<div style="text-align: center;">《新高考过渡时期语文学科背诵篇目说明》</div><div style="text-align: center;"><br></div>2020年起,第二批和第三批高考综合改革试点省份将开始新高考。针对各地所使用的课程方案设置的差异和教学内容范围的不同,经研究,现就语文学科考试要求背诵篇目范围进行具体说明。<div><br>第二批综合改革试点省份(北京、天津、山东、海南),按照《普通高中2017届语文学科教学指导意见》,背诵篇目为58篇,包括文言文必修8篇、文言文选修I 10篇和诗词曲40首。</div><div><br><div style="text-align: center;">一、必修(8篇)</div><div style="text-align: center;">劝学</div><div style="text-align: center;">荀子</div>君子曰:学不可以已。<br>青,取之于蓝,而青于蓝;冰,水为之,而寒于水。木直中绳,以为轮,其曲中规。虽有槁暴,不复挺者,使之然也。故木受绳则直,金就砺则利,君子博学而日参省乎己,则知明而行无过矣。<br>吾尝终日而思矣,不如须臾之所学也;吾尝跂而望矣,不如登高之博见也。登高而招,臂非加长也,而见者远;顺风而呼,声非加疾也,而闻者彰。假舆马者,非利足也,而致千里;假舟楫者,非能水也,而绝江河。君子生非异也,善假于物也。<br>积土成山,风雨兴焉;积水成渊,蛟龙生焉;积善成德,而神明自得,圣心备焉。故不积跬步,无以至千里;不积小流,无以成江海。骐骥一跃,不能十步;驽马十驾,功在不舍。锲而舍之,朽木不折;锲而不舍,金石可镂。蚓无爪牙之利,筋骨之强,上食埃土,下饮黄泉,用心一也。蟹六跪而二螯,非蛇鳝之穴无可寄托者,用心躁也。<br> <br><div style="text-align: center;">屈原列传</div><div style="text-align: center;">司马迁</div>节选<br>屈平疾王听之不聪也,谗谄之蔽明也,邪曲之害公也,方正之不容也,故忧愁幽思而作《离骚》。“离骚”者,犹离忧也。夫天者,人之始也;父母者,人之本也。人穷则反本,故劳苦倦极,未尝不呼天也;疾痛惨怛,未尝不呼父母也。屈平正道直行,竭忠尽智,以事其君,谗人间之,可谓穷矣。信而见疑,忠而被谤,能无怨乎?屈平之作《离骚》,盖自怨生也。《国风》好色而不淫,《小雅》怨诽而不乱。若《离骚》者,可谓兼之矣。上称帝喾,下道齐桓,中述汤、武,以刺世事。明道德之广崇,治乱之条贯,靡不毕见。其文约,其辞微,其志洁,其行廉。其称文小而其指极大,举类迩而见义远。其志洁,故其称物芳;其行廉,故死而不容。自疏濯淖污泥之中,蝉蜕于浊秽,以浮游尘埃之外,不获世之滋垢,皭然泥而不滓者也。推此志也,虽与日月争光可也。<br> <br> <br><div style="text-align: center;">谏太宗十思疏</div><div style="text-align: center;">魏徵</div>臣闻:求木之长者,必固其根本;欲流之远者,必浚其泉源;思国之安者,必积其德义。源不深而望流之远,根不固而求木之长,德不厚而思国之安,臣虽下愚,知其不可,而况于明哲乎?人君当神器之重,居域中之大,将崇极天之峻,永保无疆之休。不念居安思危,戒奢以俭,德不处其厚,情不胜其欲,斯亦伐根以求木茂,塞源而欲流长也。<br>凡百元首,承天景命,莫不殷忧而道著,功成而德衰,有善始者实繁,能克终者盖寡。岂其取之易守之难乎?昔取之而有余,今守之而不足,何也?夫在殷忧必竭诚以待下,既得志则纵情以傲物;竭诚则吴、越为一体,傲物则骨肉为行路。虽董之以严刑,震之以威怒,终苟免而不怀仁,貌恭而不心服。怨不在大,可畏惟人;载舟覆舟,所宜深慎。奔车朽索,其可忽乎?<br>君人者,诚能见可欲,则思知足以自戒;将有作,则思知止以安人;念高危,则思谦冲而自牧;惧满溢,则思江海下百川;乐盘游,则思三驱以为度;忧懈怠,则思慎始而敬终;虑壅蔽,则思虚心以纳下;惧谗邪,则思正身以黜恶;恩所加,则思无因喜以谬赏;罚所及,则思无以怒而滥刑。总此十思,宏兹九德,简能而任之,择善而从之,则智者尽其谋,勇者竭其力,仁者播其惠,信者效其忠;文武争驰,君臣无事,可以尽豫游之乐,可以养松乔之寿,鸣琴垂拱,不言而化。何必劳神苦思,代下司职,役聪明之耳目,亏无为之大道哉?<br> <br><div style="text-align: center;">师说</div><div style="text-align: center;">韩愈</div> 古之学者必有师。师者,所以传道受业解惑也。人非生而知之者,孰能无惑?惑而不从师,其为惑也,终不解矣。生乎吾前,其闻道也固先乎吾,吾从而师之;生乎吾后,其闻道也亦先乎吾,吾从而师之。吾师道也,夫庸知其年之先后生于吾乎?是故无贵无贱,无长无少,道之所存,师之所存也。<br>嗟乎!师道之不传也久矣!欲人之无惑也难矣!古之圣人,其出人也远矣,犹且从师而问焉;今之众人,其下圣人也亦远矣,而耻学于师。是故圣益圣,愚益愚。圣人之所以为圣,愚人之所以为愚,其皆出于此乎?爱其子,择师而教之;于其身也,则耻师焉,惑矣。彼童子之师,授之书而习其句读者,非吾所谓传其道解其惑者也。句读之不知,惑之不解,或师焉,或不焉,小学而大遗,吾未见其明也。巫医乐师百工之人,不耻相师。士大夫之族,曰师曰弟子云者,则群聚而笑之。问之,则曰:“彼与彼年相若也,道相似也。位卑则足羞,官盛则近谀。”呜呼!师道之不复可知矣。巫医乐师百工之人,君子不齿,今其智乃反不能及,其可怪也欤!<br>圣人无常师。孔子师郯子、苌弘、师襄、老聃。郯子之徒,其贤不及孔子。孔子曰:三人行,则必有我师。是故弟子不必不如师,师不必贤于弟子,闻道有先后,术业有专攻,如是而已。<br>李氏子蟠,年十七,好古文,六艺经传皆通习之,不拘于时,学于余。余嘉其能行古道,作《师说》以贻之。<br> <br> <br><div style="text-align: center;">阿房宫赋</div><div style="text-align: center;">杜牧</div>六王毕,四海一;蜀山兀,阿房出。覆压三百余里,隔离天日。骊山北构而西折,直走咸阳。二川溶溶,流入宫墙。五步一楼,十步一阁;廊腰缦回,檐牙高啄;各抱地势,钩心斗角。盘盘焉,囷囷焉,蜂房水涡,矗不知其几千万落!长桥卧波,未云何龙?复道行空,不霁何虹?高低冥迷,不知西东。歌台暖响,春光融融;舞殿冷袖,风雨凄凄。一日之内,一宫之间,而气候不齐。<br>妃嫔媵嫱,王子皇孙,辞楼下殿,辇来于秦,朝歌夜弦,为秦宫人。明星荧荧,开妆镜也;绿云扰扰,梳晓鬟也;渭流涨腻,弃脂水也;烟斜雾横,焚椒兰也。雷霆乍惊,宫车过也;辘辘远听,杳不知其所之也。一肌一容,尽态极妍,缦立远视,而望幸焉;有不见者,三十六年。<br>燕、赵之收藏,韩、魏之经营,齐、楚之精英,几世几年,剽掠其人,倚叠如山。一旦不能有,输来其间。鼎铛玉石,金块珠砾,弃掷逦迤,秦人视之,亦不甚惜。<br>嗟乎!一人之心,千万人之心也。秦爱纷奢,人亦念其家;奈何取之尽锱铢,用之如泥沙?使负栋之柱,多于南亩之农夫;架梁之椽,多于机上之工女;钉头磷磷,多于在庾之粟粒;瓦缝参差,多于周身之帛缕;直栏横槛,多于九土之城郭;管弦呕哑,多于市人之言语。使天下之人,不敢言而敢怒;独夫之心,日益骄固。戍卒叫,函谷举;楚人一炬,可怜焦土。<br>呜呼!灭六国者,六国也,非秦也。族秦者,秦也,非天下也。嗟乎!使六国各爱其人,则足以拒秦;使秦复爱六国之人,则递三世可至万世而为君,谁得而族灭也?秦人不暇自哀,而后人哀之;后人哀之而不鉴之,亦使后人而复哀后人也。<br> <br> <br><div style="text-align: center;">六国论</div><div style="text-align: center;">苏洵</div>六国破灭,非兵不利,战不善,弊在赂秦。赂秦而力亏,破灭之道也。或曰:六国互丧,率赂秦耶?曰:不赂者以赂者丧,盖失强援,不能独完。故曰:弊在赂秦也。<br>秦以攻取之外,小则获邑,大则得城。较秦之所得,与战胜而得者,其实百倍;诸侯之所亡,与战败而亡者,其实亦百倍。则秦之所大欲,诸侯之所大患,固不在战矣。思厥先祖父,暴霜露,斩荆棘,以有尺寸之地。子孙视之不甚惜,举以予人,如弃草芥。今日割五城,明日割十城,然后得一夕安寝。起视四境,而秦兵又至矣。然则诸侯之地有限,暴秦之欲无厌,奉之弥繁,侵之愈急。故不战而强弱胜负已判矣。至于颠覆,理固宜然。古人云:“以地事秦,犹抱薪救火,薪不尽,火不灭。”此言得之。<br>齐人未尝赂秦,终继五国迁灭,何哉?与嬴而不助五国也。五国既丧,齐亦不免矣。燕赵之君,始有远略,能守其土,义不赂秦。是故燕虽小国而后亡,斯用兵之效也。至丹以荆卿为计,始速祸焉。赵尝五战于秦,二败而三胜。后秦击赵者再,李牧连却之。洎牧以谗诛,邯郸为郡,惜其用武而不终也。且燕赵处秦革灭殆尽之际,可谓智力孤危,战败而亡,诚不得已。向使三国各爱其地,齐人勿附于秦,刺客不行,良将犹在,则胜负之数,存亡之理,当与秦相较,或未易量。<br>呜呼!以赂秦之地,封天下之谋臣,以事秦之心,礼天下之奇才,并力西向,则吾恐秦人食之不得下咽也。悲夫!有如此之势,而为秦人积威之所劫,日削月割,以趋于亡。为国者无使为积威之所劫哉!<br>夫六国与秦皆诸侯,其势弱于秦,而犹有可以不赂而胜之之势。苟以天下之大,下而从六国破亡之故事,是又在六国下矣。<br> <br> <br><div style="text-align: center;">游褒禅山记</div><div style="text-align: center;">王安石</div> 褒禅山亦谓之华山。唐浮图慧褒始舍于其址,而卒葬之;以故其后名之曰“褒禅”。今所谓慧空禅院者,褒之庐冢也。距其院东五里,所谓华山洞者,以其乃华山之阳名之也。距洞百余步,有碑仆道,其文漫灭,独其为文犹可识,曰“花山”。今言“华”如“华实”之“华”者,盖音谬也。<br>其下平旷,有泉侧出,而记游者甚众,所谓前洞也。由山以上五六里,有穴窈然,入之甚寒,问其深,则其好游者不能穷也,谓之后洞。余与四人拥火以入,入之愈深,其进愈难,而其见愈奇。有怠而欲出者,曰:“不出,火且尽。”遂与之俱出。盖余所至,比好游者尚不能十一,然视其左右,来而记之者已少。盖其又深,则其至又加少矣。方是时,余之力尚足以入,火尚足以明也。既其出,则或咎其欲出者,而余亦悔其随之而不得极夫游之乐也。<br>于是余有叹焉。古人之观于天地、山川、草木、虫鱼、鸟兽,往往有得,以其求思之深而无不在也。夫夷以近,则游者众;险以远,则至者少。而世之奇伟、瑰怪,非常之观,常在于险远,而人之所罕至焉,故非有志者不能至也。有志矣,不随以止也,然力不足者,亦不能至也。有志与力,而又不随以怠,至于幽暗昏惑而无物以相之,亦不能至也。然力足以至焉,于人为可讥,而在己为有悔;尽吾志也而不能至者,可以无悔矣,其孰能讥之乎?此余之所得也。<br>余于仆碑,又以悲夫古书之不存,后世之谬其传而莫能名者,何可胜道也哉!此所以学者不可以不深思而慎取之也。<br>四人者:庐陵萧君圭君玉,长乐王回深父,余弟安国平父、安上纯父。至和元年七月某日,临川王某记。<br> <br> <br><div style="text-align: center;">赤壁赋</div><div style="text-align: center;">苏轼</div> 壬戌之秋,七月既望,苏子与客泛舟游于赤壁之下。清风徐来,水波不兴。举酒属客,诵明月之诗,歌窈窕之章。少焉,月出于东山之上,徘徊于斗牛之间。白露横江,水光接天。纵一苇之所如,凌万顷之茫然。浩浩乎如冯虚御风,而不知其所止;飘飘乎如遗世独立,羽化而登仙。<br>于是饮酒乐甚,扣舷而歌之。歌曰:“桂棹兮兰桨,击空明兮溯流光。渺渺兮予怀,望美人兮天一方。”客有吹洞箫者,倚歌而和之。其声呜呜然,如怨如慕,如泣如诉,余音袅袅,不绝如缕。舞幽壑之潜蛟,泣孤舟之嫠妇。<br>苏子愀然,正襟危坐而问客曰:“何为其然也?”客曰:“月明星稀,乌鹊南飞,此非曹孟德之诗乎?西望夏口,东望武昌,山川相缪,郁乎苍苍,此非孟德之困于周郎者乎?方其破荆州,下江陵,顺流而东也,舳舻千里,旌旗蔽空,酾酒临江,横槊赋诗,固一世之雄也,而今安在哉?况吾与子渔樵于江渚之上,侣鱼虾而友麋鹿,驾一叶之扁舟,举匏樽以相属。寄蜉蝣于天地,渺沧海之一粟。哀吾生之须臾,羡长江之无穷。挟飞仙以遨游,抱明月而长终。知不可乎骤得,托遗响于悲风。”<br>苏子曰:“客亦知夫水与月乎?逝者如斯,而未尝往也;盈虚者如彼,而卒莫消长也。盖将自其变者而观之,则天地曾不能以一瞬;自其不变者而观之,则物与我皆无尽也,而又何羡乎!且夫天地之间,物各有主,苟非吾之所有,虽一毫而莫取。惟江上之清风,与山间之明月,耳得之而为声,目遇之而成色,取之无禁,用之不竭,是造物者之无尽藏也,而吾与子之所共适。”<br>客喜而笑,洗盏更酌。肴核既尽,杯盘狼籍。相与枕藉乎舟中,不知东方之既白。</div> <div style="text-align: center;">二、选修I(10篇)</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">子路、曾皙、冉有、公西华侍坐</div><div style="text-align: center;">佚名〔先秦〕</div>子路、曾皙、冉有、公西华侍坐。<br>子曰:“以吾一日长乎尔,毋吾以也。居则曰:‘不吾知也。’如或知尔,则何以哉?”<br>子路率尔而对曰:“千乘之国,摄乎大国之间,加之以师旅,因之以饥馑;由也为之,比及三年,可使有勇,且知方也。”<br>夫子哂之。<br>“求!尔何如?”<br>对曰:“方六七十,如五六十,求也为之,比及三年,可使足民。如其礼乐,以俟君子。”<br>“赤!尔何如?”<br>对曰:“非曰能之,愿学焉。宗庙之事,如会同,端章甫,愿为小相焉。”<br>“点!尔何如?”<br>鼓瑟希,铿尔,舍瑟而作,对曰:“异乎三子者之撰。”<br>子曰:“何伤乎?亦各言其志也。”<br>曰:“莫春者,春服既成,冠者五六人,童子六七人,浴乎沂,风乎舞雩,咏而归。”<br>夫子喟然叹曰:“吾与点也!”<br>三子者出,曾皙后。曾皙曰:“夫三子者之言何如?”<br>子曰:“亦各言其志也已矣。”<br>曰:“夫子何哂由也?”<br>曰:“为国以礼,其言不让,是故哂之。”<br>“唯求则非邦也与?”<br>“安见方六七十,如五六十而非邦也者?”<br>“唯赤则非邦也与?”<br>“宗庙会同,非诸侯而何?赤也为之小,孰能为之大?”<br> <br><div style="text-align: center;">报任安书</div><div style="text-align: center;">司马迁</div> 古者富贵而名摩灭,不可胜记,唯倜傥非常之人称焉。盖文王拘而演《周易》;仲尼厄而作《春秋》;屈原放逐,乃赋《离骚》;左丘失明,厥有《国语》;孙子膑脚,《兵法》修列;不韦迁蜀,世传《吕览》;韩非囚秦,《说难》《孤愤》;《诗》三百篇,大底圣贤发愤之所为作也。此人皆意有所郁结,不得通其道,故述往事、思来者。乃如左丘无目,孙子断足,终不可用,退而论书策,以舒其愤,思垂空文以自见。<br>仆窃不逊,近自托于无能之辞,网罗天下放失旧闻,略考其行事,综其终始,稽其成败兴坏之纪,上计轩辕,下至于兹,为十表,本纪十二,书八章,世家三十,列传七十,凡百三十篇。亦欲以究天人之际,通古今之变,成一家之言。草创未就,会遭此祸,惜其不成,是以就极刑而无愠色。仆诚以著此书,藏之名山,传之其人,通邑大都,则仆偿前辱之责,虽万被戮,岂有悔哉!然此可为智者道,难为俗人言也!<br> <br> <br><div style="text-align: center;">过秦论</div><div style="text-align: center;">贾谊</div> 秦孝公据崤函之固,拥雍州之地,君臣固守以窥周室,有席卷天下,包举宇内,囊括四海之意,并吞八荒之心。当是时也,商君佐之,内立法度,务耕织,修守战之具,外连衡而斗诸侯。于是秦人拱手而取西河之外。<br>孝公既没,惠文、武、昭襄蒙故业,因遗策,南取汉中,西举巴、蜀,东割膏腴之地,北收要害之郡。诸侯恐惧,会盟而谋弱秦,不爱珍器重宝肥饶之地,以致天下之士,合从缔交,相与为一。当此之时,齐有孟尝,赵有平原,楚有春申,魏有信陵。此四君者,皆明智而忠信,宽厚而爱人,尊贤而重士,约从离衡,兼韩、魏、燕、楚、齐、赵、宋、卫、中山之众。于是六国之士,有宁越、徐尚、苏秦、杜赫之属为之谋,齐明、周最、陈轸、召滑、楼缓、翟景、苏厉、乐毅之徒通其意,吴起、孙膑、带佗、倪良、王廖、田忌、廉颇、赵奢之伦制其兵。尝以十倍之地,百万之众,叩关而攻秦。秦人开关延敌,九国之师,逡巡而不敢进。秦无亡矢遗镞之费,而天下诸侯已困矣。于是从散约败,争割地而赂秦。秦有余力而制其弊,追亡逐北,伏尸百万,流血漂橹;因利乘便,宰割天下,分裂山河。强国请服,弱国入朝。<br>延及孝文王、庄襄王,享国之日浅,国家无事。<br>及至始皇,奋六世之余烈,振长策而御宇内,吞二周而亡诸侯,履至尊而制六合,执敲扑而鞭笞天下,威振四海。南取百越之地,以为桂林、象郡;百越之君,俯首系颈,委命下吏。乃使蒙恬北筑长城而守藩篱,却匈奴七百余里;胡人不敢南下而牧马,士不敢弯弓而报怨。于是废先王之道,焚百家之言,以愚黔首;隳名城,杀豪杰;收天下之兵,聚之咸阳,销锋镝,铸以为金人十二,以弱天下之民。然后践华为城,因河为池,据亿丈之城,临不测之渊,以为固。良将劲弩守要害之处,信臣精卒陈利兵而谁何。天下已定,始皇之心,自以为关中之固,金城千里,子孙帝王万世之业也。<br>始皇既没,余威震于殊俗。然陈涉瓮牖绳枢之子,氓隶之人,而迁徙之徒也;才能不及中人,非有仲尼,墨翟之贤,陶朱、猗顿之富;蹑足行伍之间,而倔起阡陌之中,率疲弊之卒,将数百之众,转而攻秦;斩木为兵,揭竿为旗,天下云集响应,赢粮而景从。山东豪俊遂并起而亡秦族矣。<br>且夫天下非小弱也,雍州之地,崤函之固,自若也。陈涉之位,非尊于齐、楚、燕、赵、韩、魏、宋、卫、中山之君也;锄櫌棘矜,非铦于钩戟长铩也;谪戍之众,非抗于九国之师也;深谋远虑,行军用兵之道,非及向时之士也。然而成败异变,功业相反,何也?试使山东之国与陈涉度长絜大,比权量力,则不可同年而语矣。然秦以区区之地,致万乘之势,序八州而朝同列,百有余年矣;然后以六合为家,崤函为宫;一夫作难而七庙隳,身死人手,为天下笑者,何也?仁义不施而攻守之势异也。<br> <br> <br><div style="text-align: center;">诫兄子严敦书</div><div style="text-align: center;">马援</div> 援兄子严、敦,并喜讥议,而通轻侠客。援前在交趾,还书诫之曰:“吾欲汝曹闻人过失,如闻父母之名:耳可得闻,口不可得言也。好议论人长短,妄是非正法,此吾所大恶也:宁死,不愿闻子孙有此行也。汝曹知吾恶之甚矣,所以复言者,施衿结缡,申父母之戒,欲使汝曹不忘之耳!<br>“龙伯高敦厚周慎,口无择言,谦约节俭,廉公有威。吾爱之重之,愿汝曹效之。杜季良豪侠好义,忧人之忧,乐人之乐,清浊无所失。父丧致客,数郡毕至。吾爱之重之,不愿汝曹效也。效伯高不得,犹为谨敕之士,所谓‘刻鹄不成尚类鹜’者也。效季良不得,陷为天下轻薄子,所谓‘画虎不成反类狗’者也。讫今季良尚未可知,郡将下车辄切齿,州郡以为言,吾常为寒心,是以不愿子孙效也。”<br><div style="text-align: center;"><br></div> <div style="text-align: center;">陈情表</div><div style="text-align: center;">李密</div> 臣密言:臣以险衅,夙遭闵凶。生孩六月,慈父见背;行年四岁,舅夺母志。祖母刘悯臣孤弱,躬亲抚养。臣少多疾病,九岁不行,零丁孤苦,至于成立。既无伯叔,终鲜兄弟,门衰祚薄,晚有儿息。外无期功强近之亲,内无应门五尺之僮,茕茕孑立,形影相吊。而刘夙婴疾病,常在床蓐,臣侍汤药,未曾废离。<br>逮奉圣朝,沐浴清化。前太守臣逵察臣孝廉,后刺史臣荣举臣秀才。臣以供养无主,辞不赴命。诏书特下,拜臣郎中,寻蒙国恩,除臣洗马。猥以微贱,当侍东宫,非臣陨首所能上报。臣具以表闻,辞不就职。诏书切峻,责臣逋慢。郡县逼迫,催臣上道;州司临门,急于星火。臣欲奉诏奔驰,则刘病日笃;欲苟顺私情,则告诉不许:臣之进退,实为狼狈。<br>伏惟圣朝以孝治天下,凡在故老,犹蒙矜育,况臣孤苦,特为尤甚。且臣少仕伪朝,历职郎署,本图宦达,不矜名节。今臣亡国贱俘,至微至陋,过蒙拔擢,宠命优渥,岂敢盘桓,有所希冀。但以刘日薄西山,气息奄奄,人命危浅,朝不虑夕。臣无祖母,无以至今日;祖母无臣,无以终余年。母、孙二人,更相为命,是以区区不能废远。<br>臣密今年四十有四,祖母今年九十有六,是臣尽节于陛下之日长,报养刘之日短也。乌鸟私情,愿乞终养。臣之辛苦,非独蜀之人士及二州牧伯所见明知,皇天后土,实所共鉴。愿陛下矜悯愚诚,听臣微志,庶刘侥幸,保卒余年。臣生当陨首,死当结草。臣不胜犬马怖惧之情,谨拜表以闻。<br> <br> <br><div style="text-align: center;">归去来兮辞</div><div style="text-align: center;">陶渊明</div> 余家贫,耕植不足以自给。幼稚盈室,瓶无储粟,生生所资,未见其术。亲故多劝余为长吏,脱然有怀,求之靡途。会有四方之事,诸侯以惠爱为德,家叔以余贫苦,遂见用于小邑。于时风波未静,心惮远役,彭泽去家百里,公田之利,足以为酒。故便求之。及少日,眷然有归欤之情。何则?质性自然,非矫厉所得。饥冻虽切,违己交病。尝从人事,皆口腹自役。于是怅然慷慨,深愧平生之志。犹望一稔,当敛裳宵逝。寻程氏妹丧于武昌,情在骏奔,自免去职。仲秋至冬,在官八十余日。因事顺心,命篇曰《归去来兮》。乙巳岁十一月也。<br>归去来兮,田园将芜胡不归?既自以心为形役,奚惆怅而独悲?悟已往之不谏,知来者之可追。实迷途其未远,觉今是而昨非。舟遥遥以轻飏,风飘飘而吹衣。问征夫以前路,恨晨光之熹微。<br>乃瞻衡宇,载欣载奔。僮仆欢迎,稚子候门。三径就荒,松菊犹存。携幼入室,有酒盈樽。引壶觞以自酌,眄庭柯以怡颜。倚南窗以寄傲,审容膝之易安。园日涉以成趣,门虽设而常关。策扶老以流憩,时矫首而遐观。云无心以出岫,鸟倦飞而知还。景翳翳以将入,抚孤松而盘桓。<br>归去来兮,请息交以绝游。世与我而相违,复驾言兮焉求?悦亲戚之情话,乐琴书以消忧。农人告余以春及,将有事于西畴。或命巾车,或棹孤舟。既窈窕以寻壑,亦崎岖而经丘。木欣欣以向荣,泉涓涓而始流。善万物之得时,感吾生之行休。<br>已矣乎!寓形宇内复几时?曷不委心任去留?胡为乎遑遑欲何之?富贵非吾愿,帝乡不可期。怀良辰以孤往,或植杖而耘耔。登东皋以舒啸,临清流而赋诗。聊乘化以归尽,乐夫天命复奚疑!<br> <br> <br><div style="text-align: center;">种树郭橐驼传</div><div style="text-align: center;">柳宗元</div>郭橐驼,不知始何名。病偻,隆然伏行,有类橐驼者,故乡人号之“驼”。驼闻之,曰:“甚善。名我固当。”因舍其名,亦自谓橐驼云。<br>其乡曰丰乐乡,在长安西。驼业种树,凡长安豪富人为观游及卖果者,皆争迎取养。视驼所种树,或移徙,无不活,且硕茂,早实以蕃。他植者虽窥伺效慕,莫能如也。<br>有问之,对曰:“橐驼非能使木寿且孳也,能顺木之天,以致其性焉尔。凡植木之性,其本欲舒,其培欲平,其土欲故,其筑欲密。既然已,勿动勿虑,去不复顾。其莳也若子,其置也若弃,则其天者全而其性得矣。故吾不害其长而已,非有能硕茂之也;不抑耗其实而已,非有能早而蕃之也。他植者则不然,根拳而土易,其培之也,若不过焉则不及。苟有能反是者,则又爱之太恩,忧之太勤,旦视而暮抚,已去而复顾,甚者爪其肤以验其生枯,摇其本以观其疏密,而木之性日以离矣。虽曰爱之,其实害之;虽曰忧之,其实仇之,故不我若也。吾又何能为哉!”<br>问者曰:“以子之道,移之官理,可乎?”驼曰:“我知种树而已,官理,非吾业也。然吾居乡,见长人者好烦其令,若甚怜焉,而卒以祸。旦暮吏来而呼曰:‘官命促尔耕,勖尔植,督尔获,早缫而绪,早织而缕,字而幼孩,遂而鸡豚。’鸣鼓而聚之,击木而召之。吾小人辍飧饔以劳吏者,且不得暇,又何以蕃吾生而安吾性耶?故病且怠。若是,则与吾业者其亦有类乎?”<br>问者曰:“嘻,不亦善夫!吾问养树,得养人术。”传其事以为官戒。<br> <br> <br><div style="text-align: center;">五代史伶官传序</div><div style="text-align: center;">欧阳修</div>呜呼!盛衰之理,虽曰天命,岂非人事哉!原庄宗之所以得天下,与其所以失之者,可以知之矣。<br>世言晋王之将终也,以三矢赐庄宗而告之曰:“梁,吾仇也;燕王,吾所立;契丹与吾约为兄弟;而皆背晋以归梁。此三者,吾遗恨也。与尔三矢,尔其无忘乃父之志!”庄宗受而藏之于庙。其后用兵,则遣从事以一少牢告庙,请其矢,盛以锦囊,负而前驱,及凯旋而纳之。<br>方其系燕父子以组,函梁君臣之首,入于太庙,还矢先王,而告以成功,其意气之盛,可谓壮哉!及仇雠已灭,天下已定,一夫夜呼,乱者四应,仓皇东出,未及见贼而士卒离散,君臣相顾,不知所归。至于誓天断发,泣下沾襟,何其衰也!岂得之难而失之易欤?抑本其成败之迹,而皆自于人欤?<br>《书》曰:“满招损,谦得益。”忧劳可以兴国,逸豫可以亡身,自然之理也。故方其盛也,举天下之豪杰,莫能与之争;及其衰也,数十伶人困之,而身死国灭,为天下笑。夫祸患常积于忽微,而智勇多困于所溺,岂独伶人也哉!作《伶官传》。<br> <br><div style="text-align: center;"><br></div> <div style="text-align: center;"><br></div> <div style="text-align: center;">石钟山记</div><div style="text-align: center;">苏轼</div>《水经》云:“彭蠡之口有石钟山焉。”郦元以为下临深潭,微风鼓浪,水石相搏,声如洪钟。是说也,人常疑之。今以钟磬置水中,虽大风浪不能鸣也,而况石乎!至唐李渤始访其遗踪,得双石于潭上,扣而聆之,南声函胡,北音清越,桴止响腾,余韵徐歇。自以为得之矣。然是说也,余尤疑之。石之铿然有声者,所在皆是也,而此独以钟名,何哉?<br>元丰七年六月丁丑,余自齐安舟行适临汝,而长子迈将赴饶之德兴尉,送之至湖口,因得观所谓石钟者。寺僧使小童持斧,于乱石间择其一二扣之,硿硿焉。余固笑而不信也。至莫夜月明,独与迈乘小舟,至绝壁下。大石侧立千尺,如猛兽奇鬼,森然欲搏人;而山上栖鹘,闻人声亦惊起,磔磔云霄间;又有若老人咳且笑于山谷中者,或曰此鹳鹤也。余方心动欲还,而大声发于水上,噌吰如钟鼓不绝。舟人大恐。徐而察之,则山下皆石穴罅,不知其浅深,微波入焉,涵淡澎湃而为此也。舟回至两山间,将入港口,有大石当中流,可坐百人,空中而多窍,与风水相吞吐,有窾坎镗鞳之声,与向之噌吰者相应,如乐作焉。因笑谓迈曰:“汝识之乎?噌吰者,周景王之无射也;窾坎镗鞳者,魏庄子之歌钟也。古之人不余欺也!”<br>事不目见耳闻,而臆断其有无,可乎?郦元之所见闻,殆与余同,而言之不详;士大夫终不肯以小舟夜泊绝壁之下,故莫能知;而渔工水师虽知而不能言。此世所以不传也。而陋者乃以斧斤考击而求之,自以为得其实。余是以记之,盖叹郦元之简,而笑李渤之陋也。<br><br><br><div style="text-align: center;">登泰山记</div><div style="text-align: center;">姚鼐</div>泰山之阳,汶水西流;其阴,济水东流。阳谷皆入汶,阴谷皆入济。当其南北分者,古长城也。最高日观峰,在长城南十五里。<br>余以乾隆三十九年十二月,自京师乘风雪,历齐河、长清,穿泰山西北谷,越长城之限,至于泰安。是月丁未,与知府朱孝纯子颍由南麓登。四十五里,道皆砌石为磴,其级七千有余。<br>泰山正南面有三谷。中谷绕泰安城下,郦道元所谓环水也。余始循以入,道少半,越中岭,复循西谷,遂至其巅。古时登山,循东谷入,道有天门。东谷者,古谓之天门溪水,余所不至也。今所经中岭及山巅崖限当道者,世皆谓之天门云。道中迷雾冰滑,磴几不可登。及既上,苍山负雪,明烛天南;望晚日照城郭,汶水、徂徕如画,而半山居雾若带然。<br>戊申晦,五鼓,与子颍坐日观亭,待日出。大风扬积雪击面。亭东自足下皆云漫。稍见云中白若樗蒱数十立者,山也。极天云一线异色,须臾成五采。日上,正赤如丹,下有红光,动摇承之。或曰,此东海也。回视日观以西峰,或得日,或否,绛皓驳色,而皆若偻。<br>亭西有岱祠,又有碧霞元君祠;皇帝行宫在碧霞元君祠东。是日,观道中石刻,自唐显庆以来,其远古刻尽漫失。僻不当道者,皆不及往。<br>山多石,少土;石苍黑色,多平方,少圜。少杂树,多松,生石罅,皆平顶。冰雪,无瀑水,无鸟兽音迹。至日观数里内无树,而雪与人膝齐。<br>桐城姚鼐记。 <div style="text-align: center;">三、诗词曲(40首)</div><div style="text-align: center;">静女</div><div style="text-align: center;">静女其姝,俟我于城隅。爱而不见,搔首踟蹰。</div><div style="text-align: center;">静女其娈,贻我彤管。彤管有炜,说怿女美。</div><div style="text-align: center;">自牧归荑,洵美且异。匪女之为美,美人之贻。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">秦风·无衣</div><div style="text-align: center;">岂曰无衣?与子同袍。王于兴师,修我戈矛。与子同仇!</div><div style="text-align: center;">岂曰无衣?与子同泽。王于兴师,修我矛戟。与子偕作!</div><div style="text-align: center;">岂曰无衣?与子同裳。王于兴师,修我甲兵。与子偕行!</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">氓</div><div style="text-align: center;">氓之蚩蚩,抱布贸丝。匪来贸丝,来即我谋。送子涉淇,至于顿丘。匪我愆期,子无良媒。将子无怒,秋以为期。</div><div style="text-align: center;">乘彼垝垣,以望复关。不见复关,泣涕涟涟。既见复关,载笑载言。尔卜尔筮,体无咎言。以尔车来,以我贿迁。</div><div style="text-align: center;">桑之未落,其叶沃若。于嗟鸠兮,无食桑葚!于嗟女兮,无与士耽!士之耽兮,犹可说也。女之耽兮,不可说也!</div><div style="text-align: center;">桑之落矣,其黄而陨。自我徂尔,三岁食贫。淇水汤汤,渐车帷裳。女也不爽,士贰其行。士也罔极,二三其德。</div><div style="text-align: center;">三岁为妇,靡室劳矣。夙兴夜寐,靡有朝矣。言既遂矣,至于暴矣。兄弟不知,咥其笑矣。静言思之,躬自悼矣。</div><div style="text-align: center;">及尔偕老,老使我怨。淇则有岸,隰则有泮。总角之宴,言笑晏晏,信誓旦旦,不思其反。反是不思,亦已焉哉!</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">离骚</div><div style="text-align: center;">帝高阳之苗裔兮,朕皇考曰伯庸。</div><div style="text-align: center;">摄提贞于孟陬兮,惟庚寅吾以降。</div><div style="text-align: center;">皇览揆余初度兮,肇锡余以嘉名。</div><div style="text-align: center;">名余曰正则兮,字余曰灵均。</div><div style="text-align: center;">纷吾既有此内美兮,又重之以修能。</div><div style="text-align: center;">扈江离与辟芷兮,纫秋兰以为佩。</div><div style="text-align: center;">汩余若将不及兮,恐年岁之不吾与。</div><div style="text-align: center;">朝搴阰之木兰兮,夕揽洲之宿莽。</div><div style="text-align: center;">日月忽其不淹兮,春与秋其代序。</div><div style="text-align: center;">惟草木之零落兮,恐美人之迟暮。</div><div style="text-align: center;">不抚壮而弃秽兮,何不改乎此度?</div><div style="text-align: center;">乘骐骥以驰骋兮,来吾道夫先路!</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">迢迢牵牛星</div><div style="text-align: center;">迢迢牵牛星,皎皎河汉女。</div><div style="text-align: center;">纤纤擢素手,札札弄机杼。</div><div style="text-align: center;">终日不成章,泣涕零如雨;</div><div style="text-align: center;">河汉清且浅,相去复几许!</div><div style="text-align: center;">盈盈一水间,脉脉不得语。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">短歌行</div><div style="text-align: center;">曹操</div><div style="text-align: center;">对酒当歌,人生几何!</div><div style="text-align: center;">譬如朝露,去日苦多。</div><div style="text-align: center;">慨当以慷,忧思难忘。</div><div style="text-align: center;">何以解忧?唯有杜康。</div><div style="text-align: center;">青青子衿,悠悠我心。</div><div style="text-align: center;">但为君故,沉吟至今。</div><div style="text-align: center;">呦呦鹿鸣,食野之苹。</div><div style="text-align: center;">我有嘉宾,鼓瑟吹笙。</div><div style="text-align: center;">明明如月,何时可掇?</div><div style="text-align: center;">忧从中来,不可断绝。</div><div style="text-align: center;">越陌度阡,枉用相存。</div><div style="text-align: center;">契阔谈䜩,心念旧恩。</div><div style="text-align: center;">月明星稀,乌鹊南飞。</div><div style="text-align: center;">绕树三匝,何枝可依?</div><div style="text-align: center;">山不厌高,海不厌深。</div><div style="text-align: center;">周公吐哺,天下归心。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">归园田居(其一)</div><div style="text-align: center;">陶渊明</div><div style="text-align: center;">少无适俗韵,性本爱丘山。</div><div style="text-align: center;">误落尘网中,一去三十年。</div><div style="text-align: center;">羁鸟恋旧林,池鱼思故渊。</div><div style="text-align: center;">开荒南野际,守拙归园田。</div><div style="text-align: center;">方宅十余亩,草屋八九间。</div><div style="text-align: center;">榆柳荫后檐,桃李罗堂前。</div><div style="text-align: center;">暧暧远人村,依依墟里烟。</div><div style="text-align: center;">狗吠深巷中,鸡鸣桑树颠。</div><div style="text-align: center;">户庭无尘杂,虚室有余闲。</div><div style="text-align: center;">久在樊笼里,复得返自然。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">春江花月夜</div><div style="text-align: center;">张若虚</div><div style="text-align: center;">春江潮水连海平,海上明月共潮生。</div><div style="text-align: center;">滟滟随波千万里,何处春江无月明!</div><div style="text-align: center;">江流宛转绕芳甸,月照花林皆似霰;</div><div style="text-align: center;">空里流霜不觉飞,汀上白沙看不见。</div><div style="text-align: center;">江天一色无纤尘,皎皎空中孤月轮。</div><div style="text-align: center;">江畔何人初见月?江月何年初照人?</div><div style="text-align: center;">人生代代无穷已,江月年年望相似。</div><div style="text-align: center;">不知江月待何人,但见长江送流水。</div><div style="text-align: center;">白云一片去悠悠,青枫浦上不胜愁。</div><div style="text-align: center;">谁家今夜扁舟子?何处相思明月楼?</div><div style="text-align: center;">可怜楼上月裴回,应照离人妆镜台。</div><div style="text-align: center;">玉户帘中卷不去,捣衣砧上拂还来。</div><div style="text-align: center;">此时相望不相闻,愿逐月华流照君。</div><div style="text-align: center;">鸿雁长飞光不度,鱼龙潜跃水成文。</div><div style="text-align: center;">昨夜闲潭梦落花,可怜春半不还家。</div><div style="text-align: center;">江水流春去欲尽,江潭落月复西斜。</div><div style="text-align: center;">斜月沉沉藏海雾,碣石潇湘无限路。</div><div style="text-align: center;">不知乘月几人归,落月摇情满江树。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">山居秋暝</div><div style="text-align: center;">王维</div><div style="text-align: center;">空山新雨后,天气晚来秋。</div><div style="text-align: center;">明月松间照,清泉石上流。</div><div style="text-align: center;">竹喧归浣女,莲动下渔舟。</div><div style="text-align: center;">随意春芳歇,王孙自可留。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">蜀道难</div><div style="text-align: center;">李白</div><div style="text-align: center;">噫吁嚱,危乎高哉!蜀道之难,难于上青天!蚕丛及鱼凫,开国何茫然!尔来四万八千岁,不与秦塞通人烟。西当太白有鸟道,可以横绝峨眉巅。地崩山摧壮士死,然后天梯石栈相钩连。上有六龙回日之高标,下有冲波逆折之回川。黄鹤之飞尚不得过,猿猱欲度愁攀援。青泥何盘盘,百步九折萦岩峦。扪参历井仰胁息,以手抚膺坐长叹。</div><div style="text-align: center;">问君西游何时还?畏途巉岩不可攀。但见悲鸟号古木,雄飞雌从绕林间。又闻子规啼夜月,愁空山。蜀道之难,难于上青天,使人听此凋朱颜!连峰去天不盈尺,枯松倒挂倚绝壁。飞湍瀑流争喧豗,砯崖转石万壑雷。其险也如此,嗟尔远道之人胡为乎来哉!</div><div style="text-align: center;">剑阁峥嵘而崔嵬,一夫当关,万夫莫开。所守或匪亲,化为狼与豺。朝避猛虎,夕避长蛇;磨牙吮血,杀人如麻。锦城虽云乐,不如早还家。蜀道之难,难于上青天,侧身西望长咨嗟!</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">梦游天姥吟留别</div><div style="text-align: center;">李白</div><div style="text-align: center;">海客谈瀛洲,烟涛微茫信难求;</div><div style="text-align: center;">越人语天姥,云霞明灭或可睹。</div><div style="text-align: center;">天姥连天向天横,势拔五岳掩赤城。</div><div style="text-align: center;">天台四万八千丈,对此欲倒东南倾。</div><div style="text-align: center;">我欲因之梦吴越,一夜飞度镜湖月。</div><div style="text-align: center;">湖月照我影,送我至剡溪。</div><div style="text-align: center;">谢公宿处今尚在,渌水荡漾清猿啼。</div><div style="text-align: center;">脚著谢公屐,身登青云梯。</div><div style="text-align: center;">半壁见海日,空中闻天鸡。</div><div style="text-align: center;">千岩万转路不定,迷花倚石忽已暝。</div><div style="text-align: center;">熊咆龙吟殷岩泉,栗深林兮惊层巅。</div><div style="text-align: center;">云青青兮欲雨,水澹澹兮生烟。</div><div style="text-align: center;">列缺霹雳,丘峦崩摧。</div><div style="text-align: center;">洞天石扉,訇然中开。</div><div style="text-align: center;">青冥浩荡不见底,日月照耀金银台。</div><div style="text-align: center;">霓为衣兮风为马,云之君兮纷纷而来下。</div><div style="text-align: center;">虎鼓瑟兮鸾回车,仙之人兮列如麻。</div><div style="text-align: center;">忽魂悸以魄动,恍惊起而长嗟。</div><div style="text-align: center;">惟觉时之枕席,失向来之烟霞。</div><div style="text-align: center;">世间行乐亦如此,古来万事东流水。</div><div style="text-align: center;">别君去兮何时还?且放白鹿青崖间。须行即骑访名山。</div><div style="text-align: center;">安能摧眉折腰事权贵,使我不得开心颜!</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">越中览古</div><div style="text-align: center;">李白</div><div style="text-align: center;">越王勾践破吴归,义士还乡尽锦衣。</div><div style="text-align: center;">宫女如花满春殿,只今惟有鹧鸪飞。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">将进酒·君不见</div><div style="text-align: center;">李白</div><div style="text-align: center;">君不见,黄河之水天上来,奔流到海不复回。</div><div style="text-align: center;">君不见,高堂明镜悲白发,朝如青丝暮成雪。</div><div style="text-align: center;">人生得意须尽欢,莫使金樽空对月。</div><div style="text-align: center;">天生我材必有用,千金散尽还复来。</div><div style="text-align: center;">烹羊宰牛且为乐,会须一饮三百杯。</div><div style="text-align: center;">岑夫子,丹丘生,将进酒,杯莫停。</div><div style="text-align: center;">与君歌一曲,请君为我倾耳听。</div><div style="text-align: center;">钟鼓馔玉不足贵,但愿长醉不复醒。</div><div style="text-align: center;">古来圣贤皆寂寞,惟有饮者留其名。</div><div style="text-align: center;">陈王昔时宴平乐,斗酒十千恣欢谑。</div><div style="text-align: center;">主人何为言少钱,径须沽取对君酌。</div><div style="text-align: center;">五花马,千金裘,呼儿将出换美酒,与尔同销万古愁。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">蜀相</div><div style="text-align: center;">杜甫</div><div style="text-align: center;">丞相祠堂何处寻,锦官城外柏森森。</div><div style="text-align: center;">映阶碧草自春色,隔叶黄鹂空好音。</div><div style="text-align: center;">三顾频烦天下计,两朝开济老臣心。</div><div style="text-align: center;">出师未捷身先死,长使英雄泪满襟。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">客至</div><div style="text-align: center;">杜甫</div><div style="text-align: center;">舍南舍北皆春水,但见群鸥日日来。</div><div style="text-align: center;">花径不曾缘客扫,蓬门今始为君开。</div><div style="text-align: center;">盘飧市远无兼味,樽酒家贫只旧醅。</div><div style="text-align: center;">肯与邻翁相对饮,隔篱呼取尽馀杯。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">登高</div><div style="text-align: center;">杜甫</div><div style="text-align: center;">风急天高猿啸哀,渚清沙白鸟飞回。</div><div style="text-align: center;">无边落木萧萧下,不尽长江滚滚来。</div><div style="text-align: center;">万里悲秋常作客,百年多病独登台。</div><div style="text-align: center;">艰难苦恨繁霜鬓,潦倒新停浊酒杯。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">登岳阳楼</div><div style="text-align: center;">杜甫</div><div style="text-align: center;">昔闻洞庭水,今上岳阳楼。</div><div style="text-align: center;">吴楚东南坼,乾坤日夜浮。</div><div style="text-align: center;">亲朋无一字,老病有孤舟。</div><div style="text-align: center;">戎马关山北,凭轩涕泗流。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">石头城</div><div style="text-align: center;">刘禹锡</div><div style="text-align: center;">山围故国周遭在,潮打空城寂寞回。</div><div style="text-align: center;">淮水东边旧时月,夜深还过女墙来。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">琵琶行</div><div style="text-align: center;">白居易</div><div style="text-align: center;">浔阳江头夜送客,枫叶荻花秋瑟瑟。主人下马客在船,举酒欲饮无管弦。醉不成欢惨将别,别时茫茫江浸月。</div><div style="text-align: center;">忽闻水上琵琶声,主人忘归客不发。寻声暗问弹者谁,琵琶声停欲语迟。移船相近邀相见,添酒回灯重开宴。千呼万唤始出来,犹抱琵琶半遮面。转轴拨弦三两声,未成曲调先有情。弦弦掩抑声声思,似诉平生不得志。低眉信手续续弹,说尽心中无限事。轻拢慢捻抹复挑,初为《霓裳》后《六幺》。大弦嘈嘈如急雨,小弦切切如私语。嘈嘈切切错杂弹,大珠小珠落玉盘。间关莺语花底滑,幽咽泉流冰下难。冰泉冷涩弦凝绝,凝绝不通声暂歇。别有幽愁暗恨生,此时无声胜有声。银瓶乍破水浆迸,铁骑突出刀枪鸣。曲终收拨当心画,四弦一声如裂帛。东船西舫悄无言,唯见江心秋月白。</div><div style="text-align: center;">沉吟放拨插弦中,整顿衣裳起敛容。自言本是京城女,家在虾蟆陵下住。十三学得琵琶成,名属教坊第一部。曲罢曾教善才服,妆成每被秋娘妒。五陵年少争缠头,一曲红绡不知数。钿头银篦击节碎,血色罗裙翻酒污。今年欢笑复明年,秋月春风等闲度。弟走从军阿姨死,暮去朝来颜色故。门前冷落鞍马稀,老大嫁作商人妇。商人重利轻别离,前月浮梁买茶去。去来江口守空船,绕船月明江水寒。夜深忽梦少年事,梦啼妆泪红阑干。</div><div style="text-align: center;">我闻琵琶已叹息,又闻此语重唧唧。同是天涯沦落人,相逢何必曾相识!我从去年辞帝京,谪居卧病浔阳城。浔阳地僻无音乐,终岁不闻丝竹声。住近湓江地低湿,黄芦苦竹绕宅生。其间旦暮闻何物?杜鹃啼血猿哀鸣。春江花朝秋月夜,往往取酒还独倾。岂无山歌与村笛?呕哑嘲哳难为听。今夜闻君琵琶语,如听仙乐耳暂明。莫辞更坐弹一曲,为君翻作《琵琶行》。感我此言良久立,却坐促弦弦转急。凄凄不似向前声,满座重闻皆掩泣。座中泣下谁最多?江州司马青衫湿。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">李凭箜篌引</div><div style="text-align: center;">李贺</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">吴丝蜀桐张高秋,空山凝云颓不流。</div><div style="text-align: center;">江娥啼竹素女愁,李凭中国弹箜篌。</div><div style="text-align: center;">昆山玉碎凤凰叫,芙蓉泣露香兰笑。</div><div style="text-align: center;">十二门前融冷光,二十三丝动紫皇。</div><div style="text-align: center;">女娲炼石补天处,石破天惊逗秋雨。</div><div style="text-align: center;">梦入神山教神妪,老鱼跳波瘦蛟舞。</div><div style="text-align: center;">吴质不眠倚桂树,露脚斜飞湿寒兔。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">菩萨蛮·小山重叠金明灭</div><div style="text-align: center;">温庭筠</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">小山重叠金明灭,鬓云欲度香腮雪。懒起画蛾眉,弄妆梳洗迟。</div><div style="text-align: center;">照花前后镜,花面交相映。新帖绣罗襦,双双金鹧鸪。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">锦瑟</div><div style="text-align: center;">李商隐</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">锦瑟无端五十弦,一弦一柱思华年。</div><div style="text-align: center;">庄生晓梦迷蝴蝶,望帝春心托杜鹃。</div><div style="text-align: center;">沧海月明珠有泪,蓝田日暖玉生烟。</div><div style="text-align: center;">此情可待成追忆?只是当时已惘然。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">浪淘沙令</div><div style="text-align: center;">李煜</div><div style="text-align: center;">帘外雨潺潺,春意阑珊。罗衾不耐五更寒。梦里不知身是客,一晌贪欢。</div><div style="text-align: center;">独自莫凭栏,无限江山,别时容易见时难。流水落花春去也,天上人间。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">虞美人</div><div style="text-align: center;">李煜</div><div style="text-align: center;">春花秋月何时了?往事知多少。小楼昨夜又东风,故国不堪回首月明中。</div><div style="text-align: center;">雕栏玉砌应犹在,只是朱颜改。问君能有几多愁?恰似一江春水向东流。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">雨霖铃</div><div style="text-align: center;">柳永</div><div style="text-align: center;">寒蝉凄切,对长亭晚,骤雨初歇。</div><div style="text-align: center;">都门帐饮无绪,留恋处,兰舟催发。</div><div style="text-align: center;">执手相看泪眼,竟无语凝噎。</div><div style="text-align: center;">念去去,千里烟波,暮霭沉沉楚天阔。</div><div style="text-align: center;">多情自古伤离别,更那堪,冷落清秋节!</div><div style="text-align: center;">今宵酒醒何处?杨柳岸,晓风残月。</div><div style="text-align: center;">此去经年,应是良辰好景虚设。</div><div style="text-align: center;">便纵有千种风情,更与何人说?</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">桂枝香·金陵怀古</div><div style="text-align: center;">王安石</div><div style="text-align: center;">登临送目。正故国晚秋,天气初肃。千里澄江似练,翠峰如簇。归帆去棹残阳里,背西风、酒旗斜矗。彩舟云淡,星河鹭起,画图难足。</div><div style="text-align: center;">念往昔、繁华竞逐。叹门外楼头,悲恨相续。千古凭高对此,谩嗟荣辱。六朝旧事随流水,但寒烟衰草凝绿。至今商女,时时犹唱后庭遗曲。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">江城子·乙卯正月二十日夜记梦</div><div style="text-align: center;">苏轼</div><div style="text-align: center;">十年生死两茫茫,不思量,自难忘。千里孤坟,无处话凄凉。纵使相逢应不识,尘满面,鬓如霜。</div><div style="text-align: center;">夜来幽梦忽还乡,小轩窗,正梳妆。相顾无言,惟有泪千行。料得年年肠断处,明月夜,短松冈。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">念奴娇·赤壁怀古</div><div style="text-align: center;">苏轼</div><div style="text-align: center;">大江东去,浪淘尽,千古风流人物。</div><div style="text-align: center;">故垒西边,人道是,三国周郎赤壁。</div><div style="text-align: center;">乱石穿空,惊涛拍岸,卷起千堆雪。</div><div style="text-align: center;">江山如画,一时多少豪杰。</div><div style="text-align: center;">遥想公瑾当年,小乔初嫁了,雄姿英发。</div><div style="text-align: center;">羽扇纶巾,谈笑间,樯橹灰飞烟灭。</div><div style="text-align: center;">故国神游,多情应笑我,早生华发。</div><div style="text-align: center;">人生如梦,一尊还酹江月。</div> <div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;"><br></div> <div style="text-align: center;">登快阁</div><div style="text-align: center;">黄庭坚</div><div style="text-align: center;">痴儿了却公家事,快阁东西倚晚晴。</div><div style="text-align: center;">落木千山天远大,澄江一道月分明。</div><div style="text-align: center;">朱弦已为佳人绝,青眼聊因美酒横。</div><div style="text-align: center;">万里归船弄长笛,此心吾与白鸥盟。</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">鹊桥仙</div><div style="text-align: center;">秦观</div><div style="text-align: center;">纤云弄巧,飞星传恨,银汉迢迢暗度。</div><div style="text-align: center;">金风玉露一相逢,便胜却人间无数。</div><div style="text-align: center;">柔情似水,佳期如梦,忍顾鹊桥归路。</div><div style="text-align: center;">两情若是久长时,又岂在朝朝暮暮。</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">苏幕遮</div><div style="text-align: center;">周邦彦</div><div style="text-align: center;">燎沉香,消溽暑。鸟雀呼晴,侵晓窥檐语。叶上初阳干宿雨、水面清圆,一一风荷举。</div><div style="text-align: center;">故乡遥,何日去。家住吴门,久作长安旅。五月渔郎相忆否。小楫轻舟,梦入芙蓉浦。</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">一剪梅</div><div style="text-align: center;">李清照</div><div style="text-align: center;">红藕香残玉簟秋。轻解罗裳,独上兰舟。云中谁寄锦书来,雁字回时,月满西楼。</div><div style="text-align: center;">花自飘零水自流。一种相思,两处闲愁。此情无计可消除,才下眉头,却上心头。</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">声声慢</div><div style="text-align: center;">李清照</div><div style="text-align: center;">寻寻觅觅,冷冷清清,凄凄惨惨戚戚。乍暖还寒时候,最难将息。三杯两盏淡酒,怎敌他、晚来风急!雁过也,正伤心,却是旧时相识。</div><div style="text-align: center;">满地黄花堆积,憔悴损,如今有谁堪摘?守着窗儿,独自怎生得黑!梧桐更兼细雨,到黄昏、点点滴滴。这次第,怎一个愁字了得!</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">书愤</div><div style="text-align: center;">陆游</div><div style="text-align: center;">山河自古有乖分,京洛腥膻实未闻。剧盗曾从宗父命,遗民犹望岳家军。上天悔祸终平虏,公道何人肯散群?白首自知疏报国,尚凭精意祝炉熏。</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">临安春雨初霁</div><div style="text-align: center;">陆游</div><div style="text-align: center;">世味年来薄似纱,谁令骑马客京华。</div><div style="text-align: center;">小楼一夜听春雨,深巷明朝卖杏花。</div><div style="text-align: center;">矮纸斜行闲作草,晴窗细乳戏分茶。</div><div style="text-align: center;">素衣莫起风尘叹,犹及清明可到家。</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">永遇乐·京口北固亭怀古</div><div style="text-align: center;">辛弃疾</div><div style="text-align: center;">千古江山,英雄无觅,孙仲谋处。舞榭歌台,风流总被,雨打风吹去。斜阳草树,寻常巷陌,人道寄奴曾住。想当年,金戈铁马,气吞万里如虎。</div><div style="text-align: center;">元嘉草草,封狼居胥,赢得仓皇北顾。四十三年,望中犹记,烽火扬州路。可堪回首,佛狸祠下,一片神鸦社鼓。凭谁问:廉颇老矣,尚能饭否?</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">菩萨蛮·书江西造口壁</div><div style="text-align: center;">辛弃疾</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">郁孤台下清江水,中间多少行人泪?西北望长安,可怜无数山。</div><div style="text-align: center;">青山遮不住,毕竟东流去。江晚正愁余,山深闻鹧鸪。</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">青玉案·元夕</div><div style="text-align: center;">辛弃疾</div><div style="text-align: left;">东风夜放花千树。更吹落、星如雨。宝马雕车香满路。凤箫声动,玉壶光转,一夜鱼龙舞。</div><div style="text-align: left;">蛾儿雪柳黄金缕。笑语盈盈暗香去。众里寻他千百度。蓦然回首,那人却在,灯火阑珊处。</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">扬州慢·淮左名都</div><div style="text-align: center;">姜夔</div><div style="text-align: left;">淳熙丙申至日,予过维扬。夜雪初霁,荠麦弥望。入其城,则四顾萧条,寒水自碧,暮色渐起,戍角悲吟。予怀怆然,感慨今昔,因自度此曲。千岩老人以为有“黍离”之悲也。</div><div style="text-align: left;">淮左名都,竹西佳处,解鞍少驻初程。过春风十里。尽荠麦青青。自胡马窥江去后,废池乔木,犹厌言兵。渐黄昏,清角吹寒。都在空城。</div><div style="text-align: left;">杜郎俊赏,算而今、重到须惊。纵豆蔻词工,青楼梦好,难赋深情。二十四桥仍在,波心荡、冷月无声。念桥边红药,年年知为谁生。</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">长亭送别</div><div style="text-align: center;">王实甫</div><div style="text-align: left;">[正宫][端正好]碧云天,黄花地,西风紧,北雁南飞。晓来谁染霜林醉?总是离人泪。</div><div style="text-align: left;">[滚绣球]恨相见得迟,怨归去得疾。柳丝长玉骢难系,恨不倩疏林挂住斜晖。马儿迍迍的行,车儿快快的随,却告了相思回避,破题儿又早别离。听得道一声“去也”,松了金钏;遥望见十里长亭,减了玉肌:此恨谁知?</div> <h3 style="text-align: center"><b><font color="#167efb">高考文化课提分及高考志愿填报咨询请扫描以上二维码</font></b></h3>