<p class="ql-block">周恩来(1898年3月5日-1976年1月8日) ,字翔宇,曾用名飞飞、伍豪、少山、冠生等,原籍浙江绍兴,1898年3月5日生于江苏淮安。1921年加入中国共产党,是伟大的马克思主义者,伟大的无产阶级革命家、政治家、军事家、外交家,党和国家主要领导人之一,中国人民解放军主要创建人之一,中华人民共和国的开国元勋,是以毛泽东同志为核心的党的第一代中央领导集体的重要成员。</p><p class="ql-block">1976年1月8日在北京逝世。他的逝世受到极广泛的悼念。由于他一贯勤奋工作,严于律己,关心群众,被称为“人民的好总理”。他的主要著作收入《周恩来选集》。</p><p class="ql-block">鲜为人知的是,我们敬爱的周恩来总理,其实也是位大诗人,他文学功底深厚,热爱写作,早年有感而发,写过一些诗歌,后因事务忙,就很少再写,现存的他的诗,十分罕见。</p><p class="ql-block">今天是我们敬爱的周总理逝世46周年纪念日,我们在无限缅怀中,赏学他的诗词,仔细体会他的才情!</p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">一、春日偶成(二首)</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">1.极目青郊外,烟霾布正浓。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">中原方逐鹿,博浪踵相踪。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">2.樱花红陌上,柳叶绿池边。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">燕子声声里,相思又一年。</span></p><p class="ql-block">赏析:这是目前发现的周恩来最早的诗,发在1914年10月《敬业》杂志创刊号上,当时他只有16岁。</p><p class="ql-block">第一首颇有政治意味,似与当时的孙袁之争有关。“烟霾布正浓”,“霾”字有种穿越感,第二首最后一句出现了“相思”一词,不知这位民国美男,当时在思念着什么呢?</p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">二、送蓬仙兄返里有感(三首)</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">1.相逢萍水亦前缘,负笈津门岂偶然。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">扪虱倾谈惊四座,持螯下酒话当年。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">险夷不变应尝胆,道义争担敢息肩?</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">待得归农功满日,他年预卜买邻钱。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">2.</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">东风催异客,南浦唱骊歌。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">转眼人千里,消魂梦一柯。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">星离成恨事,云散奈愁何。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">欣喜前尘影,因缘文字多。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">3.</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">同侪争疾走,居独著先鞭。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">作嫁怜侬拙,急流让尔贤。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">群鸦恋晚树,孤雁入寥天。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">惟有交游旧,临岐意怅然。</span></p><p class="ql-block">赏析:这首诗是1916年4月,周恩来以笔名“飞飞”发于《敬业》第四期的作品。诗中的蓬仙兄指张蓬仙,吉林人,是周恩来在南开学校的同学,当时他们发起了一个学生社团“敬业乐群会”,张任会长,周任副会长兼《敬业》主编。这三首律诗,已显示出了总理的文学功底。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">三、次皞如夫子伤时事原韵</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">茫茫大陆起风云,举国昏沉岂足云。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">最是伤心秋又到,虫声唧唧不堪闻。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">太平希望付烟云,误国人才何足云。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">孤客天涯空涕泪,伤心最怕读新闻。</span></p><p class="ql-block">赏析:“皞如夫子”名张皞如,是南开学校教师。两首诗都是1916年张勋复辟,张皞如、周恩来写诗反对。</p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">四、无题</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">大江歌罢掉头东,邃密群科济世穷。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">面壁十年图破壁,难酬蹈海亦英雄。</span></p><p class="ql-block">赏析:此诗作于1917年夏周恩来东渡日本时,是周最著名的诗,曾入选高中语文课本。“掉头东”实用梁启超东渡诗“掉头不顾吾其东”。</p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">五、雨后岚山</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">1.山中雨过云愈暗渐近黄昏万绿中拥出一丛樱淡红娇嫩,惹得人心醉自然美,不假人工不受人拘束想起那些宗教、礼法、旧文艺…粉饰的东西还在那讲什么信仰,情感美观……的制人学说登高远看,青山渺渺被遮掩的白云如带十数电光射出那渺茫黑暗的城市此刻岛民心理,仿佛从情景中呼出元老、军阀、党阀、资本家…从此以后“将何所恃”?</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">2.雨中二次游岚山,两岸苍松,夹着几株樱。到尽处突见一山高,流出泉水绿如许,绕石照人。潇潇雨,雾濛浓;一线阳光穿云出,愈见姣妍。人间的万象真理,愈求愈模糊;——模糊中偶然见着一点光明,真愈觉姣妍。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">六、游日本京都圆山公园</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">满园樱花灿烂,灯光四照,人声嘈杂。小池边杨柳依依,孤单单站着一个女子。樱花杨柳,那个可爱?冷清清不言不语,可没有人来问他。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">七、四次游圆山公园 </span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">四次来游,满山满谷的“落英缤纷”;树上只剩得青枝与绿叶,更何处寻那“淡红娇嫩”的“樱”!灯火熄,游人渐渐稀,我九天西京炎凉饱看;想人世成败繁枯,都是客观的现象,何曾开芳草春花,自然的美,无碍着的心。</span></p><p class="ql-block">赏析:在日本留学两年期间,周恩来共创作了四首诗,均刊登在觉悟社机关刊《觉悟》杂志上。</p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">八、为江南死国难者志哀</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">千古奇冤,江南一叶。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">同室操戈,相煎何急?</span></p><p class="ql-block">赏析:发表于1941年1月18日重庆《新华日报》,表达中共对“晥南事变”的抗议。很多人认为这只是题词,不是诗,因为不押韵,却不知叶、急属入声通押,实是四言诗。</p> <p class="ql-block">九、死人的享福</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西北风呼呼响,冬天到了。出门雇辆人力车,车夫身上穿件棉袍。我穿着嫌冷,他穿着却嫌累赘;脱下来放在我的脚上,我感谢他爱我,他感谢我助他方便。共同生活?活人的劳动!死人的享福!</span></p><p class="ql-block">赏析:“五四”运动爆发后,周恩来以“伍豪”为笔名写了《死人的享福》发表于1920年1月20日出版的《觉悟》杂志上。</p>