古诗词创作最忌讳的是什么 有些诗病如果犯了 表示您还没有入门

大雅清風

<p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(1, 1, 1);">古诗词创作最忌讳的是什么?有些诗病如果犯了,表示您还没有入门(转发)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 《论语·季氏第十六》中记载孔子说过:不学诗,无以言;不学礼,无以立。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 不学诗,知识上存在短板,作不出好的文章,也无法和上层人士沟通。不学礼,不懂得规矩,也无法安身立命。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 诗,最需要注重的是言之有物,立意要正。其次,作诗要符合诗的规矩。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 特别是在永明体诗人开始研究四声八病后,沈约等人就认为有些诗病是“巨病”,如果不懂的话,就是个外行人。文人以為未涉文途者也。《文镜秘府论》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 关于现代人作诗,有些地方是需要注意的 。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 一、关于律诗</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 格律诗要特别注意的,首先是出律的问题。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 刚学诗的人要注意:不懂格律规则的人,几乎是做不出格律诗的。恰巧符合格律这种瞎猫碰上死耗子的机率非常非常低。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 所以,并不是八句的诗一定是五律或者七律。假如不清楚格律的话,不要在题目中标识为五律、七律、排律。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 但是,绝句中有古绝句和律绝句,四句的诗是绝句,但未必是格律诗。不过要特别注意的是,绝句也有押韵的规矩,押错了韵,也是一病。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 除此以外,格律诗还要注意这几个细节:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 1、句式结构避免单调</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 这个问题有人称为结构的合掌,不算大病,但是高手作诗都很注意避免。特别是五律七律中间二联,要避免句式无变化。例如看杜甫《秋兴八首》颔联,2221:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">听猿--实下--三声--泪,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">奉使--虚随--八月--槎。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 颈联两句是2212:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">画省--香炉--违--伏枕,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">山楼--粉堞--隐--悲笳。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 2.仄收无变化</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 这个也不算大病,但是同样是需要注意的细节。白脚除了避免撞韵,还要注意上、去、入的变化, 例如王维的这首《从岐王夜宴卫家山池应教》 :</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">座客香貂满,宫娃绮幔张。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">涧花轻粉色,山月少灯光。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">积翠纱窗暗,飞泉绣户凉。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">还将歌舞出,归路莫愁长。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 注意仄收的四个字(白脚):满,上声;色,入声;暗,去声;出,入声。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 3、重字与重韵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 格律诗的重韵是绝对不允许的(也有例子,如罗隐《县斋秋晚酬友人朱瓒见寄》犯重韵) ,古体诗的重韵并不少见,例如杜甫的《饮中八仙歌》。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 但是格律诗中有意识的重字是允许的,如李白折腰七律《登金陵凤凰台》、杜甫的《曲江对酒》:桃花细逐杨花落,黄鸟时兼白鸟飞。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 4、重意</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 如李白的《赠孟浩然》就被人批评:吾爱孟夫子,风流天下闻。红颜弃轩冕,白首卧松云。 醉月频中圣,迷花不事君。高山安可仰,徒此揖清芬。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 其中的“红颜弃轩冕”与“迷花不事君”意义重复,都是不愿出仕的意思。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 5、合掌</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 合掌是另一种特殊的意义重复,专门指上下联的意义重复。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 宋之问《初到黄梅》诗:“马上逢寒食,途中属暮春。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 纪昀《瀛奎律髓刊误》评论说:“途中、马上、暮春、寒食,未免合掌。”道理仍然和上面一样:每一个字都要讲究效率,要避免重复。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 二、关于填词</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 唐宋人填词,大多是依曲填词,也有和周杰伦一样同时作词作曲。后来的人依照词谱填词。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 所以,千万不要误解字数对了就是填词。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 我估计每个人都见过这类“词”吧。我曾经见过全国性的报纸发表过某人填的“词”,犯的就是这种错误,我就不录入了。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 关于词谱要注意,今天的词谱最早出自明朝(张綖根据唐宋词编撰《诗馀图谱》三卷),后人经过几次增删改编,在清朝编撰出的《钦定词谱》是最全版本。但是并没有涵盖所以的唐宋词,因此我们还是能找到不合谱的唐宋词。 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 三、关于押韵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 押韵要特别说一下,前面讲过,不会押韵的人,可能连古体诗(非格律诗)也作不对。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 押韵要注意:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 1、 双数句押韵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 大多数诗是双数句押韵,例如《送元二使安西 》:渭城朝雨浥轻尘,客舍青青柳色新。劝君更尽一杯酒,西出阳关无故人。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 单数句押韵往往出现在第一句和古体诗换韵的第一句,其他的单数句多为白脚。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 也有例外,如岑参《走马川行奉送出师西征 》、曹丕《燕歌行》句句押韵。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 2、不换韵的诗,不可平韵、仄韵混押。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 3、换韵的诗也同样有规矩。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 一组以内的押韵,遵守不换韵的规则。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 4、新韵与古韵不要混用。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 另外还要注意避免:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 重韵(词谱中的叠韵不是重韵,例如《如梦令》)。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 撞韵:白脚与韵脚同韵母。这种不算大病,例如王安石,春风又绿江南岸,明月何时照我还。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 凑韵:为了押韵勉强凑合填上一个字,包括不协调的倒韵。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 哑韵:不响亮。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 同义韵:例如花、葩;忧、愁,不要在一首诗中使用。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 同音韵:同音韵也不算大病,但是要尽量避免连续使用。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">四、关于八病</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 古人关于诗病的论述有很多,最有名的是南北朝永明体诗人沈约的“八病”,在空海和尚《文镜秘府论》记录的最清楚。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 八病并没有都被后人认可,不过平头和上尾还是要特别注意 。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">1、平头</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 平头诗者,五言诗第一字不得与第六字同声,第二字不得与第七字同声。同声者,不得同平上去入四声,犯者名为犯平头。平头诗曰:“芳时淑气清,提壶台上倾。”(如此之类,是其病也。)又诗曰:“山方翻类矩,波圆更若规,树表看猿挂,林侧望熊驰。”又诗曰:“朝云晦初景,丹池晚飞雪,飘枝聚还散,吹杨凝且灭。”《文镜秘府论》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 这段话中,有两种平头,第一种无所谓。但是第二种很重要:“第二字不得与第七字同声”,五律中的前两句,第二字永远和第七字是不同的。例如:白【日】依山尽,黄【河】入海流。欲穷千里目,更上一层楼。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 假如相同会怎样呢,就出律了呀,看出来了吧,这是格律诗的基本要求。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">2、上尾</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 上尾诗者,五言诗中第五字不得与第十字同声。 名為上尾。詩曰:“西北有高楼,上与浮云齐。”或云:如陸機詩曰:“衰草蔓長河,寒木入雲煙。”(“河”與“煙”平聲。)此上尾,齊、梁已前,時有犯者。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 齊、梁已來,無有犯者。此為巨病。若犯者,文人以為未涉文途者也。唯連韻者,非病也。如“青青河畔草,綿綿思遠道”是也。(下句有雲“鬱鬱園中柳”也。)《文镜秘府论》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 理解平头后,就不难理解上尾。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 近体诗四联除了首句用韵的诗体外,上句是仄收,下句是平收。齐梁以后的古体诗也多是如此,上句是平收的话,下句是仄收。总之,除了首句押韵以外,第5字和第10字不可以同声。沈约说齐梁以前有不少同声现象,但是齐梁以后,不懂这个道理的文人就是外行了:“若犯者,文人以為未涉文途者也”。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 八病的平头和上尾,是格律诗必须遵守的规则,其他六病,就没有那么严格了,甚至唐朝人也有不以为然的情况,格律诗也没有完全遵守。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 不过上面说的“2.仄收无变化”,也在八病中有提及,有兴趣的朋友可以找《文镜秘府论》看一看。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">五、白居易的五忌</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 古人关于诗的禁忌也有很多论述,这里说一下白居易的观点。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 白居易有 《金针诗格 》传世,不过今天的版本或有后人改动,亦有后人伪作之说,不过一般认为《金针诗格 》至少是晚唐时的作品,这些争议姑且不论。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 诗有五忌 一曰忌格懦。二曰忌字俗。三曰忌才浮。四曰忌理短。五曰忌意杂。格弱则诗不老,字俗则诗不清,才浮则诗不雅,理短则诗不深,意杂则诗不纯。《金针诗格 》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">1、忌格懦</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 格律中的格就是意,这也是《文镜秘府论 》中记载唐朝人的说法。格高可以理解为精神境界高,格弱,反过来理解即可。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">2、忌字俗</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 可以参看刘禹锡不用糕字的故事。因为五经中没有“糕”字,所以刘禹锡作诗不用这个字。刘禹锡虽有过之,但是“忌字俗”是诗人要注意的问题。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 俗字不是不能用,但是不太好驾驭。苏轼作诗用过牛粪,梅尧臣作诗写过蚯蚓、蛇、蚊子、苍蝇、蜥蜴、跳蚤、虱子.........甚至写厕所里乌鸦啄食蛆虫:《八月九日晨兴如厕有鸦啄蛆》。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">3、忌才浮</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 用字用词要文雅,不要太显摆,避免暴发户心里,恨不能把兜里的货统统掏出来。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">4、忌意杂</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 主题要鲜明,一首诗可以多重语境、多重理解。但不能表达起来杂乱无章、南辕北辙。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 总的来说,诗词格律,就是一层窗户纸。对于很多学诗的人来说,一开始先把格律规则搞清楚最重要,这是学习古诗词创作的基础。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 创作中的问题,古人都研究过,也都有方法,有的传了下来,有的没有传下来。而且传下来的也常有争议。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 但是只读诗不作诗的人很难理解其中的妙处。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 例如很多人对“八病”嗤之以鼻,其实真正研究一下才知道,没有四声八病,根本就没有后来的格律诗。后人对八病进行了取舍才逐步完善了格律诗的规则。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);"> 另外,并不是古人所有的诗词都是佳作,择其善者而从之。</span></p>