春游一日 黄州赤壁、严西湖畔、法国风情街

赵荐章

<p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">时令尚在正月,因气温异常升高,让人甚至有了初夏的感觉,于是欣然驱车出行,春游一日。半个世纪前,北上大别山区,途经黄州,来过东坡赤壁,当时这里周边全是菜地,种满有名的黄州萝卜。现在这里成了一座公园,只有纪念地的面貌还依稀记得。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 下图是东坡赤壁的入口处,一副对联是“客到黄州或从夏口西来武昌东去, 天生赤壁不过周郎一炬苏子两游”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">公园里的苏东坡像。东坡赤壁位于黄州城西北长江岸南侧,全部纪念建筑建在一块赭色巨石上。北宋元丰三年(1080年)乌台诗案后,苏轼被贬到黄州任团练副使,当时长江从这块巨石下流过,他经常来此游玩,或泛舟江上,与朋友诗词唱和,或登上巨石把酒临风,感慨古今。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 苏轼谪居黄州,虽然官场失意,却进入文学创作的高峰期,他在这个时期写下了《前赤壁赋》、《后赤壁赋》、《念奴娇.赤壁怀古》、《定风波.莫听穿林打叶声》等著名作品,还创造出流传至今的美食东坡肉和东坡饼。清康熙末年,这块江边巨石以及上面的纪念建筑被命名为“东坡赤壁”,2006年东坡赤壁成为全国重点文物。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">二赋堂上的木刻《前赤壁赋》全文。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">《后赤壁赋》全文。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">东坡祠的牌匾由他的朋友黄庭坚题写。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">东坡祠苏轼坐像背后的牌匾“千古风流”由另一位朋友米芾题写。苏轼、黄庭坚和米芾都是北宋时期的著名书法家。两旁的对联“纵横百家才大如海,安坐一室意古于今”由黎元洪题写。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">在东坡祠中看到了苏轼的几篇作品,下图是《次韵三舍人省上》诗帖:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">“纷纷荣瘁何能久,云雨从来翻覆手。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">恍如一梦堕枕中,却见三贤起江右。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">嗟君妙质皆瑚琏,顾我虚名但箕斗。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">明朝冠盖蔚相望,共扈翠辇朝宣光。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">武皇已老白云乡,正与群帝骖龙翔,独留杞梓扶明堂。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">(原件现藏于台北故宫博物院)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">《寒食帖》是苏轼行书的代表作,与王羲之的《兰亭序》、颜真卿的《祭侄文稿》并称“行书三神品”:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">“自我来黄州,已过三寒食,年年欲惜春,春去不容惜。今年又苦雨,两月秋萧瑟。卧闻海棠花,泥污燕支雪。暗中偷负去,夜半真有力。何殊少年子,病起须已白。春江欲入户,雨势来不已。小屋如渔舟,蒙蒙水云里。空庖煮寒菜,破灶烧湿苇。那知是寒食,但见乌衔纸。君门深九重,坟墓在万里。也拟哭涂穷,死灰吹不起。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">(原件现藏于台北故宫博物院)</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">《寒食帖》的碑刻拓本。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">苏轼的奶妈任采莲随他一起来到黄州,死后葬于此地,苏轼为她写下《乳母任氏墓志》,其碑刻收藏在东坡祠中:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">“赵郡苏轼子瞻之乳母任氏,名采莲,眉之眉山人。父遂,母李(氏)。事先夫人三十有五年,工巧勤俭,至老不衰。乳亡姊八娘与轼,养视轼之子迈、迨、过,皆有恩劳。从轼官于杭、密、徐、湖,谪于黄。元丰三年八月壬寅,卒于黄之临皋亭,享年七十有二。十月壬午,葬于黄之东阜黄冈县之北。铭曰:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">生有以养之,不必其子也。死有以葬之,不必其里也。我祭其从与享之,其魂气无不之也。”</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">东坡祠中的黄庭坚画像。去年在一江之隔的西山上看过他曾游览的松风阁,没想到在这里还能见到他的尊容,也许真的有缘。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">东坡赤壁公园外的汉川门始建于明洪武元年(1368年),原来是黄州古城的西北门,现存古城墙遗迹仅长320米,城门洞高5米,深12米。五十年前第一次来时未见城门阁楼,现在的城门阁楼应是近年新造。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">古城墙遗迹。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">古城墙下的明代石马残迹。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">穿越时光,走进古城。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">来到严西湖畔的李庄。著名收藏家李炳来先生花费了十余年时间,从全国各地农村拆旧工地上收集了大量明清古建的构件和旧家具,集中到严西湖畔的这块宝地上重新搭建,形成今天的李庄古建博物馆。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">古建博物馆大门。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">庄内的红梅正在绽放。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">广场上的清代戏台。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">戏台上方悬挂着一位前清县官于民国十五年阴历八月的一个吉日为族叔庆贺八十一岁生日献上的牌匾:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">“清邑优附生 前任遂川县知事 宗愚侄浦泉思兰 为 </span><b style="font-size: 22px;">耋寿齐眉 </b><span style="font-size: 20px;">前清例授登仕郎 尊宗叔堃元老先生八旬晋一 德配张、黄老孺人 荣寿志庆 民国丙寅年桂月吉日 立”</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">戏台藻井上有彩绘《八卦八仙图》。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">走进张灯结彩的大户人家。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">举办旧式婚礼时拜天地、拜高堂和夫妻对拜仪式在这里进行。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这户人家中摆放着很多黄花梨和草花梨木制明清家具。这是一扇屏风。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">储物柜。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">柜门上的木雕都是历史故事。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这是一张围棋桌。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">交椅因其足呈交叉状而得名,是一种有靠背的马扎。后来不知为何,“坐上头把交椅”竟然意味手握最高权力。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">博物架是体现主人雅趣不可或缺的物件。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">清乾隆粉彩双耳瓶。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">明宣德青花瓮。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">石雕“马上封侯”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这间旧民宅被装扮成了县太爷的大堂。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">堂上悬挂的居然是海瑞大人的牌匾。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">不过这间民宅中的名人书法(复制品)还值得一看。这个条幅出自曾国藩:</span></p><p class="ql-block" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 20px;"> “石曼卿种桃于石室,烂漫岩谷,坡公往游时携有妓女,诗中所谓后车仍载胡琴女者也,后婢已遣去,故云前年开合放柳枝,今年洗心参佛祖,伊川常谓心中无妓,余观坡老襟怀洒落耳。”</span></p><p class="ql-block" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 20px;"> 石延年,字曼卿,北宋文人,与苏轼交好。上文中的坡公是苏轼,“后车仍载胡琴女”、“前年开合放柳枝,今年洗心参佛祖”等句皆出于他的长诗《和蔡景繁海州石室芙蓉仙人旧游》。上文中的伊川应是北宋理学家程颐,他的别号是伊川先生。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这个条幅是左宗棠抄写黄庭坚的《李致尧乞书书卷后》中的一段:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> “元符二年二月己酉夜,沐浴罢,连举数杯,为成都李致尧作行草。耳热眼花,忽然龙蛇入笔。学书四十年,今夕可谓鳌山悟道,书也。”</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 黄氏的所谓“鳌山悟道”(禅宗故事)代表他的书法在谪居戎州(现在的宜宾)时期达到的高度。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">李鸿章抄写董其昌《酣古斎帖跋》中的一段:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> “怀素一帖云,少室中有神人藏书, 蔡中郎得之。古之成书者, 欲后天地而出。其持重如此。今人朝学执笔, タ已勒石, 予深鄙之。”</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">何绍基(清代书法家)抄写苏轼《记承天寺夜游》中的一段:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> “月色入户,欣然起行。念无与为乐者,往承天寺寻张怀民。怀民亦未寝,相与步于中庭。庭下如积水空明,水中荇藻交横,则竹柏影也。何夜无月?何处无竹?”</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">走进另一家大宅门,门上砖雕“丕振家声”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">宅门内的门厅。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">门神秦叔宝。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">门神尉迟恭。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">门厅上方悬挂的是光绪二十七年阴历十一月一位族叔为族侄冥诞及其原配夫人寿辰赠送的牌匾“泽荫慈稀”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">堂屋中正在办喜事。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">堂上悬挂的是同治七年阴历七月一位侄儿为祝福族叔八十一岁生日送来的贺匾“椿萱永茂”(椿萱是指父母,这里的“椿萱永茂”是祝福叔婶健康长寿的意思)。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">新房的装饰。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">祝寿时堂屋的布置。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">还收集到了一块贞洁烈妇的牌匾:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">“钦命日讲起居注官 翰林院侍讲 国史馆纂修 提督江西学政 加三级 记录十次 汪 为 奉旨 </span></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 22px;">旌表节孝</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">儒童谢康扬之妻熊氏 皇清光绪十五年岁次己未 孟冬月 日 立”</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这座民宅中展出的旧式家具。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">月洞床。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">床榻。过去一般客人只能坐椅子,只有挚爱亲朋才能享受坐上床榻的招待。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">接新娘的喜轿。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">多宝柜。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">木刻草书《千字文》屏风。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这间屋子正面挂出的“杖国遐龄”是祝福七十大寿的贺匾,下面条案上供奉着“天地君亲师”的牌位。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">看来这里是举行祭祖仪式的地方。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">“淑德凝庥”应是册封贵妇的贺匾。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">文贤堂应是一所私塾,堂上的挂像是万世师表孔夫子。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">走出老宅后门,观赏梅花。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">满园春色关不住。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">春江水暖鸭先知。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">一座土地庙居然也被收集进来。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">土地公公和土地婆婆。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">设在庄内的随喜功德箱。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">明清古建雕花展区的入口。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">风雨长廊和美人靠栏杆。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">北京胡同里的宅门。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">山西财主的宅门。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">云南的吊脚楼。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">徽派建筑的雕梁及其它木雕构件。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">陕西的窑洞门。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">从李庄来到旁边的张公山寨。张之洞曾派兵来此剿匪,保当地百姓平安,为纪念他的功劳,这个村庄改名“张公山寨”至今。村名由汉阳归元寺方丈昌明题写。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">村里的张之洞纪念像,他在武昌出任湖广总督近廿年,为江城的近代化建设做出过卓越贡献。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">三国时期,孙权在武昌(现在的鄂州)称帝,建立吴国,他在通航长江的严西湖设立了这个水军练兵场。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">练兵场内的吴王庙。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">大殿中供奉着吴王孙权的塑像。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">回到市内的法国风情街。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这里是新开的吃货街。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">街口的胜利女神像。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">小喷泉。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">香榭丽舍。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">“凯旋门”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">小川料理屋。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">美食天地的入口。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">美食天地大楼的正面。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">大楼内部。刚刚开张,店铺不多。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">玩了一天也累了,准备在这里好好地享受一顿晚餐。春游一日结束。</span></p> <p class="ql-block">End</p>