戏曲: 一个“卧鱼”动作,就能看出戏曲演员身段有多娇媚!

(旅居韩国)

<h3 style="text-align: center"><font color="#333333">在博大精深的戏曲表演中,有一种表演程式叫做“卧鱼”。卧鱼,因像鱼儿在水底静止不动的姿态而得名。又称卧云,形容人体像天空中闲静舒缓的白云。由于这个动作姿态优美,在戏曲中多用来表现人物身腰柔软和灵活,是表现女性娇媚形象的重要手段。今天小编就带大家一起来了解这个动作!</font></h3> <h3 style="text-align: center">卧鱼动作完成过程既可迅如鱼跃, 又可缓如时针,完美的卧鱼动作衔接自然,一气呵成,并且定态优美,似仰望空中云彩。</h3> <div style="text-align: center;">▲李胜素 · 京剧《贵妃醉酒》</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">表演卧鱼时,演员从侧面弯下,人脸朝天,至为高明者如京剧表演艺术家筱翠花,在卧鱼时能保持凤冠下的珠子直起直落而不摇摆。梅兰芳在《贵妃醉酒》中的卧鱼三次表现醉倒的贵妃仍然妩媚动人,最后在“卧鱼”的基础上又加上了“嗅花”的意思。</div> <div style="text-align: center;">《贵妃醉酒》中的杨玉环,《天女散花》中的天女,以及《昭君出塞》中的王昭君,都经常运用卧鱼技巧,在舞剑中也常在高潮迭起时用一个卧鱼表现由动到静的突然变化。卧鱼又分为一般常用的卧鱼和带有快速旋转起法儿的大卧鱼两种。卧鱼也有左右两式,根据舞台场景和戏剧情境的不同而灵活使用。</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">最常见卧鱼有正、反卧鱼两种。正卧鱼动作要领:踏右步,双抖袖,双翻袖,右手高,左手平,右腿往前伸出再往后绕,撇在左腿后,立稳,缓缓下蹲往右卧,背着地,压在右脚上,左手一般往后背贴于左腰部位,右手放在胸前或伸至后脑位置而枕于脑后,而演员一般会对该姿势作一定时间长度的保持。反卧鱼与正卧鱼动作姿势正好相反,在舞台上相较于正卧鱼要少见一些。</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">正卧鱼</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">▼<br></div> <h3 style="text-align: center">▲齐爱云 · 秦腔《游西湖》</h3> <h3 style="text-align: center">丁晓君 · 京剧《天女散花》</h3> <h3 style="text-align: center">▲张建敏 · 婺剧《活捉三郎》</h3> <h3 style="text-align: center">▲何伶 · 川剧《活捉三郎》</h3> <h3 style="text-align: center">▲王清芬 · 豫剧《抬花轿》</h3> <h3 style="text-align: center">▲史依弘 · 京剧《昭君出塞》</h3> <h3 style="text-align: center">▲史依弘 · 京剧《昭君出塞》</h3> <h3 style="text-align: center">▲李桂琴 · 琼剧《百花公主》</h3> <div style="text-align: center;">▲马文锦 · 川剧《碧波红莲》</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">反卧鱼</div> <h3 style="text-align: center">▲梅兰芳 · 京剧《贵妃醉酒》</h3> <h3 style="text-align: center">▲魏海敏 · 京剧《贵妃醉酒》</h3> <h3 style="text-align: center">▲张馨月 · 京剧《贵妃醉酒》</h3> <div style="text-align: center;">陈伯华 · 汉剧《百花亭》</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">卧鱼诀窍</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">在学习卧鱼时</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">要记住下面这些基本口诀</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">▼</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">腿站稳,把地抓</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">立腰分臂姿势拿</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">腿下蹲,气上拔</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">两腿盘紧着地下</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">侧斜俯身把胯拉</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">探臂吸闻来转胯</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">掖卧脊背平躺下</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">鱼儿卷卧圆如花</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">起式口诀</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">▼</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">仰面平起向外转</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">立腰膝臀悬空间</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">两腿撑劲往起站</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">收腿姿势再还原</div> <h3 style="text-align: center">初学者在学习“卧鱼”时容易出现扣胸、撅臀、两腿掌握不住重心、前仰后坐、卧不下去、双腿盘不紧、落地不稳乱动、双肩不能着地、起式不能平起,扣着身子起不美、不圆等问题。在练习卧鱼时,最好有老师在旁边进行指导,否则有可能事倍功半哦。</h3>