君不见 蜀葵花

晓凡

<p>  唐代著名边塞诗人岑参有一首写蜀葵的诗是这样的:</p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">昨日一花开,今日一花开。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">今日花正好,昨日花已老。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">始知人老不如花,可惜落花君莫扫。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">人生不得长少年,莫惜床头沽酒钱。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">请君有钱向酒家,君不见,蜀葵花。</span></p><p><br></p> <p><span style="color: rgb(51, 51, 51);">  蜀葵原产于中国,早现于四川,故名曰“蜀葵”,又有胡葵、吴葵、一丈红等名,系锦葵科宿根草本。蜀葵很易栽培,花期长从5月开到10月,6月花最盛。有单瓣或复瓣,颜色非常丰富,有白,黄,红,紫,黑诸色。除供观赏外,根供药用,茎皮可采纤维。</span></p> <p><br></p><p><span style="color: rgb(51, 51, 51);"> 蜀葵茎秆挺拔,叶翠花艳,色彩丰富,灿烂夺目,虽然朝开暮落,但这丝毫不影响它毫无保留地绽放自己。古代的文人雅士用葵笺诗词往来,情真意浓,而又风雅怡人,显示出古人高雅的生活情调。</span></p> <p><span style="color: rgb(51, 51, 51);">  蜀葵在百姓心目中能与花王牡丹比美,有唐诗为证。陈际《蜀葵》:“眼前无奈蜀葵何,浅紫深红数百窠;能共牡丹争几许,得人嫌处只缘多。”此诗一二句写出蜀葵茎直花硕,红紫黄白,交相映衬,异彩纷呈。在作者看来其姿色并不比牡丹逊色多少。“得人嫌处只缘多”是作者对蜀葵受冷落的现实进行深入思考后得出的一条处世哲理,它与“物以稀为贵”反映的是一个问题的两个方面。</span></p> <p><span style="color: rgb(51, 51, 51);">  蜀葵又叫一丈红,也有来历。《西墅杂记》记载,明宪宗咸化年,倭人入贡见栏前蜀葵不识,因作诗询问:“花如木槿花相似,叶比芙蓉叶一般;五尺栏杆遮不住,尚留一半与人看。”此诗说,蜀葵花似木槿,叶似芙蓉,伸过五尺栏杆,尚有一半在外,足有一丈高。五尺作一半,花高不是一丈了吗?</span></p> <p><span style="color: rgb(51, 51, 51);">  唐代陈陶《蜀葵咏》诗:“绿衣宛地红倡倡,熏风似舞诸女郎。南邻荡子妇无赖,锦机春夜成文章。”此诗描写的是锦城织机晚上的繁忙,前两句写蜀葵如女郎起舞,蜀葵绿衣垂地如舞衣,“倡倡”,花朵色彩鲜艳,如飘带,在初夏的和风中犹如许多女郎翩翩起舞。后两句写女郎是荡子妇,“荡子”指长期浪游四方,不归乡土的人。她独守空床,百无聊赖,在夜中对机织锦。</span></p> <p><span style="color: rgb(51, 51, 51);">  明代宰相李东阳《蜀葵》诗:“羞学红妆媚晚霞,只将忠赤报天家。纵教雨黑天阴夜,不是南枝不放花。”蜀葵有向阳的特性,诗人在前两句中把蜀葵比作红颜丈夫,羞学红妆少女爱晚霞,要作红颜丈夫,一片丹心,向日而开,忠心报国。后两句写封建时代的知识分子,所处环境多么黑暗和险恶,蜀葵依然花开南枝,心向太阳,报效君王,黑暗比喻小人,小人当道,也不能阻挡进步势力。</span></p> <p><span style="color: rgb(51, 51, 51);">  苏轼的《黄葵》“晨妆与午醉,其态含阴阳。君看此花枝,中有风露香。”凝练的诗句,生动表现出蜀葵初放时芳菲娇妍、盛开时香风流韵。</span></p> <p><span style="color: rgb(51, 51, 51);">  陆游的那首《秋光》“小圃秋光泼眼来,老人隐儿兴愁哉。翩翩蝴蝶成双过,两两蜀葵相背开。”一种闲适的田园情调,淳美的画面,美好的物象,正是诗人情感的寄托。</span></p> <p><span style="color: rgb(51, 51, 51);">  花生奇态,开如绣锦夺目,现代诗人郭沫若则将其描述为“箭茎条条直射,琼花朵朵相继”。蜀葵各色品种中以黑色为贵。古诗也有咏黑蜀葵的,明代‘蒋忠’的咏《黑葵》:“密叶护繁英,花开夏已深;莫言颜色异,还是向阳心。”写出了黑色少而名贵的特色。</span></p> <p><span style="color: rgb(51, 51, 51);">  古人对蜀葵的吟咏歌赋还有很多,在草木中寄托着内心世界的种种情韵,对于美好事物的柔软情怀,或闲适,或悠远,或苍凉,或悲远,都是诗人寄托人生际遇的种种情怀。花木扶疏、争奇斗妍的世界背后,是一个充满诗情的世界。</span></p> <p style="text-align: center;"><span style="color: rgb(66, 66, 66); font-size: 15px;">片片川罗湿露凉,染红才了染鹅黄。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: rgb(66, 66, 66); font-size: 15px;">花根疑是忠臣骨,开出倾心向太阳。</span></p><p> —宋•王镃</p> <p><br></p><p style="text-align: center;"><span style="color: rgb(66, 66, 66); font-size: 15px;">倾心知向日,布叶解承阴。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: rgb(66, 66, 66); font-size: 15px;">空侧黄金盏,谁人与对斟。</span></p><p> —宋•姚孝锡</p> <p style="text-align: center;"><span style="color: rgb(66, 66, 66); font-size: 15px;">绰约佳人淡薄妆,天真自恃不熏香。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: rgb(66, 66, 66); font-size: 15px;">低头无语娇尤甚,更著新翻浅色黄。</span></p><p> —宋•孔平仲</p> <p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">红白青黄弄浅深,旌分幢列自成阴。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">但疑承露惊殊色,谁识倾阳无二心。</span></p><p> —宋•杨巽斋</p> <p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">向日层层折,深红间浅红。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">无心驻车马,开落任薰风。</span></p><p> —明•陆师道</p> <p><br></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">旭日散朱扉,名花宫锦姿。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">宝钗沾夕露,剉檗染秋衣。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">野雀下不见,狂蜂隐未飞。</span></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: 15px; color: rgb(66, 66, 66);">片心应待照,辛苦为君欹。</span></p><p> —明•释今沼</p>