<p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">原文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">子曰:“鲁卫之政,兄弟也。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">译文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子说:“鲁国的政事和卫国的政事,像兄弟一样。”</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">【解读】</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgba(0, 0, 0, 0.8); font-size:20px;">鲁国是周公旦的封地,卫国是康叔的封地,周公旦和康叔是兄弟,当时两国的政治情况都趋向于衰败,故而孔子有此感叹。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgba(0, 0, 0, 0.8); font-size:20px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">原文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">子谓卫公子荆:“善居室。始有,曰:‘苟合矣。’少有。曰:‘苟完矣。’富有,曰:‘苟美矣。’”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">译文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子谈到卫国的公子荆时说:“他善于管理经济,居家理财。刚开始有一点,他说:‘差不多够用了。’稍为多一点时,他说:‘差不多就算齐备了。’更多一点时,他说:‘基本上算是完美了’。”</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">原文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">子适卫,冉有仆。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">子曰:“庶矣哉!”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">冉有曰:“既庶矣,又何加焉?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">曰:“富之。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">曰:“既富矣,又何加焉?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">曰:“教之。”</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">【译文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子去卫国,冉有为他驾车。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子说:“这里的人口真多呀!”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">冉有问道:“如果已经拥有了众多的人口,接下来还要做什么呢?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子说:“让老百姓富裕起来。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">冉有又问:“百姓富裕起来,还应该做什么?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子说:“用礼仪制度,教化他们。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">【</span><b style="font-size: 20px;">原文】</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">子曰:“苟有用我者,期月而已可也,三年有成。”</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 20px;">【译文</b><span style="font-size: 20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">孔子说:“假如有人任用我管理国家,一年的时间便可以初见治理的成效,三年以后,国家的情况便会大为好转。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">【</span><b style="font-size: 20px;">原文</b><span style="font-size: 20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">子曰:“‘善人为邦百年,亦可以胜残去杀矣。诚哉是言也!’”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">【</span><b style="font-size: 20px;">译文</b><span style="font-size: 20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">孔子说:“‘善人治理国家,经过一百年的教化,可以让残暴的人不再作恶,进而废除杀戮的刑罚。’这话说得一点不错啊!”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">原文】</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">子曰:“如有王者,必世而后仁。”</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">【译文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子说:“如果出现圣明的君主,那么,经过三十年的治理后,必能实施仁政。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">【</span><b style="font-size: 20px;">原文</b><span style="font-size: 20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">冉子退朝。子曰:“何晏也?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">对曰:“有政。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">子曰:“其事也?如有政,虽不吾以,吾其与闻之。”</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 20px;">【译文</b><span style="font-size: 20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">冉求从季孙氏府中回来。孔子问他:“为什么这么晚才回来?</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">冉求说:“有政务要处理。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">孔子说:“是季孙氏的家务事吧?如果是国家大事的话,即使是国君不再任用我了,我也是可以去参与听政的。”</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">原文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">定公问:“一言而可以兴邦,有诸?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子对曰:“言不可以若是其几也。人之言曰:‘为君难,为臣不易。’如知为君之难也,不几乎一言而兴邦乎?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">曰:“一言而丧邦,有诸?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子对曰:“言不可以若是其几也。人之言曰:‘予无乐乎为君,唯其言而莫予违也。’如其善而莫之违也,不亦善乎?如不善而莫之违也,不几乎一言而丧邦乎?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">译文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">鲁定公问:“一句话可以使国家兴盛,有这样的事吗?”孔子回答说:“对语言不能有那么高的期望。有人说:‘做国君难,做臣子也不容易。’如果知道了做国君的艰难,(自然会努力去做事)这不近于一句话而使国家兴盛吗?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">定公说:“一句话而丧失了国家,有这样的事吗?”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子回答说:“对语言的作用不能有那么高的期望。有人说:‘我做国君没有感到什么快乐,唯一使我高兴的是我说的话没有人敢违抗。’如果说的话正确而没有人违抗,这不是很好吗?如果说的话不正确也没有人敢违抗,这不就近于一句话就使国家丧亡吗?”</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">【解读】</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px; color:rgba(0, 0, 0, 0.8);">“一言可以兴邦”、“一言可以丧邦”,已经成为成语,这并非过甚其辞。执政者确实应该小心谨慎,注意自己的一言一行。古代专制政治,君主的权力很大,因一言而丧邦的,大有人在。故孔子说,要体会到做国君、做臣下都不容易,就会心存怵惕。孔子批评国君以无人敢于违抗自己的意志为乐的态度,很有针对性。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">原文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">叶公问政。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">子曰::“近者悦,远者来。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">译文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">叶公问怎样治理国家。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子说:“让近处的人快乐满意,使远处的人闻风归附。”</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">【解读】</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgba(0, 0, 0, 0.8); font-size:20px;">为政之道,在得民心。叶公即楚国贵族沈诸梁。叶公理政,事事公开,慎刑罚,薄赋税,为民众所称颂。孔子至楚,因有叶公问政事。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgba(0, 0, 0, 0.8); font-size:20px;"></span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">原文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">子夏为莒父宰,问政。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">子曰:“无欲速,无见小利。欲速则不达,见小利则大事不成。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">【</span><b style="font-size:20px;">译文</b><span style="font-size:20px;">】</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">子夏出任莒父地方的最高长官,向孔子请教怎样治理政事。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">孔子说:“不要急于求成,不要贪图小利。急于求成,反而达不到目的;贪小利则办不成大事。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;"> </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">图文/网络</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;"></span></p>