俗语说:“寒露寒露,遍地冷露。”寒露节后,天气由凉爽向寒冷过渡,集天地之精气的露珠,冷寒而将欲凝结,放出微微的寒光。如果说白露是诗意的,那么寒露就是美丽的。在二十四节气中,“寒露”二字最是冰清玉洁。 <p class="ql-block"> 寒露是二十四节气中的第十七个节气,秋季的第五个节气。寒露在每年公历10月7日—9日,2023年寒露开始时间是10月8日21:15:23。《月令七十二候集解》说:“九月节,露气寒冷,将凝结也。”寒露的意思是气温比白露时更低,地面的露水更冷,快要凝结成霜了。白露、寒露、霜降三个节气,都表示水汽凝结现象,而寒露是气候从凉爽到寒冷的过渡。寒露时节,南岭及以北的广大地区均已进入秋季,东北进入深秋,西北地区已进入或即将进入冬季。</p><p class="ql-block"> 同学们可以观看下方的视频,更好的了解寒露这一节气。</p> <div style="text-align: center;"><b>寒露三侯</b></div><br><div style="text-align: center;">一候,鸿雁来宾。</div> 从白露到寒露,大雁先后飞往南方过冬。早些到达的大雁已经像是那里的主人了,按照古人的说法先入为主,后至为宾,晚到的大雁就被当成“宾客”对待。<br><br> <div style="text-align: center;">二候,雀入大水为蛤。</div><div><br></div> 雀,小鸟也。大水,海也。《国语》云:“雀入大海为蛤。盖寒风严肃,多入于海。变之为蛤,此飞物化为潜物也。”深秋天寒,雀鸟不见了,古人看到海边突然出现很多蛤蜊,并且其条纹、颜色与雀鸟相似,便以为蛤蜊是雀鸟变成的。当然这是古人的误解就像大暑三候之一“腐草为萤”一样。 <div style="text-align: center;">三候,菊有黄华。</div><div style="text-align: center;">(华读huā,同“花”)</div> 寒露正是菊花竞相开放的时节,正所谓“秋来谁为韶华主,总领群芳是菊花”(出自刘蒙泉《菊谱》)。百花丛中,菊花向以“<font color="#ff8a00">花中君子”、“花中隐士</font>”而名扬天下,尤其为那些不趋世俗、节操高尚的人所钟爱。屈原以“<font color="#ff8a00">朝饮木兰之坠露兮,夕餐秋菊之落英</font>”(出自屈原《离骚》)的名句,歌颂菊花高贵品质;晋代诗人陶渊明赞美菊花:“<font color="#ff8a00">怀此贞秀姿,卓为霜下杰</font>。”(出自陶渊明《和郭主簿》)他辞官回归故园,“<font color="#ff8a00">三径就荒,松菊犹存</font>。”(出自陶渊明《归去来兮辞》)“<font color="#ff8a00">采菊东篱下,悠然见南山</font>。”(出自陶渊明《饮酒》)他以菊为友,其乐陶陶。 那么寒露有哪些民俗呢?我们一起来了解一下吧!<div><br><div style="text-align: center;"><b>寒露民俗</b></div><br><b>赏红叶</b><br><br> 寒露时节,很多地方有赏枫叶的习俗,“霜叶红于二月花”说的也是这个季节。<br><br> 赏枫叶的这个“赏”字非常重要,不同于坐在窗台上或者走到街道上看看叶子就算了,必得身临其境方能品味其妙。<br><br> 不过,适合寒露观红叶的是北方地区,尤其是黄河以北。北京地区观赏红叶的时期是10月中旬至11月上旬,其中最佳时期是10月15日至30日。我们辽宁红叶景区大抵都在本桓沿线,也就是辽宁本溪市到桓仁县的本桓公路一带。特殊的地理环境,植被树种,使这一带每到秋天树叶变色,五彩缤纷,像童话世界一般,同学们有机会的话可以亲自去观赏一番!</div> <b>喝菊花茶 饮菊花酒</b><br><br> 每个季节都有适合它精神气质的花。寒露到来的农历九月又称菊月,是菊花的月份。和大多数春夏盛开的花不同,菊花是反季节的花,越是霜寒露重,越是开得艳丽。寒露三候中的“菊始黄华”,指的正是菊花此时普遍开放。<br><br> 菊花为寒露时节最具代表性的花卉,处处可见到它的踪迹。此外,由于接近重阳节,某些地区有饮“菊花酒”的习俗,所以重阳节又称“菊花节”。<br> <b>秋钓边 醉江蟹</b><br><br> 寒露时节,全国大部分地区已进入秋季。在江南地区,人们除了赏菊花,还有吃螃蟹、钓鱼的习俗,甚至有“秋钓边”的说法。其含义就是,每到寒露时节,气温快速下降,深水处太阳已经无法晒透,鱼儿便都向水温较高的浅水区游去,便有了人们所说的“秋钓边”。 <br><br> 寒露前后,虾蟹繁多。老南京人有寒露节气蒸螃蟹的习惯。俗话说:“寒露发脚,霜降捉着,西风响,蟹脚痒。”此时雌蟹卵满、黄膏丰腴,正是吃母蟹的最佳季节。所以,寒露节后,不妨进食几只肥蟹来满足自己的舌尖味蕾。 <div style="text-align: center;"><b>寒露养生</b></div><br><b>足部保暖</b><br><br> 常言道:“寒露脚不露。”寒露过后,气温逐渐降低,因此不要经常赤膊露身以防凉气侵入体内,夏季的凉鞋基本可以收起来,以防“寒从足生”。<br> <br><b>适时添衣</b><br><br> 寒露过后,天气寒冷,老人、儿童和身体体质较弱的人要注意防寒保暖,逐渐增添衣服。俗话悦“春捂秋冻”,秋天适度经受些寒冷有利于提高皮肤和鼻粘膜耐寒力,但是老年人和患有各种慢性疾病者,则要注意防寒保暖,防止“冻”出病来。<br><br><div><b>早睡早起</b><br><br> 寒露过后昼短夜长,自然界中的“阳气”开始收敛、沉降。此时便是人们保养阳气之时,因此,人们的起居时间也应当做相应调整。《素问·四气调神大论》中就有“秋三月,早卧早起,与鸡俱兴。”的论段,就是告诉人们秋季养生的道理。<br><br><b>适量运动</b><br><br> 秋季是运动锻炼的大好时机,可根据个人情况选择不同的运动项目进行锻炼,长期坚持可增强心肺功能从而提高同学们的身体素质,散步、爬山等都是很好的选择。但开始时强度不宜太大,应逐渐增加运动量,如果过度运动,会增加人体的疲惫感,反而不利于身体恢复。<br><br> 秋天气候适宜,空气质量较佳,同学们不妨多接近自然、多运动,吸收天地精华。<br></div> 秋季本是寂寥的季节,寒露过后,草木凋荣,更是增添了几分萧条。但景虽一致,看的人心境却大有不同。下面请同学们带着好心情,去感受飒爽的秋风,去品味诗中的寒露的独特美景吧。 <div style="text-align: center;"><br></div> <div style="text-align: center;">《咏廿四气诗·寒露九月节》</div><div style="text-align: center;">唐·元稹</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">寒露惊秋晚,朝看菊渐黄。</div><div style="text-align: center;">千家风扫叶,万里雁随阳。</div><div style="text-align: center;">化蛤悲群鸟,收田畏早霜。</div><div style="text-align: center;">因知松柏志,冬夏色苍苍。</div> <div style="text-align: center;">《池上》</div><div style="text-align: center;">唐·白居易</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">袅袅凉风动,凄凄寒露零。</div><div style="text-align: center;">兰衰花始白,荷破叶犹青。</div><div style="text-align: center;">独立栖沙鹤,双飞照水萤。</div><div style="text-align: center;">若为寥落境,仍值酒初醒。</div> <div style="text-align: center;">《八月十九日试院梦冲卿》</div><div style="text-align: center;">宋·王安石</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">空庭得秋长漫漫,寒露入暮愁衣单。</div><div style="text-align: center;">喧喧人语已成市,白日未到扶桑间。</div><div style="text-align: center;">永怀所好却成梦,玉色彷佛开心颜。</div><div style="text-align: center;">逆知后应不复隔,谈笑明月相与闲。</div> <div style="text-align: center;">《木芙蓉》</div><div style="text-align: center;">唐·韩愈</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">新开寒露丛,远比水间红。</div><div style="text-align: center;">艳色宁相妒,嘉名偶自同。</div><div style="text-align: center;">采江官渡晚,搴木古祠空。</div><div style="text-align: center;">愿得勤来看,无令便逐风。</div> <div style="text-align: center;">《八月十五夜桃源玩月》<br><br>唐代:刘禹锡<br><br>尘中见月心亦闲,况是清秋仙府间。</div><div style="text-align: center;">凝光悠悠寒露坠,此时立在最高山。<br></div> <div style="text-align: center;">《斋心》</div><div style="text-align: center;">唐·王昌龄</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">女萝覆石壁,溪水幽朦胧。</div><div style="text-align: center;">紫葛蔓黄花,娟娟寒露中。</div><div style="text-align: center;">朝饮花上露,夜卧松下风。</div><div style="text-align: center;">云英化为水,光采与我同。</div><div style="text-align: center;">日月荡精魄,寥寥天宇空。</div><div style="text-align: center;"><br></div> <div style="text-align: center;">《巽公院五咏·芙蓉亭》</div><div style="text-align: center;">唐·柳宗元</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">新亭俯朱槛,嘉木开芙蓉。</div><div style="text-align: center;">清香晨风远,溽彩寒露浓。</div><div style="text-align: center;">潇洒出人世,低昂多异容。</div><div style="text-align: center;">尝闻色空喻,造物谁为工。</div><div style="text-align: center;">留连秋月晏,迢递来山钟。</div><div style="text-align: center;"><br></div> <div style="text-align: center;">《秋日望西阳》</div><div style="text-align: center;">唐·刘沧</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">古木苍苔坠几层,行人一望旅情增。</div><div style="text-align: center;">太行山下黄河水,铜雀台西武帝陵。</div><div style="text-align: center;">风入蒹葭秋色动,雨余杨柳暮烟凝。</div><div style="text-align: center;">野花似泣红妆泪,寒露满枝枝不胜。</div><br> <div style="text-align: center;">《初到陆浑山庄》</div><div style="text-align: center;">唐·宋子问</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">授衣感穷节,策马凌伊关。</div><div style="text-align: center;">归齐逸人趣,日觉秋琴闲。</div><div style="text-align: center;">寒露衰北阜,夕阳破东山。</div><div style="text-align: center;">浩歌步榛樾,栖鸟随我还。</div> <div style="text-align: center;">《寒露》</div><div style="text-align: center;">现代·左河水</div><div style="text-align: center;"><br></div><div style="text-align: center;">天高昼暖夜来凉,</div><div style="text-align: center;">草木萧疏梧落黄。</div><div style="text-align: center;">昼享菊香播小麦,</div><div style="text-align: center;">夜尝梨贝养脾肠。</div> <p class="ql-block"> 寒露过后,同学们要记得添加衣物,合理安排秋季衣食住行,尽量与气候变化相适应,对于身体健康十分重要哟!</p>