靳士明与隋莉香〔77〕

老运河

<p class="ql-block">长篇叙事抒情诗 连续发表 敬请收看</p><p class="ql-block"> 配乐:歌曲《小小无锡景》</p><p class="ql-block"> ——程桂兰</p><p class="ql-block">&nbsp; 靳士明与隋莉香</p><p class="ql-block"> ——谨以此篇献给天下有情之人</p> <p class="ql-block"> 七十七〔77〕</p><p class="ql-block"> 前情回顾:</p><p class="ql-block"> 士明敬酒来新院,</p><p class="ql-block"> 巧凰漏嘴提过往。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 巧凰说漏嘴, ①</p><p class="ql-block"> 话里把话藏。 </p><p class="ql-block"> 众人心中一团雾,</p><p class="ql-block"> 朦朦胧胧到嘴上。</p><p class="ql-block"> 张匡说巧凰。</p> <p class="ql-block"> 巧凰难为情,</p><p class="ql-block"> “是讲是不讲?</p><p class="ql-block"> 不讲难过眼前关,</p><p class="ql-block"> 说了不好见奉良。②</p><p class="ql-block"> 进退费思量。”</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 巧凰端起杯,</p><p class="ql-block"> 一口闷个光。</p><p class="ql-block"> “借着喜酒遮老脸,</p><p class="ql-block"> 说了又能怎么样?</p><p class="ql-block"> 不许对外讲。”</p> <p class="ql-block"> 民国廿六年, ③ </p><p class="ql-block"> 过年杀猪羊。 ④</p><p class="ql-block"> 刚把肥猪捆扎好,</p><p class="ql-block"> 来了邻村郑三梁。</p><p class="ql-block"> 捎信找宏昌。 ⑤</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 三梁称师傅,</p><p class="ql-block"> 忙把信递上。</p><p class="ql-block"> 地址无锡北大街,</p><p class="ql-block"> 你的爷爷很紧张。</p><p class="ql-block"> “莫非事不祥?”</p> <p class="ql-block"> 就在前几天,</p><p class="ql-block"> 南边来人讲。</p><p class="ql-block"> 日寇攻占无锡城,</p><p class="ql-block"> 奸淫烧杀很疯狂。</p><p class="ql-block"> 人民遭祸殃。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 你爷拆开信,</p><p class="ql-block"> 果真是这样。</p><p class="ql-block"> “控江门外繁华地,⑥</p><p class="ql-block"> 连抢带烧毁个光。</p><p class="ql-block"> 难逃咱泰昌。”</p> <p class="ql-block"> 布行弄街口,</p><p class="ql-block"> 泰昌绸布庄。</p><p class="ql-block"> 坐北朝南三进院,</p><p class="ql-block"> 门面六间是楼房。</p><p class="ql-block"> “烧得只剩墙。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 我爹经不起,</p><p class="ql-block"> 一病卧在床。</p><p class="ql-block"> 紧看慢看含恨去,</p><p class="ql-block"> 临走喃喃骂东洋。</p><p class="ql-block"> 家国仇恨长。”</p> <p class="ql-block"> “幸亏有准备,</p><p class="ql-block"> 存货运家乡。</p><p class="ql-block"> 家眷携带细软去,⑦</p><p class="ql-block"> 否则后果不敢想。</p><p class="ql-block"> 局势渐稳当。”</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> “明年一开春, </p><p class="ql-block"> 请您来帮忙。</p><p class="ql-block"> 原来家具是你做,</p><p class="ql-block"> 还得请你安门窗。”</p><p class="ql-block"> 署名祝泰昌。 ⑧</p> <p class="ql-block"> “这是少东家, </p><p class="ql-block"> 已把家业掌。</p><p class="ql-block"> 准备装修重开业,</p><p class="ql-block"> 民族经济要做强。</p><p class="ql-block"> 国弱任人伤。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 在家过个年,</p><p class="ql-block"> 斧锛全磨亮。</p><p class="ql-block"> 大年初六就起身,</p><p class="ql-block"> 重修泰昌绸布庄。</p><p class="ql-block"> 不负人期望。”</p> <p class="ql-block"> 转眼到初五, </p><p class="ql-block"> 拜祖辞故乡。 ⑨</p><p class="ql-block"> 又祭祖师鲁班爷,⑩</p><p class="ql-block"> 保佑出门顺当当。</p><p class="ql-block"> 明晨早出庄。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 一行十三人,</p><p class="ql-block"> 宏礼随宏昌。</p><p class="ql-block"> 奉章奉良弟兄俩,</p><p class="ql-block"> 九个徒弟含三梁。</p><p class="ql-block"> 泥瓦也在行。</p> <p class="ql-block"> 离开靳杨村,</p><p class="ql-block"> 直奔清河港。 ⑪</p><p class="ql-block"> 相距不过八里地,</p><p class="ql-block"> 一条运河连两乡。</p><p class="ql-block"> 乘船奔泰昌。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 来到南码头,</p><p class="ql-block"> 正好有空舱。</p><p class="ql-block"> 是条三桅柏木船,⑫</p><p class="ql-block"> 正欲解缆去南方。</p><p class="ql-block"> 宏昌巧赶上。</p> <p class="ql-block"> 说巧也不巧, </p><p class="ql-block"> 超员不让上。</p><p class="ql-block"> 偏偏多出两个人,</p><p class="ql-block"> 忙与船主好商量。</p><p class="ql-block"> 加钱才起航。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 何时到无锡?</p><p class="ql-block"> 请看下一章。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">【注】</p><p class="ql-block"> ①、说漏嘴:俗语。指无意中说出不该说的话或把隐瞒的事实透露出来。</p><p class="ql-block"> ②、说了不好见奉良:在孩子们大喜的日子里不该提不高兴的事。</p><p class="ql-block"> ③、民国廿六年:即公元1937年。民国元年为公元1912年,中华民国成立之年。</p> <p class="ql-block">  ④、过年杀猪羊:当地民俗。谚云:三祭灶,四扫屋,五蒸馍馍六杀猪。即每年的腊月二十三,祭拜灶王爷;腊月二十四,打扫屋宇卫生;腊月二十五,架笼蒸馍馍:主要是稷(jì)面团子(一般是芋头小豆馅,稷面皮,类似东北的豆包,但香甜而不粘)、菜包及很少一部分白面蒸馍。其中,所提谷类作物:稷子的籽粒,去皮后略大于小米,色白,味甘,称为稷米或白米,一般用于熬粥或蒸馍;谷子的籽粒最小,去皮后淡黄色,称为小米,一般用于熬稀饭;黍子的籽粒最大,皮滑色亮,</p> <p class="ql-block">(相传:隋炀帝荒淫无道,就是用黍子拌香油铺地以承载龙舟,再令宫女彩衣拉纤玩旱船的。黍子的皮滑色亮,可见一斑。)黍子去皮后大于稷米,色黄,性粘,称为黄米或粘米,一般用于做粘米饭或炸粘糕。谷子、稷子、黍子它们同属于被子植物门 、单子叶植物纲 、禾本目 、禾本科,但却是三种不同的农作物。作者本人原来在农村老家时,这三种农作物,都是种过、收过、吃过的。腊月二十六,杀猪宰羊,过个肥年。故郑三梁来送信的那天是农历丁丑年的腊月二十六,已是1938年的元月27日。距1937年11月25日日寇攻占无锡城,已经过去了两个月又两天。</p> <p class="ql-block">  ⑤、宏昌:隋宏昌,隋莉香的祖父。下文中的宏礼,即隋宏礼,宏昌的远房兄弟,后来王巧凰的丈夫;奉章、奉良,即隋奉章、隋奉良,为隋宏昌的长子、次子,也即隋莉香的伯父、父亲。</p><p class="ql-block"> ⑥、控江门外繁华地:控江门,即无锡城的老北门。老北门至北塘,也即北大街一带是当时无锡最繁华的地段,故云。</p><p class="ql-block"> ⑦、细软:1.指珠宝、首饰、衣物等便于携带的贵重物品。2.纤细柔软。本文指前者。</p><p class="ql-block"> ⑧、祝泰昌:泰昌绸布庄的少东家。当老掌柜遭受日寇抢掠烧杀,含恨而去后,少东家已成为泰昌绸布庄大掌柜。故有“已把家业掌”之说。</p> <p class="ql-block">  ⑨、拜祖辞故乡:当地民俗。临出远门时,到老林上去给祖先摆供烧纸辞行并祈求祖上保佑。在当时的社会,有些人是一去难返的,烧的辞行纸,往往也是断路纸。悲夫,苍天!</p><p class="ql-block"> ⑩、 祭祖师鲁班:当地民俗,也是土木建筑、木工行业的行规。鲁班,土木建筑业鼻祖、木匠鼻祖。</p><p class="ql-block"> ⑪、清河港:大运河上距靳杨村最近的水运码头。</p><p class="ql-block"> ⑫、三桅柏木船:柏木,木质坚硬,因含材脂,耐腐性极强,经久不坏,是造船的好材料。三条桅杆的柏木船,这在当时应是很好的木船了。</p>