的。</p><p class="ql-block">伊人:那个人,指所思慕的对象。</p><p class="ql-block">这里指黄河河神 冯 (péng)夷。</p><p class="ql-block">一方:那一边。</p><p class="ql-block">溯洄: 逆流而上。下文“溯游”指顺流而下。一说“洄”指弯曲的水道,“游”指直流的水道。</p><p class="ql-block">从: (zōng )跟踪追寻。通踪。</p><p class="ql-block">阻:险阻,(道路)难走。</p><p class="ql-block">宛:宛然,好像。</p><p class="ql-block">晞(xī):干。</p><p class="ql-block">湄:水和草交接的地方,也就是岸边。</p><p class="ql-block">跻(jī):升高,这里形容道路又陡又高。</p><p class="ql-block">坻(chí):水中的沙滩</p><p class="ql-block">涘(sì):水边。</p><p class="ql-block">右:迂回曲折。</p><p class="ql-block">沚(zhǐ):水中的沙滩。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 22px;"> 流沙河讲解诗经《蒹葭》</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">诗经.秦风.蒹葭》历来被我们认为是一首绝美的爱情诗,描写一位男子在水边寻找他所思慕的“伊人”,亦真亦幻,若即若离。台湾作家琼瑶在小说《在水一方》里改写了《蒹葭》,配上优美的音乐,成为同名电视剧主题曲,也成为我们喜爱的流行歌曲《在水一方》,旋律优美,很打动人。但是细究起来,这样理解是有问题的。老诗人流沙河先生为我们还原了《蒹葭》的真相。</p><p class="ql-block">《蒹葭》这首诗本与爱情无关,它是记录春秋时期,秦国人在黄河岸边祭奠黄河河神的民俗活动。传说黄河的河神叫冯夷,他本是一位贤者,仲秋八月渡黄河时溺水而亡,后人把他尊为黄河之神,并且每到农历八月,人们便到黄河岸边祭祀这位贤人。时间长了,便演变为一种民俗活动。</p><p class="ql-block">正因为是祭祀河神,而不是寻找现实中的情人,所以才虚幻缥缈,有一种神秘感——一会儿“宛在水中央”,一会儿又“宛在水中坻”,“宛在水中沚”。如果是寻找自己的意中人,一会儿在水中央,一会儿又在水中的小洲就解释不通了。理解这首诗的关键是“所谓伊人”,意思是“所说的那个人”,或“传说中的那个人”,“伊人”是人还是神?“所谓”两个字说明“伊人”不是现实中的人,更不是年轻小伙要找的美丽姑娘。</p><p class="ql-block">我们对《蒹葭》的误解还不至于将民俗当成爱情。诗中所说的“白露”和二十四节气的“白露”没有关系。据专家考证,二十四节气形成于战国时期,秦汉时期趋向完善并定型。因此,《蒹葭》中的“白露”指的是露水、露珠,而不是二十四节气中的白露。《诗经》形成的西周到春秋,二十四节气还没有定型。《蒹葭》三段的开头,从“白露为霜”,到“白露未晞”,“白露未已”,表示时间从清晨天刚亮持续到上午。清晨,白露凝结为霜,太阳出来了,霜又变成露,上午了,太阳还没有把露水完全晒干。这里表现的景象应该是黄河流域的寒露季节,而不是白露,白露时节还没有霜,寒露季节在农历的八月(公历10月上旬),而传说中的黄河河神冯夷正好就是农历八月初五落水而亡的,所以,仲秋时节祭祀冯夷合情合理。诗中的“溯洄从之,道阻且长”,“溯洄从之,道阻且跻”,“溯洄从之,道阻且右”,反映了民俗活动中人们追慕先贤,不辞劳苦。将虔诚祭奠的心情表现得凄婉真切。</p><p class="ql-block">我们对《蒹葭》的理解原来是一个美丽的错误。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 流沙河简介</p><p class="ql-block">(1931年11月11日~2019年11月23日),中国现代诗人、作家、学者、书法家。1931年出生于四川金堂,本名余勋坦。主要作品有《流沙河诗集》《故园别》《游踪》《台湾诗人十二家》《隔海谈诗》《台湾中年诗人十二家》《流沙河诗话》《锯齿啮痕录》《庄子现代版》《流沙河随笔》《Y先生语录》《流沙河短文》《流沙河近作》等。诗作《就是那一只蟋蟀》《理想》被中学语文课本收录。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 朗诵者:</p><p class="ql-block"> 心雅 (豳风七月) 简介</p><p class="ql-block"> 职业教师。</p><p class="ql-block"> 喜欢用文字记录流年往事,</p><p class="ql-block"> 用声音传递情感故事,</p><p class="ql-block"> 用音乐诉说悲喜欢歌</p><p class="ql-block"> 如果在某一点上</p><p class="ql-block"> 能与您感同身受</p><p class="ql-block"> 愿与您一起进步。</p><p class="ql-block">心雅为您诵读 聆听岁月深处的感悟</p><p class="ql-block"> 谢谢您的光临聆听</p><p class="ql-block"><br></p>